منابع محلی به افغانستان اینترنشنال: شماری از لیسههای دخترانه پکتیا دوباره باز شدهاند
منابع محلی به افغانستان اینترنشنال گفتند که از سه روز پیش چهار لیسه دخترانه در گردیز، مرکز ولایت پکتیا و یک لیسه در ولسوالی سمکنی به روی دختران باز شده است.
به گفته منابع، این مکاتب را مدیران آنها باز کردهاند و از سوی مقامهای طالبان دستور تازهای در این مورد نرسیده است.
یک منبع در ولسوالی سمنکی به افغانستان اینترنشنال گفت که سران قومی و عالمان دینی در سفر ماه گذشته سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان به این ولسوالی خواهان بازگشایی مکتبهای دختران بالاتر از صنف ششم شده بودند.
به گفته منابع تاکنون به صورت رسمی در مورد بازگشایی مکاتب در این ولایت دستوری از سوی مقامهای طالبان صادر نشده است.
یک سال میشود که دختران بالاتر از صنف شش اجازه رفتن به مکتب را ندارند.
با وجود انتقاد شهروندان و جامعه بینالمللی، طالبان تاکنون حاضر نشده که مکتبهای دختران بالاتر از صنف ششم را بازگشایی کنند.
دو منبع معتبر که در نشست کابینه طالبان شرکت میکنند به شرط افشا نشدن نامهایشان به افغانستان اینترنشنال میگویند به شمول ملا هبتالله آخندزاده پنج تن دیگر از رهبران ارشد طالبان به دلیل دیدگاههای افراطی، مخالف بازگشایی مکاتب دخترانه هستند.
یکی از این منابع به نقل از ملا حسن آخند گفت: "تا وقتی من زنده هستم دختران نمیتوانند به مکتب بروند."
طالبان علیرغم تعهدات بینالمللی، پس از تسلط بر افغانستان مکاتب دخترانه بالاتر از دوره متوسط را تعطیل کردند و صدها هزار دانشآموز دختر از آموزش محروم شدند.
در یک سال گذشته، با وجود فشارها و تحریمهای بینالمللی علیه طالبان و تقاضا برای بازگشایی مکاتب دخترانه، طالبان تاکنون از سیاست خود در خصوص محرومیت آموزش دختران عقبنشینی نکرده است.
این منابع گفتند که رئیسالوزرای طالبان که در راس کابینه این گروه قرار دارد یک ملای به شدت افراطی است و رهبری او حکومت طالبان را منزوی کرده است.
دیدار ملا محمدحسن آخند با مفتی محمدتقی عثمانی، روحانی پاکستان در ارگ ریاست جمهوری
این منابع میگویند، ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان یک فرد روستایی است و هیچ نظر و دیدگاه مشخصی برای اداره دولت ندارد بلکه طبق مشورتهای شماری از اعضای افراطی طالبان عمل میکند.
هبتالله آخندزاده پس از کشته شدن اختر محمدمنصور رهبر طالبان شد. او در رژیم سابق طالبان برای مدت کوتاهی رئیس سارنوالی محکمه مرافعه جلالآباد بود و به گفته منابع، هبتالله آخندزاده عضو فعال رژیم طالبان نبود اما او یک مدرسه بزرگ و جایدادهای فراوان در منطقه کچلاک شهر کویته پاکستان دارد.
به گفته این دو منبع، علاوه بر ملا هبتالله آخندزاده، ملا محمد حسن آخند، شیخ عبدالحکیم حقانی، ملا نور محمد ثاقب و مولوی محمود از جمله اعضای ارشد طالبان هستند که مخالف بازگشایی مکاتب دخترانه هستند و به رهبر طالبان مشورت میدهند.
به گفته منابع، دیگر اعضای کابینه طالبان در خصوص بازگشایی مکاتب دخترانه دیدگاه سختگیرانه ندارند، اما به دلیل روابط برخی از اعضای تندرو طالبان با ملا هبتالله، در نشستهای کابینه منزوی هستند.
