فرشته عباسی، پژوهشگر امور افغانستان در دیدهبان حقوق بشر میگوید مردم افغانستان زیر حاکمیت طالبان در یک کابوس حقوق بشری و همچنین بحران بشری به سر میبرند. دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه نوشت طالبان در دو سال گذشته محدودیتها بر حقوق زنان و رسانهها را شدت بخشیده است.
این سازمان حقوق بشری با اشاره به منع آموزش، کار و دیگر محدودیتهای طالبان بر زنان تاکید کرده که این گروه سانسور گستردهای را بر رسانهها و دسترسی به اطلاعات اعمال کرده و بازداشت روزنامهنگاران و دیگر منتقدان را افزایش داده است.
دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه خود که روز پنجشنبه ۱۹ اسد، منتشر شد، نوشته افغانستان به یکی از بدترین بحرانهای بشری جهان تبدیل شده است.
طبق آمار این سازمان، بیش از ۲۸ میلیون نفر یعنی دو سوم جمعیت افغانستان نیاز فوری به کمکهای بشردوستانه دارند. دیدهبان حقوق بشر با اشاره به گزارش سازمان ملل گفته چهار میلیون نفر از جمله ۳.۲ میلیون کودک زیر ۵ سال دچار سوءتغذیه حاد هستند.
فرشته عباسی، پژوهشگر امور افغانستان در دیدهبان حقوق بشر گفت «رهبری طالبان باید فوراً قوانین و سیاستهای ظالمانه خود را طرد کند و جامعه بینالمللی باید آنها را در قبال بحرانهای کنونی پاسخگو قرار دهد.»
این سازمان گفته ممنوعیت کار زنان در سازمانهای غیردولتی توسط طالبان به معیشت زنان آسیب جدی وارد کرده است، زیرا در صورت عدم مشارکت زنان در فرآیندهای توزیع و نظارت، دانستن اینکه آیا زنان کمک دریافت میکنند یا خیر غیرممکن است.
به باور دیدهبان حقوق بشر، این بحران به طور متناسبی به زنان و دختران آسیب رسانده است زیرا آنها از قبل هم در دسترسی به غذا، مراقبتهای بهداشتی و مسکن با مشکلات بیشتری روبرو بودهاند.
خانم عباسی گفت: «سیاستهای زنستیزانه طالبان نشاندهنده بیتوجهی کامل به حقوق اولیه زنان است. سیاستها و محدودیتهای آنها نه تنها به زنانی که فعال و مدافع حقوق هستند، بلکه به زنان عادی که به دنبال یک زندگی عادی هستند نیز آسیب میزند.»
محدودیت شدید طالبان بر رسانهها از دیگر مواردی است که دیدهبان حقوق بشر در گزارش تازه خود به آن پرداخته است. این سازمان حقوق بشری گفته محدودیتهای طالبان بر رسانههای محلی دسترسی به اطلاعات را در افغانستان با مشکل مواجه کرده است. به باور این سازمان هیچ کس در داخل افغانستان نمیتواند اطلاعات مهم را بدون ترس از دستگیری و بازداشت خودسرانه گزارش کند.
اعدامهای صحرایی
در بخشی از گزارش دیدهبان حقوق بشر آمده است که نیروهای امنیتی طالبان دست به «بازداشت خودسرانه، شکنجه و اعدام صحرایی افسران سابق امنیتی و اعضا یا حامیان گروههای مقاومت مسلح زدهاند.»
دیدهبان حقوق بشر همچنین گفته گروه شاخه خراسان داعش از زمان تسلط طالبان، حملات زیادی بر مدارس و مساجد انجام دادهاند که در بیشتر مواقع گروه قومی هزاره را که عمدتاً شیعه هستند هدف قرار میدهند که از محافظت امنیتی کمتری برخوردارند یا به مراقبتهای صحی و سایر کمکها دسترسی اندکی دارند.
فرشته عباسی گفته واکنش طالبان به بحرانبشری گسترده افغانستان، سرکوب بیشتر حقوق زنان و هرگونه مخالفت بوده است.
او از کشورهای که با طالبان در تعامل هستند خواسته است که طالبان را تحت فشار قرار دهند تا فوراً مسیر خود را تغییر دهند و تمام حقوق اساسی افغانها را احیا کنند و در عین حال به مردم افغانستان کمک حیاتی کنند.
خانواده های رهبران و فرماندهان طالبان در زمان جنگ با حکومت سابق و نیروهای ناتو در کشورهای مختلف منطقه، از جمله پاکستان و قطر زندگی میکردند. حضور خانوادههای طالبان در پاکستان بارها از سوی مقامات حکومت پیشین نشانه حمایت پاکستان از این گروه تلقی شده و به آن اعتراض کردند.
به رغم تسلط طالبان بر افغانستان مشخص نیست که چرا خانواده های شماری از رهبران طالبان در پاکستان بسر میبرند.
سفیر پیشین پاکستان در بخش دیگر گفتگویش درباره انزوای طالبان گفت که کشورهای جهان تا «هفت ماه اول» حاکمیت طالبان مشتاق کارکردن با این گروه بودند. به اعتقاد او، اما وقتی طالبان مکاتب دخترانه را تعطیل کرد، از میزان تعامل کشورها با آن کاسته شد.
طالبان دو خواست عمده کشورهای جهان، آموزش دختران و تشکیل حکومت فراگیر، را نادیده گرفته و آن را مسئله داخلی خود دانسته است. اما این کشورها، به خصوص حکومتهای غربی پیوسته تاکید کرده اند که نقض حقوق زنان را مانع اصلی ارتباط جهان با این گروه است.
با این که پاکستان در بازگشت طالبان به قدرت نقش عمده را بازی کرده است اما هنوز حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است.
سفیر پیشین پاکستان تاکید کرد که همسایگان افغانستان و جهان ترجیح میدهند تا در افغانستان یک حکومت فراگیر تشکیل شود.
طالبان قومی و انحصاری بودن حاکمیت خود را رد کرده است و به حضور چهرههایی چون عبدالسلام حنفی، معاون ازبیکتبار رئیس الوزرای طالبان اشاره میکند. در واکنش، وزیر خارجه روسیه گفته است که این چهرهها اعضای گروه طالبان اند و نمایندگی از گروه و جریانهای سیاسی دیگر نمیکنند.
منصور احمد خان در آخرین سال حکومت اشرف غنی به عنوان سفیر پاکستان در کابل تعیین شد و ماموریتش با بازگشت طالبان به قدرت مصادف گردید. او در سال ۱۴۰۱ از سفارت پاکستان کنار رفت و اسلامآباد عبیدالرحمان نظامانی را به عنوان کاردار و سرپرست سفارت خود در کابل تعیین کرد.
