"طالبان ما را نمیخواهند"؛ گزارش اسکای نیوز از "آینده تاریک" هزارهها در افغانستان
اسکای نیوز در گزارشی از انفجار اخیر در منطقه هزارهنشین هرات در غرب افغانستان مینویسد که پیام این انفجارها روشن است: هزارهها در اینجا جایی ندارند.
بر اساس این گزارش حدود نیمی از ساکنان این منطقه، پس از آمدن طالبان خانههایشان را ترک کردهاند.
در انفجار یک بس کوچک مسافربری در منطقه حاج عباس در ناحیه دوازدهم شهر هرات، ۷ نفر از جمله چهار زن کشته و ۹ تن دیگر زخمی شدند.
اسکای نیوز میگوید هرچند مسئولیت این حمله را شاخه خراسان داعش به عهده گرفت، اما ساکنان این منطقه بر این باورند که انفجار میتواند کار طالبان باشد.
یک زن هزاره به این شبکه گفت: "آنها (طالبان) هم ما را نمیخواهند."
به اساس این گزارش، هزاران نفر از ترس انتقام طالبان، خانههایشان را در این منطقه ترک کردهاند.
خبرنگار اسکای نیوز میگوید با یک گروه ۱۵ نفری از زنان و مردان هزاره که در حال فرار بودهاند صحبت کرده است. آنها گفتهاند که همه از ترس انتقام طالبان پنهان شدهاند.
این خبرنگار میگوید اسناد و تقدیرنامههای این افراد، مهر و نشان کشورهای عضو ائتلاف بینالمللی را داشته که آنها را بابت موفقیتشان تشویق کردهاند.
یکی از زنان عضو این گروه گفت که کارت شناسایی و نمونه دستاوردهایش را از ترس طالبان مخفی کرده است.
اسکای نیوز میگوید اعلام عفو عمومی طالبان برای کسانی که با خارجیها کار کردهاند بیمعنی است. بسیاری افرادی که با آنها صحبت شده، گفتهاند که طالبان دروغ میگویند.
خبرنگار اسکای نیوز با پسر عالیه عزیزی، رییس پیشین زندان زنان هرات نیز گفتگو کرده که در میان این گروه است.
عالیه عزیزی از زمان بازگشت طالبان برسر قدرت ناپدید شده است. طالبان به او در پایان ماه آگست اماننامه داده بودند اما زمانی که او در اول اکتبر به محل کارش رفت، هیچگاه به خانه برنگشت.
برای رهایی خانم عزیزی کارزار وسیعی در شبکههای اجتماعی و همچنین اعتراضهای خیابانی راهاندازی شد، اما هیچ خبری از عالیه عزیزی نشد.
اسکای نیوز میگوید شرایط جدید افغانستان برای همه سخت است اما آینده برای هزارهها تاریکتر است.
یکی از بزرگان محلی هزارهها به این شبکه گفته است: "ما و طالبان از یک کشوریم اما طالبان ما را به عنوان باشنده این کشور بهرسمیت نمیشناسد. آنها کاملا بر خلاف ما هستند و هیچ کس نیست از ما حمایت کند."
سفیر روسیه در دوشنبه میگوید سازمانهای تروریستی مختلف در شمال افغانستان فعالاند و تهدیدی برای تاجیکستان محسوب میشوند.
ایگور لیاکین فرولوف به خبرگزاری تاس روسیه گفت که شمار این جنگجویان به حدود ۶ هزار نفر میرسد.
او هشدار داده که در بهار فعالیت این گروهها بیشتر خواهد شد.
سفیر روسیه افزوده است که بزرگترین تهدید سازمانهایی هستند که جنگجویانی از کشورهای آسیای میانه و برخی مناطق روسیه در آن عضویت دارند.
به گفته آقای فرولوف، این سازمانها عبارتند از گروه دولت اسلامی (داعش)، جماعت انصارالله و جنبش اسلامی ازبکستان. او در این مصاحبه گفته که فعالیت این گروهها در زمستان بهدلیل بسته بودن راهها کاهش یافته است. اما در بهار فعالیت این گروهها شدت خواهد گرفت.
این دیپلومات روسیه گفته که روابط طالبان با سازمانهای تروریستی روشن نیست و این مساله پیشبینی تحولات آینده را دشوار کرده است.
سفیر روسیه همچنین پیشبینی کرده است که در سال پیش رو افرادی بیشتری از افغانستان به تاجیکستان فرار خواهند کرد. او گفته است که سازمانهای استخباراتی تاجیکستان و روسیه برای شناسایی جنگجویان از میان مهاجران افغان مشترکا کار خواهند کرد.
