سفیر امریکا در اوزبیکستان اعلام کرد که بنا به یک توافق جدید، ۴۶ هواپیما و چرخبال ارتش سابق افغانستان در اختیار حکومت اوزبیکستان باقی می‌ماند. همزمان با سقوط حکومت غنی، شماری از خلبان‌های افغان با این هواگردها به اوزبیکستان فرار کردند.
طی سه سال گذشته، اوزبیکستان و تاجیکستان در حال مذاکره با امریکا بودند تا مالکیت این تجهیزات نظامی را به دست آورند.
به گزارش خبرگزاری «اوزبیک‌کن»، جاناتان هنیک، سفیر امریکا در تاشکند، این هفته در پاسخ به سوالی درباره این که آیا این هواپیماها و بالگردها در اوزبیکستان باقی خواهند ماند، گفت: «این وسایل نظامی در اوزبیکستان خواهند ماند و در این‌باره به طور رسمی توافق شده است.»
او افزود: «این وسایل نقلیه هرگز متعلق به افغان‌ها نبوده‌اند، بلکه متعلق به امریکا بوده‌اند. ارتش افغانستان از آنها استفاده کرده است، اما ما همیشه مالک آنها بودیم.»
مقامات اوزبیکستان در تاریخ ۱۵ اگست ۲۰۲۱ اعلام کردند که ۲۲ فروند هواپیمای نظامی و ۲۴ چرخبال نیروهای مسلح افغانستان وارد حریم هوایی اوزبیکستان شدند.
اشرف‌غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، به همراه جمعی از همکارانش نیز با استفاده از سه چرخبال نظامی به اوزبیکستان فرار کرد و سپس به امارات متحده عربی رفت.
طالبان بارها گفته‌است که این هواپیماها متعلق به افغانستان اند و خواستار بازگشت آنها به کشور شده‌اند.
محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان، سال گذشته در مراسمی در کابل اعلام کرد که حکومت طالبان هرگز اجازه نخواهد داد که این هواپیماها توسط همسایگان شمالی افغانستان ضبط یا مورد استفاده قرار گیرد.
او از اوزبیکستان و تاجیکستان خواست که صبر طالبان را آزمایش نکنند و هشدار داد که ممکن است اقدامات تلافی‌جویانه برای بازپس‌گیری این هواپیماها انجام دهند.
این هواپیماها شامل بالگردهای Mi-17، UH-60 و همچنین هواپیماهای PC-12، C-208، AC-208 و A-29 هستند.
پیش‌تر، پایگاه خبری درایف گزارش داد که امریکا تعدادی از این هلیکوپترها را از اوزبیکستان به پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده در آریزونا منتقل کرده است. این تجهیزات هوایی توسط یک هواپیمای باری شرکت امارات از اوزبیکستان به امریکا انتقال یافته‌اند.
