وزیر پیشین انرژی: طالبان در کانال قوش تپه، در برابر فشار کشورهای همسایه آسیب‌پذیر است
علی‌احمد عثمانی، وزیر پیشین انرژی و آب در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفت کشورهای آسیای میانه چون تاجیکستان می‌توانند جلو آب به کانال قوش تپه را بگیرند و بر طالبان فشار بیاورند. او اتکا بر یک کانال برای آبیاری زمین‌های شمال را خطرناک می‌داند.
آقای عثمانی گفت که کشورهای آسیای میانه چون تاجیکستان و اوزبیکستان می توانند علیه طالبان ایتلاف کنند و باید برای استفاده از آب‌های آمودریا کانال‌های کوچک در چند منطقه ساخته شود. به گفته او، طالبان می‌خواهند «۵ میلیارد متر مکعب آب» را از طریق یک کانال در افغانستان توزیع کنند که این خیلی خطرناک است.
عثمانی در این گفتوگو که روز سه‌شنبه نشر شد، گفت: «آسیب این پروژه این است که وقتی شما از یک نقطه آبگیری می‌کنید تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد می‌گذارید. اگر فردا یک مشکل هایدروپولتیکی با همسایه‌ها پیدا شود، [آنها] می توانند [افغانستان] را تهدید کنند.»
به گفته آقای عثمانی، اوزبیکستان و تاجیکستان بر سرمشنا آب قوش‌تپه تسلط دارند و در صورت نیاز می توانند جلو سرازیر شدن آب به این کانال را بگیرند.
رئیس‌جمهور اوزبیکستان در ۲۴ سنبله در پنجمین نشست مشورتی سران کشورهای آسیای میانه در شهر دوشنبه هشدار داد که ساخت کانال انتقال آب قوش تپه می‌تواند رژیم آب و تعادل را در آسیای میانه به طور اساسی تغییر دهد. شوکت میرضیایف گفت یک مصرف‌کننده جدید ظاهر شده که «هیچ تعهدی با کشورهای ما ندارد.»
علاوه بر شوکت میرضیایف، روسای جمهور تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان نیز در این نشست حضور داشتند.
رئیس‌جمهور اوزبیکستان به این کشورها پیشنهاد کرد در خصوص مشکل پیش آمده در مورد کانال انتقال آب قوش تپه، گروه مشترکی ایجاد شود.
او تاکید کرد: «تشکیل گروه مشترک را برای بررسی تمامی ابعاد احداث کانال قوش تپه و تاثیر آن بر رژیم آبی آمو دریا ضروری می‌دانم.»
وزیر پیشین انرژی افغانستان گفت که میرضیایف با انتخاب تاجیکستان برای بیان نگرانی‌هایش، اقدام معناداری انجام داده است.
آقای عثمانی منبع مالی پروژه قوش‌تپه را نیز سوال برانگیز دانست. او گفت: «تا جای که ما اطلاع داریم این پول‌ها از طریق قطر انتقال داده می‌شد. این که منبع اصلی[این پول‌ها] کی است، معلوم نیست.»
طالبان می‌گوید که هزینه ساخت کانال قوش‌تپه را از عواید داخلی می‌پردازد.
خودکفایی در تامین گندم
علی‌احمد عثمانی گفت که «درصورت عملی شدن این کانال آب، افغانستان از لحاظ تامین برنج، شکر و گندم بی‌نیاز خواهد شد.» او همچنان افزود که این کانال به طور مجموعی۵۰۰ الی ۷۰۰ هزار هکتار زمین را آبیاری خواهد کرد و ظرفیت تولید بیش از ۱۰۰۰ میگاوات برق را نیز دارد.
با وجود این مزایا، این مقام حکومت پیشین درباره پیامدهای فاجعه‌بار محیط‌زیستی کانال قوش‌تپه هشدار داد و خواستار مطالعه و مدیریت بهتر ساخت این کانال مهم شد.
او گفت که شرکت امریکایی مسئول مطالعه پروژه، زمان کافی برای بررسی‌های لازم فنی به خاطر جلوگیری از زیان‌های محیط زیستی این پروژه انجام نداده است. او بانگرانی گفت که احتمال خشک شدن دریاچه‌ها، شکل‌گیری نمک‌زارها و غبارزایی به دلیل ساخت نادرست این کانال وجود دارد.
عثمانی گفت: «این پروژه‌ها چنگ‌اندازی هایدرولوژیکی و جنگ با طبیعت است. اگر قرار است شمال افغانستان زیر آب برود، از طریق چنین پروژه‌ای‌نمی شود.»
او هشدار داد که اگر استفاده عادلانه از کانال قوش تپه نشود و در عین‌حال در اطراف این کانال جا به جایی قومی صورت گیرد، پیامدهای خطرناکی برای افغانستان خواهد داشت.
آقای عثمانی در حکومت اشرف غنی به عنوان وزیر انرژی و آب تعیین شد اما بعدا به علت اختلاف دیدگاه با غنی، در جوزا ۱۳۹۷ عزل گردید.