روزنامه‌نگار
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا، روز چهارشنبه در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان اعلام کرد که ایالات متحده در حال بررسی معرفی طالبان، به‌عنوان «سازمان تروریستی خارجی» است.
هنوز مشخص نیست که ایالات متحده واقعا به‌دنبال اعلام طالبان به‌عنوان یک سازمان تروریستی خارجی است و یا این‌که آقای روبیو زیر فشار نمایندگان مجلس، چنین مسئله‌ای را مطرح کرده است.
سقوط طالبان در دامن منطقه
این مسئله در حالی مطرح می‌شود که اخیراً روسیه طالبان را از فهرست گروه‌های ممنوعه خود خارج کرد. پس از این اقدام، برخی از مقام‌های طالبان به روسیه سفر کردند. عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیس‌الوزرای طالبان، وزرای تجارت، کار و امور اجتماعی، عدلیه، معادن و پترولیم، انرژی و آب، و رئیس اداره حفاظت محیط زیست این گروه به روسیه سفر کردند. روسیه همچنین اعلام کرده که طالبان به‌زودی سفیر خود را در مسکو معرفی خواهد کرد.
همزمان، روابط طالبان با ایران و چین نیز به‌طور چشمگیری گسترش یافته است. اخیراً امیرخان متقی، وزیر خارجه و هدایت‌الله بدری، وزیر معادن طالبان، به ایران سفر کردند. پیش‌تر، مقامات ایرانی از جمله وزیر خارجه این کشور به کابل سفر کرده بودند. جمهوری اسلامی مصمم است که روابط اقتصادی و دیپلوماتیک خود با طالبان را گسترش دهد. یک مقام طالبان گفت که دو طرف ظرفیت این را دارند که حجم روابط تجاری خود را به ده میلیارد دالر در سال افزایش دهند. در حال حاضر، حجم روابط تجاری میان دو طرف حدود چهار میلیارد دالر در سال است. اکنون، امیرخان متقی در بیجنگ به سر می‌برد.
این تحرکات نشان می‌دهد که طالبان به سمت تقویت روابط با کشورهای منطقه، به‌ویژه رقبای ایالات متحده یعنی چین، روسیه و ایران، حرکت کرده است. این موضوع برای امریکا که با این کشورها در رقابت ژئوپلیتیکی است، غیرقابل قبول تلقی می‌شود.
نگاه دوگانه
سیاست امریکا در قبال طالبان و افغانستان با ابهام و دوگانگی همراه است. اخیراً شاهد رویکردهای متفاوتی از نهادهای امریکایی بوده‌ایم. وزارت امنیت داخلی امریکا اعلام کرد که شرایط در افغانستان بهبود یافته و دیگر شهروندان این کشور شرایط لازم برای حفاظت موقت در ایالات متحده را ندارند. طالبان از بیانیه وزارت امنیت داخلی امریکا استقبال کرد و از مهاجرین افغان در امریکا خواست به کشور برگردند.
در مقابل، وزارت خارجه امریکا رویکرد تهاجمی‌تری اتخاذ کرده و پیش‌تر کمک به برنامه جهانی غذا در افغانستان را متوقف کرده بود. سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته بود که کمک‌ها به دست «طالبان تروریست» می‌رسند.
به‌رغم ابهام در سیاست خارجی ایالات متحده در قبال طالبان، حکومت جدید این کشور افغانستان را به عنوان یک مسئله کلیدی می‌بیند. دونالد ترامپ و اعضای کلیدی دولتش هرازگاهی درباره افغانستان سخن می‌زنند. ترامپ، بحث بازپس‌گیری پایگاه بگرام را بی‌وقفه در تمام سخنرانی‌های خود مطرح می‌کند. او همزمان از بازپس‌گیری جنگ‌افزارهای امریکایی از نزد طالبان سخن زده است.
وزارت دفاع امریکا روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای از تعیین یک گروه تحقیقاتی ویژه درباره خروج نیروهای این کشور از افغانستان خبر داد و گفت که عاملان خروج فاجعه‌بار پاسخگو خواهند بود.
این‌ها نشان‌دهنده اهمیت افغانستان در سیاست خارجی حکومت جدید امریکا است. با این حال، درگیری‌های روزافزون بین‌المللی سبب شده که این کشور درباره طالبان به یک جمع‌بندی نهایی نرسد. هنوز روشن نیست که امریکا چه سیاستی را در قبال طالبان روی دست خواهد گرفت.
ناامیدی از کسب مشروعیت جهانی
اگر در نتیجه بررسی‌ها، ایالات متحده تصمیم بگیرد طالبان را شامل سازمان‌های تروریستی خارجی این کشور کند، این اقدام امیدهای گروه طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی و خروج از انزوای جهانی را به ناامیدی و یاس مبدل خواهد کرد. بسیاری از کشورها در تعاملات خود با طالبان به سیاست‌های امریکا توجه دارند و این اقدام می‌تواند آن‌ها را به احتیاط بیشتر وادارد.
تبعات تصمیم امریکا
طبق گزارش شورای آتلانتیک، قرار گرفتن یک گروه در فهرست سازمان‌های تروریستی امریکا سبب می‌شود که دارایی‌های گروه مسدود شود، هرگونه حمایت از آن جرم تلقی شود، اعضای گروه از ورود به ایالات متحده منع شوند، و قربانیان حملات تروریستی یا بازماندگان آن‌ها بتوانند علیه گروه و حامیانش اقامه دعوی کنند.
از نظر اقتصادی، این اقدام دسترسی طالبان به منابع مالی خارجی، از جمله کمک‌های بین‌المللی و تجارت آزاد را به شدت محدود می‌کند و روابط تجاری آن‌ها با کشورهای منطقه را مختل خواهد کرد. از منظر حقوقی، افراد یا نهادهایی که به طالبان کمک مالی یا لجستیکی ارائه کنند، ممکن است تحت قوانین ضدتروریسم امریکا، حتی در خارج از این کشور، مورد پیگرد قرار گیرند.
اگر ایالات متحده به چنین نتیجه‌ای برسد، نه‌تنها فشار بر طالبان افزایش خواهد یافت، بلکه متحدان این گروه در منطقه مانند ایران، روسیه و چین نیز دیگر در تعامل با طالبان دست باز نخواهند داشت.
طالبان از سال ۲۰۲۱، پس از خروج «فاجعه‌بار» امریکا از افغانستان، قدرت را در افغانستان به دست گرفته و قوانین سخت‌گیرانه و به‌شدت عقب‌مانده خود را بر مردان و زنان این کشور اعمال کرده است. طالبان در چهار سال گذشته به‌روشنی ثابت کرد که روایت‌ها درباره تغییر این گروه، از بنیاد بی‌اساس بوده است.
