سرنوشت جنگجویان خارجی از زمانی که هیئت تحریرالشام قدرت را به دست گرفت، به مسئلهای جدی تبدیل شده است، زیرا کشورهای اندکی مایلاند افرادی را که اغلب بهعنوان تندرو مینگرند، بازگردانند و برخی سوریها نیز نسبت به حضور آنان محتاطاند.
بسیاری از این جنگجویان و خانوادههایشان، همراه با امدادگران و خبرنگارانی که به شورشیان پیوستهاند، هیچ مدرک معتبر هویتی ندارند.
برخی تابعیت اصلی خود را از دست دادهاند و از بازداشتهای طولانی یا حتی اعدام در کشورهای مبدا میترسند. اما اعطای تابعیت سوریه به آنان میتواند هم سوریها و هم دولتهای خارجی را که دولت جدید در پی جلب حمایتشان است، با چالش مواجه کند.
درخواستی که روز پنجشنبه به وزارت داخله سوریه ارائه شد و رویترز آن را مشاهده کرده، استدلال میکند که به این افراد باید تابعیت داده شود تا بتوانند ساکن شوند، زمین داشته باشند و حتی سفر کنند.
در این نامه آمده است: «ما نان را با هم تقسیم کردیم، غم را با هم تقسیم کردیم و در امید به آیندهای آزاد و عادلانه برای سوریه شریک بودیم، اما برای ما، وضعیت همچنان نامعلوم است.»
در این نامه افزوده شده است: «ما با کمال احترام از رهبری سوریه میخواهیم با دوراندیشی و برادری، تابعیت کامل سوریه و حق داشتن گذرنامه سوری را به ما اعطا کند.»
این نامه توسط بلال عبدالکریم، کمدین امریکایی که از سال ۲۰۱۲ به خبرنگار جنگی تبدیل شده و در سوریه اقامت دارد و یکی از صداهای برجسته اسلامگرایان خارجی محسوب میشود، ارائه شده است.
او به رویترز گفت که این درخواست برای منافع هزاران خارجی از بیش از دوازده کشور است؛ از جمله مصریها و سعودیها، لبنانیها، پاکستانیها، اندونزیاییها و مالدیویها، همچنین اتباع بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، کانادا و افراد چچنی و اویغور.
سخنگوی وزارت داخله سوریه گفت که تصمیم در مورد تابعیت خارجیها با ریاستجمهوری خواهد بود.
احمد شرع، رئیسجمهور موقت سوریه، در هفتههای پس از بهقدرت رسیدن گفته بود ممکن است به جنگجویان خارجی و خانوادههایشان تابعیت سوریه داده شود، اما تاکنون گزارشی عمومی از چنین اقدامی منتشر نشده است.
در ماههای پس از سقوط اسد، جنگجویان خارجی متهم به مشارکت در خشونتهایی علیه اعضای اقلیتهای مذهبی علوی و دروزی شدهاند.
یک تحقیق رویترز درباره خشونتهای مناطق ساحلی سوریه در ماه مارچ، که در آن بیش از ۱۰۰۰ علوی کشته شدند، نشان داد که اویغورها، اوزبیکها، چچنها و برخی جنگجویان عرب در این کشتارها دست داشتند.
هزاران مسلمان سنی خارجی پس از اعتراضات مردمی در سال ۲۰۱۱ که به جنگ داخلی فرقهای کشیده شد، به سوریه آمدند. آنان به گروههای مختلفی پیوستند.