امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان روز یکشنبه گفت تحریم‌های «غیرقانونی و ظالمانه» سبب شد افغان‌های خارج از کشور نتوانند به زلزله‌زدگان شرق افغانستان کمک بفرستند. آقای متقی گفت که جلوگیری از کمک به قربانیان بلایای طبیعی، خلاف تمام موازین بشری است.
همزمان با نشست وزیر خارجه طالبان با دیپلومات‌های خارجی و نمایندگان سازمان‌های امدادی در کابل، سازمان ملل روز پنجشنبه در اعلامیه‌ای گفت که طالبان با جلوگیری از فعالیت امدادگران زن، به عملیات رسیدگی به زلزله‌زدگان شرق افغانستان صدمه زده است.
به گفته این سازمان، طالبان در چند روز گذشته و برخلاف تعهدات قبلی، مانع کار زنان افغان در دفاتر امدادرسانی و صحی شده است که این تصمیم کار سازمان ملل برای ارائه خدمات به زنان و کودکان نیازمند افغان را دشوار کرده است.
متقی بار دیگر خواهان لغو تحریم‌های بین‌المللی بر افغانستان تحت کنترول طالبان شد تا به گفته او «افغان‌ها بتوانند بدون محدودیت، از ظرفیت‌های خویش برای بازسازی کشورشان استفاده کنند.»
امیرخان متقی به‌طور واضح نام نبرد که چه کسی از کمک‌های بشری به زلزله‌زدگان جلوگیری کرده است. با این حال منظور او تحریم‌های ایالات متحده، کشورهای غربی و نهادهای بین‌المللی مالی است که پس از سقوط جمهوری در اسد ۱۴۰۰، دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان را مسدود کرده و محدودیت‌های بانکی و مالی علیه حکومت طالبان وضع کرده‌اند.
این محدودیت‌ها باعث شده که انتقال رسمی پول به داخل افغانستان گاهی دشوار یا ناممکن شود.
امریکا نگران استفاده سازمان‌های تروریستی از سیستم بانکی تحت کنترول طالبان در افغانستان است. شورای امنیت سازمان ملل در چندین گزارش تایید کرده است که روابط مستحکمی میان طالبان و القاعده وجود دارد.
انتقاد از امریکا و سپاسگزاری از چین، روسیه و ایران
وزیر امور خارجه طالبان روز یکشنبه، ۲۰ سنبله، در مراسمی که با حضور دیپلومات‌های خارجی و سازمان‌های بین‌المللی در مقر وزارت امور خارجه در کابل برگزار شد، از کشورهایی که به زلزله‌زدگان شرق افغانستان کمک کردند، قدردانی کرد.
امیرخان متقی به‌طور مشخص از چین، امارات متحده عربی، ایران، پاکستان، هند، روسیه، اوزبیکستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، جاپان، بنگلادیش، سوئیس و سازمان‌های بین‌المللی نام برد و از کمک‌های‌شان سپاسگزاری کرد.
در زمین‌لرزه مرگبار در کنر و جلال آباد بسیاری از کشورهای جهان به علت نداشتن رابطه رسمی با حکومت طالبان و تروریستی دانستن این گروه، از ارسال کمک‌های بشری و تیم‌های نجات به افغانستان خودداری کردند.
کشورهایی که رابطه نزدیک با طالبان دارند، کمک‌های محدودی به افغانستان ارسال کردند. فقدان منابع مالی لازم باعث شده که سازمان ملل فراخوان کمک‌های مالی به ارزش ۱۴۰ میلیون دالر ارائه کند.
متقی برخلاف سپاسگزاری از این کشورها، تلویحا از ایالات متحده امریکا بخاطر جلوگیری از ارسال کمک به زلزله‌زدگان انتقاد کرد.
ایالات متحده امریکا که زمانی بزرگترین ارسال‌کننده کمک‌های بشردوستانه افغانستان بود، به زلزله‌زدگان کنر هیچ کمکی نفرستاد. سخنگوی وزارت خارجه امریکا در پاسخ به این پرسش که آیا ایالات متحده به زلزله‌زدگان افغانستان کمک اضطراری خواهد کرد، گفت: «در حال حاضر تصمیم جدیدی برای اعلام نداریم.»
یکی از مقام‌های ارشد پیشین گفت که کاخ سفید نیز موضوع را بررسی کرده اما تصمیم گرفته در سیاست پایان دادن به کمک به افغانستان تجدیدنظر نکند.
دولت ترامپ در اپریل تمام کمک‌ها به مبلغ ۵۶۲ میلیون دالر به افغانستان را متوقف کرد. امریکا می‌گوید طالبان از کمک‌های بشردوستانه امریکا سوءاستفاده می‌کند.
یک مقام کاخ سفید در پاسخ به این پرسش که آیا امریکا برای زلزله‌زدگان کمک اضطراری فراهم می‌کند، گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ بر این موضع ثابت مانده که کمک نباید به دست رژیم طالبان برسد؛ رژیمی که همچنان شهروندان امریکایی را به ناحق در بازداشت نگه می‌دارد.»
در زمین‌لرزه شرق کشور بیش از ۲۲۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و هزاران نفر دیگر زخمی و آواره شدند. بیشتر قربانیان زنان و کودکان اند که به علت مقررات سرکوگرانه طالبان به خدمات صحی و درمانی پس از زلزله دسترسی محدود داشتند.
«هلیکوپترها را پس بدهید»
امیرخان متقی در جریان سخنرانی خود گفت به‌دلیل اینکه تلفات انسانی در مناطق صعب العبور ولایت کنر رخ داده بود، تکیه اصلی عملیات امداد به پرواز‌های هلیکوپترها متکی بود.
آقای متقی با اشاره به عملیات امداد حدود ۱۰ چرخبال برای نجات زلزله‌زدگان، خواهان بازگرداندن چرخبال‌هایی شد که نیروهایی هوایی افغانستان پس از سقوط کابل در اسد ۱۴۰۰ آن‌ها را از کشور خارج کردند.
وزارت دفاع امریکا پیشتر گفته بود که ۴۶ فروند هواپیما به اوزبیکستان و ۱۸ فروند دیگر به تاجیکستان پرواز کردند.
این هواپیماها شامل چرخبال‌های Mi-17 UH-60 و همچنین PC-12 ،C-208 ،AC-208 و A-29 هواپیماهای بال ثابت هستند.
طالبان بارها از اوزبیکستان و تاجیکستان خواسته بود این چرخبال‌ها را به این گروه تحویل دهند اما این دو کشور به‌طور رسمی در باره درخواست طالبان اظهار نظر نکردند.
سفیر امریکا در اوزبیکستان اعلام کرده بود که بنا به یک توافق جدید، ۴۶ هواپیما و چرخبال ارتش سابق افغانستان در اختیار حکومت اوزبیکستان باقی می‌ماند.
سفارت امریکا برای افغانستان از تاجیکستان نیز بخاطر تسلیم ندادن هواپیماهای ارتش حکومت پیشین افغانستان به طالبان قدردانی کرده بود.
