تاجران میگویند که علاوه بر عدم اجرای تعهدات قراردادی خود در برابر طرفهای افغان و آسیای مرکزی برای تحویل بهموقع کالا، ناچار شدهاند هزینههای اضافی ۱۵۰ تا ۲۰۰ دالری را نیز بابت توقف وسایط متوقفشده در مرز بپردازند.
آنان گفتند که در چنین شرایطی گزینهای جز «سوگواری برای مرگ تجارت دوجانبه» برایشان باقی نمانده است.
ضیاالحق سرحدی، معاون اتاق مشترک بازرگانی و صنایع پاکستان - افغانستان گفت که تجارت با افغانستان میتواند تا به ۵ میلیارد دالر در سال برسد، اما متأسفانه حجم این تجارت بهدلیل وضعیت ناپایدار کنونی به حدود تنها ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون دالر در سال کاهش یافته است.
او گفت که کاهش پیوسته در تجارت دوجانبه، اقتصاد ملی و تولیدات داخلی را در وضعیت خطرناکی قرار داده که جبران آن در سالهای آینده دشوار خواهد بود.
آقای سرحدی از حکومت فدرال خواست تا یک «میکانیسم امدادی» جامع برای تاجران و ترانسپورتیها تدوین کند و هزینههای توقف وسایط نقلیه را از آنان بردارد.
زاهدالله شینواری، رئیس پیشین اتاق صنایع و بازرگانی سرحد پاکستان نیز با ابراز نگرانی گفت که بازپسگیری بازارهای افغانستان و آسیای مرکزی برای پاکستان بسیار دشوار خواهد بود، زیرا این بازارها اکنون مملو از محصولات ایرانی و هندیاند.
او گفت: «بیشتر کالاهای ما یا خراب شده و یا تاریخ مصرفشان گذشته است، چون تأخیر طولانی رخ داده و هیچکس در سطح فدرال یا ولایتی حاضر نیست خسارت ما را جبران کند.»
آقای شینواری گفت هرچند صنایع ایالتهای سند و پنجاب نیز بهشدت آسیب دیدهاند، اما خیبرپختونخوا میتواند بیشترین آسیب را ببیند زیرا به زغالسنگ ارزانقیمت افغانستان وابسته است.
او افزود که محصولات محلی پاکستان، بازار سودآوری در افغانستان دارند.
او گفت: «در کنار زیانهای مالی عظیم، ما نگران از دست رفتن کار برای هزاران کارگر صنعتی هستیم که این موضوع میتواند تهدید جدی برای وضعیت امنیتی شکننده خیبرپختونخوا ایجاد کند.»
شاهد حسین، یک تاجر دیگر، به روزنامه دان گفت که اقلام صادراتی که در گذرگاههای مرزی متوقف شدهاند شامل منسوجات، داروها، مواد ساختمانی، سمنت، برنج، جواری، ماشینآلات و ابزارهای زراعتی، لوازم برقی، پرزهجات موتر و مواد خام برای کارخانههای تولید خوراک مرغ، برنج و آرد در شهرهای مختلف افغانستان است.
او هشدار داد که داروها و مواد خام به ارزش میلیونها دالر در خطر فاسدشدن قرار دارند، در حالی که تمامی کالاهای فاسدنشدنی به بازارهای محلی برگشته و توسط فروشندگان به قیمتهای بسیار پایین فروخته شدهاند.