نفوذ حقانیها در دستگاه حکومتی طالبان

در اسد ۱۴۰۰ جنگجویان شبکه حقانی از راههای مختلف وارد کابل شدند و کنترول وزارتها، نمایندگیهای سیاسی، امنیت شخصیتهای سیاسی و مراکز مهم را به عهده گرفتند.
در اسد ۱۴۰۰ جنگجویان شبکه حقانی از راههای مختلف وارد کابل شدند و کنترول وزارتها، نمایندگیهای سیاسی، امنیت شخصیتهای سیاسی و مراکز مهم را به عهده گرفتند.
شبکه حقانی در آن زمان از راههای مستقیم و غیرمستقیم با حامد کرزی رئیسجمهور سابق افغانستان، عبدالله عبدالله رئيس پیشین شورای عالی مصالحه ملی و دیگر مقامهای پیشین افغانستان برقرار کرد و تلاش کرد آنها برای تامین امنیتشان به این گروه اعتماد کنند.
بخش تبلیغاتی شبکه حقانی تلاش میکند از اعضای خود چهرهای شهری، مدرن و دارای دیدگاه باز برای برقراری ارتباط با جهان نمایش دهد. شبکه حقانی با رسانههایی که از کابل نشرات میکنند، روابط برقرار کرده است و در بخش تبلیغات نسبت به دیگر گروههای طالبان، سرمایهگذاری بیشتری میکنند.
سراجالدین حقانی ۴۵ ساله که شبکه حقانی به سوی او بهعنوان وارث جلالالدین حقانی مینگرد، وزیر امور داخله طالبان است و مدیریت امور مربوط به امنیت، پولیس و کنترول شهرهای افغانستان را در اختیار دارد. محمدنبی عمری که از نزدیکان سراجالدین حقانی است، معاون وزارت امور داخله است. آقای عمری در سالهای اولیه حکومت دوم طالبان، بهعنوان والی خوست نیز فعالیت کرده است.
نورجلال جلالی سرپرست وزارت صحت عامه و پسر مامایش نجیبالله حقانی سرپرست وزارت مخابرات و تکنولوژی اطلاعات است. هر دوی آنها از اعضای شبکه حقانی هستند.
مولوی عبدالکبیر، وزیر مهاجرین و عودتکنندگان طالبان، نیز از افراد نزدیک به سراجالدین حقانی است. عبدالکبیر پیش از این معاون سیاسی رئیسالوزرا بود. اما پس از کشتهشدن خلیل رحمان حقانی، بهعنوان سرپرست وزارت مهاجرین و عودتکنندگان منصوب شد.
خلیلالرحمن حقانی، سرپرست وزارت مهاجرین و عودتکنندگان که در حمله انتحاری در ماه قوس سال ۱۴۰۳ کشته شد، از چهرههای تاثیرگذار در شبکه حقانی بود. خلیلالرحمان حقانی کاکای سراجالدین حقانی و از بنیانگذاران شبکه حقانی بود.
گروه مولوی منصور، متحد شبکه حقانی
تاجمیر جواد که عضو گروه مولوی منصور است، معاونیت ریاست مخوف استخبارات طالبان را به عهده دارد. گروه منصور و شبکه حقانی از گذشته متحد همدیگر هستند. گفته میشود که تاجمیر جواد پس از سراجالدین حقانی محبوبترین شخصیت در میان اعضای شبکه حقانی است. او بهعنوان فرمانده مهاجمان انتحاری شناخته میشود و یک شخصیت مرموز در استخبارات طالبان است.
عبداللطیف منصور، وزیر آب و انرژی، نیز با حقانیها رابطه نزدیکی دارد.
مالی خان زدران که معاون وزیر دفاع طالبان است، مامای سراجالدین حقانی و یکی از اعضای مهم این شبکه به شمار میرود. او از نخستین افرادی بود که پس از سقوط حکومت طالبان در دوره اول، در خوست فعالیتهای خرابکارانه را آغاز کرد و حملاتی را علیه نیروهای امریکایی و ناتو در مناطق مختلف سازماندهی کرد.
یکی دیگر از اعضای مهم این شبکه، بلال فاتح است که در حال حاضر در قدرت شریک نیست، اما رهبری گروه مولوی سنگین را بهعهده دارد. مولوی سنگین از فرماندهان مهم شبکه حقانی بود.
طبق اطلاعات موجود، شبکه حقانی در حدود ۱۰ ولایت افغانستان نفوذ و قدرت دارد. اعضای این شبکه همچنین در فرماندهیهای پولیس و برخی از قول اردوها در بیش از ۱۰ ولایت حضور دارند.
