وزیر خارجه امریکا در نشست خبری با همتایان اردنی و مصری خود گفت آتشبس در غزه به حماس اجازه میدهد تا دوباره خود را سازماندهی و به اسرائیل حمله کند. آنتونی بلینکن جمعه در تلآویو گفته بود «وقفه بشردوستانه» در جنگ غزه از غیرنظامیان محافظت میکند.
وزیر خارجه امریکا روز جمعه پس از دیدار با مقامات اسرائیل به امان، پایتخت اردن سفر کرد. درحالی که مصر و اردن بارها خواستار آتشبس در غزه شدهاند اما وزیر خارجه امریکا روز شنبه ۱۳ عقرب در نشست مشترک خبری با همتایان اردنی و مصری خود گفت آتشبس در حمله اسرائیل به غزه سبب میشود حماس حمله مشابه هفت اکتبر را انجام دهد.
در پی افزایش تلفات غیرنظامیان در حملات اسرائيل به غزه، رئيسجمهور امریکا خواستار «وقفه بشردوستانه» در جنگ شد. پس از آن آنتونی بلینکن به اسرائیل سفر کرد و گفت این وقفه از غیرنظامیان محافظت میکند.
نخستوزیر اسرائيل با برقراری آتشبس موقت در غزه مخالفت کرده و گفته اسرائیل به حملات خود برای نابودی حماس ادامه میدهد.
در همین حال، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس که خانهاش در اردوگاه الشاطی در غرب غزه روز شنبه ۱۳ عقرب هدف حمله پهپادی اسرائیل قرار گرفت، گفت حماس در میدان و همچنین از طریق تلاشهای سیاسی با اسرائیل میجنگد.
او مدعی شد: «از همه کارتها برای خنثی کردن نقشههای اسرائیل استفاده میکنیم.»
به گفته منابعی که بهدلیل حساسیت اوضاع از ذکر نامشان خودداری کردند، حماس که بر غزه حکومت میکند، به اندازه کافی سلاح، موشک، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی ذخیره کرده است.
منابع به رویترز گفتند حماس مطمین است که هزاران جنگجوی این گروه میتوانند ماهها در شهری از تونلهای حفر شده در اعماق نوار غزه زنده بمانند و نیروهای اسرائیلی را با تاکتیکهای چریکی شهری سرخورده کنند.
به گفته این منابع، در نهایت، حماس بر این باور است که فشار بینالمللی برای اسرائیل برای پایان دادن به محاصره غزه توام با افزایش تلفات غیرنظامیان، میتواند باعث آتشبس و مصالحهای شود که از دل آن حماس با امتیازی ملموس مانند آزادی هزاران اسیر فلسطینی در ازای رهایی گروگانهای اسراییل عرض اندام کند.
به گفته چهار مقام حماس، یک مقام منطقهای و یک فرد آشنا با برنامه کاخ سفید، حماس در مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری قطر، به صراحت به امریکا و اسرائیل گفته است که میخواهد در ازای گروگانها چنین هزار زندانی فلسطینی را آزاد کند.
در درازمدت، حماس گفته است که میخواهد به محاصره ۱۷ ساله غزه توسط اسرائیل پایان دهد و همچنین ادامه شهرکسازی اسرائیل و آنچه فلسطینیها آن را اقدامات شدید نیروهای امنیتی اسرائیل در مسجد الاقصی میدانند، متوقف کند.
آمادگی کامل حماس برای ادامه جنگ
ادیب زیاده، کارشناس فلسطینی در امور بینالملل در دانشگاه قطر میگوید که حماس باید برنامه بلندمدتی برای پیگیری حملات خود به اسرائیل داشته باشد.
زیاده به رویترز گفت: "کسانی که حمله ۷ اکتبر را با این سطح از مهارت، تخصص و با این سطح از دقت و شدت انجام دادند، حتما خود را برای یک نبرد طولانیمدت آماده کردهاند. امکان ندارد حماس بدون آمادگی کامل برای پیامدهای آن، وارد چنین جنگی شود.»
یک منبع آگاه با اندیشه کاخ سفید هم به رویترز گفت که واشنگتن انتظار دارد حماس نیروهای اسرائیلی را در نبردهای خیابانی در غزه به باتلاق بکشد و تلفات زیادی را بر آنها وارد کند تا حمایت عمومی در اسرائیل از یک درگیری طولانی رنگ ببازد.
به گفته این شخص که نخواست نامش ذکر شود، مقامهای اسرائیلی با این وجود به همتایان امریکایی خود تاکید کردهاند که آماده مقابله با تاکتیکهای چریکی حماس و همچنین مقاومت در برابر انتقادات بینالمللی از تهاجم خود به غزه هستند.
این منبع افزود آیا اسرائیل توانایی حذف حماس را دارد یا اینکه صرفا میخواهد این گروه را به شدت تضعیف کند، یک سوال باز باقی میماند.
