هفته گذشته رده‌های بالای دولتی و نظامی سویدن هشداری برای آمادگی مردم در برابر احتمال حمله روسیه به این کشور صادر کردند و از شهروندان خواستند برای احتمال بروز جنگ آماده باشند. این بمب خبری، وحشت سویدنی‌ها و انتقاد از رهبران این کشور را در پی داشت.
فرانس۲۴ در گزارشی به این مساله پرداخت و نوشت شماری از مردم، این هشدار را جدی گرفته و برای تهیه سوخت و بسته‌های لوازم ضروری و حیاتی (کیت بحران) به فروشگاه‌ها هجوم بردند.
بر اساس این گزارش، برخی دیگر نیز رهبران سویدن را به ایجاد ترس و وحشت متهم کردند.
گوستاو والبوم، کارآفرین و کشاورز ۳۷ ساله که یک سرباز ذخیره نظامی است، هفته گذشته نامه‌ای دریافت کرد و از طریق آن مطلع شد که در صورت بروز جنگ، در پست جدیدی منتصب خواهد شد.
او که از این هشدار شگفت‌زده نشده است، به فرانس۲۴ گفت: «نزدیکی بسیار روسیه به سویدن و غیرقابل اعتماد بودن آن، چیز جدیدی نیست. موارد جاسوسی اخیر و تلاش‌های روسیه برای نفوذ به افکار عمومی به این واقعیت افزوده شده است.»
پس از هشدار مقامات سویدن، والبوم نیز مانند بسیاری از سویدنی‌ها بلافاصله به فروشگاه رفته تا برای خود و خانواده‌اش «کیت بحران» تهیه کند.
او با اشاره به برگزاری کنفرانس امنیتی سالانه در غرب سویدن گفت: «من بیشتر از این تعجب می‌کنم که برخی از مردم فکر می‌کنند این هشدار اغراق‌آمیز است.»
کنفرانس امنیتی
در کنفرانس امنیتی سالانه سویدن، کارل اسکار بوهلین، یک مقام ارشد نظامی به حضار گفت: «جنگ می‌تواند به سویدن نیز کشیده شود»
به گفته او، این کشور کوچک اسکاندیناوی با ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت باید سریع خود را برای این شرایط آماده کند.
مایکل بیدن، فرمانده کل ارتش سویدن در مصاحبه با شبکه چهار تلویزیون این کشور گفت: «سویدنی‌ها باید برای جنگ آماده شوند. ما باید متوجه باشیم که وضعیت چقدر جدی است و همه باید خود را از نظر ذهنی آماده کنند.»
پناهگاه‌ها کجا هستند؟
اگرچه این اولین بار نیست که مقامات سویدن نسبت به خطرات همسایه تهاجمی خود، روسیه، هشدار داده‌اند اما اولین بار است که به صراحت گفتند سویدن ممکن است هدف روسیه قرار گیرد و به یک منطقه جنگی تبدیل شود.
الین بوهمن، سخنگوی آژانس حوادث غیر مترقبه سویدن (MSB) گفت که این هشدارها باعث افزایش سه هزار و ۵۰۰ درصدی بازدید از نقشه پناهگاه‌ها در وب‌سایت این آژانس و افزایش ۹۰۰ درصدی دانلود نقشه‌ها شده است.
بوهمن توضیح داد: «الحاق غیرقانونی کریمه، زنگ خطری برای سویدن بود و معادلات جهانی را ناگهان تغییر داد؛ به این معنی که ما از تمرکز روی بحرانهای زمان صلح به برنامهریزی کامل دفاعی در تلاش برای تقویت توان خود رفتیم. بخشی از این سیستم دفاعی اطمینان از داشتن جمعیتی آگاه و آماده است.»
اگر بحران یا جنگ بیاید ...
کتابچه «اگر بحران یا جنگ بیاید!» به تازگی بین تمام خانوادههای سویدنی توزیع شد.
این کتابچه در سال ۲۰۱۸، پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴، مورد تجدید نظر قرار گرفت و منتشر شد.
کتابچه مورد نظر بار دیگر در سال ۲۰۲۲ و زمانی که روسیه تهاجم تمام عیار خود را به اوکراین آغاز کرد، منتشر شد.
این نسخه شامل اطلاعاتی در مورد چگونگی آماده شدن و اقدامات مناسب در موقعیت بحرانی از قطع برق و آتشسوزی در جنگلها گرفته تا حملات سایبری و جنگ است.
در همان زمان، آژانس حوادث غیر مترقبه سویدن، شهروندان را تشویق کرد تا «کیتهای بحران» را تهیه کنند که حاوی وسایل ضروری مانند رادیو، غذا، آب، کیسه خواب و اجاقهای کمپینگ است.
