سازمان عفو بینالملل در واکنش به کشتار غیرنظامیان هزاره در دایکندی توسط داعش، گفت که این حمله بخشی از یک الگوی گسترده و سیستماتیک از حملات عمدی علیه جامعه هزاره است. دفتر عفو بینالملل در جنوب آسیا گفته هزارهها از سال ۲۰۱۵ تاکنون به طور سازمانیافته هدف حمله قرار گرفتهاند.
این سازمان حقوق بشری روز شنبه خواستار محاکمه فوری عاملان حملات عمدی علیه هزارهها شد.
این سازمان گفته هزارهها از سال ۲۰۱۵ در عبادتگاهها، مکاتب، بیمارستانها، جادهها و سایر اماکن عمومی در افغانستان هدف قرار گرفتهاند.
عفو بینالملل تأکید کرد که عاملان این حمله باید فوراً به عدالت سپرده شوند. این نهاد همچنین خواستار اتخاذ تدابیری برای محافظت از جامعه هزاره در برابر آسیبهای بیشتر شده است.
در بیانیه این سازمان آمده است که تیراندازی اخیر بر غیرنظامیان هزاره در دایکندی نشاندهنده تداوم مصونیت از مجازات در افغانستان است. عفو بینالملل از جامعه بینالمللی خواست تا برای ایجاد یک سازوکار مستقل بینالمللی به منظور رسیدگی به نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر و جنایات طبق قوانین بینالمللی در افغانستان تلاش کند.
داعش خراسان روز پنجشنبه چهارده غیرنظامی هزاره را در دایکندی تیرباران کرد. این حمله با محکومیت گسترده بینالمللی مواجه شد.
نخستوزیر سابق پاکستان از پیشنهاد وزیر اعلی خیبرپختونخوا برای گفتوگوهای مستقیم با طالبان افغان برای رسیدگی به تروریسم در مناطق مرزی حمایت کرد. عمران خان گفت «تروریسم را نمیتوان بدون گفتوگو از بین برد.»
نخستوزیر پیشین تاکید کرد که بهبود روابط با طالبان برای مهار تروریسم حیاتی است. او روز جمعه در زندان به خبرنگاران گفت که کمترین حوادث تروریستی در پاکستان در زمان حکومت او رخ داده است.
پیشتر خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، از علی امین گنداپور، وزیر ارشد خیبرپختونخوا به دلیل پیشنهاد مذاکره مستقیم با طالبان انتقاد کرد.
عمران خان اما گفته که مقامات پاکستان باید از علی امین گنداپور بخواهند که با طالبان مذاکره کند و از او سپاسگزار باشند.
علی امین گنداپور عضو حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان است.
وزیر ارشد خیبرپختونخوا روز پنحشنبه از اسلامآباد خواست به او اجازه دهد با طالبان افغانستان درباره صلح در این ایالت مذاکره کند.
عمران خان استدلال کرد که خیبرپختونخوا به شدت از تروریسم آسیب دیده و باید نقش مستقیم در مذاکرات داشته باشد.
او گفت: «خیبرپختونخوا سالها است که بار تروریسم را بر دوش میکشد و تعداد بیشماری پولیس جان خود را از دست دادهاند.»
رهبر تحریک انصاف از بلاول بوتو زرداری، وزیر خارجه پیشین پاکستان انتقاد کرده که به عنوان وزیر امور خارجه «هرگز از افغانستان بازدید نکرده است.»
او از حکومت پاکستان خواست تا از هر کسی که تلاش میکند این تهدید را ریشه کن کند، حمایت کند و تصریح کرد که هدف گنداپور «طرفداری از حکومت است، نه ضد حکومت.»
سازمان کنشگران حقوق بشر افغانستان در واکنش به کشتار غیرنظامیان هزاره در دایکندی گفت حملات سیستماتیک علیه هزارهها مصداق «جنایت علیه بشریت و نسلکشی» است. این سازمان در بیانیهای نوشت که مردم هزاره و شیعه به طور گزینشی و به «منظور حذف قسمی و کلی» مورد حمله قرار صورت میگیرند.
