نمایندگی سازمان ملل در افغانستان روز دوشنبه اعلام کرد که بهرغم درخواستهای مداوم، طالبان درباره افراد بازداشت شده اطلاعات نداده و این سازمان را ناامید کرده است. یوناما با استقبال از آزادی نرگس سادات و زکریا اصولی، خواهان آزادی همه کسانی شده که خودسرانه بازداشت شدهاند.
در حال حاضر رسول پارسی، موسی شاهین، مطیعالله ویسا، محمدکاظم امینی و شماری دیگر از فعالان در بازداشت طالبان به سر میبرند.
در حالی که روزانه گزارشهای زیادی از بازداشت و دستگیری خودسرانه فعالان مدنی، خبرنگاران، کارمندان پیشین دولت و مردم عادی نشر میشود، هیچ نهاد حقوق بشری مستقلی نمیتواند از وضعیت زندانیان در بازداشتگاههای طالبان نظارت کند.
یوناما میگوید برخی از فعالان بدون آنکه تماسی با خانوادههای خود داشته باشند، ماهها در زندان بهسر بردهاند. دفتر سازمان ملل گفته نگران ادامه بازداشتهای خودسرانه فعالان مدنی است.
این سازمان تاکید کرده است که هیچ فردی نباید به دلیل استفاده از حق آزادی بیان بازداشت شود.
ائتلاف جنبشهای اعتراضی زنان روز دوشنبه با صدور قطعنامهای خواهان بسته شدن دفاتر سازمان ملل در افغانستان شد. در قطعنامه این ائتلاف آمده است: «یوناما در برابر قتلهای زنجیرهای، بازداشتهای خودسرانه و کوچ اجباری سکوت کرده و حتی نتوانسته از حقوق بشری کارمندان خود دفاع کند.»
ائتلاف جنبشهای اعتراضی زنان افغانستان میگوید روز دوشنبه در واکنش به ممنوعیت ادامه کار کارمندان زن در دفاتر سازمان ملل، نشستهای خبریای را زیر سقفهای خانه در کابل، تخار، بامیان و بدخشان برگزار کرده است.
در قطعنامه ائتلاف جنبشهای اعتراضی زنان افغانستان آمده: «در دسامبر ۲۰۲۲ هنگامی که طالبان اشتغال زنان در نهادهای غیر دولتی را ممنوع قرار دادند، خواست زنان معترض از نهادهای بینالمللی امدادرسان این بود که در برابر این محدودیت قاطعانه و متحدانه پاسخ بدهند و فعالیتهای خود را در افغانستان بدون کارمندان زن ادامه ندهند.»
این ائتلاف افزوده است: «برخلاف توقع ما، نهادهای امدادرسان بینالمللی بهشمول سازمان ملل، باری دیگر در برابر طالبان از نرمش کار گرفتند و با آنها تفاهم کردند تا زنان در سکتورهای محدود به کار خود ادامه دهند.»
زنان معترض سازمان ملل و جامعه جهانی را متهم کرده است که با تعامل بدون قیدوشرط و انعطافپذیری باعث شدند طالبان در زمینه سرکوب مردم افغانستان با جسارت و جرات بیشتر عمل کنند.
یوناما در ۱۶ حمل با صدور بیانیهای اعلام کرد که مسئولان طالبان به آنها اطلاع داده که دیگر هیچ زن افغانستان اجازه کار در دفاتر سازمان ملل را نخواهد داشت.
دفتر سازمان ملل در افغانستان در واکنش به این اقدام طالبان، نخست از کارمندان خود خواست برای ۴۸ ساعت آینده به دفاتر خود نیایند و سپس از تصمیم را تا ۲۵ ثور تمدید کرد.
ائتلاف جنبشهای اعتراضی زنان افغانستان میگویند «تنها طالبان مسئول گرسنگی ۲۸ میلیون افغانی هستند که متکی به کمکهای بشردوستانه هستند.»
