خبرگزاری باختر، تحت کنترول طالبان روز شنبه، ۹ جدی، گزارش داد که ۳۷ نفر از یک مدرسه جهادی در ولایت بادغیس به «درجه مولوی» فارغ شدند. در گزارش آمده که در بادغیس حدود ۷۵ مدرسه دینی وجود دارد و تنها ۳۵ مدرسه در ریاست حج و اوقاف طالبان ثبت شده است.
در گزارش آمده که مراسم دستاربندی به مناسبت فراغت این افراد با حضور والی طالبان در بادغیس برگزار شده بود.
طالبان در نزدیک به یکونیم سال پس از تسلط کامل خود بر افغانستان، به تشکیل گسترده مدارس دینی و جهادی در سرتاسر افغانستان اقدام کرده است.
پیش از این مقامات وزارت معارف این گروه گفته بود براساس فرمان هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان قرار است در هر ولسوالی افغانستان از سه تا ۱۰ مدرسه دینی ساخته شود.
خلیلالرحمان حقانی، وزیر مهاجرین و عودتکنندگان طالبان روز شنبه، نهم جدی در یک مدرسه جهادی در پکتیا گفت مدارس دینی نباید فقط به آموزش مسایل دینی محدود شود.
آقای حقانی گفت در مدارس، علاوه بر آموزشهای دینی، باید افکار جهادی و نظامی نیز تدریس شود.
اداره تحقیقات فدرال امریکا اعلام کرد که دلیل سقوط هواپیمای حامل سه خلبان نیروی هوایی سابق افغانستان در ایالت اورگان نادیده گرفتن توصیه مربی پرواز بوده است. در گزارش دیگری آمده است که بررسی بدنه و موتور هواپیما هیچ نقص فنی را نشان نمیدهد.
گزارشی ابتدایی که اداره تحقیقات فدرال به تازگی منتشر کرده، نشان میدهد که محمدحسین موسوی، پیلوت نیروی هوایی سابق افغانستان در جریان پرواز آموزشی در ایالت اورگان در شانزدهم دسامبر، توصیه مربی خود را نادیده گرفته است.
طبق این گزارش، به آقای موسوی گفته شده بهدلیل مهآلود بودن میدان هوایی و دید ضعیف، در آن فرود نیاید، اما او این سفارش را نادیده گرفته و هنگام سقوط، او و دو سرنشین دیگر هواپیما که آنها نیز خلبان نیروی هوایی سابق افغانستان بودند، کشته شدند.
پولیس پیشتر گفته بود که که این هواپیما با خطوط برق برخورد کرده و منجر به آتشسوزی کوچک و قطع برق شده است.
اما در گزارش بورد ملی ایمنی حمل و نقل آمده که بررسی بدنه و موتور هواپیمای سسنا 172G هیچ نقص فنی را نشان نداده است.
کسب گواهینامه پرواز خصوصی
در گزارش این اداره حمل و نقل آمده که مالک هواپیما به محمدحسین موسوی اجازه داده بود که از هواپیمای او برای دریافت گواهینامه خلبانی خصوصی، دریافت درجه و گواهینامه پرواز بازرگانی استفاده کند.
این گزارش افزوده که موسوی به مربی پرواز خود گفته که او و یک مسافر دارای درجه خلبانی از ایندیپندنس به میدان هوایی مکمینویل پرواز خواهند کرد تا «رویکردهای ابزاری» را تمرین کنند. این دو شهر کوچک از طریق جاده، حدود ۳۰ مایل از هم فاصله دارند.
با این حال، مربی آقای موسوی که به صورت الکترونیکی این پرواز را رصد میکرد با او تماس گرفته و توصیه کرده بهدلیل دید کم ناشی از مه شدید، به ایندیپندنس برنگردد.
اما در گزارش گفته شده که موسوی به مربی خود گفته که به ایندیپندنس پرواز میکند. او گفته که وضعیت را ارزیابی میکند، آنگاه تصمیم میگیرد که فرود بیاید یا تغییر مسیر داده و به مکمینویل بازمیگردد.
موسوی همچنین گفته که دومین مسافر با درجه خلبانی را در مکمینویل سوار کرده است.
در این گزارش آمده که ضبطهای کنترول ترافیک هوایی نشان میدهد که آقای موسوی دو گزارش موقعیت در مورد فرود خود ارائه کرده که شامل قصد او برای فرود در میدان هوایی کوچک ایندیپندنس است. او همچنین به صورت الکترونیکی چراغهای فرود کنترول شده را فعال کرده بود.
محمدحسین موسوی ۳۵ ساله، محمد بشیر صفدری ۳۵ ساله و علی جان فردوسی ۲۹ ساله که در این حادثه کشته شدند، بهار سال گذشته به امریکا مستنتقل شده بودند. با این حال، خانوادههای آنها در افغانستان منتظر انتقال به امریکا هند.
