حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران و سوبرامانیام جیشنکر، وزیر خارجه هند بر ضرورت تشکیل حکومت همهشمول در افغانستان تأکید کردند. دو طرف، تشکیل دولت فراگیر در افغانستان را «مهمترین راهکار برای جلب مشارکت تمامی اقوام و گروههای افغانستان در تعیین سرنوشت کشور خود» دانستند.
در اعلامیه رسمی وزارت خارجه ایران آمده است که دو وزیر همچنین در مورد «توسعه همکاریهای منطقهای» و «توجه دو کشور به صلح و ثبات در افغانستان» بحث و گفتگو کردند.
وزرای خارجه ایران و هند در دیدارشان در دهلی نو بر اهمیت ارایه کمکهای بشردوستانه به افغانستان نیز تأکید کردند.
در همین حال، در اعلامیه وزارت خارجه هند آمده است که دو طرف همچنین با تأکید بر اهمیت همکاری دوجانبه در راستای اتصال منطقهای، بندر چابهار را بهعنوان مرکز ترانزیتی تجارت منطقه برای فراهم ساختن دسترسی افغانستان به بحر مهم خواندند.
در اعلامیه این وزارت آمده است که ایران و هند بر تعهد خود برای ادامه همکاری به منظور توسعه بندر چابهار تأکید کردند.
دیدهبان حقوق بشر میگوید که اقدامات سختتری علیه طالبان لازم است و از شورای امنیت سازمان ملل میخواهد تا ممنوعیت هدفمند بر سفر مقامهای این گروه وضع کند. این سازمان میافزاید که این ممنوعیت بایدبر رئیس استخبارات، وزیر امر به معروف و هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان متمرکز باشد.
دیدهبان حقوق بشر میگوید که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، یک بحران شدید حقوق بشری به ویژه برای زنان و دختران در حال رخ دادن است.
در اعلامیه این سازمان که از سوی هدر بار، یکی از مسئولان آن نوشته شده، آمده است که تصمیم طالبان مبنی بر ادامه ممنوعیت تحصیل دختران همزمان از سوی اتحادیه اروپا، سازمان همکاری اسلامی و ۱۶وزیر امور خارجه زن محکوم شده است. اما این «محکومیت» و ابراز «نگرانی عمیق» کافی نیست.
به گفته این سازمان و به نقل از یک دیپلمات ارشد، این اقدامات به «طالبان آسیب نمیزند».
اعلامیه دیدهبان حقوق میافزاید که «وقت آن رسیده است» دولتها با اجماع و هماهنگی اقدامات طالبان را غیرقانونی بدانند و علیه آن اقدام کنند تا به این گروه نشان دهند که جهان آماده است از حقوق افغانها، به ویژه زنان و دختران، به شیوههای معناداری دفاع میکند.
شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۹۹به دلیل «فعالیتهای خشونتآمیز و تروریستی» در افغانستان، بر مقامهای طالبان ممنوعیت سفر وضع کرد. بخشی از این ممنوعیت سه سال پیش به حالت تعلیق درآمد تا به ۱۴ عضو این گروه اجازه دهد در گفتگوهای صلح شرکت کنند.
دیدهبان حقوق بشر میگوید که قرار است شورای امنیت در ماه جاری میلادی این معافیتها را بررسی کند.
این سازمان از شورای امنیت ملل متحد میخواهد تا تمرکز مجدد این ممنوعیت بر رهبران «خاص» طالبان باشد؛ رهبرانی که به باور این نهاد در نقض جدی حقوق بشری دست داشتهاند.
در اعلامیه دیده بان حقوق بشر آمده است که باید به افرادی مانند عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات طالبان، شیخ محمد خالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر و هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان «توجه ویژه» شود.
این سازمان میگوید که نیروهای استخبارات طالبان در اعدامهای غیرقانونی، بازداشت و لتوکوب خبرنگاران دست داشته اند. دیده بان حقوق بشر میافزاید که وزارت امر به معروف این گروه نیز بسیاری از «فاحشترین محدودیتها» را بر زنان و دختران اعمال کرده است.
