بنسوین یهشواراز، پژوهشگر و قوم‌شناس اسرائیلی‌افغان در بیت‌المقدس گفته است که بیش از ۲۰ هزار یهودی افغان تبار در اسرائیل زندگی می‌کنند. یهشواراز ۸۷ ساله در بیت‌المقدس تحت حاکمیت اسرائیل استاد دانشگاه بوده و حالا در مراکز پژوهشی کار می‌کند.
او در گفت‌وگویی با افغانستان اینترنشنال گفت که پنج کتاب پژوهشی درباره یهودیان افغانستان، بخارا و ایران و ۱۵ مجموعه شعر و رمان نوشته است.
آقای یهشواراز افزود که پژوهش‌های او نشان می‌دهد که در سده نهم پیش از میلاد بخت نصر، پادشاه بابل، ده طایفه یهودی را بیرون راند و آنها به ایران امروزی رسیدند، اما زندگی آنها در آن‌جا نیز دشوار بود و به افغانستان مهاجرت کردند.
به گفته این قوم‌پژوه، یهودیان برای پیوستن به ارتش زبان پشتو یاد گرفتند، اما پس از مدتی به کشور خود بازگشتند.
این نویسنده تاریخ یهود افزود که چند صد سال پیش یهودیان در هرات زندگی می‌کردند که شمار آنها به بیش از سه هزار خانواده می‌رسید و هنوز خانه‌ها و همچنین گورستان‌ها و محلات تاریخی یهودیان در هرات، مزار و کابل وجود دارند.
بنسوین یشهواراز گفت که برخی از این یهودیان در جنگ‌های افغانستان کشته شدند و شماری دیگر مجبور به ترک این کشور شدند.
برپایه پژوهش‌های او، بیش از ۲۰ هزار یهودی از افغانستان به اسرائیل رفته‌اند که بیشتر آنها در بیت‌المقدس و تل‌آویو زندگی می‌کنند و برخی از سنت‌های افغانی خود را حفظ کرده‌اند.
بنسوین یهشوراز گفت که پدرش در سال ۱۸۹۸ در یازده‌سالگی از هرات به اورشلیم رفت و با یک زن اسپانیایی ازدواج کرد.
این پژوهشگر فارسی را از پدرش آموخته است و می‌تواند به زبان فارسی صحبت کند.
بنسواین یشهوراز افزود یهودیانی که از افغانستان به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند، هنوز هم افغانستان را دوست دارند و فرهنگ قدیمی خود را همچنان حفظ کرده‌اند. به گفته او، هنوز هم برخی از رسوم و آداب افغانستان در شیوه آشپزی و عروسی آنها دیده می‌شود.
یشهوراز گفت خودش افغانستان را به قدری دوست دارد که باری برای دیدنش به ترکمنستان رفت، در مرز هرات توقف کرد و سرزمین پدری‌اش را از دور دید و بسیار خوشحال شد.
این نویسنده با حسرت گفت: «آرزوی من این است که به افغانستان بروم و قبرهای اجدادم را در هرات ببینم.»
