دقایقی پس از اعلام رسمی درگذشت ملکه الیزابت دوم توسط دربار بریتانیا، شمار زیادی از رهبران جهان، از جو بایدن، رئیس جمهور امریکا تا نرندرا مودی و شهباز شریف، نخست وزیران هند و پاکستان به آن واکنش نشان دادند. بایدن او را «مایه آرامش و مباهات چند نسل از مردم بریتانیا» توصیف نمود.
کاخ سفید با انتشار یک بیانیه بلند به نقل از بایدن آورده است که الیزابت دوم «سیاستمدار ثابت قدمی بود که اتحاد بریتانیا و امریکا را عمیق و خاص کرد.»
دونالد ترامپ، رقیب احتمالی بایدن در انتخابات آینده ریاست جمهوری امریکا، نیز با ابزار تسلیت از «دوستی سخاوتمندانه، بصیرت و شوخی طبعی» ملکه الیزابت توصیف کرده است.
ملکه الیزابت پس از ۷ دهه سلطنت در کنار خانوادهاش روز پنجشنبه در اسکاتلند درگذشت. او که در سال ۱۹۵۲به سلطنت رسید، کهنسالترین شهریار بود و طولانیترین سلطنت را در این کشور داشت.
انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در پیامی نوشت که ملکه «دوست خوب سازمان ملل متحد بود و در خلال ایام پر تحول گذشته حضورش مایه اطمینان خاطر بود.»
همچنان، اعضای شورای امنیت در جریان نشست اضطراری خود در مورد اوکراین، به احترام درگذشت ملکه یک دقیقه سکوت کردند.
نرندرا مودی، نخست وزیر هند، در پیامی از «شخصیت با وقار و نجیب» ملکه ستایش کرد که «برای ملتش رهبری تاثیرگذار بود.»
همین طور، شهباز شریف، صدارعظم پاکستان نیز در پیامی به «همدردی با مردم و حکومت بریتانیا» بسنده کرده است.
الیزابت دوم پس از درگذشت پدرش، جورج ششم در ششم فبروری ۱۹۵۲، ملکه بریتانیا شد و مراسم تاجگذاری اش یک سال و چهار ماه بعد، در ۲ جون ۱۹۵۳ برگزار شد. اکنون پس از مرگش، لیز تراس، نخستوزیر بریتانیا، نام پادشاه جدید را «شاه چارلز سوم» اعلام کرد و به او اعلام وفاداری کرد.
جستین ترودو، نخست وزیر کانادا، کشوری که اهمیت زیادی به جایگاه ملکه در سیاست و فرهنگ خود داده است، مرگ الیزابت دوم را «مایه اندوه سنگین» دانسته و با یادآوری از گذشته گفته است که «او حضور دایمی در زندگی مردم کانادا داشت و برای همیشه بخش مهمی از تاریخ کانادا خواهد بود.»
در حالیکه فرانک اشتاین مایر، رئیس جمهور آلمان در پیامی گفته است که ملکه «زنی بود که به کشور خود شکل داد»، ایمانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، او را « تجسمی از تداوم و وحدت مردم بریتانیا در ۷۰ سال گذشته و دوست فرانسه» خوانده است.
همچنان، شیخ محمد بن راشد آل مختوم، معاون امیر امارات متحده و حاکم دوبی، گفته است که «علیاحضرت ملکه الیزابت یک چهره شاخص جهانی بود که بهترین ویژگیهای ملت و مردم خود را تمثیل میکرد.»
دولت بریتانیا و دربار سلطنتی این کشور، برنامه دقیق و منظمی برای مرگ ملکه دارند که در سالهای اخیر بارها تمرین شده است.
برنامه اعلام مرگ ملکه، نام عملیاتی خاصی دارد. اگر او در انگلستان بمیرد، نام عملیات "پُل لندن" است و اگر در اسکاتلند از دنیا برود، نام عملیات، یونیکورن یا اسب شاخدار خواهد بود که نماد سلطنت در این کشور تشکیلدهنده اتحادیه بریتانیاست.
با توجه به حضور ملکه در اسکاتلند، دولت و دربار اکنون برای عملیات اسب شاخدار آمادگی میگیرند.
خبر مرگ ملکه یا شخص اول ممکلت، ابتدا از سوی دربار سلطنتی، با رمز "پل لندن فرو ریخت" به نخستوزیر اعلام میشود.