یک اداره غیر انتفاعی که در بخش انتقال افغانها به امریکا فعالیت دارد گفته که این سه خلبان در میان آنعده خلبانهای نیروی هوایی سابق افغانستان بودند که هنگام ورود طالبان به کابل هواپیمایشان را برای جلوگیری از افتادن به دست طالبان در تاجیکستان منتقل کردند.
اداره محلی در اورگان گفته که از سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۴۰۰ شهروند افغان در این ایالت جا بهجا شدهاند.
طالبان پوشیدن کلاه یا دستار را برای کارمندان تلویزیون ملی افغانستان اجباری کرده است. منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند این فرمان اخیرا توسط هدایتالله هدایت، گماشته طالبان بهعنوان معاون رئیس تلویزیون ملی افغانستان به کارمندان ابلاغ شده است.
به گفته منابع، آقای هدایت به تمام شعبهها رفته و به کارمندان رادیو تلویزیون ملی افغانستان گفته دیگر بدون کلاه و یا دستار در پرده تلویزیون ظاهر نشوند.
به گفته منابع در عین زمان، به کارمندان این رسانه دولتی دستور داده شده که هیچ زیگنالی را پخش نکنند که در آن از موسیقی کار گرفته شده است.
شکایت وزارت امر به معروف از رسانه دولتی
اطلاعات رسیده به افغانستان اینترنشنال نشان میدهد که وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به دفتر رهبری این گروه در قندهار از نشرات رسانه دولتی شکایت شده است.
منابع گفتند محتوای این شکایت از دفتر رهبری طالبان در قندهار به قاری یوسف احمدی، رئیس گماشته شده این گروه در رادیو تلویزیون ملی افغانستان منتقل شده است.
در ادامه، قاری یوسف احمدی از معاون خود هدایتالله هدایت خواسته به این شکایت رسیدگی کند.
این منابع گفتند پس از این رویداد هدایتالله هدایت به تمامی شعبههای رادیو تلویزیون ملی افغانستان رفته و از کارمندان این رسانه دولتی خواسته خود را با تغییرات جدید وفق دهند.
نهادهای حامی رسانهها میگویند طالبان در نزدیک به دو و نیم سال گذشته محدودیتهای گستردهای بر رسانههای افغانستان اعمال کرده است.
هرچند پیش از این پخش موسیقی در رسانههای افغانستان ممنوع شده بود، ولی این نخستین باری است که طالبان خواهان حذف زیگنالهایی هم میشود که در آن از موسیقی کار گرفته شده است.
در روزهای گذشته در تلویزیون ملی افغانستان دیده میشود که مجریهای این رسانه دولتی با کلاه در پرده تلویزیون ظاهر میشوند.
مرکز خبرنگاران افغانستان در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۳ دستکم ۱۶۸ مورد نقض حقوق خبرنگاران ثبت شده است.
این نهاد از استخبارات طالبان و وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه بهعنوان عوامل اصلی بازداشت، تهدید، ارعاب و سرکوب خبرنگاران نام برده است.
قطعنامه شورای امنیت ملل متحد در میان سیاسیون افغانستان با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. نماینده افغانستان در سازمان ملل آنرا نشاندهنده تعهد این شورا به صلح در افغانستان خوانده اما وزیر خارجه سابق آنرا ضعیف و فاقد راهحل قوی توصیف کرده است.
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل در صفحه اکس نوشت: «ما تعهد شما را برای تقویت صلح، ادغام دوباره افغانستان در جامعه بینالمللی و توانمندسازی زنان افغان ستایش میکنیم.»
حنیف اتمر، وزیر خارجه حکومت پیشین قطعنامه شورای امنیت را ضعیف توصیف کرده و گفته که این قطعنامه برای بحران رو بهرشد افغانستان راهحل قوی ارائه نمیکند. با این حال، او گفته که افغانها باید برای آینده افغانستان با آن کنار بیایند.
علی میثم نظری، مسئول روابط خارجی جبهه مقاومت ملی افغانستان گفته تعامل با طالبان در هر سطحی تاکنون هیچ نتیجهای مثبتی نداشته است.
او در صفحه اجتماعی اکس نوشت: «هر سطحی از تعامل با گروه ترویستی طالبان در سالهای اخیر نتوانسته به نتیجهای مثبت بینجامد.»
او پرسیده در صورتی که طالبان واقعیتهای افغانستان و خواستهای مردم این کشور را نادیده میگیرد، یک ارزیابی یا قطعنامه چطور میتواند موثر باشد؟
آقای نظری گفته که بدون اعمال فشار داخلی و خارجی و انزوای کامل طالبان حرکت به سوی افغانستان صلحآمیز و دموکراتیک یک رویا باقی خواهد ماند.
عبدالله خنجانی، معین سابق وزارت دولت در امور صلح این قطعنامه را یک عقبگرد مطلق برای مردم افغانستان توصیف کرده است.
رحمتالله نبیل، رئیس پیشین اداره امنیت ملی افغانستان ضمن برشمردن نقاط قوت و ضعف قطعنامه شورای امنیت گفته که درخواست برای تعیین فرستاده ویژه «با حضور متخصصین حقوق بشر/حقوق زنان» نشاندهنده تعهد به این حوزههاست.
