پولیس ترکیه روز پنجشنبه گفت که جسد خونآلود یک پناهجوی ۲۴ ساله افغان در شهر قونیه پیدا شده است. تحقیقات اولیه پولیس نشان میدهد پس از آنکه موتورسایکل او از کنترول خارج شد، به یک سنگ برخورد کرد که بر اثر آن جان خود را از دست داد.
پولیس شهر قونیه روز پنجشنبه (۶ ثور) نام او را محبالله رحمانی اعلام کرد و گفت که جسدش در نزدیک یک مزرعه در منطقه کاراتی قونیه یافت شده است.
تحقیقات مقدماتی پولیس نشان میدهد که او پس از تصادف زخمی شد، اما به علت انتقال نیافتن به موقع به شفاخانه جان خود را از دست داده است.
با اینحال پولیس میگوید که رسیدگی به این پرونده ادامه دارد.
کمیته حفاظت از خبرنگاران روز پنجشنبه خواهان رهایی فوری اسماعیل سعادت، وحیدالله معصوم و احسان الله تسل، سه خبرنگار بازداشت شده در خوست شد. این کمیته از طالبان خواست تا از آزار و اذیت خبرنگاران دست بردارد.
اسماعیل سعادت، خبرنگار رادیو ناز، وحیدالله معصوم، خبرنگار رادیو اقراء و احسانالله تسل، خبرنگار رادیو صدای مردم، روز دوشنبه (۳ ثور) پس از احضار از سوی ریاست امر به معروف طالبان بازداشت شدند.
منابع به کمیته حفاظت از خبرنگاران گفتند که طالبان، خبرنگاران فوق را به دلیل پخش موسیقی و تماس تلفنی با شنوندگان زن بازداشت کردهاست.
به گفته این منابع، این سه خبرنگار به فرماندهی پولیس ولایت خوست منتقل شده و قرار است به زودی محاکمه شوند.
طالبان پس از قدرتگیری مجدد در افغانستان پخش موسیقی در رسانهها را ممنوع اعلام کرد.
مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرد که مقامات طالبان در ولایت خوست ماه گذشته زنان و دختران را از تماس تلفنی با رسانهها منع کردند.
به گفته این مرکز، شنوندگان زن در برخی موارد برای پرسش و پاسخ در برنامههای آموزشی تماس میگرفتند.
کارلوس مارتینز د لا سرنا، مدیر کمیته حفاظت از خبرنگاران، بازداشت روزنامهنگاران خوست را «آخرین نمونه از سرکوب بیرحمانه رسانهها توسط طالبان» دانست.
طالبان به رسانهها گفته است که تنها در چارچوب ارزشها و سیاستهای مورد تایید این گروه در افغانستان فعالیت میتوانند.
در اوایل ماه جاری، طالبان فعالیت دو شبکه تلویزیونی را به اتهام نقض «ارزشهای ملی و اسلامی» ممنوع کرد.
افزون بر آن وزیر مخابرات طالبان از محدودیت دسترسی کاربران افغان به فیسبوک در افغانستان خبر داد.
قنسول طالبان در کراچی میگوید ۶۳ افغان در مسیر برگشت به افغانستان از سوی نیروهای امنیتی پاکستان در منطقه گوتکی ایالت سند «بدون دلیل موجه» بازداشت شدند. به گفته عبدالجبار تخاری، افغانهای بازداشتی با وساطت قنسولگری رها و به افغانستان برگشتند.
قنسولگری طالبان در کراچی روز پنجشنبه (۶ ثور) در صفحه اکس درباره رهایی شماری از افغانها از نزد پولیس پاکستان خبر داد.
این قنسولگری میگوید که این ۶۳ افغان شامل زنان و اطفال بوده و پس از رهایی از نزد پولیس به سمت افغانستان برگشتند.
پیش از این نیز مهاجران افغان از سوی پولیس پاکستان به دلیل «نداشتن سند قانونی اقامت»، بازداشت شدهاند.
بر اساس آمار قنسولگری طالبان در کراچی در ۱۶ حمل امسال، تاکنون بیش از ۴ هزار افغان به شمول زنان و کودکان از زندانهای پاکستان رها شده و به کشور منتقل شدهاند.