این منابع میگویند وضعیت صحی ملا محمد حسن آخند وخیم است، به گونه که قادر به انجام کارهای روزانه نیست.
منابع گفتند که ملا حسن آخند در جنگ ۲۰ ساله طالبان علیه کشورهای غربی و دولت افغانستان هیچ نقشی نداشته است اما پس از تسلط طالبان بر افغانستان به شکل مرموزی از پاکستان به کابل منتقل شد.
منابع از درون طالبان همچنین گفتند که یک و نیم ماه قبل از سقوط جمهوریت، نظامیان پاکستان ملا حسن آخند را در شهر کویته به یک مرکز اطلاعاتی دعوت کردند و به او گفتند که خود را برای نخستوزیری حکومت آینده طالبان آماده کند.
به گفته این دو منبع، ملا حسن آخند که از قوم بابر است، با فروتنی به مقامات نظامی پاکستان گفت: «من خیلی مریضم، نمیتوانم دولت را اداره کنم.» در این نشست، یک مقام ارشد نظامی پاکستان به ملا حسن هشدار داده و گفته است: «شما میتوانید نیمی از زمینهای منطقه ژوب را بخرید اما نمیتوانید دولت را اداره کنید. اگر این کار را نکنید ما تمام زمینهای تان را غصب میکنیم و شما را به افغانستان میفرستیم».
منابع معبتر به افغانستان اینترنشنال گفتند که رئیسالوزرای طالبان چنان دیدگاه افراطی دارد که پس از ملاقات با یک غیر مسلمان حمام میکند. منابع گفتند که یکبار ملا حسن آخند در یک گردهمایی گفت: «در زندگی من، دختران به درب مرکز فساد، یعنی مکتب راه پیدا نمیکنند.»
این منابع میگویند پاکستان از ملا برادر، معاون رئیسالوزرای طالبان به دلیل روابطش با قطر و نیز به خاطر اینکه سالها در زندان پاکستان بود، هراس دارد. این منابع میگویند پاکستان به دلیل نفوذی که بر ملا حسن آخند دارد، او را در راس حکومت طالبان قرار داده است.
ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیسالوزرای طالبان هشت سال در زندان پاکستان بود
مولوی عبدالحکیم حقانی، قاضیالقضات طالبان که به گفته منابع صاحب بسیاری از املاک و مدرسههای بزرگ در مناطق قبایلی اسحاقزی و شهر کویته در بلوچستان پاکستان است یکی دیگر از مقامهای طالبان است که همواره تصمیمهای رهبران و کابینه طالبان را وتو میکند. او فرد نزدیک به رهبر طالبان است و به ملا هبتالله آخندزاده مشورت میدهد.
ملا نور محمد ثاقب، وزیر حج و اوقاف طالبان نیز از افراد مورد اعتماد ملا هبتالله است و به گفته این دو منبع، به رهبر طالبان در مورد جهاد بینالمللی و تأسیس خلافت اسلامی در جهان، مشورت میدهد. او یکی از مخالفان بازگشایی مکاتب دخترانه است. منابع میگویند ملا ثاقب نیز در منسرا و ایبتآباد پاکستان املاک زیاد دارد و روابط نزدیکی با استخبارات پاکستان دارد.
مولوی محمود، رئیس اکادمی علوم طالبان نیز از جمله مقامهای ارشد این گروه است که مخالف آموزش دختران است.
منابع معتبر میگویند اعضای طالبان که قبلاً در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه صحبت میکردند از سوی پنج تن از مقامهای ارشد این گروه تحت فشار قرار گرفتند و آنها به دلیل حفظ سمت خود در حکومت طالبان سکوت کردهاند.
منابع از نارضایتی و اختلاف در میان مقامهای طالبان خبر داده میگویند به دلیل دیدگاههای افراطی شماری از اعضای طالبان، برخی از فرماندهان و بسیاری از افراد این گروه خانه نشین شدهاند.
