ملاله یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل، در دیدار با نخستوزیر کانادا گفت که سیستم آپارتاید جنسیتی طالبان باید به عنوان جنایت علیه بشریت به رسمیت شناخته شود. ملاله روز دوشنبه ویدیویی از دیدار خود با جستین ترودو را در شبکه اکس منتشر کرد.
ملاله در این دیدار بر اهمیت همبستگی رهبران جهان با زنان و دختران افغانستان تاکید کرد و گفت که طالبان باید در قبال اعمال خود پاسخگو باشند.
ترودو اظهار داشت که ملاله برای میلیونها نفر در سراسر جهان، از جمله فرزندانش، الهامبخش است.
ملاله یوسفزی در این دیدار خطاب به ترودو گفت: «از آخرین دیدار ما، انتظار نداشتیم که به وضعیتی برسیم که شاهد ممنوعیت تحصیل دختران باشیم، اما این واقعیت کنونی برای دختران در افغانستان است.»
او همچنین بیان کرد که قصد دارد درباره مطالبه زنان و دختران افغان برای به رسمیت شناسی آپارتاید جنسیتی بهعنوان جنایت علیه بشریت صحبت کند.
ملاله ابراز امیدواری کرد که بتوانند پیامی از امید و همبستگی برای زنان افغانستان ارسال کنند.
رئیسجمهور ایران میگوید که اسرائیل میخواهد با تحریک جمهوری اسلامی برای پیوستن به درگیریهای اسرائیل و حزبالله، خاورمیانه را به سوی یک جنگ تمامعیار بکشاند. او گفت ایران نمیخواهد «عامل بیثباتی» در خاورمیانه باشد زیرا پیامد آن «مهارناپذیر» است.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران روز دوشنبه پس از ورود به نیویارک برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در جمع خبرنگاران گفت: «ما میخواهیم در صلح زندگی کنیم، ما جنگ نمیخواهیم.»
او افزود: «این اسرائیل است که به دنبال ایجاد این درگیری همه جانبه است.»
پزشکیان، جامعه بینالمللی را به سکوت در برابر آنچه «نسل کشی اسرائیل» در غزه خواند، متهم کرد.
درخواست پزشکیان برای حل مناقشه خاورمیانه از طریق گفتوگو پس از آن مطرح شد که اسرائیل در روز دوشنبه موج شدیدی از حملات هوایی را علیه حزبالله به راه انداخت که آن را به مرگبارترین روز در لبنان در نزدیک به یک سال درگیری بین اسرائیل و این گروه مورد حمایت تهران تبدیل کرد.
اسرائیل گفتهاست که راه حل دیپلماتیک را برای پایان درگیری با حزب الله ترجیح میدهد تا این که حزبالله از مرزهای این کشور دورتر شود.
پزشکیان در پاسخ به این سوال که آیا ایران وارد درگیری بین اسرائیل و حزبالله میشود، بدون توضیحی بیشتر گفت: «ما از هر گروهی که از حقوق خود دفاع کند، دفاع خواهیم کرد.»
حزبالله گفته است که راکتباران شمال اسرائیل را فقط پس از توافق آتشبس اسرائیل با حماس، گروه دیگر تحت حمایت ایران، متوقف خواهد کرد.
پزشکیان از زمان پیروزی در انتخابات، بارها مواضع ضد اسرائیلی گرفته و حمایت ایران از «جنبشهای مقاومت» در سراسر منطقه را تایید کرده است.
پزشکیان در پاسخ به این سوال که آیا ایران ترور اسماعیل هنیه در خاک خود را تلافی خواهد کرد یا خیر، گفت: «ما در زمان و مکان مناسب و به شیوهای مناسب پاسخ خواهیم داد.»
وزیر خارجه ایرلند روز دوشنبه در نشست ویژه سازمان ملل با ابراز ناراحتی از وضعیت زنان افغانستان گفت که تبعیض طالبان علیه آنان به طور تاریخی بیسابقه است. وی افزود که این محدودیتها یکی از شدیدترین موارد تبعیض جنسیتی در جهان محسوب میشود.
