شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که روز دوشنبه دوم سرطان نشست علنی درباره افغانستان برگزار می‌شود. در این نشست رزا اوتونبایوا رئيس یوناما، جویس مسویا معاون دبیرکل ملل متحد در امور بشردوستانه و سیما بحوث رئیس امور زنان سازمان ملل گزارش‌هایی ارائه خواهند کرد.
برخی از کشورهای منطقه‌ای نیز ممکن است در این نشست شرکت کنند. پس از جلسه علنی، گفت‌وگوهایی پشت درهای بسته برگزار خواهد شد.
این نشست بخشی از جلسات سه‌ماهه شورای امنیت درباره افغانستان است.
قرار است موضوعاتی مانند وضعیت سیاسی، حقوق بشر، بحران بشری و مشکلات اقتصادی در این نشست بررسی شوند. یکی از محورهای اصلی، احتمالاً سیاست‌های طالبان و تأثیر آن بر حقوق زنان خواهد بود.
قرار است رئيس یوناما درباره گام‌های بعدی روند دوحه صحبت کند. طبق برنامه، در روزهای ۳۰ جون و اول جولای، دو گروه کاری درباره مبارزه با مواد مخدر و توسعه بخش خصوصی در دوحه تشکیل می‌شوند که شامل کارشناسان، نمایندگان کشورها، نهادهای بین‌المللی، طالبان و مؤسسات مالی جهانی خواهد بود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، پیش‌تر گفته بود سازمان ملل تلاش دارد با همکاری طالبان، مردم افغانستان و جامعه جهانی، مسیر سیاسی روشنی را برای صلح و بازگشت افغانستان به جامعه جهانی ترسیم کند. او همکاری برای حل بحران‌های حقوق بشری، به‌ویژه درباره زنان، را ضروری دانسته است.
در آستانه نشست، شورای امنیت اعلام کرد که اعضای جلسه احتمالاً از رئيس یوناما درباره توانایی گروه‌های کاری برای پاسخ‌گویی به نیازهای مردم افغانستان، از جمله جایگزین معیشت برای کشت تریاک و ایجاد نظام اقتصادی شفاف، توضیح خواهند خواست.
براساس متنی که شورای امنیت منتشر کرده رئيس یوناما ممکن است درباره کاهش فعالیت‌های ماین‌پاکی به‌دلیل کمبود بودجه نیز ابراز نگرانی کرده و درخواست کمک مالی کند. یوناما هشدار داده اگر بودجه فراهم نشود، از اول جولای هماهنگی ماین‌پاکی در افغانستان متوقف خواهد شد و این مسأله می‌تواند جان کودکان را تهدید کند.
در این نشست همچنین ممکن است به وضعیت مهاجرانی که از ایران و پاکستان برگشته‌اند، اشاره شود.
نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از کشورهای همسایه خواسته با افغان‌ها محترمانه رفتار کنند و برای بازگشت امن و داوطلبانه آنان همکاری منطقه‌ای داشته باشند.
مسئله تهدید تروریسم نیز از دیگر موضوعات احتمالی نشست است.
گزارش گروه ناظران سازمان ملل نشان می‌دهد که بیش از ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان فعال‌اند و این موضوع امنیت منطقه و کشورهای همسایه را تهدید می‌کند.
در نشست قبلی نیز کشورهای مختلف، از جمله پاکستان و روسیه، درباره خطر گروه داعش شاخه خراسان هشدار داده بودند.
جویس مسویا، معاون دبیرکل ملل متحد قرار است گزارشی درباره بحران انسانی در افغانستان ارائه دهد و به عواملی چون نبود نهادهای حکومتی کارا، حذف زنان از جامعه، فقر شدید و تغییرات اقلیمی اشاره کند.
بر اساس آمار سازمان ملل بیش از ۲۳ میلیون افغان به کمک نیاز دارند. در همین حال کاهش کمکها، به‌ویژه پس از تعلیق کمکهای امریکا، نگرانیها را بیشتر کرده است.
دفتر اوچا (هماهنگی امور بشری سازمان ملل) در ۲۳ اپریل اعلام کرد بودجه کمکهای بشری برای سال ۲۰۲۵ را ۳۱ درصد کاهش داده و به ۱.۶۲ میلیارد دالر رسانده است.
سیما بحوث و دیگر سخنرانان نیز ممکن است بر مشارکت کامل و برابر زنان در جامعه تأکید کنند و نسبت به تأثیر منفی سیاست‌های طالبان بر حقوق زنان هشدار دهند.
برخی ممکن است نگرانیهایی درباره «قانون امر به معروف و نهی از منکر» طالبان که در اگست ۲۰۲۴ تصویب شد نیز مطرح کنند.
یوناما در گزارشی که در ۱۰ اپریل منتشر کرد، نوشت طالبان این قانون را در اکثریت ولایتها اجرا کردهاند که باعث نقض حریم خصوصی و محدود شدن آزادیهای عمومی و اقتصادی شده و زنان بیشترین آسیب را دیدهاند.
در پایان، شورای امنیت احتمالاً شاهد دیدگاههای متفاوتی درباره راههای کمک به افغانستان خواهد بود. کشورهایی مانند امریکا، بریتانیا و فرانسه تأکید دارند که طالبان باید به حقوق بشر پایبند باشد تا به رسمیت شناخته شود.
اما چین و روسیه با این رویکرد مخالفاند و خواهان ادامه گفتوگو بدون فشارهای سیاسی هستند.
روسیه اخیراً طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خود حذف کرده است. چین و روسیه نیز بارها خواهان آزادسازی داراییهای مسدودشده افغانستان شدهاند.
با آنکه این نشست می‌تواند به هماهنگی بهتر کمکها کمک کند، اما بعید است تغییر چشمگیری در رفتار طالبان ایجاد کند؛ چون نه فشار سیاسی جدی وجود دارد و نه ابزار لازم برای اعمال آن.