روزنامه واشنگتن پست مینویسد که پنتاگون برای مبارزه با گروههای تروریستی در افغانستان به دنبال جلب همکاری کشورهای آسیای میانه است تا بدون داشتن پایگاه نظامی در آنجا، به کمک منابع استخباراتی کشورهای ازبیکستان و تاجیکستان بر فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان نظارت داشته باشد.
یک علت تمایل این کشورها به همکاری با امریکا در زیر چشمان مراقب روسها در آسیای میانه، وضعیت غیرقابل پیش بینی افغانستان است. جنرال مایکل کوریلا، فرمانده ستاد مشترک نیروهای امریکایی و مسئول حوزه آسیای میانه اخیراً به آسیای میانه سفر کرده بود. او به واشنگتن پست گفت: « این کشورها سه نگرانی عمده دارند: افغانستان، افغانستان و افغانستان.»
به گفته کوریلا، کشورهای آسیای میانه نگران اند که داعش و القاعده با استفاده از بیچارگی و فقر مردم، در افغانستان حضور خود را گسترش داده و منطقه را ناامن کنند. این نگرانی دستکم در مورد ازبیکستان باعث شده است که مقامات این کشور از امریکا و دولتهای دیگر بخواهند که سطح تعامل خود را با طالبان افزایش دهند و «رفتار این گروه را از طریق دیپلوماسی و تعامل تغییر دهند.»
این جنرال امریکایی با توجه به حساسیتهای امنیتی روسیه در آسیای میانه میگوید که همکاری با دولتهای این منطقه با گامهای کوچک همراه خواهد بود تا مبادا واکنش شدید مسکو را برانگیزند.
با این حال، یک مقام وزارت خارجه امریکا به این روزنامه گفت که فرصت برای «متوازن» کردن نفوذ روسیه در آسیای مرکزی است. او در مورد مذاکرات «حساس» مقامات امریکایی با رهبران آسیای میانه گفت: «به طور بالقوه راه برای همکاریهای امنیتی و ضدتروریزم باز شده است.»
مقامات امریکایی تصور میکنند که کشورهایی مانند تاجیکستان و ازبیکستان با توجه به «روابط و شبکههای عمیق شان در افغانستان...اطلاعات ارزشمندی را در باره تهدیدهای تروریستی در افغانستان در اختیار امریکا قرار داده میتوانند.»
امریکا برای جلب همکاری این کشورها کمکهای محدود نظامی را ارائه کرده است. چنانچه، امریکا قرار است در سه سال آینده ۶۰ میلیون دالر به تاجیکستان کمک کند.
جنرال کوریلا در این مورد میگوید: «سرمایه گذاریهای کوچک واقعاً برای تقویت روابط مفید اند. اگر ما کمکهای بزرگ ارائه کنیم، خشم روسها را برخواهیم انگیخت و سرمایه گذاری ما را خراب خواهند کرد.»
روزنامه میگوید بررسی اسناد، مصاحبهها و سایر اطلاعات نشان میدهد که شماری از مقامها و قانونگذاران سابق در شهرهای بزرگ اروپایی، امارات متحده عربی و ترکیه نقل مکان کردهاند.
والاستریت جورنال افزوده که بهدنبال تعیین محل زندگی دهها نفر از اعضای کابینه اشرف غنی، شخصیتهای با نفوذی که حلقه نزدیک او را تشکیل میدادند و قانونگذاران کلیدی درگیر در مسائل امنیتی و سیاست خارجی بوده است. به گفته این روزنامه، حالا مشخص شده است که اکثر این افراد به خارج از افغانستان گریختهاند، اغلب در کشورهایی که املاکی که در دسترس عموم باشد، محدود است.
گزارش میافزاید تجربه این افراد به شدت در تضاد با سرنوشت دهها هزار شهروند افغانستان قرار دارد که برای پرداخت اجاره خانه خود در امریکا تقلا میکنند و شمار زیاد از آنها در سرتاسر جهان در کمپها و خانههای پرجمعیت جا به جا شدهاند.
والاستریت جورنال میگوید برخی از مقامهای دولتی سابق دارای تابعیت و داراییهای خارجی بودند که امکان جابجایی املاک آنها را در خارج از افغانستان راحتتر فراهم میکرد، در حالی که برخی دیگر در املاک جدید سرمایهگذاری کردند و با پیشروی طالبان، خانوادههای خود را به خارج از این کشور منتقل کردند.
