وزارت مهاجرت طالبان، گزارش اخیر سازمان بینالمللی مهاجرت درباره مهاجرت هشت میلیون افغان طی چهار سال گذشته را رد کرد. این وزارت گفته است که از از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی سابق تاکنون چنین مهاجرت گستردهای از افغانستان صورت نگرفته است.
سازمان بینالمللی مهاجرت اخیرا اعلام کرد که از سال ۲۰۲۰ میلادی تاکنون نزدیک به هشت میلیون شهروند افغانستان سرزمین خود را ترک کردهاند. از این میان، یک میلیون افغان به کشورهای اروپایی پناه برده و ۸۵ درصد به کشورهای همسایه رفتهاند.
وزارت مهاجرین و عودتکنندگان طالبان روز سهشنبه (۱۶ اسد) این گزارش را رد کرد و گفت: «از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی سابق تاکنون چنین مهاجرت گستردهای از افغانستان صورت نگرفته است.»
این وزارت تاکید کرده که برخلاف گزارش سازمان ملل متحد، روند بازگشت مهاجرین به کشور بیسابقه است. به گفته این وزارت، «در ۴۰ سال گذشته، این نخستین بار است که روند بازگشت نسبت به مهاجرت بسیار سریعتر است و در سه سال گذشته، ۳.۷ میلیون افغان به کشور بازگشتهاند.»
وزارت مهاجرین و عودتکنندگان طالبان نهادهای بینالمللی را متهم کرده که برای جلب توجه تمویلکنندگان، اطلاعات نادرستی درباره افغانستان منتشر میکنند.
سازمان بینالمللی مهاجرت در گزارش جدیدی نوشت از زمان به قدرت رسیدن طالبان در اسد ۱۴۰۰ در افغانستان، تورم اقتصادی در این کشور افزایش قابل توجهی داشته و در این مدت بیش از نیمی از جمعیت کشور فقر را تجربه کردهاند.
امریکا و طالبان در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ توافقنامه دوحه را امضا کردند. شماری از کارشناسان معتقدند که این توافقنامه زمینه فروپاشی جمهوری اسلامی افغانستان و تسلط دوباره طالبان بر افغانستان را فراهم کرد.
با فروپاشی حکومت پیشین، اکثر کارمندان دولتی، نیروهای امنیتی و دفاعی، فعالان فرهنگی و جامعه مدنی، نهادهای خصوصی و سازمانهای بینالمللی، وظایفشان را از دست دادند و به دلیل نگرانی از انتقام طالبان افغانستان را ترک کردند. در این میان، زنان به طور کامل از عرصه عمومی حذف شدند. بیکاری، فقر و محرومیت زنان از آموزش و کار، از دلایل عمده مهاجرت خوانده شده است.
کمکهای بشردوستانه
گزارش تصریح کرده که از ۲۰.۷۱ میلیارد دالری که از ماه اسد ۱۴۰۰ تا ماه سرطان ۱۴۰۳ برای کمک به افغانستان پرداخت شده، ۲.۹۷ میلیارد آن صرف کمکهای بشردوستانه و کمکهای عمرانی شده است.
به گزارش سیگار، این کمکها در چهار زمینه کمکهای بشردوستانه (۲.۰۲۹ میلیارد)، توسعه و عمران (۴۵۸ میلیون)، عملیات سازمانی (۳۱۶ میلیون) و امنیت (۱۰۰ میلیون) هزینه شده است.
سیگار توضیح نداده که منظور از «عملیات سازمانی» و «امنیت» چه نوع همکاریهایی است که امریکا در افغانستان روی آنها پول هزینه کرده است.
برپایه گزارش سیگار، این کمکها از اکتبر ۲۰۲۱ تا پایان جون ۲۰۲۴ از طریق سازمان همکاریهای بینالمللی امریکا و نهادهای وابسته به سازمان ملل به مصرف رسیده است.
بازپرداخت دارایی ارزی افغانستان
برپایه این گزارش، ۳.۵ میلیارد دالر دیگر برای بازپرداخت دارایی ارزی افغانستان به صندوق امانی این کشور انتقال داده شده است تا از جانب مردم این کشور در این صندوق نگهداری شود.
این پول، که به دنبال رویکار آمدن طالبان در امریکا مسدود شده بود، به صندوق امانی افغانستان به سوئیس منتقل شد تا زیر نظر این صندوق از جانب مردم افغانستان نگهداری شود.
