تسلط طالبان و وقوع یک فاجعه انسانی در افغانستان مایه رنج دیپلماتهای افغان شده است، اما آنها مشکلات دیگری نیز در پیش دارند: بیمعاشی و احتمال اخراج از وظیفه. نیویارک تایمز گزارشی در مورد سرگردانیهای دیپلماتهایی ساخته که به دنبال دریافت اجازه اقامت در ایالات متحده سرگردان اند.
در ماه اکتبر، بانکهای امریکایی منابع مالی سفارتخانه افغانستان را مسدود کردند. مقامات میگویند دهها دیپلمات سفارت افغانستان در واشنگتن و کنسولگریهای افغانستان در نیویارک و لس آنجلس از آن زمان تا کنون معاشی دریافت نکردهاند.
این دیپلماتها که بخشی از دولت تحت حمایت امریکا بودند که در ماه اگست سرنگون شد، با تمام دشواریها سفارتخانه افغانستان در نیویارک را باز نگه داشتهاند. آنها به کار دیپلماتیک خود ادامه میدهند و در پی این هستند که در ایالات متحده بمانند.
اگر سفارت قبل از اعطای پناهندگی یا اقامت قانونی آنها بسته شود، دیپلماتها ممکن است خود را در موقعیتی بیابند که نه تابعیت در دست دارند و نه مجوزهای لازم برای یافتن شغل.
عبدالهادی نجرابی، معاون سفارت افغانستان به نیویارک تایمز گفت: "شاید نتوانیم برای مدت طولانی ادامه دهیم. فرصت به پایان خواهد رسید."
او تأکید میکند که "هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. اما تا زمانی که به برای ما ممکن است، اینجا هستیم."
دیپلماتهای افغانستان در سراسر جهان، به گونه مستقل به وظایف خود ادامه میدهند. آنها از دولتی که طالبان در کابل شکل دادهاند دستور نمیگیرند.
بسیاری آنها دولت طالبان را یک رژیم "نامشروع" میدانند و هنوز سفارتخانههای افغانستان در سراسر جهان پرچم سه رنگ افغانستان را به جای پرچم طالبان بر فراز سفارتخانههای خود به اهتزاز در میآورند. پرچم سه رنگ به عنوان بیرق رسمی افغانستان در جهان به رسمیت شناخته شده بود.
برخی دیگر از دیپلماتها با کشورهای میزبان خود علیه به رسمیت شناختن اقتدار طالبان لابی کردهاند.
با این حال، وضعیت سیاسی افغانستان بر دیپلماتهایی که از یک دولت فروپاشیده نمایندگی میکنند، ضربه میزند. آقای نجرابی گفت که آنها عمدتاً با پسانداز یا وامی که از اقوامشان گرفتهاند زندگی میکنند. برخی از آنها بیمه درمانی ندارند و هزاران دالر قبض پزشکی جمعآوری میکنند. به گفته دو دیپلمات سابق افغان، در فرانسه دیپلماتها برای اجتناب از پرداخت اجاره اپارتمانهای شخصی به محوطه سفارت نقل مکان کردهاند.
در حال حاضر، کارمندان سفارت افغانستان در واشنگتن در ساختمان باشکوه آجری در محله دیپلماتیک پایتخت، اسناد و سایر درخواستهای کنسولی مهاجران افغانستان را بررسی میکنند و به اسکان افغانهایی کمک میرسانند که برای فرار از دست طالبان به ایالات متحده گریختهاند.
آقای نجرابی گفت که این خدمات ماهیانه بین دو تا سه هزار دالر کارمزد به ارمغان میآورد. به گفته او این پول برای روشن نگه داشتن چراغهای سفارتخانه و پرداخت سایر خدمات شهری کافی است، اما برای پرداخت معاش کارمندان بسیار کم است.
این باعث شده است که دیپلماتها و خانوادههای آنها در جستجوی راهی برای گذراندن زندگی خود باشند. تعداد دیپلماتهای افغانستان و اعضای خانواده آنها در مجموع به حدود ۶۵ نفر میرسد.