روزنامه میافزاید بسیاری از مقامهای حکومت پیشین گفتند که به دلیل ترس از انتقام طالبان، افغانستان را ترک کردند. با این حال، تعداد انگشت شماری از مقامهای عالی رتبه، از جمله حامد کرزی، رئیسجمهور پیشین، تا حد زیادی تنها ماندهاند.
داراییهای غنی و حمدالله محب
آقای غنی از سوی مقامهای خارجی متهم است که هنگام فرار از ارگ ریاست جمهوری، میلیونها دالر از پولهای دولتی را با خود برده و در عین حال، او به طالبان اجازه داده است که بدون مقاومت وارد کابل شوند. اشرف غنی این اتهامات را رد کرده است.
براساس گزارش والاستریت جورنال، آقای غنی در ابتدا با همسرش رولا غنی در یک هتل پنج ستاره در ابوظبی اسکان یافت. آقای غنی ماهها در این هتل اقامت داشت در حالی که همسرش یک ویلای خصوصی را برای اقامت دائمشان انتخاب کرد که اماراتیها داده بود.
سخنگوی امارات متحده عربی میگود که آقای غنی و خانوادهاش به دلایل بشردوستانه همراه با سایر افغانهای فراری مورد استقبال قرار گرفتند.
اما روزنامه میگوید اسناد و مدارک موجود دریچهای به زندگی برخی از مقامای سابق افغان در امریکا از جمله حمدالله محب، نزدیکترین متحد رئیسجمهور مخلوع و مشاور امنیت ملی باز میکند. آقای محب به همراه رئیسجمهور از افغانستان گریخت.
به گفته این روزنامه آقای محب مدت طولانی است که با مقامهای امریکایی ارتباط نزدیک دارد؛ همسرش امریکایی است و او در مصاحبهای گفته که در طول دورانی که مشاور امنیت ملی افغانستان بود، شهروند بریتانیا باقی ماند.
آقای محب که نگران امنیت و سلامت همسر باردارش بود گفت که او خانوادهاش را قبل از سقوط کابل به هتل شانگری لا در ابوظبی منتقل کرده بود که هزینه اش را امارات متحده عربی پرداخته بود. امارات میگوید که این اقامتگاهها را نیز به دلایل بشردوستانه فراهم کرده است.
بر اساس مدارک تایید شده توسط آقای محب، خانواده او بعداً به یک خانه چهار خوابه در خلیجی جذاب با درختان نخل در فلوریدا نقل مکان کردند.
طبق اسناد و مدارک عمومی و تایید شده توسط آقای محب، این خانه متعلق به مادرزنش است. والاستریت جورنال میگوید همسر آقای محب دارای یک ملک کوچک در شمال شرقی واشنگتن دی سی است. آقای محب گفت که او هیچ ملکی به نام خود در هیچ جای جهان ندارد.
املاک وزیران اقتصاد و مالیه غنی
براساس گزارش والاستریت جورنال، اسناد و مدارک در امریکا نشان میدهد که اکلیل حکیمی، وزیر مالیه و متحد قدیمی رئیسجمهور، حداقل ۱۰ ملک را در کالیفرنیا خریداری کرده است. او برخی از این املاک را در زمان تصدی وزارت و برخی را پس از خروج از افغانستان در سال ۲۰۱۸ خریداری کرده است.
روزنامه میگوید که پس از کناره گیری از وزارت، آقای حکیمی و همسرش، سلطانه حکیمی، هشت مورد از آن املاک را به نام همسرش در شرکتی به نام گروه زالا در آدرسشان در لاگونا نیگوئل منتقل کردند. سوابق شرکت نشان می دهد که همسر او مالک آن است.
طبق مدارک املاک کالیفرنیا، دارایی این زوج شامل یک خانه پنج اتاق خوابه و استخر در یک محله لوکس لاگونا نیگوئل در نزدیکی ساحل است.
براساس اطلاعات شرکت املاک و مستغلات زیلو، ارزش این خانه ۲.۵ میلیون دالر است و در مجموع ارزش کل این ۱۰ ملک به بیش از ۱۰ میلیون دالر میرسد.
مدارک املاک اورنج کانتی هم نشان میدهد که آخرین خرید این زوج که در اوایل سال جاری انجام شد، یک آپارتمان ساحلی ۱/۱ میلیونی در جنوب کوو در کالیفرنیا بود.