به گفته دیده بان حقوق بشر، هیبتالله آخندزاده، رهبر طالبان نیز «نقش تعیینکنندهای در تمدید ممنوعیت آموزش دختران» ایفا کرده است.
دیدهبان حقوق بشر میافزاید که سایر اقدامات ملموس میتواند شامل سفر رسمی دبیر کل سازمان ملل متحد به افغانستان باشد. به باور این سازمان سفر سرمنشی سازمان ملل به افغانستان میتواند به بازگرداندن توجه جهان به وضعیت افغانستان، افزایش فشار بر طالبان برای احترام به حقوق بشر و ارائه راه حلهای جهانی برای پایان دادن به بحران وخیم انسانی کمک کند.
روزنامه واشنگتن پست گزارش میدهد که با وجود «حضور هزاران جنگجوی طالبان» مقامات این گروه وجود هرگونه درگیری در پنجشیر را رد میکنند و تلاش دارند درگیریهای این ولایت از نظر پنهان بماند. اما باشندگان این ولایت به روزنامه مذکور میگویند که حمله بر مواضع طالبان اتفاقی روزمره است.
یک خبرنگار این روزنامه که اخیراً به پنجشیر سفری داشته است، گزارش میدهد که طالبان در صورت مواجهه با گزارشهای جنگ، اغلب با انتشار تکذیبیههایی بسنده میکند.
نصرالله ملکزاده، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان برای پنجشیر میگوید: «اینجا همه چیز خوب است و اصلاً هیچ جنگی وجود ندارد.»
او در مصاحبه با این روزنامه اما اعتراف کرده که هزاران جنگجوی طالبان از جمله برخی از زبدهترین واحدهای این گروه به این ولایت اعزام شده اند. واشنگتن پست نیز گزارش میدهد که نیروهای آنها را میتوان در همه جای دره پنجشیر دید.
به گزارش این روزنامه، رهبران طالبان دسترسی به پنجشیر را محدود کرده اند و اجازه نمیدهند اطلاعات مربوط به درگیریهای این ولایت گزارش داده شود.
در همین حال یک دکاندار ۶۲ ساله به نام گلزار به روزنامه واشنگتن پست میگوید: «هیچکس نمیداند اینجا چه اتفاقی میافتد و هیچ کس اجازه ندارد به اینجا بیاید.»
او با ابراز تعجب از آمدن خبرنگار این روزنامه به پنجشیر افزود: «من حتی نمیدانم چطور شما به اینجا آمده اید.»
طالبان با دادن اجازه سفر به خبرنگار واشنگتن پست به پنجشیر، از او خواسته تا از «امنیت و ثبات» در این منطقه گزارش دهد.
با این حال روزنامه مذکور به نقل از باشندگان این ولایت گزارش میدهد که حمله بر مواضع طالبان یک اتفاق عادی است. این باشندگان که به شرط فاش نشدن هویتشان با واشنگتن پست مصاحبه کردهاند، میگویند که طالبان برخی از غیرنظامیان را در بازداشتهای گسترده زندانی کرده اند.
به گزارش این روزنامه، مقاومت در پنجشیر روایتهای کلیدی طالبان را با چالش جدی مواجه کرده است؛ روایتهایی که ادعا میکند طالبان صلح را برای افغانستان به ارمغان آورده است و جنگجویان آن قادر به تامین امنیت هستند.
طالبان در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی ادعا کرد که کنترول کامل پنجشیر را به دست گرفته است، اما سخنگویان جبهه مقاومت ملی میگویند که آنها هرگز تسلیم نشده اند.
یک فرمانده نیروهای مقاومت که رهبری حدود ۱۰۰ فرد مسلح در پنجشیر را به عهده دارد، گفت که آنان عمدتاً با سلاحهایی مسلح هستند که از طریق مرزهای ازبکستان و تاجیکستان به افغانستان ارسال میشود. او گفت که مهمات از جمله سلاحهای سنگین مانند راکتانداز برای شان کافی نیست.