به گزارش سیگار، این پول به اضافه سودش تا ۲۸ جون ۲۰۲۴ به ۳.۸۴ میلیارد دالر رسیده بوده است.
کمک به انتقال و اسکان پناهجویان
سیگار افزوده که مبلغ ۸.۷ میلیارد دالر دیگر برای عملیات انتقال و اسکان همکاران محلی امریکا از افغانستان به ایالات متحده هزینه شده است.
جزئیات هزینه این مبلغ در گزارش سیگار مشخص نیست.
به گزارش سیگار، ۵.۳۶ میلیارد دالر را وزارت دفاع امریکا در یک طرح برونمرزی شامل کمکهای مدنی، مسائل بشردوستانه و مقابله با بلایا هزینه کرده است.
در گزارش سیگار جزئیات این طرح توضیح داده نشده است.
سیگار در گزارش خود تصریح کرده است که سه میلیارد دالر را وزارت بهداشت و خدمات انسانی امریکا و ۲۸۴ میلیون دالر را وزارت امنیت داخلی امریکا برای کمک به افغانها تعهد کردند.
مبارزه با مواد مخدر
سیگار در گزارش خود افزوده که در پی صدور دستور ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در ۳ اپریل ۲۰۲۲، کشت خشخاش در افغانستان به طور چشمگیری کاهش یافت.
با این حال، نویسندگان گزارش این پرسش را مطرح کرده است که طالبان چگونه موفق شدند کشت خشخاش را به این سرعت کاهش دهند، در حالی امریکا و متحدانش با هزینه ۹ میلیارد دالر در دو دهه ناکام شده بودند.
سیگار باور دارد که کاهش کشت خشخاش و افزایش بهای مواد مخدر وضعیت مواد مخدر را در افغانستان پیچیدهتر کرده است. از سوی دیگر، با وجود کاهش کشت خشخاش، اقتصاد افغانستان همچنان به تولید مواد مخدر وابسته است.
گزارش سیگار افزوده است که پیش از صدور دستور رهبر طالبان به زمینداران اجازه داده شده بود که به مقدار زیادی مواد مخدر نگهدارند. افزون بر آن، با منع کشت خشخاش، مناطق مشخصی از این دستور سرپیچی کردند و به کشت آن ادامه دادهاند.
براساس این گزارش، به همین دلیل، پس از صدور دستور آخندزاده تجارت مواد مخدر با ارزش بالاتری ادامه یافته است. طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۳ قیمت هر کیلوگرام تریاک در قندهار ۲۶۳ دالر بوده، در حالی که یک سال پیش تنها ۱۶۰ دالر بوده است. همچنین در ننگرهار قیمت هر کیلو تریاک در ۲۰۲۳ حدود ۳۶۲ دالر بوده در حالی که یک سال پیش از آن ۲۲۰ دالر بوده است.
تعامل جامعه بینالمللی با طالبان
سیگار در گزارش خود تصریح کرده که در سهماهه نخست سال ۲۰۲۴ تعامل جامعه بینالمللی با طالبان ادامه یافت – هم در سطح بینالمللی و هم در سطح منطقهای.
این دفتر از برگزاری نشست سوم دوحه و مشارکت هیئت طالبان در این نشست یادآوری کرده است. گزارش ادامه روابط کشورهای منطقه با طالبان و مراودات تجاری میان افغانستان و کشورهای منطقه را بخشی از این تعامل دانسته است.
با این حال، سیگار افزوده است که در بازه زمانی تحت پوشش این گزارش (سه ماهه منتهی به آخر جون) سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان، با اینکه به عنوان «تروریست» تحت پیگرد امریکا است، برای نخستین بار از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، از این کشور بیرون شد و به امارات متحده عربی و عربستان سعودی رفت.
سیگار همچنین اشاره کرده است که هر دو کشور از متحدان امریکا و میزبان نیروهای نظامی امریکا هستند. نویسندگان گزارش با اشاره به گزارش نشریه لانگ وار ژورنال در این مورد نوشته که این سفر حقانی مبارزه جهانی با تروریسم را زیر سوال میبرد.
