عمر داوودزی: طرح سازمان ملل برای مصالحه در افغانستان به بنبست رسیده است
محمدعمر داوودزی، وزیر داخله پیشین افغانستان گفته که با مخالفت شماری از کشورها از جمله روسیه با تعیین نماینده ویژه سازمان ملل طرح این سازمان به بنبست رسیده است.
او افزود که این طرح «ناکام» شد و حالا طرفها «بازی ملامتسازی» را شروع کردهاند.
آقای داوودزی روز جمعه، چهارم حوت، در گفتوگویی با افغانستان اینترنشنال گفت که شورای امنیت سازمان ملل به آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان توصیه کرده بود که برای افغانستان نمایندهای ویژه تعیین کند.
آقای گوترش این موضوع را در نشست هفته گذشته دوحه مطرح کرد، ولی نماینده روسیه به عنوان عضو دایم شورای امنیت علیه این طرح موضع گرفت و آن را وابسته به رضایت طالبان کرد.
طالبان با تعیین نماینده ویژه سازمان ملل برای افغانستان مخالفت کرده است.
آقای داوودزی در این گفتوگو تصریح کرد که با «شکست» این طرح، فرایند ادغام طالبان به جامعه جهانی هم به بنبست کشیده شده است.
وزیر داخله پیشین افغانستان هشدار داد که این بنبست برای طالبان و شهروندان افغانستان «نگرانکننده» است، چون ممکن است بر کمکهای بشری تاثیر منفی بگذارد و مشکلات مردم را بیشتر کند.
پیش از برگزاری نشست دوحه، فریدون سینیرلیاوغلو، هماهنگکننده ویژه سازمان ملل در افغانستان، با طرفهای دخیل در مسئله این کشور از جمله طالبان گفتوگو کرده بود.
آقای داوودزی گفت که نشست دوحه برای گفتوگو میان نمایندگان «گروه تماس» برگزار شد و هدف آن تعیین نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان بود.
از طالبان برای حضور در این نشست دعوت شد، ولی این گروه از شرکت در آن خودداری کرد، اما از گروههای مخالف طالبان علاقهمند شرکت در آن بودند، دعوت نشد.
آقای داوودزی گفت که هدف از دعوت طالبان برای حضور در این نشست این بود که نگرانیهای جامعه جهانی با این گروه در میان گذاشته شود، در حالی این نگرانیها در مورد مخالفان طالبان وجود ندارد.
عمر داوودزی در حالی از به بنبست رسیدن طرح سازمان ملل سخن میگوید که رزا اوتونبایوا، فرستاده ویژه دبیرکل ملل در افغانستان پنجشنبه، سوم حوت، با وزیر خارجه طالبان درباره نشست دوحه گفتوگو کرد و طالبان هم به صورت تلویحی خواهان مشوره سازمان ملل در نشستهای بعدی شده بود.
دبیرکل سازمان ملل در پایان نشست دو روزه دوحه اعلام کرد که رایزنی در مورد تعیین نماینده ویژه برای افغانستان را ادامه میدهد.
انس حقانی، که طبق گزارش رسانهها به حکم دادگاهی در دولت پیشین به اعدام محکوم شده بود، از اقدام طالبان برای اعدام دو نفر در غزنی دفاع کرد.
او که با مبادله با دو استاد دانشگاه امریکایی از اعدام نجات یافت، در توجیه اقدام طالبان گفت: «امر خدا است.»
انس حقانی، عضو ارشد شبکه حقانی، که اکنون عضو کمیسیون سیاسی طالبان است، در توجیه اعدام دو نفر در غزنی با استناد به یک آیه قرآن گفته که اعدامشدگان «قاتل زنان و کودکان» بودند و براساس دستور خداوند قصاص شدند.
انس حقانی در شبکه اجتماعی اکس نوشته که ابراز تاسف برخی سازمانهای خارجی در چنین مواردی «ما را شگفتزده میکند». او این سازمانها را متهم کرد که «مهمترین دستورات دینی یک ملت مسلمان» را به باد انتقاد میگیرند.
حکم اعدام انس حقانی
انس حقانی، کوچکترین عضو خانواده حقانی که گروه آن مسئولیت بسیاری از حملات مرگبار را در دو دهه گذشته در افغانستان برعهده گرفته، در ۲۴ میزان سال ۱۳۹۳ زندانی شد و پس از حدود چهار سال، در عقرب ۱۳۹۸ با دو استاد دانشگاه امریکایی مبادله شد.
خبر رهایی او از زندان موج گستردهای از اعتراضات را در میان شهروندان افغان و گروههای مدافع حقوق بشر برانگیخت. از جمله رحمتالله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی دولت پیشین گفته بود که «حکومت باید حکم اعدام انس حقانی را که در محاکم ثلاثه به اعدام محکوم شده»، اجرا کند.