این فرمانده که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما توسط چندین کشور حمایت میشویم، اما به [حمایت] بیشتری نیاز داریم.»
در همین حال، توحیدی، یکی از بزرگان محل که به دلیل ترس از انتقام، تنها با نام خانوادگی خود مصاحبه کرده، گفت که حملات وحشیانهتر شده اند، زیرا تلفات در هر دو طرف افزایش یافته است. او گفت که شاهد بوده است که جنگجویان طالبان پس از متحمل شدن تلفات در یک حمله، دست به کشتار و محکمه صحرایی زده اند. او افزود که گزارشهای مشابهی را از سایر نقاط پنجشیر نیز شنیده است.
در همین حال، فرامراز که در بازاری نه چندان دور از روستای دره کار میکند، به واشنگتن پست میگوید که جنگجویان طالبان جسد یک جنگجوی مخالف دولت را در اواخر ماه می در کنار جاده اصلی رها کردند.
او گفت که جنگجویان طالبان «میخواستند همه این جسد را ببینند.» به گفته او، جنگجویان طالبان «به مردان اجازه ندادند تا جسد این فرد را برای دفن منتقل کنند.» فرامرز افزود، سرانجام زنان مجبور شدند جسد را به قبرستان ببرند.
با وجود ادعای طالبان مبنی بر نبود جنگ و در گیری در پنجشیر، واشنگتن پست گزارش میدهد که دادمحمد بتار، فرمانده سابق قطعه سرخ طالبان در لغمان، اکنون یکی از رهبران ارشد نیروهای ویژه این گروه در این ولایت است.
او اما به واشنگتن پست گفته است: «وضعیت اینجا کاملاً خوب است. ما به گشتزنی میرویم، اما هیچ عملیاتی انجام نداده ایم. ما عمدتاً اینجا هستیم تا روی پروندههای جنایی تمرکز کنیم.»
به گزارش خبرنگار این روزنامه، هنگام مصاحبه با این فرمانده طالبان کاروان موترهای زرهی این گروه را دیده است که هنگام غروب در حال داخل شدن و خارج شدن از قرارگاه دادمحمد بتار بوده اند.
شبکه انبیسی امریکا به نقل از منابع خود میگوید که حکومت بایدن غیرمستقیم،از طریق دولت قطر به شرکت هوایی آریانا پول میپردازد و پناهندگان افغان واجد شرایط اسکان در ایالات متحده را توسط طیارههای این شرکت از افغانستان به دوحه انتقال میدهد.
به گفته این منابع، حکومت قطر که حافظ منافع امریکا در افغانستان است، تکتهای شرکت آریانا را برای این پناهندگان افغان تهیه میکند.
روشن نیست که امریکاییها چقدر به شرکت آریانا که تحت کنترول طالبان قرار دارد، از طریق واسطه قطری میپردازد. بر اساس وبسایت شرکت آریانا، بهای تکت رفت و برگشت کابل-دوحه تقریباً ۴۷۰ دالر است.
حکومت امریکا طالبان را یک گروه تروریستی میشناسد و بر اساس قانون اجازه ندارد که یک گروه یا فردی متهم به تروریزم از منابع دولتی این کشور استفاده کند. اما، منابع امریکایی به این تلویزیون گفتند که برای تخلیه این افغانها هیچ گزینهای جز استفاده از طیارههای آریانا ندارند.
طالبان در ماه جنوری پرواز طیارههای اجارهای به دوحه را متوقف کردند. به گفته منابع امریکایی، طالبان نمیخواستند که این پروازها به عنوان پروازهای «تخلیه» در رسانهها تحت پوشش خبری قرار گیرند.