به گفته این ائتلاف: «طالبان با ممنوعیت اشتغال زنان، حق زندگی آبرومندانه را از مردم افغانستان میگیرند و باعث گسترش فقر و گرسنگی در این کشور میشوند.»
وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام کرده که حقوق استادان دانشگاهها را از آغاز سال ۱۴۰۲ افزایش داده است. این وزارت در خبرنامهای که روز دوشنبه (۲۱ حمل) در وبسایتش منتشر کرده، میگوید حقوق استادان براساس رتبه علمی آنها از شش هزار و ۵۰۰ تا ۲۱ هزار افغانی افزایش یافته است.
براساس این خبر، حقوق رتبه «پوهاند»، بالاترین رتبه علمی دانشگاههای افغانستان، از ۳۹ هزار به ۶۰ هزار، حقوق رتبه «پوهنوال» از ۳۳ هزار به ۴۵ هزار و حقوق رتبه «پوهندوی» از ۲۷ هزار به ۳۸ هزار افزایش یافته است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان همچنین افزوده که حقوق رتبه علمی «پوهنمل» از ۲۱ هزار به ۳۰ هزار، حقوق رتبه «پوهنیار» از ۱۸ هزار به ۲۵ هزار و حقوق رتبه «نامزد پوهنیار» از ۱۳ هزار و ۵۰۰ به ۲۰ هزار افزایش یافته است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان افزوده که کمیسیون تنظیم تشکیلات و معاشات این گروه به ریاست عبدالسلام حنفی، معاون رئیسالوزرای طالبان با پیشنهاد این وزارت برای افزایش حقوق استادان دانشگاهها موافقت کرده و این مصوبه از ماه حمل ۱۴۰۲ قابل اجرا است.
طالبان در حالی از افزایش حقوق استادان دانشگاهها خبر داده که شماری از استادان دانشگاهها را بازداشت و شکنجه کرده است و صدها استاد دانشگاه مجبور به فرار شدهاند.
این گروه همچنین همه دانشجویان دختر را از آموزش محروم کرده و اعتراضات آنها و همچنین فعالان حقوق زن و مجامع بینالمللی را در این مورد ناشنیده گرفته است.
از سوی دیگر، طالبان در حدود بیست ماه حکومت خود تلاش کرده که نه تنها فضای آموزشی دانشگاهها را با دیدگاههای ایدئولوژیک خود هماهنگ کند، بلکه برنامه آموزشی آنها را هم تغییر داده است.
سازمان ملل متحد در افغانستان با بحران کلان ارزشی مواجه شده است. آیا این سازمان به تصمیم طالبان مبنی بر ممنوعیت کار زنان در افغانستان تن خواهد داد یا دفاترش را در این کشور بهشدت بحرانزاده خواهد بست؟ بدون شک تصمیمگیری در این مورد آسان نیست.
تقریبا ۸۰۰ زن افغان و خارجی در تشکیلات سازمان ملل در افغانستان کار میکنند، ولی طالبان پنج روز پیش دستور داد که دیگر هیچ زن کارمند این سازمان به محل کار خود نرود.
در پی صدور دستور شفاهی هفته گذشته وزارت خارجه طالبان، سازمان ملل به استثنای شماری از کارمندان مرد یوناما، از همه کارمندان خود خواست که برای ۴۸ ساعت از خانه کار کنند. این ۴۸ ساعت اکنون تا ۲۶ روز دیگر (۱۵ ماه ثور) تمدید شده است. سازمان ملل در پی آن است که در این فرصت، از راه گفتوگو با طالبان به نتیجه برسد.
سازمان ملل در افغانستان تقریبا ۳۹۰۰ کارمند دارد که ۳۳۰۰ نفر آنها اهل افغانستان و ۶۰۰ نفر دیگر اعضای بینالمللی آن هستند. این کارمندان شامل ۶۰۰ زن افغان و ۲۰۰ زن از کشورهای دیگر هستند.