او افزوده که احتمالا حدود ۱۲ هزار نفر تا پایان سال ۲۰۲۲ به تاجیکستان مهاجرت کنند.
وزارت داخله تاجیکستان میگوید با ثبتنام بیش از ۳ هزار پناهجوی جدید افغان، شماری افرادی که در ۱۵ سال گذشته به تاجیکستان پناهنده شدهاند به ۱۵ هزار میرسد.
تاجیکستان مرز طولانی ۱۳۴۴ کیلومتری با افغانستان دارد.
هدا خموش، نماینده زنان معترض افغانستان در نشست اسلو میگوید طالبان در آن دیدار هیچ تعهد کتبی به مطالبات حقوق بشری شرکت کنندگان ندادند.
خانم خموش در یادداشتی که از آن به عنوان موضع رسمی زنان معترض یاد کرده میگوید "برایند این نشست را حداقل برای مطالبات آنیمان منفی میپندارم."
روز اول نشست سه روزه اسلو به دیدار هیات طالبان با نمایندگان جامعه مدنی و زنان افغانستان اختصاص داشت. انتظار میرفت این نشست فرصتی برای طرح مستقیم خواستههای زنان فراهم کند.
هدا خموش که به یکی از چهرههای شناخته زنان معترض در افغانستان تبدیل شده میگوید نشست اسلو برای طرح خواستههای زنان مهم بود. او میافزاید "تنها پیام این نشست به زنان این است که برای یک مبارزه دوامدار و نفسگیر متحد شوید."
خانم خموش میگوید آنها برای شرکت در این نشست غافلگیر شده بودند و وقت محدودی داشتند تا دربارهٔ این فرصت پیشآمده تصمیم بگیرند.
او میافزید با توجه به این نگرانی که ممکن است ارتباط او را با کابل قطع کنند، چهار سناریو پیش رو بود:
"تحریم کامل نشست و برگشت به کابل؛ تحریم نسبی نشست و دیدار با نمایندگان کشورها؛ تحریم کامل نشست و پیوستن به صف معترضان در بیرون هوتل و شرکت در نشست و طرح مطالبات اساسی زنان."
این فعال زن میگوید او در مشورت با زنان در افغانستان، از ۵ دقیقه وقتی که در اختیارش گذاشته شده بود استفاده کرده و در نشستی رو در رو مطالبات زنان را مطرح کرده است.
یکی از خواستههای مشخص و روشن خانم خموش رهایی زنان معترض از بند طالبان بوده است.
به گفته منابع از داخل این نشست، خانم خموش پیش از شروع سخنرانیاش از امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان خواسته است فورا تلفناش را بردارد و به کابل بگوید که زنان را از قید رها کنند.
ظاهرا آنگونه که هدا خموش در این یادداشت نوشته است، برآیند این نشست برای زنان و مطالبات حقوق بشری آنها رضایتبخش نبوده است.
او در پایان این یادداشت مینویسد "آزاد نشدن دختران در بند این پیام هشدار را میرساند که زنان افغانستان متحد شوند!"
دو روز دیگر نشست بزرگترین فرصت برای طالبان و دیپلوماتهای غربی بود تا مطالبات شان را مطرح کنند. هرچند وزارت خارجه ناروی که میزبان این نشست بود در روز دوم این نشست گفته بود که پیشنهادات و خواستههای زنان را به صورت روشن با طالبان در میان میگذارد.
اما مشخص بود که بحث بحران انسانی در افغانستان، آزادسازی داراییهای این کشور در بانکهای امریکا و مساله آینده سیاسی افغانستان جزو اجندای مهم روزهای دوم و سوم نشست بوده است.
خانم خموش میگوید در مسایل مرتبط با راهکارهای پیشنهادی برای راهحل سیاسی افغانستان نظر نمایندگان زنان نقشی نداشتهاست.
به نظر او، اجرای هرگونه پروسه سیاسی زیر نظر طالبان خطاست و راهحل سیاسی پیشنهادی باید بر مبنای راهکار شفاف، مشروع و حسابده به همه مردم افغانستان باشد.
این فعال زن با اشاره به پیشنهاد برگزاری لویه جرگه برای تعیین آینده سیاسی افغانستان میگوید تاریخ جرگهها همیشه با دستکاری سیاسی، فریب و تقلب همراه بوده و به همین دلیل مشروعیت جامع و اعتبار لازم را نزد همه مردم افغانستان خصوصا زنان ندارد.