آنها تنها کسانی نیستند که با مشکل بیمعاشی مواجه باشند. کارمندان دولتی در سراسر افغانستان نیز حقوق دریافت نکردهاند. زیرا واشنگتن دستورالعملهای متناقضی در منابع بانکی دولت افغانستان صادر کرده است. مسدود شدن داراییهای بانک مرکزی افغانستان به بحران نقدینگی در این کشور دامن زده است.
مارک ایوانز، مدیر امور افغانستان در وزارت امور خارجه امریکا گفت: «اولویت ما همیشه این بوده است که راهی برای تسهیل اقامت دیپلماتهای افغان که در ایالات متحده هستند، پیدا کنیم. بدیهی است که آنها بدون تقصیر خودشان در شرایط بسیار سختی هستند و ما میخواستیم تا حد امکان از آنها حمایت کنیم.»
دولت بایدن از به رسمیت شناختن طالبان به عنوان یک دولت قانونی خودداری کرده است. مقامات گفتند تا زمانی که طالبان به رسمیت شناخته نشده، وزارت امور خارجه هیچ دیپلماتی که از جانب طالبان فرستاده شود را به رسمیت نخواهد شناخت.
دولت افغانستان مالک ساختمان سفارت این کشور در واشنگتن است. در صورتی که نمایندگان افغانستان قادر به حفظ اموال مربوط به سفارتخانه افغانستان را نباشند، وزارت امور خارجه امریکا از آن محافظت خواهد کرد.
کنترول نمایندگیهای دیپلماتیک افغانستان همچنان در خط مقدم مبارزه برای قدرت بین طالبان و مخالفان آنها بر سر دریافت حمایت بینالمللی قرار دارد.
ماه گذشته، وزارت امور خارجه ایالات متحده یادداشتی به دیپلماتهای افغان فرستاده و در آن به وضعیت وخیم مالی سفارت اشاره کرده است. در این یادداشت توضیح داده شده که در صورت مسدود شدن ساختمان سفارتخانه چه اتفاقی برای کارمندان رخ خواهد داد. چندین مقام به شرط افشا نشدن نامشان، گفتند که این سند مصونیت دیپلماتیک و اقامت دیپلماتهای افغان را به مدت یک ماه تمدید میکند تا به آنها فرصت داده شود تا درخواست پناهندگی بدهند و یا به دنبال راههای قانونی برای تمدید اقامت خویش باشند.
متیو بورک، سخنگوی خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده، گفت که تاکنون ۳۱ افغان برای دریافت اقامت دایم به این اداره درخواست دادهاند. آقای بورک گفت که این تعداد شامل دیپلماتها و اعضای خانواده آنها میشود، روندی که ممکن است چندین ماه طول بکشد تا تکمیل شود. در همین حال، آژانس مهاجرت از هزینههای درخواست برای دیپلماتهای افغان که از نظر مالی در تنگنا قرار دارند، چشمپوشی کرده است و پیشنهاد داده است تا زمانی که پروندههای آنها در جریان است، به آنها به گونه موقت اجازه کار بدهند.
اما بدون پناهندگی یا سایر مجوزهای قانونی، تضمینی وجود ندارد که دیپلماتها بتوانند در ایالات متحده ماندگار شوند. اگرچه انتظار نمیرود که آنها به افغانستان بازگردانده شوند، جایی که ممکن است جانشان بخاطر کار کردن با دولت قبلی در خطر بیفتد.
دیپلماتهای افغان در سرتاسر جهان از شرکت در کنفرانس آنلاینی که در اواخر سال گذشته توسط امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان برنامهریزی شده بود، خودداری کردند. بیشتر آنها هنوز با او صحبت نکردهاند.
آقای نجرابی گفت "همه نپذیرفتند و گفتند ما نمیخواهیم با دولتی که به زور آمده است صحبت کنیم. ما نماینده طالبان نیستیم."
وی افزود: "حتی اگر امریکا رابطه جدیدی با طالبان برقرار کند و از من بخواهند که در سفارت بمانم، نخواهم پذیرفت، زیرا نمیتوانم به مردمم خیانت کنم."