سیگار افزوده که حقانی رهبر شبکه حقانی است که در حملات سازماندهی شده مرگباری به غیرنظامیان، نیروهای ائتلاف بینالمللی و سفارتخانههای خارجی دست داشته است. حقانی نه تنها تحت تحریم امریکا است بلکه به دلیل همکاریاش با شبکه القاعده از ۲۰۰۷ تحت تحریم سازمان ملل هم هست.
گروههای تروریستی در افغانستان
سیگار در بخشی از گزارش خود نوشته که فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان همچنان ادامه یافته است؛ چیزی که با عدم پابندی طالبان به تعهداتش به پیمان دوحه به این نگرانی امریکا و سازمان ملل دامن زده که افغانستان بار دیگر در حال تبدیل شدن به پناهگاه تروریستها است.
به گزارش سیگار، طالبان در حالی که به پیشرفتهایی در مقابله با داعش خراسان دست یافته، در برابر گروههای دیگری مانند شبکه القاعده و تحریک طالبان پاکستان همچنان بردبار است.
دفتر بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان همچنین افزوده که سیف العدل، رهبر شبکه القاعده از ستیزهجویان خارجی خواسته است که به افغانستان مهاجرت کنند.
به گزارش سیگار، العدل به این ستیزهجویان گفته که به افغانستان مهاجرت کنند و آموزش ببیند تا بتوانند به منافع غرب حمله کنند. طبق این گزارش، او از آنها خواسته است که به طالبان به عنوان الگویی برای دولتهای اسلامی آینده نگاه کنند.
برپایه این گزارش، وزارت داخله تحت فرمان سراجالدین برای اعضای شبکه القاعده و طالبان پاکستانی در غزنی محلات مسکونی و آموزشی فراهم میکند؛ اگرچه طالبان این گزارش را رد کرده گفته که برای مهاجرانی که از پاکستان اخراج شدهاند شهرک میسازد.
به گزارش سیگار، تحریک طالبان پاکستان حدود شش هزار تا شش و نیم هزار جنگجو در افغانستان دارد که عمدتا در مناطق شرقی افغانستان مستقر هستند.
سیگار در مورد حضور داعش خراسان در افغانستان تحت کنترول طالبان به استناد گزارش تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل نوشته است که این گروه «بزرگترین تهدید برای افغانتسان و منطقه» است، ولی تهدیدی برای کنترول طالبان بر افغانستان نیست.
گزارش افزوده است که داعش حدود دو هزار و تا سه هزار و ۵۰۰ جنگجو در افغانستان دارد و با نیروهای وابسته به آن اعضای آن به شش هزار نفر میرسد.
سیگار به نقل از مایکل کوریلا، فرمانده ستاد مرکزی امریکا، سنتکام، نوشته است که داعش توانایی و اراده آن را دارد که در ظرف شش ماه به منافع غرب حمله کند.
نیروهای طالبان
سیگار آمار نیروهای طالبان را با نیروهای امنیتی و دفاعی حکومت پیشین افغانستان مقایسه کرده است. طبق گزارش سیگار، در حالی که نیروهای دفاعی حکومت پیشین در ۲۹ اپریل ۲۰۲۱ به ۱۸۲ هزار و ۷۱ نفر میرسید، نیروهای دفاعی طالبان در ۲۴ جون ۲۰۲۴ به ۱۷۷ هزار و ۸۹۰ نفر میرسد.
با این حال، پولیس طالبان در این تاریخ ۲۱۱ هزار و ۲۴ نفر هستند که در مقایسه با ۱۱۸ هزار و ۶۲۸ نیروی پولیس حکومت پیشین بیشتر است. در مجموع طالبان حدود ۸۸ هزار نفر بیشتر نیرو دارد.
نیروهای مخالف طالبان
نیروهای مسلح مخالف طالبان حملات خود را علیه طالبان افزایش دادهاند. طبق این گزارش، در سه ماه گذشته این نیروها مسئولیت ۶۸ حمله را برعهده گرفتند، در حالی که در سه ماه قبل از آن ۴۳ بار حمله کرده بودند.
سیگار در این زمینه از دو گروه مسلح جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی افغانستان نام برده است. به گزارش سیگار، آنها در ماه اپریل به حملات مشترک دست زدند. سیگار از چند گروه مخالف دیگر هم نام برده که بیشتر روی فعالیتهای سیاسی و اطلاعاتی متمرکز هستند.