به گفته منابع در حماس، این گروه حدود ۴۰ هزار جنگجو دارد که میتوانند با استفاده از شبکه وسیعی از تونلهای مستحکم به طول صدها کیلومتر و عمق ۸۰ متر که در طی سالیان متمادی ساخته شدهاند، در نوار غزه بجنگند.
به گفته مردم محل و به استناد فیلمهای که منتشر شده، جنگجویان حماس در غزه روز پنجشنبه از تونل بیرون شدند تا به سمت تانکها شلیک کنند، سپس در آن ناپدید شدند.
ارتش اسرائیل میگوید یک گروه از نیروهای ویژه برای یافتن و انهدام تونلها کار میکنند، عملیاتی که سخنگوی ارتش آنرا «نبرد پیچیده شهری» در غزه توصیف کرده است.
حماس در دهههای اخیر چندین بار با اسرائیل جنگیده است. علی برکه، رئیس روابط خارجی حماس مستقر در بیروت گفته که این گروه به تدریج تواناییهای نظامی، بهویژه برد موشکهایش را بهبود بخشیده است.
او افزود که در جنگ ۲۰۰۸ غزه، برد موشکهای حماس حداکثر ۴۰ کیلومتر بود، اما این برد تا جنگ سال ۲۰۲۱ به ۲۳۰ کیلومتر افزایش یافت.
باراکه به رویترز گفت: «در هر جنگی، ما اسرائیلیها را با چیز جدیدی غافلگیر میکنیم.»
یکی از مقامهای نزدیک به حزبالله لبنان گفت که قدرت جنگی حماس پس از هفتهها بمباران عمدتا دستنخورده باقی مانده است.
به گفته مقامهای حزبالله و حماس، حزبالله یک اتاق عملیات نظامی مشترک با حماس و سایر گروههای همسو در یک شبکه منطقهای تحت حمایت ایران در لبنان دارد.
حماس و نابودی اسرائیل
حماس که از سوی اسرائیل، امریکا و اتحادیه اروپا به عنوان یک جنبش تروریستی شناخته میشود، در منشور تأسیس خود در سال ۱۹۸۸ خواستار نابودی اسرائیل شد.
در سند بعدی که به عنوان منشور سال ۲۰۱۷ آن شناخته میشود، این گروه برای اولینبار ایده تشکیل کشور فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ را پذیرفت، اگرچه این گروه صریحاً حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد.
اسامه حمدان، یکی از مقامهای حماس که در بیروت مستقر است، گفت: حمله ۷ اکتبر و جنگ در حال گسترش غزه، موضوع تشکیل کشور فلسطین را دوباره مطرح کرده است.
او به رویترز گفت: «این فرصتی است که ما به آنها بگوییم که میتوانیم با دستان خود سرنوشت خود را بسازیم. میتوانیم معادله منطقه را به گونهای تنظیم کنیم که منافع ما را تامین کند.»
حماس پس از توافق صلح اسلو بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین در سال ۱۹۹۳ توان مانور پیدا کرد. هدف از توافق صلح اسلو پایان دادن به چندین دهه درگیری بین فلسطینیها و اسرائیل بود اما به بنبست خورد.
نتانیاهو برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ به قدرت رسید. مذاکرهکنندگان فلسطینی و امریکایی گفتند که خودداری کابینههای او در طول سالها از توقف شهرکسازی یهودیان در کرانه باختری اشغالی، تلاشها برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی را تضعیف کرد.
مقامهای اسرائیلی در گذشته شهرکسازیها را مانعی بر سر راه صلح نمیدانستند و ائتلاف راست افراطی کنونی نتانیاهو موضع سختتری علیه واگذاری زمینهای اشغالی به فلسطینیها اتخاذ کرده است.
طرح صلح عربی با حمایت گسترده بینالمللی و اعراب، از سال ۲۰۰۲ روی میز بوده است. این طرح به اسرائیل معاهده صلح با روابط دیپلماتیک کامل در ازای یک کشور مستقل فلسطینی را پیشنهاد میکند.
نتانیاهو در عوض بهدنبال اتحاد کشورهای سنی عرب با اسرائیل با محور مصر و اردن است، کشورهایی که اسرائیل با هر کدام از آنها به ترتیب معاهدههای صلح جداگانه در سالهای ۱۹۷۹ و ۱۹۹۴ امضا کرده است. امارات متحده عربی، بحرین و مراکش هم بخشی از این اتحاد خوانده شده است.
این در حالی است که قبل از حمله هفتم اکتبر حماس، نتانیاهو با میانجیگری امریکا درگیر مذاکراتی با عربستان سعودی بود که به یک توافق دیپلوماتیک برجسته به عنوان یک جبهه متحد علیه ایران میانجامید، اما این روند پس از آغاز جنگ به حالت تعلیق درآمد.
معاشر، یک وزیر سابق اردنی در کارنگی به رویترز گفت که حمله حماس به این تصور که ثبات خاورمیانه میتوانست بدون گفتوگو با فلسطینیها بهدست بیاید، پایان داد.
او گفت: «امروز روشن شد که بدون صلح با فلسطینیها در منطقه صلح نخواهید داشت.»