شورای امنیت سازمان ملل روز پنجشنبه گذشته در جلسه اضطراری خود تصمیم طالبان را بررسی کرد. اما بخشی از این جلسه، بهطور محرمانه برگزار شد.
هرچند نمایندگان قدرتهای بزرگ مانند امریکا، بریتانیا، روسیه و چین خواهان لغو تصمیم طالبان شدند، اما این خواهش بر قندهار و کابل هیچ اثری نداشت.
منابع افغانستان اینترنشنال از درون این جلسه میگویند که یکی از سوالهای نمایندگان قدرتها از رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان، این بود که آیا او تا اکنون توانسته است با رهبران کلیدی طالبان در قندهار تماس بگیرد تا نگرانیهای سازمان ملل متحد را با آنها در میان بگذارد و خواهان تغییرات در زمینه حقوق زنان شود یا نه؟ پاسخ خانم اوتونبایوا که کار او نیز در معرض خطر قرار گرفته، این بود که تا اکنون هیچ موفقیتی در راستای تامین روابط با رهبر طالبان در قندهار نداشته است.
به گفته منابع افغانستان اینترنشنال، که در این نشست حضور داشتهاند، نمایندگان چین، روسیه و پاکستان خواستار تعامل جهان با طالبان صرفنظر از «هر تصمیم» آنها شدهاند. ژانگ جون، سفیر و نماینده دایم چین در سازمان ملل متحد خطاب به اعضای شورای امنیت گفت: «ما باید با طالبان کار کنیم، صرف نظر از هر تصمیم آنها.»
در جلسه اخیر شورای امنیت سازمان ملل نمایندگان چین، روسیه و پاکستان خواهان تعامل با طالبان شد و گفت که فشار بر این گروه بینتیجه است. این منابع گفتند که چین و برخی کشورها با وجود ظلم طالبان بر زنان، در درون سازمان ملل برای این گروه لابی میکنند.
یک منبع دیگر که بهدلیل حساسیت موضوع نخواست نامش ذکر شود، به افغانستان اینترنشنال گفت که سوال دیگر از رزا اوتونبایوا درباره خروج یوناما از افغانستان در صورت ادامه این شرایط بود.
اعضای شورای امنیت از نماینده دایم سازمان ملل متحد پرسیدند که تا نشست آتی این شورا بکوشد به این سوال پاسخ بدهد که واکنش طالبان به خروج سازمان ملل متحد از افغانستان چه خواهد بود، اما نماینده چین از طرح این موضوع بهشدت انتقاد کرد و خواهان ادامه تعامل جهان با اداره طالبان شد، چرا که از نظر چین، نباید «افغانستان را در سطح جهان به انزوای سیاسی کشاند.»
تردیدی نیست که طالبان کل سازمان ملل و ۱۹۳ عضو این سازمان را که محدودیتهای اعمالشده بر زنان را غیرقابل قبول میدانند، به چالش کشیده است. ملل متحد در افغانستان بیشتر از هر کشوری نقش دارد و عملا به حکومت موازی در کنار طالبان تبدیل شده است.
افغانستان میدان بزرگترین عملیات امدادرسانی سازمان ملل متحد در جهان است. مثلا، ۲۸ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت تقریبا ۴۰ میلیونی این کشور نیازمند مساعدتی هستند، که در نبود حکومت خدمتگذار، ملل متحد فراهم کرده است. هم اکنون ۲۰ میلیون افغان با گرسنگی شدید مواجهاند و شش میلیون نفر در آستانه قحطی قرار دارند.
در حالی که طالبان برنامه روشنی برای عرضه خدمات به مردم نیازمند ندارند، سازمان ملل متحد برای ارائه کمک های بشردوستانه به افغانستان در سال جاری میلادی، ۴.۶ میلیارد دالر درخواست کمک کرده است، هرچند تاکنون فقط ۵ درصد آن یعنی ۲۱۳ میلیون دالر تامین شده است.