شبکه حقانی در برخی از ریاستهای مستقل نیز حضور دارد.
با این حال، در کابینه طالبان برخی از وزارتخانههایی نیز وجود دارد که مسئولان آن روابط خود را به هر دو شاخه طالبان –چه شاخه قندهار و چه شاخه حقانی-حفظ کرده است.
عبدالحکیم شرعی، سرپرست وزارت عدلیه باشنده اصلی ولایت خوست و از نزدیکان شبکه حقانی است.
ابراهیم حقانی که برادر جلالالدین حقانی و کاکای سراجالدین حقانی است، وظیفه رسمی ندارد اما از تمامی امکانات شبکه حقانی استفاده میکند. ابراهیم حقانی در دوران جمهوریت در کابل و در خانه محمداشرف غنی، رئیسجمهور پیشین افغانستان، زندگی میکرد.
ابراهیم حقانی بهعنوان یک شخصیت فعال در تقویت اعتبار قومی شبکه حقانی و در مذاکرات، جلسات و گفتوگوها شناخته میشود.
وزارتخانههای تحت کنترول شبکه حقانی:
با این حال باید در نظر داشت که در یک سال گذشته هبتالله آخندزاده به برکناری چهرههای نزدیک به شبکه حقانی از کرسیهای دولتی اقدام کرده و نفوذ حقانیها را محدودتر کرده است.
نفوذ شبکه حقانی خارج از کابل
کابل بهعنوان پایتخت افغانستان در تغییرات و تحولات سیاسی، امنیتی و اقتصادی نقش تعیینکننده دارد. با این حال در نظام حکومتی طالبان قدرت بهطور غیررسمی از کابل به قندهار منتقل شده است و تصمیمهای اصلی درباره سرنوشت سیاسی مردم در قندهار گرفته میشود. در چهار سال گذشته از کابینه طالبان تا مسئولان پایینرتبه برای جلسات اداری، اظهار وفاداری و گزارشدهی به قندهار احضار میشوند. تسلط حقانیها بر کابل نیز روز به روز کمتر میشود.
سمیع سادات، رهبر جبهه متحد، به افغانستان اینترنشنال گفت هبتالله آخندزاده از جمله برخی از مقامهای ارشد استخباراتی وابسته به شبکه حقانی را برکنار کرده و افراد مورد اعتماد خود را جایگزین آنان کرده است.
آقای سادات گفت که نفوذ شبکه حقانی در قولاردوها عملاً به صفر رسیده است. به گفته وی، هیچ قولاردویی در اختیار این شبکه نیست. جنرال سمیع سادات در ادامه توضیح میدهد که شبکه حقانی تنها در ولایتهای لوگر، میدان وردک و چند ولایت محدود دیگر فرماندهانی معدود دارد و کنترول بیشتر ولایتها در دست هبتالله آخندزاده است.
سمیع سادات تأکید میکند که سهم شبکه حقانی در مناصب بلندپایه وزارت داخله نیز کاهش یافته و در حال حاضر اکثر فرماندهیهای پولیس تحت نظارت افراد هبتالله اداره میشوند. سادات با اشاره به میزان قدرت هبتالله میگوید که تفسیر و اجرای کامل روایت مذهبی در اختیار اوست. رهبر جبهه متحد افزود: «اکثر فرماندهان نظامی از ملا هبتالله تابعیت کامل دارند. حتی اگر سراجالدین حقانی، ملا برادر و جمع زیادی از فرماندهان طالبان متحد شوند، توانایی تصرف حتی یک قولاردو را هم نخواهند داشت.»
برخی تحلیلگران میگویند در صورت گستردهتر شدن اختلافات میان طالبان یا در صورت ترور یا مرگ هبتالله آخندزاده، سراجالدین حقانی یک از اصلیترین نامزدان جانشینی او خواهد بود.
در ساختار ایدئولوژیک طالبان، داشتن جایگاه علمی و فقهی خاص از پیششرطهای انتصاب «امیرالمؤمنین» است، با این حال با توجه به نحوه انتخاب ملا عمر و مولوی منصور، دو رهبر سابق طالبان، عواملی چون سابقه نظامی، گستردگی شبکه و نفوذ در میان طالبان میتوانند نقش تعیینکنندهای ایفا کنند. سراجالدین حقانی از جایگاه مذهبی در سطح هبتالله آخوندزاده نیست، اما از نظر سازماندهی شبکه حقانی، گسترش نفوذ، جذب جنگجویان خارجی و تعامل با بازیگران بینالمللی، یک مهره قدرتمند است.