نامه سرگشاده به شورای حقوق بشر سازمان ملل؛ به بحران حقوق زنان در افغانستان رسیدگی کنید
۲۵ نهاد جهانی مدافع حقوق بشر در نامهای سرگشاده به شورای حقوق بشر سازمان ملل، از این نهاد خواستند تا در پنجاهمین نشست خود، وضعیت حقوق زنان در افغانستان را به صورت جدی به بحث گیرد.
این نهادها همچنین از شورای مذکور میخواهند با ارائه قطعنامهای، به بحران حقوق زنان رسیدگی کند.
در نامه سرگشاده ۲۵ نهاد جهانی مدافع حقوق بشر از جمله دیدهبان حقوق بشر، عفو بینالملل و فدراسیون بینالمللی حقوق بشر آمده است که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان وضعیت حقوق زنان و دختران «بسیار بدتر» شده است.
این نهادها میگویند که زنان حق آموزش، کار، مشارکت عمومی و سایر حقوق را در افغانستان از دست داده اند. به گفته آنان، طالبان محدودیتهای گستردهای بر حق آزادی بیان، تشکیل تجمعات و سفر زنان و دختران نیز اعمال کرده است. در نامه آمده است: «افغانستان اکنون تنها کشوری در جهان است که تحصیل دختران را صریحاً ممنوع کرده است.»
سازمانهای مدافع حقوق بشر میگویند: «تحقیقات بینالمللی، گواهی شاهدان و شواهد ویدیویی نشان میدهد که مدافعان حقوق بشری زنان و سایر افرادی که به محدودیتها و نقض حقوق بشر اعتراض میکنند، در معرض حمله، تهدید، آدمربایی، ناپدید شدن ... قرار گرفتهاند.»
نهادهای مدافع حقوق بشر در نامهشان به شواری حقوق بشر سازمان ملل از وضعیت زنان افغانستان به عنوان «جدیترین بحران حقوق زنان در جهان» یاد کرده و از این شورا میخواهند تا به آن رسیدگی کند.
در نامه آمده است: «ضروری است شورای حقوق بشر سازمان ملل بحران حقوق زنان در افغانستان را به گونهای که منعکسکننده شدت آن باشد بررسی و اقدام کند.»
پنجاهمین نشست شواری حقوق بشر سازمان ملل قرار است تا دو هفته دیگر برگزار شود. نامه سرگشاده نهادهای مدافع حقوق بشر از این شورا میخواهد تا به حقوق زنان و دختران، برابری جنسیتی و وضعیت زنان مدافع حقوق بشر در افغانستان تمرکز ویژهای کند.
این نهادها باور دارند که به رسمیت شناختن و حمایت از برابری جنسیتی هم یک تعهد حقوق بشری است و هم برای دستیابی به صلح، عدالت و توسعه پایدار در افغانستان ضروری است. به گفته آنان «نقض شدید و سیستماتیک حقوق زنان» پاسخی فوری و متناسب میطلبد.
در بخشی از این نامه آمده است که قابل قبول نیست جلسه شورای حقوق بشر سازمان ملل بدون توجه و اقدام خاص در مورد حقوق زنان و دختران در افغانستان به پایان برسد. این نهادها میگویند: «ما انتظار داریم که یک بحث جدی و یک قطعنامه اساسی بخشی از یک پاسخ مناسب است و از شما میخواهیم که در این زمینه اقدام کنید.»
فرستادههای ویژه کشورهای آسیای میانه و اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در نشستی در آلماتی پایتخت سابق قزاقستان، بر اهمیت «ایجاد یک حکومت مشروع و مردمی درچارچوب یک روند سیاسی قانونی» در افغانستان تاکید کردند.
آنها تاکید کردند که «ثبات و امنیت در افغانستان از راه تعامل با تمام طرفهای دخیل در افغانستان و ادامه گفتگوها در قالب ابتکارات منطقهای» به دست آمده میتواند.
طالبان اخیرا در واکنش به درخواستهای داخلی و بین المللی برای شریک کردن جناحهای سیاسی افغان در حکومت اعلام کرده اند که یک نشست سیاسی را برگزار میکند. اما، سیاستمداران برجسته افغان در آخرین نشست خود با تام وست، نماینده خاص امریکا در استانبول با انتقاد از طالبان گفتند که طالبان تمایلی به گفتگو و تعامل با دیگر بازیگران سیاسی افغانستان ندارد.
در این نشست نمایندگان کشورهای قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان، ازبیکستان به علاوه نمایندگان خاص سازمان ملل و اتحادیه اروپا برای افغانستان شرکت کرده بودند.
در بیانیه مشترک این نمایندگان با نگرانی از سیاستهای محدودکننده طالبان در برابر زنان از این گروه خواسته شده است تا جلو مشارکت سیاسی، کار و تحصیل زنان و دختران افغانستان را نگیرد.
