اداره امنیت دولتی جمهوری آذربایجان اعلام کرد که یک مرد افغان را به ظن سازماندهی حمله تروریستی دستگیر کرده است. براساس اعلامیهای این اداره، فوزان موسی خان قصد داشت به سفارتخانهای در باکو حمله کند، اما منابع اسرائیلی گفتند هدف او سفارت اسرائیل بود.
روزنامه اسرائیلی اورشلیم پست روز دوشنبه (۱۹ سرطان) با اشاره ویدئویی که اداره امنیت دولتی جمهوری آذربایجان منتشر کرد، گزارش داد که در این ویدئو فوزان موسی خان درباره نحوه نظارت بر هدف حمله صحبت میکند.
بر اساس این اطلاعات و تصاویر، مظنون بازداشت شده هوتل حیات در باکو را، که سفارت اسرائیل در نزدیکی آن قرار دارد، زیر نظر داشته است.
رسانههای آذربایجانی گزارش دادند که این مرد با همکاری افرادی دیگر مشغول جمعآوری اطلاعات از سفارت اسرائیل در باکو بوده است.
دستگاههای امنیتی جمهوری آذربایجان در بیانیه عصر روز دوشنبه نوشتند که تروریستها قصد داشتند با این حمله، امنیت اجتماعی آن کشور را تحتالشعاع قرار دهند و با ایجاد هراس عمومی، روند تصمیمگیری در باکو را تحت تأثیر قرار دهند.
برپایه این اطلاعات، این افراد که «از یک کشور همسایه» وارد جمهوری آذربایجان شده بودند و قصد داشتند با بمبگذاری و به آتش کشیدن سفارت اسرائیل به آن حمله کنند.
آذربایجان و اسرائیل روابط نزدیکی دارند و جمهوری آذربایجان از خریداران تسلیحات اسرائیلی است. در اوایل امسال، آذربایجان سفارت خود را در تل آویو افتتاح کرد.
گسترش روابط باکو و تلآویو در سالهای اخیر خشم ایران را برانگیخته است، به طوری که آذربایجان در سال گذشته بارها مدعی شد که هستههای تحت حمایت ایران را در حال برنامهریزی حملاتی در این کشور دستگیر کرده است.
اما در اعلامیه روز دوشنبه سازمان امنیت دولتی آذربایجان درباره دستگیری فوزان موسی خان، شهروند افغانستان نامی از جمهوری اسلامی ایران برده نشده است.
جین فرگوسن، خبرنگار شبکه پیبیاس در واکنش به ستایش انس حقانی از توییتر گفته که آقای حقانی که جنگجویانش سالها خبرنگاران و خانوادههایشان را کشتند، اکنون درباره آزادی بیان توییتر احساس خوبی دارد.
توییت تازه انس حقانی درباره توییتر از دید بسیاری به معنی ورود او به دعوای ایلان ماسک و مارک زاکربرگ، مالکان توییتر و متا تفسیر شده است.
با وجود نقض شدید آزادی بیان در افغانستان تحت کنترل طالبان، این چهره شناخته شده شبکه حقانی روز دوشنبه در توییتی نوشت که تردز شرکت متا جای توییتر را نمی گیرد چون امتیاز توییتر "آزادی بیان" است.
در کنار واکنش خبرنگاران به اظهارات حقانی، علی میثم نظری، مسئول روابط خارجی جبهه مقاومت ملی افغانستان در توییتر نوشت که شاخه حقانی گروه طالبان که بهدلیل «قتلعام غیرنظامیان و ترور خبرنگاران» بدنام است، از توییتر به خاطر تعهدش به آزادی بیان ستایش کرده است.
آقای نظری گفته که عملکرد این گروه به دلیل ارتکاب جنایات جنگی، سرکوب حقوق و آزادیهای شهروندان افغانستان، به خصوص آزادی بیان، با این ارزشها در تضاد است.
او از ایلان ماسک خواسته مانع سواستفاده گروههای تروریستی از توییتر برای تهدید امنیت جهانی شود.
حمیرا قادری، استاد دانشگاه و از چهرههای برجسته مدافع حقوق بشر هم در توییتی به اظهارات انس حقانی واکنش نشان داده است.
خانم قادری با اشاره به بازداشت برادرش خالد قادری، نویسنده و خبرنگار در هرات نوشته است: «برادرم که یک خبرنگار است، در رژیم سرکوبگر شما صرفا بهدلیل ابراز نظرش به مدت یک سال زندانی شد.»
