سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ۲۱ فبروری را به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری کرده است. این روز به هدف ارجگذاری به تنوع زبانی-فرهنگی و حفظ و تقویت زبانهای مادری نامگذاری شده است.
بیشتر بخوانید: طالبان زبان فارسی را از تابلوی دستگاه قضایی حذف کرد
بر اساس منابع مختلف، بیش از ۳۰ زبان بومی و اصلی در افغانستان وجود دارد. به گزارش یونسکو بسیاری از زبانهای افغانستان در معرض خطر انقراض قرار دارند.
دادههای سازمان یونسکو نشان میدهد که ۲۳ زبان در افغانستان در معرض خطر انقراض قرار دارند و از این میان دستکم ۱۲ مورد از آنها بهطور انحصاری در افغانستان صحبت میشوند.
شماری از گویندگان زبانهای مختلف و فعالان حوزه زبان و ادبیات در افغانستان از برخورد طالبان با برخی از زبانها ابراز نگرانی کردهاند. آنها باور دارند که طالبان با گویندگان بسیاری از زبانها در افغانستان برخورد تبعیضآمیز دارند.
بیشتر بخوانید: حذف فارسی از لوحههای ادارات دولتی؛ طالبان لوحه دانشگاه تخار را پایین کشیدند
زبان فارسی دری شامل زبانهای در معرض خطر نیست، اما شماری از گویندگان زبان فارسی نیز از برخوردهای تبعیضآمیز طالبان با این زبان شکایت دارند.
اتحاد فعالان حقوق بشر در ۲۹ دلو در نامهای به یونسکو نوشت که طالبان به نمادهای فرهنگی و عناصر مرتبط به زبان فارسی دری در افغانستان حمله کردهاند. در نامه به حذف واژگان فارسی از تابلوها، برداشتن تصویر مولانا جلالالدین بلخی و تخریب مجسمه علیشیر نوایی اشاره شده است.
اتحادیه فعالان حقوق بشر خواستار دخالت فوری یونسکو برای حفاظت از ارزشها و میراث فرهنگی و بومی مردم افغانستان شده و از این سازمان خواسته مسئولیت خود را در این زمینه انجام دهد.
[@portabletext/react] Unknown block type "facebook", specify a component for it in the `components.types` prop
این نامه که از سوی ۲۲۰ تن از استادان دانشگاه، نویسندگان، هنرمندان، روزنامهنگاران و فعالان حقوق بشر امضا شده بود، به نمونههایی از حذف واژگان فارسی دری، تخریب تصاویر و مجسمههای مشاهیر مرتبط به این زبان اشاره داشت. فعالان حقوق بشر با توضیح این نمونهها، گفتند که این اقدامات «سازمانیافته و هشداردهنده» نماینگر واضح برنامه «ویرانگر» طالبان است.