براساس گزارش رسانههای محلی، انس حقانی در محکمه ابتدائی به اعدام محکوم شده بود. هرچند مسئولان وقت دادستانیکل گفته بودند که تا حکم دادگاه نهایی نشود، نمیتوانند در مورد او صحبت کند.
اکنون این عضو شبکه حقانی، که گروه او عامل خونینترین و پیچیدهترین حملات انتحاری و انفجاری در افغانستان شناخته میشود، از اجرای احکام اعدام که معلوم نیست چطور صادر شده و آیا متهمان به وکیل مدافع دسترسی داشته یا نه، دفاع کرده است.
انس حقانی گفته که این دو نفر «قاتل زنان و کودکان» بودند. این در حالی است که شبکه حقانی که او مسئول مالی آن بود، تنها در یک مورد با انفجار تانکر مملو از مواد انفجاری در منطقه چهار راهی زنبق در مرکز کابل، حدود ۱۵۰ نفر را کشت و دستکم ۴۰۰ را زخمی کرد.
دادگاه عالی طالبان روز پنجشنبه، سوم حوت اعلام کرد که با تایید هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه دو مرد را به اتهام قتل در ورزشگاهی در ولایت غزنی اعدام کرده است.
شاهدان عینی به افغانستان اینترنشنال گفتند طالبان این دو نفر را تیرباران کردند.
شماری از نهادهای حقوق بشری این اقدام طالبان را محکوم کردند و از این گروه خواستند که مجازات اعدام را لغو کند.
وزارت معادن طالبان با شرکت «آریانا هایلند» قراردادی برای استخراج معدن یاقوت جگدلک، واقع در شرق کابل، امضا کرد.
این وزارت گفته است که این شرکت ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار دالر در این زمینه سرمایهگذاری میکند.
وزارت معادن طالبان روز جمعه (۴ حوت) در خبرنامهای نوشت که کار استخراج معدن یاقوت جگدلک در مزایدهای میان دو شرکت، به شرکت آیانا هایلند واگذاشته شد.
در خبرنامه آمده است که شرکت آریانا هایلند با قبول سهم ۴۴ درصدی طالبان از استخراج این معدن، برنده این قرارداد شده است.
طالبان گفته است که معدن یاقوت جگدلک ۶.۹۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و شرکت آریانا هایلند مبلغ پنج میلیون دالر در بخش خدمات اجتماعی هزینه میکند.
معاون فرستاده ویژه امریکا در ائتلاف جهانی مبارزه با داعش گفته کاخ سفید نگران حمله شاخه خراسان داعش به خارج از مرزهای افغانستان است.
ایان مکاری گفت واشنگتن فعالیت داعش را زیر نظر دارد و تماس منظم خود را با طالبان برای مبارزه با داعش حفظ کرده است.
آقای مکاری، که برای شرکت در نشست دو روزه «ائتلاف جهانی شکست داعش» به لندن رفته، روز جمعه به خبرنگاران گفت که شاخه خراسان داعش تا حد زیادی توجه امریکا را در منطقه به خود جلب کرده است. او افزود که داعش خراسان در تلاش حمله به خارج از مرزهای افغانستان است.
این مقام امریکایی، که از آگست ۲۰۲۱ تا آگست ۲۰۲۲ کاردار ماموریت دیپلوماتیک امریکا برای افغانستان در دوحه بود، در پاسخ به سوال خبرنگار افغانستان اینترنشنال گفت که کانال ارتباطی امریکا با طالبان برای مبارزه با داعش باز است. او گفت که در این مورد گفتوگوهای منظمی با طالبان ادامه دارد.
آیان مکاری افزود که هدف از نشست دو روزه ائتلاف جهانی برای شکست داعش در لندن، مقابله با تبلیغات داعش و استخدام افراد آسیبپذیر توسط این گروه است.
ائتلاف جهانی برای شکست داعش در سال ۲۰۱۴ تشکیل شد و ۸۷ عضو دارد. این ائتلاف میگوید بخشی از وظایفش مبارزه با داعش شاخه خراسان در افغانستان است.
منابع افغانستان اینترنشنال تایید میکنند که الیاس محمدی، کارگر جوان افغان که با پرتاپ شدن از روی یک پل در تهران کشته شد، شنبه پیش در هرات بهخاک سپرده شده است.
یک "حامی جمهوری اسلامی" او را به تصور توهین به پرچم از پل به پایین انداخته بود.
نزدیکان آقای محمدی میگویند یک بسیجی حامی جمهوری اسلامی در ساعات اولیه بامداد جمعه ۲۰ بهمن (دلو)، الیاس محمدی را که مشغول رفتگری (نظافت خیابان) بود، از روی پل نیایش در تهران به پایین پرتاپ کرد و او در اثر سقوط و عبور خودروها از روی بدنش، کشته شد.