رئیس هیات اتحادیه اروپا در افغانستان میگوید بازگشایی مکاتب دخترانه مهمترین اولویت اتحادیه اروپا در افغانستان است. آرنوت پاولز در مصاحبهای با طلوعنیوز گفت در گام دوم اجازه دادن به زنان برای بازگشت به کار و در درجه سوم مسایلی مثل حقوق بشر و آزادی رسانهها برای اتحادیه مهم است.
آقای پاولز همچنین از شکلگیری یک سیستم سیاسی موثر و همهشمول در افغانستان به عنوان یکی از اولویتهای اتحادیه اروپا در این کشور نام برده است.
او تاکید کرد که خواستهای جامعه جهانی برای ایجاد حکومت همهشمول و دادن حق کار و آموزش به زنان به معنای دخالت در مسایل داخلی افغانستان نیست.
بیش از ۳۳۷ روز میشود که طالبان مانع بازگشایی مکاتب دخترانه شدهاند.
این گروه در یک سال گذشته، در برابر همه دادخواهیهای داخلی و بینالمللی برای بازگشایی مکاتب دخترانه از خود بیاعتنایی نشان داده است.
از سویی دیگر اسنادی که در رسانهها منتشر شده، نشان میدهد که طالبان در یک سال گذشته دست به تغییرات گسترده در ساختار وزارت معارف زدهاند. تغییر نصاب آموزشی، ایجاد گسترده مدارس جهادی، برکناری گسترده ماموران، تعلیق و جابجایی وظیفه معلمان از تغییرات اعمال شده طالبان در وزارت معارف است.
وزیر خارجه امریکا اعلام کرد این کشور برای توانمندسازی زنان و بهبود امنیت غذایی مردم افغانستان ۱۵۰ میلیون دالر کمک میکند. آنتونی بلینکن در توییتی نوشت که این کمک از طریق سازمان ملل برای افزایش فرصتهای آموزشی، توانمندسازی زنان و بهبود امنیت غذایی در افغانستان به مصرف خواهد رسید.
آقای بلینکن افزود: «ما میتوانیم از طریق اداره توسعه بینالمللی امریکا و سایر شرکای جهانی برای کاهش بحران اقتصادی به مردم افغانستان کمک کنیم.»
امریکا این مبلغ را در یک سالگی خروج از افغانستان اعلام کرد. با خروج نیروهای امریکا و ناتو از افغانستان در اگست ۲۰۲۱، حکومت افغانستان سقوط کرد و طالبان قدرت را بدست گرفتند. طالبان به محض تحکیم قدرت، زنان را از عرصههای عمومی حذف کردند. در پی تسلط طالبان، فقر به گونه بیسابقه در افغانستان افزایش یافت و طبق امار سازمانهای بینالمللی بیش از نیم جمعیت افغانستان به کمکهای فوری بشردوستانه ضرورت دارند.
این کمک در حالی از سوی امریکا اعلام شد که روز شنبه ۲۲ اسد، گروهی از زنان در اعتراض به سیاستهای طالبان بار دیگر در کابل به جادهها آمدند و خواستار تامین حقوق زنان شدند. نیروهای طالبان اما با شلیکهای هوایی اعتراض زنان را مثل ماههای گذشته سرکوب و شماری از زنان معترض را لت و کوب کردند.
اداره توسعه بینالمللی امریکا میگوید از مجموع ۱۵۰میلیون دالر، مبلغ ۳۰ میلیون آن را برای حمایت از برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان افغانستان اختصاص داده است. طبق اعلامیه این اداره، این بودجه از طریق سازمان ملل متحد (زنان سازمان ملل متحد) برنامهریزی و اجرا خواهد شد.
اداره توسعه بینالمللی امریکا در اعلامیهای گفته است که ۸۰ میلیون دالر را برای بهبود امنیت غذایی افغانهای آسیبپذیر اختصاص داده و این بودجه نیز از سوی اداره خوراکه و زراعت سازمان ملل در افغانستان به مصرف خواهد رسید.