با مرگ الیزابت دوم، ولیعهدش شهزاده چارلز، خود به خود شاه میشود. شاه جدید در اولین فرصت، از طریق رسانهها برای مردم کشورش سخنرانی میکند.
نخستوزیر به دیدار شاه جدید میرود و همزمان وزارت دفاع، برای انجام مراسم شلیک ۲۱ گلوله توپ به احترام شهریار درگذشته آمادگی میگیرد.
در سراسر بریتانیا، یک دقیقه سکوت بهجا آورده میشود و پس از مرگ ملکه، ۱۲ روز سوگواری عمومی اعلام میشود.
پرچم بریتانیا در همه جا، داخل و خارج کشور، به صورت نیمهافراشته درمیآید و دفتر یادبود به همراه عکس ملکه، در سفارتها و نمایندگیهای بریتانیا در خارج از کشور گذاشته میشود.
پس از مرگ ملکه، بورس لندن دستکم در روز خاکسپاری او و شاید به مدت چند روز تعطیل میشود که اینکار ممکن است میلیاردها پوند به اقتصاد این کشور آسیب برساند.
پیکر ملکه درگذشته به پارلمان بریتانیا منتقل میشود و تا زمان خاکسپاری، در تالار وستمینستر نگهداری میشود.
پوشش رسانهای
بیبیسی، رسانه ملی بریتانیا، برنامههای عادی خود را قطع میکند و صفحه تلویزیونهای این رسانه برای چند ثانیه سیاه میشود و مجری که لباس سیاه پوشیده، با لحن سنگین و بدون هیجان، خبر درگذشت ملکه را به نقل از دربار سلطنتی بریتانیا اعلام میکند.
یک خبر واحد برای نشر از سوی مدیران ارشد خبر به همه رادیوها و تلویزیونهای زیر مجموعه بیبیسی، اعم از شبکههای داخلی و زبانهای غیرانگلیسی فرستاده میشود.
پس از اعلام خبر مرگ ملکه، سرود ملی بریتانیا بر روی تصویری از او از بیبیسی نشر میشود.
بیبیسی به مدت ۱۲ روز (در طول مدتی که سوگواری ملی ادامه دارد) برنامههای تفریحی و طنز خود را قطع میکند.
بیبیسی در طول سالهای گذشته، بارها نحوه اعلام خبر مرگ ملکه را تمرین کرده است.
خبرنگاران بیبیسی اجازه ندارند خبر مرگ ملکه را در شبکههای اجتماعی خود به صورت جداگانه نشر کنند.
اگر ملکه در طول ساعات شب بمیرد، خبرش تا ساعت هشت صبح روز بعد اعلام نمیشود.
بیبیسی رسانه ملی است که این پروتکلها را رعایت میکند، اما دیگر رسانههای بریتانیا ملزم به رعایت پروتکل نیستند.
اگر ملکه در اسکاتلند بمیرد، پیکرش به قصر هالیرود در شهر ادینبرا منتقل میشود و سپس با قطار سلطنتی، از مسیر شرق کشور به لندن منتقل میشود.
الیزابت دوم علاوه بر بریتانیا، ملکه ۱۴ کشور دیگر، از جمله کانادا، آسترالیا و نیوزیلند هم است. این برنامه به دولتهای آن کشورها هم ابلاغ میشود و آنها هم با پروتکلهای خاصی، با خبر مرگ ملکه برخورد خواهند کرد.
جانشینی
پرنس چارلز، پسر ارشد ملکه الیزابت که ۷۳ سال سن دارد، پس از مرگ مادرش، خود به خود و بدون نیاز به مراسم خاصی شاه میشود. اما مراسم تاجگذاری رسمی او، ممکن است حتی یک سال بعد برگزار شود. همانطور که الیزابت دوم پس از مرگ پدرش جورج ششم در سال ۱۹۵۲، ملکه بریتانیا شد اما مراسم تاجگذاری اش در سال ۱۹۵۳ برگزار شد.
نام کامل پرنس چارلز، "چارلز فلیپ آرتر جورج" است. او پس از اینکه شاه شود، الزاماً کینگ چارلز خوانده نخواهد شد و ممکن است نام دیگری، مانند جورج هفتم برای خود انتخاب کند.
وقتی ملکه زنده است، لقب سلطنتی ولیعهد او، شهزاده ویلز (Prince of Wales) است. وقتی ملکه بمیرد و چارلز شاه شود، پرنس ویلیام که اکنون ۴۰ ساله است، ولیعهد بریتانیا میشود و لقب سلطنتی شهزاده ویلز به او میرسد.