رویترز در گزارشی نوشت که زنان افغان در مواجه با محدودیتهای طالبان، از فضای مجازی برای فعالیت اجتماعی و اقتصادی بهره میگیرند. پلتفرمهایی چون یوتیوب به این زنان امکان میدهد تا با ایجاد ارتباط با مخاطبان و تولید محتوا درآمد داشته باشند.
ستایش حیات، ۲۱ ساله، نمونهای از این زنان پیشرو است. او که زمانی بازیگر فیلم و تلویزیون بود، پس از روی کار آمدن طالبان و اعمال محدودیتهای شدید بر فعالیتهای زنان، خانهنشین شد.
حیات تسلیم نشد و با خلاقیت و پشتکار، راهی برای ادامه فعالیت هنری خود در دنیای مجازی پیدا کرد. او با راه اندازی یک کانال یوتیوب به نام «ستایش حیات» شروع به ساخت ویدیوهایی در زمینههای مختلف مانند آشپزی، مد، آرایش و حتی نمایشهای طنز با خانوادهاش کرد.
ویدیوهای جذاب و سرگرمکننده او به سرعت مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و در عرض یک سال، کانال او بیش از ۲۰ هزار مشترک جذب کرد.
ستایش به رویترز گفت: «ما از هیچ تجهیزات خاصی مانند دوربین، نور یا لوازم جانبی فانتزی استفاده نمیکنیم. ما برنامهها را با تلفنهایمان ضبط میکنیم.»
در حال حاضر، یوتیوب به او و دیگر زنان افغان فرصت میدهد تا با دنیایی وسیعتر ارتباط برقرار کنند و با اشتراکگذاری تجربیات شان، پیامهای خود را به گوش جهانیان برسانند.
رویترز نوشت که یوتیوب به یک منبع درآمد مهم برای حیات و دیگر زنان افغان تبدیل شده است.
با کسب درآمد از طریق تبلیغات و حمایت مالی، این زنان میتوانند از خانوادههای خود حمایت کرده و زندگی خود را تامین کنند.
در حالی که بهرهگیری جسورانه زنان از فضای مجازی به آنان فرصت امرار معاش و دیده شدن را داده است اما زنان افغان در این مسیر با چالشها و نگرانیهایی نیز مواجه هستند.
یکی از این چالشها، محدودیتهای اینترنت در افغانستان است که کار را برای گذاشتن محتوا بر روی پلتفرمهای آنلاین و تماشای ویدیوها را دشوار میکند.
چالش دیگر، نگرانیهای امنیتی است. برخی از زنان به دلیل فعالیت در یوتیوب با تهدید و آزار و اذیت آنلاین مواجه شدهاند.
در همین حال، طالبان از افراد تاثیرگذار در رسانههای اجتماعی و سازندگان محتوا میخواهند مجوز خود را از وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه دریافت کنند.
شهاب گلزار، معاون اتحادیه یوتیوبرهای افغانستان با ابراز نگرانی به رویترز گفت که مجوز میتواند کانالها را تحت کنترول سختتر قرار دهد و آنها را مجبور به رعایت دستورالعملهای خاصی کند.
گلزار گفت که کانالهای یوتیوب به منبع درآمد قابل توجهی برای بسیاری از زنان تبدیل شدهاند، «بسیاری از آنها هزینههای زندگی خود را از طریق تولید محتوا تامین میکنند».
عبدالواحد رایان، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به رویترز گفت که محتوای تولیدشده یوتیوبرها نباید با نظام اسلامی و ارزشهای دینی مغایرت داشته باشد و باید از تعصبات مذهبی و قومی خودداری کنند.
به گزارش رویترز بیش از یک هزار کانال یوتیوب فعال است و وزارت فرهنگ و اطلاعات طالبان برای ۲۵۰ کانال آن جواز صادر کرده است.
طبق دادههای این مقام طالبان، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از یوتیوبرهای افغان بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دالر در ماه درآمد دارند و کمی بیش از نیمی از آنها به طور متوسط تا ۵۰۰ دالر درآمد دارند.