برخی شرکتها در بازار جدید «کیت بحران» سرمایهگذاری کردهاند و کیتهای غذای آمادهای ارائه می‌کنند که می‌تواند تا ۲۵ سال دوام بیاورد.
دستگیریهای متعدد، حملات سایبری و تداخل در ارتباطات رادیویی
از سال ۲۰۲۲ و به ویژه پس از اینکه سویدن از تهدیدات روسیه سرپیچی و تلاش برای پیوستن به ائتلاف نظامی ناتو را آغاز کرد، اوضاع در این کشور بیش از پیش متشنج شده است.
قبل از تلاش برای پیوستن به ناتو، سویدن به مدت ۲۰۰ سال از نظر نظامی با هیچ ارتش دیگری متحد نشده بود.
ترکیه و هنگری هنوز به درخواست سویدن چراغ سبز نشان ندادهاند؛ هر چند اکنون موافقت دولت ترکیه به رای پارلمان بستگی دارد.
پلیس سویدن سال گذشته چندین نفر را که مظنون به جاسوسی یا جمعآوری اطلاعات برای روسیه بودند دستگیر کرد و مقامات سویدنی از افزایش حملات سایبری خبر دادند.
در ماه دسامبر منطقه وسیعی بر فراز دریای بالتیک در معرض اختلالات سایبری قرار گرفت که باعث شد چندین هواپیما، سیگنالهای ناوبری ماهوارهای خود را از دست بدهند.
در همین حال روسیه یک رزمایش نظامی با هدف «تضعیف ناوبری و ارتباطات رادیویی دشمن» در این منطقه انجام داد.
واکنش منفی تیکتاک
هر چند هشدارهای حمله روسیه بیش از هر چیزی برای امنیت بیشتر سویدنی‌ها اعلام شدهاند اما واکنشهای منفی بسیاری نیز در پی داشتند؛ به خصوص پس از ورود این هشدارها به رسانه اجتماعی تیکتاک که مخاطبان اصلی آن را عمدتا کودکان و نوجوانان تشکیل میدهند.
گروه حمایت از کودکان سویدنی (BRIS) گفت که پس از انتشار اظهار نظرهای صریح درباره جنگ در فضای مجازی، خط تلفن این گروه از تماسهای کودکان نگران پر شد.
این اتفاق باعث شد مگنوس جاگرسکوگ، دبیرکل این گروه از رسانهها بخواهد مراقب نحوه انتقال اخبار به کودکان باشند.
جاگرسکوگ در بیانیهای نوشت: «برای بسیاری از کودکانی که از قبل مضطرب و نگران جنگاند، پستهای رسانههای اجتماعی شرایط را سختتر میکند.»
رویای جنگ
به گزارش اکونومیک تایمز، الکسی پوشکوف، نماینده مجلس اعلای پارلمان روسیه در پستی در تلگرام گفت: «گاهی اوقات به نظر میرسد برخی از افسران ارتش و روزنامهنگاران سویدنی رویای جنگ را در سر میپرورانند.»
او با اشاره به نبرد اوایل قرن هجدهم بین سویدن و روسیه در جایی که اکنون اوکراین نامیده میشود، افزود: «به نظر میرسد که آنها نمیتوانند از زمان شکست در پولتاوا آرام شوند.»
برای مارک گالئوتی، مقام ارشد موسسه خدمات متحد سلطنتی (RUSI)، چشمانداز اینکه روسیه نگاه خود را به سوی سویدن معطوف کند، دور از ذهن به نظر میرسد.
گالئوتی به خبرگزاری فرانسه گفت: «من درک می‌کنم ساختارهای نظامی باید در مورد بدترین سناریوها فکر کنند و روسیه نشان داده که بدتر از آنچه ما پیشبینی کرده بودیم، تهاجمی است اما باید اعتراف کنم در مورد احتمال وقوع هر نوع سناریویی مانند جنگ تردید دارم.»
گالئوتی گفت که عوامل متعددی این سناریو را بسیار بعید میسازند؛ از جمله اینکه ارتش روسیه، یا حداقل نیروهای زمینی، در جنگ اوکراین از بین رفتهاند و بازسازی آن سالها طول خواهد کشید.
گالئوتی گفت: «سوال اصلی این است که چرا ولادیمیر پوتین باید دست به چنین اقدامی بزند؟ درست است که در دیدگاه پوتین، اوکراین جایگاه ویژهای برای روسیه دارد اما او هیچ نشانهای مبنی بر آرزوی باز پسگیری کشورهای بالتیک از خود نشان نداده است.»
گالئوتی همچنین گفت تصور این مساله سخت است که روسیه در بحبوحه یک جنگ پرهزینه بخواهد خود را وارد درگیری به مراتب بزرگتری کند که شامل کشورهای ناتو نیز میشود.