رتنو مرسودی، وزیر خارجه اندونیزیا، نیز در این نشست تاکید کرد که نقش زنان در توسعه اجتماعی افغانستان غیرقابل جایگزین و بیبدیل است.
او بیان کرد که بهعنوان یک زن مسلمان، از تمامی مجراها برای انعکاس صدای زنان افغانستان استفاده خواهد کرد.
وزیر خارجه اندونیزیا همچنین به عقبگردهای گسترده در زمینه آموزش و دیگر عرصههای اجتماعی برای زنان افغان اشاره کرد.
مایکل مارتین، وزیر خارجه ایرلند، از ممنوعیت آموزش زنان و دختران در افغانستان عمیقاً ابراز تاسف کرد و وضعیت کنونی را بسیار ناراحتکننده دانست. او گفت که به عنوان یک معلم این محدودیتها را درک نمیکند.
او از انفعال جامعه جهانی در قبال این موضوع انتقاد کرد و به زنان افغان توصیه کرد: «به مبارزه خود ادامه دهید، حتی اگر گاهی این مبارزه غیرممکن به نظر برسد و نوری در انتهای تونل دیده نشود. اما باور داشته باشید که در نهایت نوری وجود خواهد داشت.»
وی تاکید کرد که جامعه بینالمللی باید رژیم طالبان را تحت فشار قرار دهد تا تغییرات لازم در وضعیت زنان و دختران به وجود آید.
او گفت: «نباید اجازه دهیم افغانستان از دستور کار جهانی خارج شود. ما با شما و جامعه بینالمللی همکاری خواهیم کرد تا این موضوع را در اولویت نگه داریم و به دنبال راههای استراتژیک برای ایجاد تغییرات اساسی باشیم.»
لولوه بنت راشد الخاطر، وزیر همکاریهای بینالمللی قطر نیز تاکید کرد که شرایط تحمیلشده بر زنان و دختران افغانستان «هیچ ارتباطی با تعالیم اسلام ندارد.» او تصریح کرد که «حقوق و آزادیهای اساسی زنان، دختران و تمامی مردم افغانستان باید محترم شمرده شده، محافظت و بهطور کامل تحقق یابد.»
همچنین، رئیسجمهور سوئیس یادآوری کرد که قانون امر به معروف طالبان نشان میدهد این گروه قصد دارد زنان را بهطور سیستماتیک از عرصه عمومی حذف کند.
وی ابراز داشت که صلح تنها زمانی امکانپذیر است که زنان در تمامی عرصهها مشارکت فعال داشته باشند.
او بر این نکته تاکید کرد که آموزش نه تنها یک حق اساسی برای زنان است، بلکه شرطی ضروری برای دستیابی به صلح و شکوفایی جامعه نیز محسوب میشود.
نشست سهمگیری زنان در آینده افغانستان روز دوشنبه به ابتکار نمایندگیهای دایمی ایرلند، اندونیزیا، سوئیس و قطر با حضور دبیرکل سازمان ملل متحد و دیگر نمایندگان عالیرتبه کشورهای مختلف برگزار شد.
معاون پیشین نماینده اتحادیه اروپا در افغانستان میگوید طالبان از اوزبیکان به عنوان ابزار و «مواد سوخت» استفاده میکند. به گفته مایکل سمپل، برخی از چهرههای با نفوذ اوزبیک از طالبان ناراض اند و به دنبال فرصتی برای تشکیل نیروی مستقل اند.
مایکل سمپل، معاون پیشین فرستاده اتحادیه اروپا در امور افغانستان، روز دوشنبه (۲ میزان) در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفت که طالبان از ترک تباران بهویژه اوزبیکان به عنوان مهر تایید بر ادعای شان مبنی بر «همه شمول» بودن نظام طالبان استفاده میکند.
او افزود که اوزبیکان نقشی در تصمیمگیریهای کلان طالبان ندارند.
