دو سال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، ایالات متحده به خطوط هوایی تجاری اجازه داده که با حفظ شرایطی بر فراز کشورهایی مانند افغانستان پرواز کنند.
مدیریت پرواز در حریم هوایی کنترول نشده افغانستان با احتمال حملات ضدهوایی شبهنظامیان و همچنین ضرورت به فرود ناگهانی در شرایط اضطراری از چالشهای فراروی شرکتهای هواپیمایی هستند.
موقعیت افغانستان در آسیای مرکزی به این معنا است که این کشور در امتداد مستقیمترین مسیرها برای سفرهای هند به اروپا و امریکا قرار دارد.
اوپس گروپ، سازمان صنعت هوانوردی، به این پرسش که در چنین شرایط ناامنی چه کسی میخواهد بر فراز چنین کشوری پرواز کند؟ پاسخ داده است: "هیچکس!"
به گفته این سازمان، هیچ سرویس کنترول ترافیک هوایی در سراسر افغانستان وجود ندارد و در عین زمان امکان این نیز هست که هواپیماها با کاهش ارتفاع هدف حملات موشکی یا تیراندازی قرار بگیرند.
اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده امریکا در اواخر ماه جولای اعلام کرد که پروازهای بالای ۳۲ هزار فوت (۹۷۵۰ متر) ممکن است به دلیل کاهش خطرات برای عملیات هوانوردی غیرنظامی ایالات متحده در آن ارتفاعات از سر گرفته شود.
این اداره استدلال میکند که پروازهایی در این ارتفاع یا بالاتر از آن دور از دسترس شلیک سلاحهای زمین به هوا باقی میماند، حتا اگر از بالای کوه شلیک شود.
شماری از شرکتهای هواپیمایی در هنگام عبور از منطقه از مسیر هوایی واخان میگذرند.
شرکت هواپیمایی امریکایی «یونایتد ایرلاینز» یک پرواز مستقیم از نیوجرسی به دهلی نو دارد که از مسیر واخان استفاده میکند که بخشی از پرواز را کوتاهتر میکند.
جاش فرید، یکی از سخنگویان این شرکت به اسوشیتدپرس گفت:« ما فعلاً قصد نداریم میزان استفاده از حریم هوایی افغانستان را بیشتر بدهیم.»
بریتانیا نیز هنوز دستورالعملهای خود را تغییر نداده است و به شرکتهای هواپیمایی گفته است که تقریباً از تمام حریم هوایی افغانستان دوری کنند.
در حال حاضر فقط شرکتهای هواپیمایی ایران از حریم هوایی افغانستان استفاده میکنند. طالبان میگویند که از همین پروازهای محدود نیز سود میبرند.
اسوشیتدپرس به نقل از امام الدین احمدی، سخنگوی وزارت حمل و نقل و هوانوردی نوشت که افغانستان در چهار ماه گذشته بیش از ۸.۴ میلیون دالر از بخش پروازهای هوایی به دست آورده است.
به گفته این مقام طالبان، هر پروازی که از حریم هوایی افغانستان عبور کند باید ۷۰۰ دالر بپردازد و با افزایش پروازها این گروه از آن منفعت خواهد برد.
این وزارتخانه همچنین گفت که این پول را از انجمن بینالمللی حمل و نقل هوایی دریافت کرده است.
اما این انجمن تجاری خطوط هوایی جهان در بیانیهای به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت که قراردادش با افغانستان برای پرداخت هزینه پرواز از سپتامبر ۲۰۲۱ به دلیل پیروی از تحریمهای بینالمللی علیه طالبان به تعلیق درآمده است.