در این اعلامیه آمده است که اداره توسعه بینالمللی امریکا و صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) توافقنامهای ۴۰ میلیون دالری را برای افزایش حمایت بینالمللی از کودکان افغان به ویژه دختران نوجوان امضا کردهاند.
به گفته این سازمان، پس از مسدود شدن مکاتب دخترانه توسط طالبان، این توافقنامه جدیدترین سهم ایالات متحده امریکا در بخشهای معارف افغانستان است. طبق این توافقنامه، یونسیف صدها هزار خانواده آسیبپذیر افغان را کمک خواهد کرد تا فرزندان آنها به دلیل بحران اقتصادی از آموزش محروم نشوند.
در جریان یک سال گذشته، طالبان مکاتب دخترانه بالاتر از دوره متوسطه را بستند، زنان را از ادارات دولتی اخراج کردند و با اعمال مقررات سختگیرانه زنان را از عرصههای عمومی حذف کردند.
در پی خروج آشفته امریکا از افغانستان که منجر به سقوط دولت افغانستان و تسلط طالبان شد، شمار زیادی از مقامات پیشین امریکا و نیز فعالان حقوق بشر، ایالات متحده را مقصر وضعیت بحران جاری در افغانستان میدانند.
سخنگوی طالبان در واکنش به اظهارات حامد کرزی مبنی بر بسته شدن مکاتب دخترانه به دستور پاکستان گفت که کرزی باید بداند که این گروه به هیچ کشوری وابسته نیست.
ذبیحالله مجاهد افزود مکاتب دخترانه به دلایل دینی و اختلاف علما بسته مانده و این مسایل برای اشخاصی چون کرزی قابل درک نیست.
حامد کرزی، رئیسجمهور سابق افغانستان اخیراً در مصاحبه با مجله اشپیگل گفت که تعطیلی مکاتب دخترانه باعث انزوای افغانستان شده است. آقای کرزی همچنین مدعی شد که این امر به دستور حکومت پاکستان صورت گرفته است.
سخنگوی طالبان در مصاحبه با تلویزیون ملی افغانستان که زیر نظر این گروه فعالیت میکند، با تاکید بر اختلاف نظر بین علما دینی درباره بازگشایی مکاتب دختران گفت که این مکاتب به دلایل دینی بستهاند و نیاز به توافق ملاهاست.
سخنگوی طالبان در حالی بسته ماندن مکاتب دخترانه را یک موضوع دینی میداند که در جریان یک سال گذشته شماری زیادی از علمای دینی و نیز برخی از کشورها خواستار بازگشایی این مکاتب شدهاند.
سخنگوی طالبان در بخشی از مصاحبه با تلویزیون ملی گفت که داعش فعالیت گسترده در افغانستان ندارد و مدعی شد که حملات گروه داعش خیلی ضعیف است.
این در حالی است که از زمان قدرتگیری طالبان، شاخه داعش خراسان به صورت هدفمند اجتماعات ملکی به خصوص اقلیتهای مذهبی و قومی افغانستان را مورد حمله قرار داده است.
این گروه پیکارجوی افراطی تنها در هفته گذشته مسئولیت دو حمله پی در پی مرگبار در منطقه شیعهنشین در غرب کابل را به عهده گرفت.
ذبیحالله مجاهد همچنین مطرح شدن حقوق بشر را بهانهای از سوی امریکا و غرب برای تغییر نوع و ساختار نظام در افغانستان دانست، اما در عین حال تاکید کرد که «ما آماده تفاهم و تعامل هستیم.»
آقای مجاهد از برگزاری جلسات زیادی برای به رسمیت شناختن این گروه خبر داد و گفت که گزارش آن از سوی وزارت خارجه طالبان به نشر خواهد رسید.
این مقام طالبان در خصوص ویدیوهای نشر شده از آزار و اذیت مهاجرین افغان در ایران اظهار داشت که این موضوع نیاز به تحقیق دارد و مشخص نیست این ویدیوها مربوط به چه زمان است.