این سازمان حقوق بشری گفته از زمان بازگشت مجدد طالبان به قدرت، بیش از ۳۰ حمله هدفمند، سیستماتیک و مسلحانه علیه هزارهها در افغانستان رخ داده است.
این نهاد طالبان را به کشتار هزارهها متهم کرده و تأکید کرده که این گروه در سه سال گذشته بهطور هدفمند برنامه حذف هزارهها را پیش گرفته است.
به گفته کنشگران حقوق بشر افغانستان ، لغو قانون احوال شخصیه اهل تشیع، حذف فقه جعفری از نصاب تحصیلی، جمعآوری کتابهای شیعیان از کتابخانهها، کوچ اجباری ساکنان مناطق هزارهنشین و تصرف ملکیتهای آنان، بازداشت و شکنجه دختران هزاره در زندانهای طالبان، و نفرتپراکنی مداوم علیه این گروه قومی، همه بهمنظور فراهم کردن زمینه برای حذف هزارهها و هدف قرار دادن آنان صورت گرفته است.
این سازمان گفته «طالبان مدعی است که داعش را سرکوب کرده درحالیکه هر بار که هزارهها مورد حمله قرار میگیرند مسئولیت آن را به گردن داعش میاندازد.»
طالبان کشته شدن چهارده غیرنظامی هزاره در دایکندی را محکوم کرده است. داعش مسئولیت تیراندازی باشندگان دایکندی را بر عهده گرفته است.
سازمان کنشگران حقوق بشر افغانستان از جامعه جهانی خواسته که «نسلکشی هزارهها» را به رسمیت بشناسد و از سازمان ملل متحد خواسته تا در این مورد تحقیق کند. این سازمان همچنین از کشورهای جهان درخواست کرده که از به رسمیت شناختن طالبان خودداری کنند.
در حمله مسلحانه پنجشنبه به غیرنظامیان هزاره در روستای قریودال، منطقهای میان ولایتهای غور و دایکندی، دستکم ۱۴ نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند.
سراجالدین حقانی گفت که نیروهای امنیتی حکومت پیشین در جنگ دو دهه گذشته از حمایت هوایی کافی خارجی برخودار نبودند. او افزود در عملیات طالبان علیه نیروهای افغان، حمایت هوایی از نیروهای حکومت پیشین صورت نمیگرفت اما زمانیکه پای نیروهای خارجی در میان بود پشتیبانی هوایی فراهم میشد.
او روز شنبه در مراسم فراغت سه خلبان طالبان در کابل، گفت که «خارجیها اهمیتی به افغانها نمیدادند.»
وزارت دفاع طالبان گفته سه تن از خلبان این گروه پس از گذراندن دورههای آموزشی مسلکی، نظری و عملی از دانشگاه قوای هوایی و مدافعه هوایی این وزارت فارغ شدند.
مقامهای ارشد طالبان در این مراسم شرکت کرده بودند.
ناتو و امریکا نیروهای امنیتی حکومت پیشین را در جنگ علیه طالبان حمایت میکردند، اما این کمکهای نظامی با شروع مذاکرات دوحه کاهش یافت و پس از امضای توافقنامه دوحه میان طالبان و امریکا و در جریان خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان به صورت چشمگیری کاهش یافت.
مقامات حکومت پیشین افغانستان پیش از سقوط و هم پس از فروپاشی حکومت بارها از کاهش و قطع حمایت هوایی امریکا انتقاد کردند.
شبکه حقانی به رهبری سراجالدین حقانی، بازوی نظامی و عملیاتی طالبان در جنگ ۲۰ ساله علیه حکومت پیشین و نیروهای خارجی به رهبری امریکا بود. شبکه حقانی پیچیدهترین حملات بر نیروهای افغان و امریکایی را راهاندازی کرده است.