بنابرین، قطع فعالیت دفاتر سازمان ملل متحد یا حداقل یوناما، که مرکز هماهنگکننده این کمکها است، افغانستان را در گودال تاریکی بدتر از امروز فرو خواهد برد.
با این حال دو انتخاب دیگر باقی میماند: پا گذاشتن روی ارزشهای محکم بشری و بازداشتن زنان از رفتن به سر کارشان در دفاتر سازمان ملل متحد یا هم تلاش برای تغییر نظر طالبان.
الکساندرا مستواجا، همسر مرتضی بهبودی، عکاس خبری فرانسوی - افغان از طالبان خواسته است او را در ماه رمضان از زندان آزاد کند. خانم مستواجا روز دوشنبه در توییتی نوشت: «رمضان، ماه بخشش و مهربانی است، اما در این ماه، همسرم مرتضی بهبودی هنوز در زندان طالبان به سر میبرد.»
او افزوده که مرتضی بهبودی به عنوان یک «خبرنگار مسئول» تلاش کرده تا نقشی مفید برای بهبود وضعیت افغانستان ایفا کند. مستواجا ابراز امیدواری کرده است که در این «ماه مبارک» طالبان همسرش را از بند آزاد کنند.
براساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، مرتضی بهبودی از ۷ جنوری توسط طالبان در کابل بازداشت شده است.
طبق گزارشها، این عکاس خبری از ۱۶ سالگی کارش را به عنوان عکاس خبری آغاز کرد و بهدلیل تهدیدها چندین سال پیش در فرانسه پناهنده شد.
مرتضی بهبودی بعد از سقوط افغانستان بهدست طالبان برای تهیه گزارش به افغانستان بازگشته بود، اما تنها ۴۸ ساعت پس از ورودش به کابل توسط طالبان بازداشت شد.
این عکاس خبرنگار به جاسوسی متهم شده است.
مرتضی یکی از شش بنیانگذار Guiti News است، یک پلتفرم رسانه آنلاین که بر مسائل ناشی از مهاجرت گسترده متمرکز است.
طالبان پس از بازگشت به قدرت، به سرکوب خبرنگاران و اعمال شدید سانسور بر رسانههای فعال در افغانستان اقدام کرده است.
حکومت طالبان حمله نظامیان اسرائيلی به نمازگزاران فلسطینی در مسجدالاقصی را «جنایت علیه بشریت» خوانده و گفته که حمله به اماکن مقدس و مردم بیدفاع، خلاف اصول بینالمللی و اقدامی ظالمانه است. طالبان با محکوم کردن این حمله، مسلمانان را به حمایت از «آرمان فلسطین» فرا خوانده است.
سربازان اسرائیلی اخیرا با حمله به مسجدالاقصی در شرق بیتالمقدس که در اشغال اسرائیل است، با دهها نمازگزار فلسطینی درگیر شدند.
اسرائیل نمازگزاران را به ایجاد اغتشاش و آشوب متهم کرده است.
پولیس اسرائیل گفته که ۳۵۰ نفر را بازداشت کرده است.
فلسطینیها میگویند که سربازان اسرائیلی از نارنجک نوری و گلولههای پلاستیکی برای بیرون راندن نمازگزاران استفاده کرده که باعث مجروح شدن شماری از حاضران در مسجد شده است.
تنشها بین اسرائیل و فلسطینیها به خصوص در ماه رمضان شدت میگیرد.
در ایران، روحالله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی جمعه آخر ماه رمضان را برای نشان دادن همبستگی با فلسطینیها، روز قدس نامیده و از مسلمانان جهان خواسته در این روز برای اعلام همبستگی با فلسطینیها به خیابان بیایند.
در کابل، پایتخت افغانستان اخیرا سفارت جمهوری اسلامی ظاهرا با هماهنگی طالبان بلبوردهای بزرگی را زیر نام «افطار ما در قدس» در سطح شهر نصب کرده که با واکنشهای گسترده کاربران شبکههای اجتماعی مواجه شده است.