والاستریت میگوید آقای حکیمی برای اظهار نظر به تماسها و ایمیل پاسخ نداده است.
خالد پاینده، آخرین وزیر مالیه افغانستان هم دارای دو ملک در نزدیکی واشنگتن دی سی است که به گفته او یکی از آنها با پول نقد خریداری شده است. اطلاعات شرکت زیلو نشان میدهد که ارزش این املاک بیش از ۱میلیون دالر است.
آقای پاینده در ایمیلی به والاستریت جورنال گفت: "داشتن خانهای که "دارای اقساط" و اجاره است، لزوماً به این معنا نیست که شما با مشکلات پولی مواجه نیستید." او افزود که پس از ورود به ایالات متحده به عنوان راننده اوبر کار کرده تا مخارجاش را تامین کند.
والاستریت جورنال میگوید دادههای سوابق اموال دبی را که بررسی کرده، حاوی اطلاعات از سوابق چندین مقام بلندپایه پیشین افغانستان است.
طبق این اسناد، مصطفی مستور، وزیر اقتصاد آقای غنی، مالک یک آپارتمان در منطقه مارینا در دبی است. آقای مستور گفته که این ملک را قبل از اینکه وزیر شود خریداری کرده و در آپارتمانی زندگی میکند که ماهها قبل از فروپاشی افغانستان در استانبول خریداری شده است.
مستور در ایمیلی نوشت: "هیچ چیز مخفی وجود نداشت و این تنها سرمایهگذاری من در دبی بود."
خانههای دوستم و عطا محمد
حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین افغانستان به والاستریت جورنال گفته زمانی که اشرف غنی پاسپورتاش را خواست، او سعی کرده که او را از فرار منصرف کند. او میگوید به آقای غنی هشدار داده که این امر منجر به فروپاشی حکومت خواهد شد.
آقای اتمر افزود از اینکه روز بعد با پاسپورتهای رئیسجمهور به قصر رسید و متوجه شد که او رفته، شوکه شده است.
وزیر خارجه آقای غنی به والاستریت جورنال گفت که او از وزیر امور خارجه ترکیه برای خروج از افغانستان کمک خواسته است.
به گفته روزنامه، ترکیه چندین مقام ارشد کابینه و نزدیکان آنها را به خارج از کشور منتقل کرد و به گفته آقای اتمر این افراد سپس به سمت املاک خود در این کشور رفتند. والاستریت میگوید که سفارت ترکیه در واشنگتن دی سی به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.
به گزارش والاستریت جورنال، عبدالرشید دوستم، معاون سابق رئیسجمهور افغانستان، شاید بلندپایه ترین مقام پیشین این کشور باشد که اکنون در ترکیه بسر میبرد.
به گفته این روزنامه، یک روزنامهنگار محلی عکسی را در توییتر منتشر کرد که نشان میدهد او پذیرای یک مهمانی در محل سکونت خود در محله گرانقیمت Or-An در انقره است. روزنامه میگوید که نمیتوان تعیین کرد چه زمانی آقای دوستم این خانه را خریده و سخنگوی او هم از اظهار نظر خودداری کرده است.
والاستریت جورنال در پایان این گزارش از عطا محمد نور، والی قدرتمند پیشین ولایت بلخ هم گزارش کرده که به آپارتمانی در یک منطقه گرانقیمت دبی معروف به «نخل»، نقل مکان کرده است. روزنامه میگوید که سخنگوی آقای نور گفته که این تنها ملکی است که والی پیشین در خارج از افغانستان دارد.
این نویسنده و فیلسوف برجسته فرانسوی درباره خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان گفت که یک دلیل عمده "تاسف عمیق" او از رها کردن افغانستان و مردمش از سوی امریکا و غرب این است که جهان با خطر ظهور یک "دولت جدید تروریستی" در افغانستان روبروست که بیست سال پیش آن را از قدرت بیرون انداخته بودند.
آقای لوی در یک مصاحبه اختصاصی به افغانستان اینترنشنال گفت که کشورهای غربی با باور اینکه طالبان میخواهند یک حکومت مدنی و قوانین مورد قبول جامعه بینالمللی را در افغانستان حاکم کنند، مرتکب "اشتباه بزرگ" شدند.
این چهره رسانهای فرانسه افزود که بهرسمیت شناختن رژیم طالبان یک اشتباه بزرگ دیگر در سطح "بیحرمتی" به ملت افغانستان خواهد بود.