حقانی گفت: «ساعتها علیه مواضع نیروهای افغان عملیات میکردیم، اما هیچ نیروی هوایی دخالت نمیکرد. با این حال، زمانی که نیروهای خارجی در عملیات حضور داشتند، بلافاصله پشتیبانی هوایی میرسید.»
او به یکی از عملیاتهای شبکه حقانی در خوست اشاره کرد و گفت که نیروهای طالبان پایگاهی را محاصره کرده بودند. او تاکید کرد اما تیم استخباراتی این گروه از حضور نیروهای امریکایی در این پایگاه اطلاع نداشتند.
حقانی گفت به محض آغاز عملیات بر این پایگاه، انواع نیروهای هوایی خارجی فوراً به محل رسیدند. حقانی گفت که نیروهای خارجی برای نجات نیروهای خود «حتی به مواضع نیروهای افغان حمله هوایی کردند و نشان دادند که برای جان افغانها اهمیتی قائل نیستند.»
پس از توافق دوحه، طالبان با نیروهای امریکایی آتشبس کرد اما حملات خود علیه نیروهای افغان را تشدید کرد.
وزیر داخله طالبان در بخشی از صحبتهایش از جنگجویان این گروه خواست که توقع آموزش نظامی و حرفهای در کشورهای خارجی مانند امریکا و روسیه را نداشته باشند. او تأکید کرد که طالبان به اندازه کافی تجربه و ظرفیت دارد تا نیروهای خود را آموزش دهد.
وزارت دفاع طالبان گفته دانشگاه قوای هوای و مدافعه هوایی این وزارت به فعالیت آغاز کرده و ۱۲۰ تن پس از گذراندن امتحان در این رشته برای چهار سال آموزش میبینند.
حقانی همچنین گفت که برخی از افراد انتحاری طالبان اکنون در صفوف نیروهای هوایی این گروه قرار دارند.
سراجالدین حقانی همچنین از خلبانهای سابق نیروهای هوایی افغانستان خواست که به کشور بازگردند و به طالبان ملحق شوند.
مجله دیپلومات در مقالهای نوشت که انتخابات ریاست جمهوری امریکا در ماه نوامبر ممکن است منجر به قطع و کاهش کمکهای بشردوستانه این کشور به افغانستان شود. به نوشته این مجله، در صورت قطع یا کاهش کمکها، میزان فقر در افغانستان گسترش خواهد یافت و اقتصاد شکننده این کشور سقوط خواهد کرد.
مجله دیپلمات روز شنبه، ۲۴ سنبله، در مقالهای نوشت: «اولویتهای امریکا و سایر کشورهای کمککننده ممکن است تهدیدی برای تدارک مداوم کمکهای بشردوستانه به افغانستان باشد.»
مجله دیپلومات گفته کمکهای ۳.۸ میلیارد دالری امریکا به افغانستان طی سه سال گذشته تاثیر مثبتی بر حفظ ارزش پول افغانی داشته و میلیونها نیازمند نیز از این کمکها استفاده کرده است.
اداره طالبان تحت تحریم بینالمللی است و تنها کمکهای بشردوستانه از طریق سازمان ملل به صورت نقد به افغانستان منتقل میشود.
طبق برخی گزارشها، طالبان در توزیع این کمکها دخالت و از آن سود میبرد.
تیم بورچت، عضو مجلس نمایندگان امریکا پیشتر گفت که دولت بایدن از زمان خروج از افغانستان، هر هفته به طالبان پول نقد میفرستد. تیم بورچت گفته است که «تروریستها» پول را به افغانی تبدیل و توزیع میکنند و بخشی از پول در اختیار شبکه حقانی قرار میگیرد.
با این حال، سازمان ملل در یک سال اخیر پیوسته از کاهش کمکها خبر داده است.
افغانستان با فقر و بیکاری گسترده مواجه است و سازمانهای امدادی نسبت به فاجعه بشری در افغانستان تحت کنترول طالبان هشدار دادهاند.