به نقل از شبکه انبیسی، از دو ماه به این سو قریب به ۲۵۰۰ پناهنده افغان با پروازهای آریانا از کابل به دوحه انتقال یافته اند. اما، سازمانهای حامی پناهندگان در امریکا نگران اند که طالبان هر آن این برنامه را متوقف کنند.
این سازمانها میگویند که دستکم ۱۶۰ هزار افغان به خاطر کار با حکومت و نیروهای امریکایی در ۲۰ سال گذشته واجد شرایط اسکان در ایالات متحده اند. به این ترتیب، خروج آنان چندین سال را در بر خواهد گرفت.
سازمان عفو بین الملل در بیانیهای از طالبان خواست که اجمل حقیقی و همکارانش را آزاد کند. این سازمان انتشار ویدیوی اعترافات اجباری اجمل را «حمله آشکار به آزادی بیان» در افغانستان توصیف نمود. طالبان با نشر این ویدیو مدعی شد که اجمل و همکارانش به جرم «توهین به مقدسات» دستگیر شدند.
این سازمان جهانی مدافع حقوق بشر با تاکید بر رهایی بیقید و شرط آنان، از طالبان خواسته است که به «سانسور عقیده خاتمه دهد.»
ویدیویی که در ۱۷ جوزا از سوی استخبارات طالبان در شبکههای اجتماعی نشر شد، چهار جوان بازداشت شده را نشان میداد که یکی از آنها علیه خود اعتراف میکند و میگوید که در یوتیوب به قرآن «توهین» کرده است.
اجمل حقیقی که به عنوان طراح لباس و مد بر روی یوتیوب فعالیت داشت، از روی متنی که ظاهراً رو بهرویش قرار گرفته بود، اعترافاتی را علیه خود تکرار میکرد.
عفو بین الملل با انتقاد از طالبان گفت که از زمان به قدرت رسیدن، «به تهدید، آزار و خشونت علیه حامیان حقوق بشر، مدافعان حقوق زن، خبرنگاران و... پرداخته است.»
جنرال مبین، سخنگوی پیشین قوماندانی امنیه طالبان در کابل در برنامه «تودی خبری» شبکه طلوع نیوز گفت که رفتار طالبان کسانی را که به این گروه امیدوار بودند، ناامید کرده است. او با انتقاد از فرمانهای اداره امربالمعروف طالبان گفت که به دیپلوماسی این گروه با غرب آسیب زده است.
جنرال مبین پس از تسلط طالبان برای چهار ماه سخنگوی قوماندانی امنیه کابل بود اما بعداً شایعاتی در مورد دستگیریاش نشر شد.
او در این مصاحبه به عنوان «فعال اجتماعی» به ارزیابی سیاستها و رفتارهای طالبان در ۹ ماه گذشته پرداخت. به گفته مبین، رفتارهای طالبان مانند مزاحمت برای مردم بخاطر نوع پوشش، باعث افزایش نفرت عمومی از این گروه میشود.
این سخنگوی پیشین طالبان به «فاصله میان رهبران طالب و مردم» اشاره کرد که به اعتقادش، «با مردم نشستی وجود ندارد و آنها قناعت داده نمیشوند.»
این برنامه «تودی خبری» به اظهارات اخیر وزیر خارجه آلمان در مورد طالبان و به رسمیت نشناختن این گروه از سوی آلمان پرداخته بود. آنالنا بربوک در سفر دو روز پیشش به پاکستان با انتقاد از طالبان گفت که آنها با سیاستهای خود افغانستان را به ورطه سقوط سوق میدهند.
جنرال مبین از وزارت خارجه طالبان برای «تعامل موفق» با جهان ستایش کرد، اما به گفته او، «اما برخی فرمانها از سوی وزارت امر بالمعروف به این دیپلوماسی آسیب رسانده است.»
اشاره او به تحمیل یک نوع حجاب بر زنان از سوی این وزارت بود که به اعتقادش «فعلا به این فرمانها نیازی احساس نمیشود و باید اول به مشکلات داخلی رسیدگی شود.»