برنار آنری لوی شرایط امروز افغانستان را به خاطر حکومت طالبان وحشتناک توصیف کرد و آنرا برابر با حاکمیت القاعده، تروریزم و افراطگرایی دانست.
او افزود که با بازگشت طالبان به عرصه قدرت، مردم افغانستان به یک باره همه آزادیها و امتیازهایی را که از آن برخوردار بودند، از دست دادند.
نویسنده و فیلسوف سرشناس فرانسوی گفت که شرایط امروز افغانستان "تنها با تشبیه آن به تاریکی شب" قابل تعریف است: "امروز سیاهی به این کشور سربلند و دوستداشتنی بازگشته است."
مقاومت در برابر طالبان
هرچند با خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان و فروپاشی حکومت پیشین طالبان به مهمترین بازیگر در این کشور تبدیل شده است، جریان مقاومت مسلحانه در برابر این گروه با گذشت زمان جدیتر و فراگیرتر میشود.
دامنه این درگیریها حالا به شماری از ولایات شمالی از جمله تخار، بغلان و پنجشیر رسیده است.
برنار آنری لوی در گفتگوی ویژه با افغانستان اینترنشنال گفت که "نیروهای آزادیخواه" در افغانستان در حال بازسازی خود و انجام عملیات تهاجمی علیه طالبان و بیرون راندن آنها از برخی مناطق پنجشیراند.
او افزود که هرچند این خبرها از سوی طالبان تکذیب میشود، اما واقعیت دارد. او گفت: "نیروهای مبارز و آزادیخواه به پنجشیر و مناطق اطراف آن بازگشتهاند و این حقیقت دارد".
با این حال، آقای لوی جنگیدن در برابر طالبان را دشوار توصیف کرد و گفت که طالبان به سادگی قدرت را رها نخواهند کرد. او افزود: "طالبان زمانی طولانی را برای بازگشت به قدرت سپری کردهاند و مسلما به آن چنگ انداخته و به هر قیمتی میخواهند آن را حفظ کنند."
برنامه احمد مسعود
احمد مسعود دارای یک برنامه خوب و پیگیرانه است و این برنامه آرمانهای دموکراسی و حقوق بشر را در خود جای داده و بازتابی از فرهنگ متنوع ملی و سنتی همه افغانهاست
آقای لوی که در زمان حضور روسها در افغانستان به پنجشیر سفر کرده، از بازگشت احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی به صحنه نبرد استقبال کرده است.
او گفت: "احمد مسعود دارای یک برنامه خوب و پیگیرانه است و این برنامه آرمانهای دموکراسی و حقوق بشر را در خود جای داده و بازتابی از فرهنگ متنوع ملی و سنتی همه افغانهاست."
این اندیشمند فرانسوی در مورد عملکرد آقای مسعود در ماههای گذشته گفت که او سکوت نکرده و جنبشهای مقاومت نیاز به زمان دارند. به گفته او این جبنشها گاهی عقب نشینی کرده و با بازسازی نیروهایشان به میدان نبرد برمیگردند.
او افزود: "تاریخ جنبشهای مقاومت مانند بازیهای کامپیوتری نیست و سریع به سرانجام نمیرسد. آنها یک روند طولانی و زمانبر را میپیمایند."
او که روابط نزدیکی با آقای مسعود دارد گفت: "من کاملا آگاه هستم که احمد مسعود تصمیم گرفته که پیش از نمایش قدرت خود، نخست نیروهایش را متحد و گردهم بیاورد و سپس تهاجم خود علیه نیروهای طالبان را آغاز کند. و این یک تصمیم عاقلانه است و او نمیخواهد بیمحابا به میدان جنگ با طالبان وارد شود."
آقای لوی که در جریان دیدار سال گذشته احمد مسعود با امانوئول مکرون، رئیسجمهور فرانسه در پاریس بود گفت که "پیوند معنوی" خوبی بین آنها وجود دارد. او افزود که احمد مسعود در بسیاری از پایتختهای اروپایی "فردی مورد اعتماد و رهبر شایسته" است و به عنوان گزینهای در مقابل "حکومت استبدادی طالبان" محسوب میشود.