مجله دیپلومات با اشاره به گزارش اخیر دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در افغانستان (اوچا) نوشت که حدود ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان در سال جاری به کمکهای بشردوستانه نیاز دارد.
در مقاله مجله دیپلومات آمده است که انتخابات امریکا در ماه نوامبر ممکن است سبب تغییر دیدگاههای سیاسی درباره کمک به افغانستان شود و در نتیجه ارسال دالر به کابل متوقف شود.
این مقاله برخی راهکارها را برای جلوگیری از بحران اقتصادی افغانستان، به طالبان پیشنهاد کرده است.
مجله دیپلومات به اداره طالبان پیشنهاد کرده در گام نخست باید ضرر احتمالی ناشی از قطع کمکهای بینالمللی را در سال آینده برآورد کند و راههای بدیل برای حمایت از معیشت و تامین نیازمندهای مردم را مشخص کند.
پروژههای توسعهای در سطح کوچ و بزرگ، یکی از راهکارهای است که مجله دیپلومات به طالبان پیشنهاد کرده است. این مجله میگوید که علاوه بر پروژههای توسعهای بزرگ، پروژههای کوچک نیز میتواند در سطح محلی اشتغالزایی کند و به اقتصاد ملی کمک کند.
این مجله تقویت بخش خصوصی را به عنوان دومین راهکار برای احیای اقتصادی افغانستان مهم دانسته و افزوده است یک بخش خصوصی فعال و در حال گسترش میتواند به میزان قابل توجهی سرمایهگذاری، مصرف، ایجاد شغل و صادرات خالص را افزایش دهد.
این مجله گفته است بودجه توسعهای مهم است و این بودجه باید شامل پروژهها و برنامهها به اندازه های مختلف در سراسر کشور باشد.
تقویت بودجه توسعهای از یکسو موجب اشتغالزایی، افزایش درآمد مردم و از دیگرسو باعث درآمدهای پایدار در آینده برای حکومت خواهد شد.
این مجله تاکید کرده که تمام درآمدهای حاصل از منابع طبیعی و سایر درآمد باید صرف بودجه عمرانی شود.
مجله دیپلومات مدیریت آب را به سبب خصلت کشاورزی بودن افغانستان گام مهم و مثبت میداند و بر ساخت سدها و مخازن بزرگ نیز تاکید دارد.
توسعه صنعت در کنار توسعه کشاورزی از دیگر راهکارهای پیشنهادی مجله دیپلومات به طالبان است که موجب بهبود شرایط تجارت، تولید محصولات با ارزش بالا و افزایش صادرات شود.
آصف درانی، نماینده پیشین پاکستان در امور افغانستان، در اولین مصاحبه خود پس از برکناری از سمتش هشدار داد که افغانستان به زخم ناسور در منطقه تبدیل شده است. او تاکید کرد که انزوای افغانستان میتواند احتمال تکرار حملات ۱۱ سپتامبر را افزایش دهد.
آصف درانی هفته گذشته از سمتش برکنار شد.
طالبان با اصول حکومتداری بیگانه است
او در مصاحبهای با کانال (Ambassadors' Lounge) با اشاره به درگیریهای مرزی میان طالبان و پاکستان، گفت که طالبان هنوز اصول حکومتداری را بهدرستی درک نکردهاند. آقای درانی افزود «طالبان باید بفهمند که شرایط با زمانی که به عنوان یک گروه مسلح فعالیت میکردند و میگریختند، متفاوت است. اکنون مسئولیت اداره کشور بر عهده آنان است.»
وی همچنین اشاره کرد که به دلیل بحرانهای دیگر مانند جنگ اوکراین و درگیریهای غزه، افغانستان از خبرها خارج شده و نادیده گرفته میشود. او هشدار داد که انزوای افغانستان منجر به باقی ماندن این کشور به عنوان زخمی عفونی در منطقه خواهد شد.