با این حال، او گفته که جملهبندی قطعنامه در رابطه با روابط فرستاده ویژه با یوناما و نماینده ویژه میتواند منجر به سردرگمی یا تداخل وظیفوی بالقوه و هدر رفتن منابع و کاهش کارایی کمکهای بینالمللی شود.
نظیفالله سالارزی، سفیر حکومت پیشین در بلجیم از این قطعنامه استقبال کرده و گفته که جامعه جهانی بعد از دو سال، تلاش دارد رویکرد منسجمی در قضیه افغانستان داشته باشد. هرچند به گفته او دستیابی به اهداف تعیین شده در قطعنامه هنوز راه درازی در پیش دارد.
قطعنامه جدید شورای امنیت درباره افغانستان که با رای ممتنع روسیه و چین به تصویب رسید، واکنشهای گستردهای در شبکههای اجتماعی داشته است.
شورای امنیت سازمان ملل عصر جمعه با تصویب قطعنامهای خواهان تعیین فرستاده ویژه برای افغانستان شد. نماینده ویژه مسئولیت هماهنگی تعامل جامعه جهانی با افغانستان و همچنان بازیگران سیاسی دخیل در این کشور را برعهده خواهد داشت.
سخنگوی طالبان میگوید گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان درباره ۱۶۸ مورد نقض حقوق خبرنگاران را تایید نمیکند. با این حال ذبیحالله مجاهد گفت: «رسانههایی که تخطیهای جدی داشتند، از کدام طرفی دستور میگرفتند و فعالیتهای خلاف منافع ملی ما را داشتند، طبیعی است که تنبیه شدند».
ذبیحالله مجاهد روز شنبه، نهم جدی در مصاحبه با رادیوی ملی افغانستان، تحت کنترول طالبان برخی از رسانهها را به همکاری با «حلقات بیرونی» متهم کرد.
مرکز خبرنگاران افغانستان روز جمعه، هشتم جدی، اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳ دستکم ۱۶۸ مورد نقض حقوق خبرنگاران در افغانستان را ثبت کرده است.
این نهاد استخبارات طالبان و وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه را عوامل اصلی بازداشت، تهدید، ارعاب و سرکوب خبرنگاران دانسته است.
ذبیحالله مجاهد گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان را تکذیب کرده و گفته «گرفتاریها و توقیفها دوامدار نبود و برای زمان کوتاه بود و خبرنگاران از سوی حکومت اصلاً آسیبی ندیدهاند.»
آقای مجاهد گفت: گاهی خبرنگاران به خاطر مسائل «حقوقی و حتی جنایی توقیف شدهاند.»
او گفت یکی از رادیوهای افغانستان میخواست به میل «حلقات بیرونی» پخش دیکته شده داشته باشد که طالبان مانع فعالیتاش شد و حالا مسدود است.
براساس آماری که مرکز خبرنگاران افغانستان منتشر کرده، امسال دستکم یک خبرنگار در افغانستان جان خود را از دست داده و ۱۹ خبرنگار دیگر زخمی شدهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید دستکم ۱۴ دستورالعمل توسط طالبان برای رسانههای افغانستان صادر شده که شماری از آنها در سال ۲۰۲۳ تهیه و تدوین شده است.
یافتههای مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد خبرنگارانی که دستورات طالبان را نادیده گرفتهاند، تهدید و یا زندانی شدهاند.
مقامات طالبان میگویند صدور شناسنامههای الکترونیک به شهروندان افغانستان در خارج از کشور بهزودی از طریق قنسولگریها آغاز خواهد شد. به گفته آنها توزیع شناسنامهها در خارج از کشور به همکاری اداره احصائیه و معلومات انجام خواهد شد.
وزارت امور خارجه طالبان از کشورهایی که قرار است شناسنامههای الکترونیک در آنها توزیع شود نام نبرده است.
با گذشت نزدیک به دو و نیم سال از تسلط کامل بر افغانستان، هنوز هیچ کشوری در جهان رژیم طالبان در کابل را به رسمیت نشناخته است.
هرچند برخی از کشورهای منطقه به این گروه اجازه داده مدیریت نمایندگیهای سیاسی و قنسولگریهای افغانستان را بهعهده بگیرند، با این حال اکثر نمایندگیها در کشورهای غربی توسط دیپلوماتهای دولت پیشین کنترول میشود.
رادیو - تلویزیون ملی افغانستان، تحت کنترول طالبان روز شنبه، نهم جدی، گزارش داد که رحمتالحق فضیل، معین مالی و اداری وزارت خارجه این گروه در مراسم افتتاحیه سالن استقبال خدمات قنسولی وزارت خارجه در کابل گفته صدور شناسنامههای الکترونیک در قنسولگریها بهزودی از سر گرفته خواهد شد.
پس از روی کار آمدن طالبان در اسد سال ۱۴۰۰، صدور شناسنامههای الکترونیک و پاسپورت در بسیاری از نمایندگیهای سیاسی افغانستان در خارج از کشور متوقف شده بود.