در حالی که براساس آمار بانک جهانی تولید ناخالص داخلی سرانه در افغانستان بیش از ۳۵۰ دالر است، میزان درآمد یوتیوبرها در افغانستان قابل توجه است.
تحریمهای بینالمللی تراکنشها با بانکهای افغانستان را به شدت محدود کرده است، بنابراین اکثر تولیدکنندگان محتوا در یوتیوب دوستانی در خارج از کشور دارند که با کمک آنها درآمد خود را از طریق شرکتهای انتقال پول منتقل میکنند.
وزارت حمل و نقل اوزبیکستان روز پنجشنبه از برنامهریزی برای ایجاد یک کریدور حمل و نقل چند وجهی جدید از راه افغانستان خبر داد. تاشکند برای تقویت تجارت آسیای میانه میخواهد بلاروس، روسیه، قزاقستان و پاکستان را با این طرح به هم متصل کند.
وزیران حمل و نقل این کشورها روز سهشنبه، چهارم ثور در ترمذ اوزبیکستان در مورد پیشبرد این کریدور گفتوگو کردند.
براساس بیانیه وزارت حمل و نقل اوزبیکستان، شرکتکنندگان در این نشست درباره اتصال آسیای میانه و کشورهای مشترکالمنافع و آسیای جنوبی از طریق توسعه یک کریدور حمل و نقل چند وجهی با هدف افزایش ظرفیت تزانزیت اوزبیکستان گفتوگو کردهاند.
این طرح شامل برنامههایی برای تقویت حمل و نقل کالا از طریق تجزیه و تحلیل محمولههای ترانزیتی، دیجیتالی کردن اسناد و سادهسازی فرآیندهای تزانزیتی میان کشورها است.
کشورهای روسیه، قزاقستان و اوزبیکستان در نوامبر ۲۰۲۳ یادداشت تفاهمی را برای ایجاد این دهلیز در جریان مجمع حمل و نقل سازمان همکاری شانگهای در تاشکند امضا کردند.
اوزبیکستان میگوید که از سال ۲۰۲۱ حمل و نقل بار از طریق افغانستان افزایش چشمگیری داشته است. طبق این آماری که این کشوری ارائه کرده میزان حجم ترانزیت کالا به ۶۷۵ هزار تن در سال ۲۰۲۲ و یک میلیون تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
مقامهای اوزبیکستانی ابراز امیدواری کردهاند که این حجم در سال ۲۰۲۴ افزایش یابد.
پیشنهاد کریدور حمل و نقل جدید اوزبیکستان در حالی مطرح میشود که این کشور با این ابتکار عمل بلندپروازانه به دنبال تنوع بخشیدن به مسیرهای تجاری خود، ارتقای زیرساختهای حمل و نقل و کاهش وابستگی به روسیه است.
سازمان گزارشگران بدون مرز خواستار آزادی سه خبرنگار در ولایت خواست شد که از سوی گروه طالبان به اتهام پخش موسیقی و تماس تلفنی با شوندگان زن بازداشت شدهاند. این سازمان همچنین خواستار بازگشایی تلویزیونهای خصوصی «بریا» و «نور» شده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز وضعیت رسانهها و خبرنگاران تحت حاکمیت طالبان را بحرانی خوانده است.
این سازمان میگوید نه تنها خبرنگاران رسانههای داخلی بلکه خبرنگارانی که با رسانههای خارجی کار میکنند نیز در معرض بازداشت خودسرانه طالبان دارند.
اسماعیل سعادت، خبرنگار رادیو ناز، وحیدالله معصوم، خبرنگار رادیو اقراء و احسانالله تسل، خبرنگار رادیو اولس غگ (صدای مردم) صبح روز دوشنبه، سوم ثور، پس از احضار از سوی ریاست امر به معروف طالبان بازداشت شدهاند.
پیش از این مرکز خبرنگاران افغانستان نیز خواستار آزادی این سه خبرنگار از بند طالبان شده بود.
براساس آمار سازمان گزارشگران بدون مرز دستکم ۲۵ روزنامهنگار در سال ۲۰۲۳ در افغانستان بازداشت شدهاند.