چشمانداز آینده زنان در افغانستان
برنار آنری لوی در این گفتگوی اختصاصی به افغانستان اینترنشنال گفت که طالبان تهدیدی برای زنان، فعالان حقوق بشر و همه کسانی است که به ارزشهای دموکراتیک باور دارند. او افزود: "طالبان برای همه افغانهایی که به پویایی زندگی و شادی روان انسانها معتقدند یک تهدید جدی است."
او گفت که ترس دارد که طالبان امروز دست به همان اعمال ۲۰ سال پیش بزنند.
تاریخ جنبشهای مقاومت مانند بازیهای کامپیوتری نیست و سریع به سرانجام نمیرسد. آنها یک روند طولانی و زمانبر را میپیمایند. با این حال، آنری لوی با اشاره جنبش اعتراضی زنان و مقاومت مسلحانه در برابر طالبان میگوید: "با آنکه مردم افغانستان از جنگ بیزار و گریزاناند، آنها از برده استبداد بودن هم بیزاراند. آنها از شکنجههای روانی علیه زنان هم بیزار اند. آنها از بیسواد بودن هم بیزار اند. آنها از اعمال جنایتکارانه دولتشان هم بیزار اند."
روابط طالبان با گروههای تروریستی
تا روزی که طالبان به ایدئولوژی خودشان پایبند هستند و با پاکستان، که مرکز اصلی تروریسم است در ارتباط اند، این گروه روابط خود را با گروههای تروریستی قطع نمیکند
آقای لوی درباره روابط طالبان با گروههای تروریستی گفت که این گروه یک جنبش افراطگراست که تظاهر به قطع رابطه با تروریسم میکند. او میگوید: "همه اطلاعات به ما میگوید که آنها از اعمال گذشته خودشان دست برنداشتهاند."
به گفته آقای آنری لوی شبکه حقانی، نسل جدیدی از افراد وابسته به القاعده و افراطیون مذهبی هنوز در رهبری و بدنه نیروهای طالبان حضور دارند. جنگجویان خارجی هم که از آگست سال گذشته به افغانستان برگشتهاند در میان طالبان هستند تا آموزش ببینند و حالا پناهگاه و خانهای برای خودشان پیدا کردهاند.
او میگوید تا روزی که طالبان به ایدئولوژی خودشان پایبند هستند و با پاکستان، که مرکز اصلی تروریسم است در ارتباط اند، این گروه روابط خود را با گروههای تروریستی قطع نمیکند.
آقای لوی رابطه پاکستان با طالبان را یک واقعیت وحشتناک مینامد که مانند بازی خیمه شب باز با عروسکش است.
او گفت: "طالبان با پاکستان یک ارتباط ارگانیک دارد. طالبان یکی از اقمار پاکستان و وابسته به آن است و این برای افغانستان مانند یک طاعون و مصیبت است."
ضعف مدیریت طالبان
آن روزی که افغانستان به این واقعیت پی ببرد که طالبان نه یک راه حل، بلکه خود مشکل است، نه نیرویی برای امنیت، بلکه عامل خشونت و بی ثباتی است، آن روز افغانستان به سوی صلح و آزادی گام برخواهد داشت
طالبان به عنوان یک گروه جنگجو که بیشتر اعضای آن از مدارس پاکستان و مناطق جنوبی افغانستان برخواستهاند، جز تجربه جنگی، هیچ سابقهای در مدیریت کشور ندارد. دور اول حکومت این گروه هم با جنگ و درگیری با گروههای مخالف سپری شد.
برنار آنری لوی در صحبت با افغانستان اینترنشنال میگوید طالبان باوجود این واقعیت که توانایی اداره جامعه افغانستان را ندارند، اما هیچ اهمیتی به این مساله نمیدهند.
او گفت: "آنها فاقد مشروعیت هستند. آنها فاقد ارزشهای اخلاقی برای رهبری یک کشور هستند."
آقای لوی در این مصاحبه افزود: "آن روزی که افغانستان به این واقعیت پی ببرد که طالبان نه یک راه حل، بلکه خود مشکلاند، و آنها نه نیرویی برای امنیت، بلکه (عامل) خشونت و بی ثباتیاند، آنگاه با وجود آنکه مشکل خواهد بود، اما افغانستان در مسیر ثبات، صلح و آزادی گام برخواهد داشت."
گفتگوی ویژه با برنار آنری لوی، اندیشمند و فیلسوف نامدار فرانسوی، چهارشنبه ۱۸ جوزا، ۸ جون از تلویزیون افغانستان اینترنشنال نشر میشود.