این دومین نشست نمایندگان ویژه مذکور در مورد افغانستان است. آنها بار دیگر بر خواستههای خود در نشست تاشکند در فبروری ۲۰۲۲ تاکید کردند.
در بیانیه مشترک از طالبان خواسته شده است که به گروههای تروریستی و افراطی اجازه فعالیت را در خاک افغانستان ندهد.
نگرانی عمده کشورهای آسیای میانه از گروههای فعال اسلامگرای آسیای مرکزی در افغانستان است که بخشی از آنان با داعش برای حمله به خاک این کشور متحد شدهاند.
در عین حال، طالبان هیچ علاقهای به اخراج آنان از افغانستان ندارد.
منابع محلی به افغانستان اینترنشنال میگویند که طالبان روز ۴ شنبه دستکم ۸۰ نفر را در قریه دشت ریوت ولسوالی خنج پنجشیر دستگیر کردند.
اگرچه انگیزه این بازداشت روشن نیست، اما طالبان در چند ماه گذشته مردم در ولسوالیهای مختلف پنجشیر را به اتهام ارتباط با جبهه مقاومت دستگیر کردهاند.
این منابع میگویند که افراد طالبان مردم را به یک جلسه در مسجد قریه دعوت کردند و سپس همه را دستگیر کرده و به زندان دشتک انتقال دادهاند.
آنها همچنان میافزایند که طالبان جوانان و مردان قریه ریوت را از خانههای شان بیرون و به زندان انتقال داده اند. آنها به خصوص با استفاده از اطلاعات بایومتریک به دنبال بازداشت کارمندان سابق دولت هستند.
این بازداشتها به ریوت محدود نمانده است. طالبان در چندین ولسوالی دیگر مانند انابه و شتل، افراد را بازداشت کردهاند. منابع میگویند که این افراد توسط طالبان به شدت شکنجه شده و به خانوادههای شان هشدار دادهاند که با رسانهها در مورد وضعیت افراد بازداشت شده صحبت نکنند.
طالبان در چند ماه گذشته برای خاموش کردن اعتراضات و مهار حملات نیروهای مقاومت ضد طالبان دست به دستگیری گسترده مردم در این ولایت زدهاند.
سخنگوی گروه طالبان در ۲۱ ثور اعلام کرده بود که ۲۵۰ نفر از "نیروهای مخالف" با سلاح دست داشتهشان به این گروه تسلیم شدهاند. اما، منابع محلی از پنجشیر با رد ادعای طالبان گفتند افرادی که طالبان به اتهام عضویت در جبهه مقاومت بازداشت کردند، همه غیرنظامی بودهاند.
استخبارات طالبان در هرات فرمی را به معلمان مکاتب این ولایت توزیع کرده تا اطلاعات شخصی خود را با جزئیات در اختیار این گروه بگذارند. یک نسخه از این فرم در اختیار افغانستان اینترنشنال قرار گرفته که محتوای اطلاعاتی را نشان میدهد که طالبان میخواهند به آن دسترسی داشته باشند.
هرچند طالبان این فرم را با نام "خلص سوانح" در میان کارمندان ملکی شهر هرات نشر کرده، اما سوالاتی در مورد هویت اقارب این کارمندان نیز از آنها پرسیده شده است.
در این فرم در کنار سوالات معمول مثل نام، نام پدر، سکونت اصلی، شماره تلفن و... که درج آن در خلص سوانح افراد رایج است، سوالاتی در مورد مشخصات اقارب کارمندان دولت نیز پرسیده شده است.
استخبارات طالبان همچنین از کارمندان دولت در مورد آموزشهای دینی در مدارس داخل و خارج از کشور، سوابق جهادی، سوابق کاری در ادارات دولتی و موسسات داخلی و خارجی، سوابق جرمی و مدت ایام حبس، مجازات و مکافات افراد نیز پرسیده شده است.
طالبان از کارمندان ملکی دولت خواستهاند اطلاعات شخصی اقاراب و اعضای خانواده مثل برادر، کاکا، ماما، پسر کاکا، پسر ماما، خسر، خسربره و پسر عمه خود را نیز در این فرم درج کنند.
در پایان فرم به کارمندان ملکی دولت هشدار داده شده که اگر اطلاعات درج شده در این فرم "حقیقت" نداشته باشند، مسئولیت بعدی به دوش آنها خواهد بود.
دهها پناهجوی افغانستان در آلبانیا در اعتراض به تأخیر در رسیدگی به پرونده انتقالشان به امریکا تظاهرات کردند.
این پناهجویان که به دنبال ورود طالبان به کابل در ماه اگست سال ۲۰۲۱ از کابل تخلیه شده بودند هنوز در آلبانیا، در ناحیه مدیترانه در حال انتظار به سر میبرند.