برادر نفیسه عضو طالبان است و نفیسه بهترین مکان را برای مخفی کردن کتابهای مکتب از چشمان کنجکاو برادر خود پیدا کرده است: آشپزخانه، جایی که مردان افغان به ندرت وارد آن میشوند.
صدها هزار دختر مانند نفیسه از یک سال پیش از آموزش محروم شدهاند اما عطش آنها برای آموزش کم نشده است.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی تجربه این روزهای نفیسه را روایت کرده است. دختری که در یک مکتب مخفی در روستای دورافتادهای در شرق افغانستان درس میخواند، میگوید: "پسران در آشپزخانه کاری ندارند. بنابراین من کتابهایم را در آنجا پنهان میکنم."
او میگوید اگر برادرش از رفتن او به مکتب خبر شود، او را لتوکوب خواهد کرد.
از زمان به دست گرفتن قدرت در یک سال پیش، طالبان محدودیتهای سختی را بر دختران و زنان اعمال کردهاند. طالبان عملا زنان را از زندگی عمومی بیرون میکشند.
زنان دیگر اجازه ندارند بدون همراهی یک مرد به سفر بروند. همچنین به آنها گفته شده است که سراسر بدن و صورت خواهد را با حجاب و یا برقع بپوشانند.
طالبان به زنان تذکر داده اولویت این است که فقط در صورت لزوم، از خانه بیرون شوند.
در ظالمانهترین محرومیت، طالبان به مکاتب دوره ثانوی در افغانستان اجازه بازگشایی ندادهاند.
با این حال زنان افغانستان در خانههای خود مدارس مخفی به راه انداختهاند.
گروهی از خبرنگاران خبرگزاری فرانسه دستکم از سه مکتب مخفی بازدید کردهاند و با معلمان و دانشآموزان این مکاتب -که نام اصلیشان بخاطر حفظ امنیت آنها مخفی مانده- مصاحبه کردهاند.
ما آزادی می خواهیم
دههها آشفتگی سیستم آموزشی افغانستان را ویران کرده است، بنابراین نفیسه با وجود اینکه ۲۰ ساله است، هنوز در حال تحصیل دروس دوره متوسطه است. فقط مادر و خواهر بزرگترش خبر دارند که او به مکتب میرود و درس میخواند. برادر او عضو گروه طالبان است و سالها علیه دولت سابق در کوهها جنگیده است. برادر نفیسه بعد از پیروزی گروهش میگوید جای زن خانه است، زنان باید به خانه بازگردند.
برادر نفیسه به او اجازه میدهد صبحگاهان برای مطالعه قرآن به یک مدرسه دینی برود، اما نفیسه بعد از ظهرها در یک صنف مخفی که توسط انجمن انقلابی زنان افغانستان (راوا) برگزار میشود، شرکت میکند.
نفیسه گفت: "ما این ریسک را پذیرفتهایم، در غیر این صورت بیسواد میمانیم."
او تاکید میکند که "من میخواهم داکتر شوم. ما میخواهیم کاری برای خودمان انجام دهیم، میخواهیم آزادی داشته باشیم، به جامعه خدمت کنیم و آینده خود را بسازیم."
وقتی خبرگزاری فرانسه از مکتب آنها بازدید کرد، نفیسه و ۹ دختر دیگر با معلمی که او هم زن بود، درباره آزادی بیان بحث میکردند. آنها در کنار هم، روی فرش نشسته بودند و به نوبت با صدای بلند از یک کتاب درسی متنی را میخواندند.
برای رسیدن به صنف، آنها اغلب در ساعات مختلف از خانه خارج میشوند و مسیرهای خود را هر روز عوض میکنند تا از سوی مردان منطقه که اکثرا با طالبان همسویی دارند، شناخته نشوند و توجه آنها را جلب نکنند.
خواهر نفیسه مکتب را رها کرد تا هرگونه سوء ظن به برادرش را محدود کند.