جمهوری اسلامی در دو هفتهای که از این حادثه میگذرد، درباره کشته شدن آقای محمدی سکوت کرده است. اما کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی برای دادخواهی الیاس محمدی یک کارزار راه انداختهاند.
یک هفته طول کشید تا خانواده الیاس محمدی جسد او را تحویل بگیرند
یکی از بستگان آقای محمدی که نخواست نامی از او برده شود به افغانستان اینترنشنال گفت یک هفته طول کشید تا خانواده آقای محمدی موفق به تحویل گرفتن جسد و انتقال آن به هرات شدند.
به گفته این منبع، جنازه الیاس محمدی روز شنبه در زادگاهش، روستای بند بنفش در ولسوالی اوبه ولایت هرات بهخاک سپرده شده است.
الیاس محمدی که شش سال پیش به ایران رفته بود، در طول روز در یک میوهفروشی منطقه پنج تهران کار میکرد و شبها با یک شرکت پیمانکار شهرداری، در خیابانهای پایتخت ایران رفتگری میکرد.
یک همکار الیاس محمدی به رسانههای ایرانی گفته است: «ما با پیمانکار شهرداری کار میکنیم و شب حادثه مشغول شستن و نظافت دیوارههای روگذر بودیم. ناگهان یک خودرو پژو پرشیای سیاهرنگ مقابلمان توقف کرد. فکر نمیکردیم راننده جوان نقشه هولناکی در سر داشته باشد. او ناگهان از خودرو پیاده شد و به سمتمان آمد. بدون هیچ مقدمهای با همکارمان (الیاس) گلاویز شد و بعد او را از بالای پل به پایین انداخت. ما فورا به سمت او رفتیم تا مانع فرارش شویم اما قاتل ما را هم تهدید کرد و گفت اگر به دنبالش برویم، ما را هم به پایین پرتاب میکند. او سپس سوار خودرو شد و با همراهانش فرار کرد.»
الیاس محمدی از شش سال پیش در ایران بهسر میبرد
شاهدان گفتهاند که چند خودرو از روی بدن نیمهجان الیاس محمدی که بر روی اتوبان افتاده بود، عبور کردهاند.
رسانههای ایرانی میگویند قاتل دستگیر شده، یک جوان ۲۵ ساله و دارای مدرک لیسانس (کارشناسی) است. به گفته برخی منابع، او یک بسیجی حامی جمهوری اسلامی است.
او به رسانهها گفته است: «من در حال گذر از آن مسیر بودم که ناگهان چشمم به مقتول و دوستانش افتاد. تصور کردم که آنها قصد دارند پرچمهایی را که کنار اتوبان نصب شده بود سرقت کنند. پرچمها به مناسبت ۲۲ بهمن برافراشته شده بود و من فکر کردم مقتول قصد اهانت به پرچم ها را دارد و میخواهد آنها را از بین ببرد.»
او تایید کرده است که پیش از اقدام به حمله به الیاس محمدی، به پلیس هم گزارش داده بود اما میگوید «باز هم نتوانستم آرام بنشینم، از ماشین (موتر) پیاده شدم و پس از درگیری با مقتول او را هل دادم که پرت شد پایین و جان باخت».
با وجود اعلام هویت و ملیت افغان محمدی، گروه طالبان و سفارت افغانستان در تهران که در اختیار این گروه است، تاکنون واکنشی به این خبر نشان ندادهاند.
یک عضو جنوب آسیای عفو بینالملل میگوید میراث زلمی خلیلزاد، نماینده سابق امریکا برای افغانستان در زمینه فضاسازی تعامل با طالبان ادامه دارد و میتواند به رسمیت «اجباری» این گروه منجر شود.
سمیرا حمیدی گفته تام وست فراموش میکند که هر نوع تعامل با طالبان باید اصولی باشد.
این فعال حقوق بشر توضیح داده که برخورد اصولی با طالبان باید براساس میزان احترام این گروه به حقوق بشر، حکومت فراگیر، حقوق زنان و سایر موارد صورت گیرد.
سمیرا حمیدی که عضو بخش جنوب آسیای عفو بینالملل است، ایالات متحده امریکا را متهم کرده که از طالبان در حالی که این گروه به نقض حقوق بشر ادامه میدهد حمایت میکند.
خانم حمیدی گفته امریکا به مردم افغانستان «خیانت» کرده و قابل اعتماد نیست.
این عضو عفو بینالملل این اظهارات را در واکنش به آخرین یادداشت تام وست در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده است.
تام وست، نماینده امریکا برای افغانستان اخیرا گفته کشورش با استقبال از ادامه نشستهای دوحه درباره افغانستان، خواستار روندی به رهبری ملل متحد برای تهیه نقشهراهی برای ادغام کامل افغانستان در نظام بینالمللی است.
تام وست گفت رفاه افغانها و منافع مشترک جامعه جهانی این کار را هدایت خواهد کرد.