نماینده پیشین پاکستان با اشاره به تروریسم و گروههای فعال مانند تحریک طالبان پاکستانی و داعش خراسان که در افغانستان فعال هستند، افزود: «دیگران در منطقه ممکن است آرام باشند و تنها ناظر باشند، اما ما با آتش مواجه هستیم.» او همچنین بیان کرد که برای بسیاری این مسئله ممکن است تنها موضوع حقوق بشری باشد، اما پاکستان روزانه با تهدیدهای تروریستی دست و پنجه نرم میکند.
درانی خواستار همکاری منطقهای در مورد افغانستان شد و گفت که در نشست دوحه تفاوت آشکار در مواضع کشورها وجود داشت.
هشدار درباره تکرار حملات ۱۱ سپتامبر
وی هشدار داد که نادیده گرفتن افغانستان میتواند منجر به تکرار حملات ۱۱ سپتامبر شود. او افزود: «اگر افغانستان منزوی شود، گروههای تروریستی مانند داعش خراسان در آنجا تقویت خواهند شد و این کشور به تهدیدی برای سراسر جهان تبدیل میشود.»
مخالفت با طالبان
درانی درباره مخالفتهای داخلی با طالبان گفت که در حال حاضر هیچ مخالفت جدی علیه طالبان وجود ندارد، اما او گفت که با توجه به تاریخ ۴۰ ساله افغانستان نمیتوان تضمین کرد که این وضعیت همیشه ادامه داشته باشد.
در حال حاضر جبهههای مقاومت ملی و آزادی سرگرم درگیری جنگ چریکی با طالبان هستند. همچنان، داعش خراسان نیز به شدت در افغانستان تقویت شده است.
حاکمیت باستانی طالبان
درانی همچنین از نحوه حکومتداری طالبان انتقاد کرد و پرسید: «شما چگونه میخواهید حکومت کنید؟ اگر میگویید که بر اساس قرآن حکومت میکنید، خوب، اما چگونه آن را اجرا خواهید کرد؟ چگونه با مردم مشورت میکنید؟»
او تصریح کرد که روش حکومتداری طالبان بیشتر جنبه قبیلهای دارد و نه اسلامی. آقای درانی همچنین درباره حقوق زنان، آموزش و کار گفت: «افغانستان بخشی از این جهان است و نمیتواند تنها با ادعای پیروی از اسلام از رعایت معاهدات بینالمللی سرباز بزند.» او گفت که آنچه طالبان زیر نام دین انجام میدهند، تصویر بدی از اسلام به جهان ارایه میکند.
اجتناب از به رسمیت شناسی رژیم منزوی
درانی هرگونه به رسمیت شناختن طالبان را رد کرد و گفت: «ما در گذشته همراه با عربستان و امارات متحده عربی طالبان را به رسمیت شناختیم، اما این اقدام نتوانست از وقوع حملات ۱۱ سپتامبر جلوگیری کند.»
وی تأکید کرد که کسانی که معتقدند باید طالبان را به رسمیت بشناسند با مشکلاتی مواجه خواهند شد، زیرا به گفته او «تمامی جهان هنوز طالبان را به رسمیت نشناخته و پاکستان با این اقدام تنها یک حکومت منزوی را به رسمیت خواهیم شناخت.»
تفاوت طالبان دهه ۹۰ و امروز
درانی به تفاوت طالبان در دهه ۹۰ میلادی و طالبان کنونی اشاره کرد و گفت: «طالبان دیروز منزوی بود و با رسانهها ارتباطی نداشت، اما طالبان امروز با رسانهها آشناست و با آنها و مردم در ارتباط است.»
با این حال، او تأکید کرد که سیاستها و روشهای طالبان در اساس تغییری نکرده است.
درانی یک دیپلومات شناختهشده و با تجربه پاکستان است. او پیشتر به عنوان سفیر پاکستان در کشورهای ایران و امارات متحده عربی و همچنین معاون سفیر پاکستان در کابل کار کرده است.
برخی ناظران گفتهاند که ارتش پاکستان از ماموریت او در افغانستان راضی نبود و به همین دلیل آقای درانی از سمتش برکنار شد.