او به آقای حقانی گفته که «شرمآور» است شما درباره آزادی بیان اظهار نظر میکنید.
ناطق ملکزاده،خبرنگار دیگر افغان هم در توییترش نوشته است در حالی انس حقانی درباره «آزادی بیان» برای «ما» اظهار نظر میکند که استخبارات طالبان تحت کنترل برادرش سراجالدین حقانی در حال به بند کشیدن خبرنگارانی است که از سیاست رسانهای این گروه سرپیچی میکنند.
او اظهارات حقانی را «گواهی هولناک» از ریاکاری این گروه خوانده که سعی در پوشاندن «ظلم» خود دارد.
آزادی بیان در افغانستان
توییتر از شبکههای مورد علاقه مقامات طالبان و طرفداران این گروه است. پژوهشگران چهار دانشگاه معتبر امریکا و کانادا در یک تحقیق مشترک در سال ۲۰۲۲ دریافتند که طالبان از توییتر و دیگر شبکههای اجتماعی چون سلاحی برای تسلط بر افغانستان استفاده کردهاند.
این پژوهشگران نحوه استفاده و تاثیرگذاری حسابهای طالبان در شبکههای اجتماعی از اول اپریل تا ۱۶ سپتمبر ۲۰۲۱ را بررسی کردند.
در این تحقیق آمده است که طالبان در استفاده از توییتر، موفقتر از ۱۸سازمان خبری اصلی افغانستان عمل کردند.
انس حقانی، برادر وزیر داخله طالبان درحالی از آزادی بیان در توییتر به خوبی یاد میکند که پس از حاکمیت طالبان، حدود "۶۰ درصد" رسانهها در این کشور مسدود شده است و استخبارات این گروه منتقدان را به زندان میاندازد و شکنجه میکند.
مرکز خبرنگاران افغانستان در پایان سال ۲۰۲۲ با انتشار گزارشی گفته بود که پس از تسلط طالبان در افغانستان، وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در افغانستان به شدت رو به وخامت گذاشته است.
این نهاد از افزایش دو و نیم برابر نقض آزادی رسانهها و خبرنگاران در سال ۲۰۲۲ نیز خبر داد.
در اعلامیه طالبان آمده است که با اجازه دولت سویدن، قرآن در آن کشور سوزانده شد و به عقیده مسلمانان توهین شد.
این گروه گفته تا زمانی که سویدن از «عمل شوم» خود از مسلمانان طلب بخشش نکند، «امارت اسلامی» به سویدن «دستور» میدهد تمامی فعالیتهای خود در افغانستان را متوقف کند. طالبان اقدام به آتش زدن قرآن با مجوز دولت سویدن را «شرمآور» خوانده است.
واکنش سویدن به سوزاندن قرآن
پس از بالا گرفتن اعتراضات در کشورهای اسلامی، دولت سویدن آتش زدن قرآن در این کشور را «اسلام ستیزانه» خواند و آن را محکوم کرد.
وزارت خارجه سویدن در بیانیهای گفت: «سوزاندن قرآن و هر متن مقدس دیگر توهینآمیز و بیاحترامی و اقدامی آشکارا تحریکآمیز است. ابراز نژادپرستی و بیگانههراسی و عدم تساهل و مدارا هیچ جایگاهی در سوئد و اروپا ندارد.»
این در حالی است، فردی که قرآن را آتش زد از پولیس سویدن مجوز گرفته بود، اما سوزاندن قرآن در نزدیکی یک مسجد باعث شد پولیس با این تصور که ممکن است این اقدام برای یک گروه قومی تشویش ایجاد کند، تحقیق در این باره را آغاز کرد.
بیانیه وزارت خارجه سویدن پس از نشست ویژه و صدور بیانیه سازمان همکاری کشورهای اسلامی منتشر شد.
عراق، کویت، امارات متحده عربی و مراکش سفیر سویدن را در اعتراض فراخواندند و جمهوری اسلامی ا یران اعزام سفیر به استکهلم را متوقف کرد. طالبان در افغانستان نیز پیش از این به صدور بیانیهای در محکوم کردن سوزاندن قرآن در سویدن اکتفا کرده بود.
۵۷ کشور عضو سازمان همکاری کشورهای اسلامی یکشنبه در نشستی اضطراری در جده عربستان که نماینده ایران نیز در آن حاضر بود، خواستار اقدامات جمعی برای جلوگیری از تکرار سوزاندن قرآن در آینده شدند.
