با طرح‌های بلندپروازانه آبی طالبان، تنش‌ها میان این گروه و برخی کشورهای همسایه افزایش یافته است. کارشناسان معتقدند اگرچه لحن فعلی کشورهای همسایه نسبتا ملایم است، اما با پیشرفت پروژه‌ها، تنش‌های سیاسی و دیپلوماتیک ممکن است افزایش یابد.
مقام‌های طالبان با هدف تأمین امنیت غذایی و توسعه کشاورزی، پروژه‌هایی مانند ساخت کانال قوش‌تپه برای انحراف بخشی از آب رودخانه آمودریا و ایجاد سدهایی بر رودخانه هلمند را آغاز کرده‌اند.
این اقدامات نگرانی‌هایی را در میان کشورهای منطقه به‌ویژه ایران، ازبیکستان و ترکمنستان برانگیخته است.
ایران تنها کشوری است که افغانستان با آن در سال ۱۹۷۳ معاهده‌ای رسمی درباره آب امضا کرده است. این معاهده مربوط به رودخانه هلمند است که بخش بزرگی از خاک افغانستان را طی می‌کند. این توافقنامه هیچ‌گاه به‌طور کامل اجرا نشده و تنش‌های آبی سابقه‌دار میان دو کشور به‌ویژه بر سر ساخت سدهایی در جنوب افغانستان شدت گرفته است.
ایران که در مرز خود با افغانستان با خشکسالی شدید مواجه است، می‌گوید این سدها مانع جریان آب هلمند به یکی از دریاچه‌های آن شده‌‌اند.
ایران با استناد به معاهده سال ۱۹۷۳ درباره رود هلمند، خواستار جریان یافتن سهم آبی خود شده، اما طالبان با اشاره به خشکسالی و تغییرات اقلیمی می‌گوید که آب کافی برای رهاسازی بیشتر وجود ندارد.
محمد فیضی، کارشناس مدیریت منابع آب به خبرگزاری فرانسه گفت که تنش‌ها بر سر این رودخانه در حال حاضر محدود هستند، اما ممکن است در صورت احیای پروژه‌های زیرساختی و گسترش آن‌ها از سوی طالبان، این وضعیت تغییر کند.
مقام‌های طالبان همچنین مدعی‌اند که سوءمدیریت منابع آبی در گذشته باعث شده افغانستان نتواند سهم عادلانه خود را از این رود دریافت کند.
طالبان پس از بازگشت دوباره به قدرت به عنوان یک بازیگر تازه‌وارد در موضوع حساس رودخانه آمودریا ظاهر شده است. تقسیم آب این منبع حیاتی برای کشورهای آسیای مرکزی بر اساس توافق‌نامه‌های دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق صورت می‌گیرد.
چندین کشور از جمله ازبیکستان و ترکمنستان نگرانی خود را درباره پروژه کانال «قوش‌تپه» افغانستان ابراز کرده‌اند.
براساس آمارها، احداث این پروژه تا ۲۱ درصد از آب آمودریا را منحرف کرده و قرار است ۵۶۰ هزار هکتار از زمین‌های شمال افغانستان را آبیاری کند.
مقام‌های طالبان در پاسخ می‌گویند که این پروژه به‌طور چشمگیر بر سطح آب آمودریا تأثیر نخواهد گذاشت و آن را برای امنیت غذایی افغانستان حیاتی می‌دانند.
خبرگزاری فرانسه به نقل از ذبیح‌الله میری، رئیس پروژه کانال قوش‌تپه در جریان بازدید از مراحل ساخت در ولایت فاریاب نوشت: «آب فراوان است، به‌ویژه هنگامی که آمودریا طغیان می‌کند و آب حاصل از ذوب یخچال‌ها به آن می‌ریزد.»
با این حال اوزبیکستان، ترکمنستان و حتی قزاقستان نسبت به پروژه قوش‌تپه هشدار داده‌اند و آن را تهدیدی برای منابع آبی آسیای مرکزی و دریاچه در حال خشک شدن آرال می‌دانند.
محمد فیضی در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: «مهم نیست که فعلا لحن دوستانه است اما وقتی کانال به بهره‌برداری برسد، تبعاتی به همراه خواهد داشت.»
در حالی که شهر کابل با جمعیتی حدود ۸ میلیون نفر با بحران جدی کمبود آب به دلیل سوءمدیریت و کاهش منابع آب زیرزمینی مواجه است، طالبان تلاش دارند پروژه‌های قدیمی را احیا کرده و طرح‌های جدیدی برای بهره‌برداری از آب رودخانه کابل اجرا کنند.
هر چند آب منبع اصلی تنش میان اسلام‌آباد با کابل نبوده اما هیچ سازوکار همکاری رسمی میان افغانستان و پاکستان درباره مدیریت این رودخانه وجود ندارد.
کارشناسان باور دارند که این اقدامات ممکن است در آینده منجر به تنش‌هایی با پاکستان شود. این کشور خود نیز با بحران کم‌آبی روبروست و اخیرا پس از لغو یک معاهده مهم آبی از سوی هند، بیش از پیش تحت فشار قرار گرفته است.