خانم خموش میپرسد در جرگهای که زنان با یک محرم مرد حق حضور داشته باشند، چهگونه میتوانند خواستار حقوق اساسی خود شوند؟
نشست اسلو در روزهای ۲۱تا ۲۳ جنوری برگزار شد.
حکومت ناروی بابت میزبانی از طالبان در این نشست مورد انتقاد شدیدی قرار گرفت.
برخی منتقدان این نشست را بزرگترین دستاورد دیپلوماتیک برای طالبان توصیف کردند.
معاون امنیتی وزارت داخله ایران اعلام کرد موضوع حقابه ایران از دریای هیرمند، از مسیر مذاکره و گفتگو با طالبان در حال حل شدن است. به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای ایران، مجید میراحمدی گفت حقابه ایران حقی قانونی است.
او گفته این مساله از مسیر گفتگوها در حال پیگیری است و هر گونه اقدامی خارج از این مسیر از جمله فراخوان و تجمع، نه تنها کمکی نمیکند، بلکه در روند تحقق این حق قانونی اخلال ایجاد خواهد کرد.
امروز شماری از مردم منطقه سیستان و بلوچستان با تجمع در مرز ایران و افغانستان نسبت به مسدود شدن دریچههای بند کمال خان دست به اعتراض زدند.
گفته میشود معترضان در اقدامی تلافی جویانه، شیشههای موترهای باربری تاجران افغانستان را شکستند.
بند کمال خان در ولایت نیمروز از کوههای افغانستان سرچشمه میگیرد و به دریاچه هامون، دریاچهای مشترک میان افغانستان و ایران سرازیر میشود.
بحث آب در چند سال گذشته از مسائل جنجال برانگیز سیاسی بین دو کشور بوده است.
حدود ده روز پیش یک مقام ایران گفت طالبان دریچههای بند کمال خان را به سمت ایران باز کردهاند که با اعتراض افغانها مواجه شد.
پس از انتقادات گسترده بود که طالبان اعلام کرد دریچههای این بند نه به درخواست ایران، بلکه به خواست مردم نیمروز باز شده است.
سیما باهوس، مدیر اجرایی سازمان ملل در بخش زنان از بازداشت فعالان زن در افغانستان توسط طالبان ابراز نگرانی کرده و خواستار آزادی فوری آنان شده است. او در توئیتر نوشت «زنان باید بتوانند آزادانه در زندگی اجتماعی حضور یابند و رهبری کنند. زنان باید به دور از هر گونه خشونت زندگی کنند.»
او توئیت آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل را هم ریتوییت کرده که گفته است طالبان برای به رسمیت شناختن و حمایت بینالمللی باید به حقوق بشر و زنان احترام بگذارند.
در نشست چند روز پیش شورای امنیت سازمان ملل هم تمام کشورهای عضو از بازداشت خودسرانه فعالان زن در افغانستان ابراز نگرانی کردند.
افراد طالبان چندی پیش شب هنگام به خانه شماری از فعالان زن در کابل یورش بردند و آنان را بازداشت کردند.
تمنا زریاب، پروانه ابراهیم خیل و یکی دیگر از زنان اکنون در بازداشت طالبان هستند.
نمایندگان آمریکا در امور افغانستان، سازمان عفو بینالملل و نهادهای حقوق بشر هم خواستار آزادی این فعالان زن شدهاند.
نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل از سیاستهای جو بایدن رئیس جمهور کشورش به شدت انتقاد کرده است. خانم هیلی علاوه بر اشاره به برخی از عملکردهای آقای بایدن در مسائل بینالمللی، گفته است که او افغانستان را ویران کرده است.
خروج شتابزده آمریکا از افغانستان در طول ماههای گذشته موجی از انتقادها علیه او را به دنبال داشته. بایدن اما از تصمیم خود همواره دفاع کرده و گفته تصمیمش درست بوده است.
یکی از این منتقدین خانم هیلی است. او نه تنها از آقای بایدن در قبال افغانستان انتقاد کرده که گفته است بایدن در مقابل روسیه و چین هم ضعیف عمل کرده است.
به گزارش نیوزویک، خانم هیلی گفته است جو بایدن در هر سطحی شکست خورده است.
خانم هیلی مخالف واگذاری کرسی سازمان ملل به حکومت طالبان نیز هست. او میگوید طالبان زنان را در جادهها شلاق میزنند، مانع تحصیل دختران میشوند، مخالفان را میکشند و نباید جایگاهی در سازمان ملل داشته باشند.
به باور خانم هیلی، طالبان یک گروه تروریستی است و هیچ تغییری نکرده است.