آسوشیتد پرس گزارش داده است که گروه کوچکی از خانوادهها در شنگین، شهری در ۷۰ کیلومتری شمال غربی تیرانا، پایتخت آلبانی دست به تظاهرات زدند و از ایالات متحده خواستند تا روند انتقال آنها را سرعت بخشند.
در تصاویری که از این اعتراضات منتشر شده دیده میشود که برخی از زنان و کودکان شرکتکننده در گردهمایی، پوسترهایی را بر دست گرفتهاند که در آن نوشته شده: "ما فراموش شدهایم."
آمار کسانی که در ماههای اگست و سپتمبر ۲۰۲۱ به آلبانی تخلیه شدند، به حدود ۲۴۰۰ نفر میرسد. به این جمعیت پناهجویان گفته شده بود که آنها برای زمان کوتاهی به گونه موقت در شهرهای شنگین و دورس اسکان داده خواهند شد.
مسوولیت حمایت مالی اسکان این افراد به عهده ایالات متحده امریکا و برخی سازمانهای غیر دولتی است.
دولت آلبانیا قبلا اعلام کرده بود که آماده است هزاران افغان را حداقل برای یک سال اسکان بدهد.
به تازهگی آلبانیا متعهد داده که در صورت تأخیر در صدور ویزای ایالات متحده، اقامت پناهجویان افغانستان را تمدید خواهد کرد.
وزارت خارجه امریکا میگوید در حال حاضر ۹۰۰ نفر از این مهاجران در آلبانیا باقی ماندهاند و بقیه به کانادا و امریکا منتقل شدهاند.
منابع معتبر گزارش دادند که طالبان روز چهارشنبه، ۱۱ جوزا انستیتوت تخنیکی و مسلکی دولتی ولایت تخار را به مدرسه جهادی تبدیل کردهاند.
پیش از این ۲۳۶ دانشجوی دختر و پسر در رشتههای انجینری برق، ساختمان، ترمیم موتر و انجینری کمپیوتر این انستیتیوت مصروف آموزش بودند.
مولوی محسن هاشمی، معین تأمینات وزارت داخله طالبان در مراسم افتتاح مدرسه جهادی گفت: "این مدرسه براساس فرمان امیرالمؤمنین ایجاد شده تا در این مرکز دینی جوانان علوم اسلامی را به صورت تحقیقی و تخصصی بیاموزند."
او گفت قرار است این مدرسه در هر دوره هزار نفر را جذب کند.
طالبان روز پنجشنبه، ۵ جوزا پیامی منسوب به هبتالله آخوندزاده، رهبر این گروه را منتشر کردند که در یکی از مادههای آن آمده است: "باید در تمامی ولسوالیهای افغانستان مدرسه دینی ایجاد شود."
به دنبال نشر این پیام این گروه مدرسهای با گنجایش هزار نفر را در منطقه پل چرخی، در شرق کابل افتتاح کردند.
روز پنجشنبه، ۵ جوزا منابع افغانستان اینترنشنال خبر دادند که لیسه عالی عبدالحی حبیبی ولایت خوست، لیسه تخنیک ولایت قندهار و لیسه ببرک خان زدران در شهر گردیز ولایت پکتیا به مدارس دینی تبدیل شده است.
بیش از یک ماه قبل سرپرست وزارت معارف طالبان در یک گردهمایی در ولایت لوگر اعلام کرد که این گروه به زودی در هر ولسوالی ۳ تا ۱۰ مدرسه دینی تأسیس خواهد کرد.
هنوز روشن نیست دانشآموزان و دانشجویان مکاتب و انستیتیوتهای دولتی که ساختمانهای آنها به "مدارس دینی" طالبان اختصاص داده میشود، با چه سرنوشتی روبرو خواهند شد.
دانشجویان انستیتیوت تخنیکی و مسلکی دولتی ولایت تخار با ابراز نارضایتی از تصمیم طالبان برای اختصاص ساختمان مدرسهشان به مدرسه جهادی میگویند امکانات و فرصتهای تحصیلی از آنها گرفته نشود.
هنوز نسخهای از نصابی که در این مدارس دینی آموزش داده خواهد شد، در حوزه عمومی منتشر نشده است.
گروه طالبان پیش از این تغییرات گسترده در نصاب تحصیلی دانشگاههای افغانستان نیز وارد کردند.
در تغییرات جدید کریکولم درسی دانشگاهها مضمون ثقافت اسلامی از ۹ کریدت به ۲۴ کریدت افزایش یافته است.
در مواردی طالبان از ساعات درسی مضامین اصلی دانشکدهها کاسته، تا بتوانند ساعات درسی ثقافت اسلامی را افزایش بخشند.
در همین حال از بسته ماندن مکاتب دوره ثانوی دختران در افغانستان بیش از ۲۵۷ روز میگذرد.
به رغم انتقادهای گسترده داخلی و جهانی، طالبان هنوز تصمیمشان را در مورد مسدود کردن مکاتب دخترانه پس نگرفتهاند.