در پیام خانم باختری آمده است: «در روزهای پایانی عمر، برایش لالایی و شعر خواندیم و دستهای رنجورش را نوازش کردیم.»
به گفته کارشناسان ادبیات، واصف باختری در نیم قرن گذشته از شمار تاثیرگذارترین و مهمترین شاعران افغانستان بوده است. برخی از پرآوازهترین شاعران معاصر افغانستان مثل قهار عاصی، پرتو نادری و حیدری وجودی، همواره از استادی واصف باختری در شعر و سخن گفتهاند.
قدرت آثار او در غزلسرایی به غزلیات ملک الشعرا بهار و در شعر نو به شعرهای مهدی اخوانثالث، دو شاعر بزرگ زبان فارسی در ایران، پهلو میزند.
اسطورهای از 'شهر پنج ضلعی آزادی'؛ باختری کی بود؟
براساس زندگینامهای که در وبسایت رسمی واصف باختری منتشر شده، او در ماه ۲۴ حوت سال ۱۳۲۱ خورشیدی در شهر مزارشریف ولایت بلخ زاده شد.
آقای باختری مکتب را در لیسه باختر شهر مزار شریف و لیسه حبیبیه در کابل خواند و در سال ۱۳۴۵ خورشیدی از رشته زبان و ادبیات دانشگاه کابل مدرک کارشناسیاش را به دست آورد.
او در سال ۱۳۵۳ خورشیدی برای تحصیلات عالی به امریکا رفت و در سال ۱۳۵۵ خورشیدی پس از به دستآوردن گواهینامه کارشناسی ارشد در رشته تعلیم و تربیه از دانشگاه کلمبیا به افغانستان برگشت.
واصف باختری که پیش از سفر به ایالات متحده در ریاست تالیف و ترجمه وزارت معارف کار میکرد، پس از بازگشت از این کشور نیز به کار خود در وزارت معارف ادامه داد و تا سال ۱۳۵۷ در این وزارت ماند.
واصف باختری در میزان ۱۳۵۷ به اتهام فعالیتهای سیاسی زندانی شد و در جدی سال ۱۳۵۸ از زندان رها شد. او دوباره در سال ۱۳۶۱ در ریاست تالیف و ترجمه وزارت معارف بهعنوان ویراستار کارش را آغاز کرد.
از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۴ در اتحادیه نویسندگان افغانستان در سمتهای مختلف کار کرد. او همچنان در طول این سالها در آموزشگاه اتحادیه نویسندگان افغانستان تدریس میکرد. در حلقات ادبی که او حضور داشت، موجی از شاعران جوان به کار ادبی آغاز کردند که بعدا به عنوان مشهورترین ستارگان شعر افغانستان در دهه شصت، هفتاد و پس از آن شناخته شدند.
از واصف باختری بیشتر از بیست عنوان کتاب در زمینههای سرایش و ترجمه شعر در اوزان کلاسیک، نیمایی و آزاد چاپ شده است.
و آفتاب نمیمیرد، میعاد تا هرگز، از این آیینه بشکسته تاریخ، تا شهر پنج ضلعی آزادی، دیباچهای در فرجام، در استوای فصل شکستن، مویههای اسفندیار گمشده، دروازههای بسته تقویم نام برخی از مجموعههای شعری واصف باختری است.
واصف باختری به زبانهای انگلیسی و عربی آشنایی داشت. از زبان انگلیسی مقالهها و شعرهای فراوانی به فارسی برگردان کرد و نیز شماری از شعرها و داستانهای فارسی را به انگلیسی ترجمه کرد. شماری از شعرهای او به زبانهای انگلیسی، روسی، چکی و آلمانی نیز برگردان شدهاند.
واصف باختری از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۸۰ در پاکستان و از سال ۱۳۸۰ بدینسو در ایالت کالیفورنیا در امریکا زندگی میکرد.
چند دهه سکوت
در کنار شعر و ترجمه، نشر کتابهایی از مقالات فلسفی، پژوهشهای ادبی و فلسفی، ترجمه مقالات فلسفی و ادبی و دهها مقاله جزو کارنامه پربار واصف باختری است.
کتابهای سرود و سخن در ترازو، گزارش عقل سرخ، درنگها و پیرنگها، بازگشت به الفبا و اسطوره بزرگ شهادت آثار پژوهشی، فلسفی و ترجمه شعر آقای باختری هستند.
با آنکه کارنامه ادبی واصف باختری، به ویژه شعر او تاثیر عمیقی بر شاعران معاصر افغانستان گذاشته، پس از مهاجرت آقای باختری به ایالات متحده امریکا، کمتر شعر یا مقالهای از او منتشر شد.
آقای باختری در سالهای گذشته در رسانههای همگانی ظاهر نشد و هرگز درباره سکوت طولانی خود توضیحی ارائه نکرد.