او افزود: «طالبان به اوزبیکان نه امتیاز میدهد، نه سهم در قدرت میدهد و نه به آنها اهمیت میدهد. فعلاً اوزبیکها در نظام طالبان نقش سمبولیک دارند.»
در ماه جوزای امسال انستیتوت تحقیقاتی خاورمیانه در گزارشی درباره حضور اقوام غیرپشتون در حکومت طالبان نوشت که تاجیکها پنج درصد، اوزبیکها سه درصد و هزارهها نیم درصد در رهبری این گروه حضور دارند.
انستیتوت تحقیقاتی خاورمیانه در این گزارش نوشت که از میان هزار و ۱۳۷ مقام ارشد طالبان، ۸۹۱ نفر آنها پشتون، ۵۳ نفر تاجیک، ۲۸ نفر اوزبیک و ۶ هزاره اند.
سمپل با اشاره به حضور برخی از اوزبیکهای بانفوذ در صفوف طالبان گفت که این گروه به مرور زمان و به بهانههای مختلف اوزبیکان را از بدنه قدرت و صفوف خود طرد کردهاست و «حضور اوزبیکها در پستهای بلند به مرور ضعیف شده میرود.»
او تصریح کرد که در سه سال اخیر، طالبان اوزبیک از وظیفههای شان برکنار، از خانههای شان اخراج و در برخی موارد نیز بازداشت و زندانی شدهاند.
در اواخر ماه سنبله، صلاحالدین ایوبی، فرمانده اوزبیکتبار طالبان در زابل در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال تایید کرد که از کار کردن با حکومت طالبان کنارهگیری کردهاست.
سمپل بدین باور است که هرچند اوزبیکان تاحال واکنش جدی در مقابل طالبان نشان ندادهاند، اما نارضایتی آنان به اوج رسیده و احتمالا با نیروهای مخالف طالبان یکجا شوند.
معاون پیشین فرستاده اتحادیه اروپا در افغانستان مدعی است که سران طالبان از نارضایتی روزافزون اوزبیکان و احتمال ادغام آنان با نیروهای مخالف باخبر و نگران اند، ولی «به جای تفاهم برای اجرای عدالت اجتماعی، فشارهای خود را بر آنان [اوزبیکان]، افزایش میدهد.»
سمپل از هراس طالبان از تشکیل «جزایر قدرت» یاد کرد و افزود که «این گروه از بغاوت و شورش علیه قدرت مرکزی» هراس دارد. او گفت که اگر رهبران طالبان قناعت اوزبیکان را حاصل نکنند، به مرور زمان «دامنه قدرت این رژیم بسیار محدود میشود.»
اخیراً، عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی افغانستان، خواستار تشکیل یک حکومت «موازی» یا در تبعید در برابر طالبان شد. او از احزاب سیاسی افغانستان خواست که برای متلاشی کردن طالبان، بر سر ساختار این حکومت به توافق برسند.
رزماری دیکارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل هشدار داد که به دلیل عدم پایبندی طالبان به تعهدات خود، روند دوحه در خطر متوقفشدن است. او روز دوشنبه در نشستی گفت که جامعه بینالمللی انتظار دارد طالبان با حسن نیت در این روند شرکت کند.
این نشست درباره وضعیت زنان و با حضور دبیرکل سازمان ملل و برخی از دولتهای عضو این سازمان در حاشیه اجلاس مجمع عمومی در نیویارک برگزار شد.
دیکارلو با اشاره به قانون امر به معروف طالبان گفت کشورهای شرکتکننده در نشستهای دوحه مایل به ادامه این روند هستند اما تصویب قانون امر به معروف از تمایل آنها را به شرکت در نشستهای دوحه میکاهد و خطر توقف آن وجود دارد.
او افزود: «کسانی که در این فرآیند شرکت دارند، خواهان ادامه آن هستند، اما انتظار دارند که طالبان با حسن نیت به تعهدات بینالمللی خود عمل کنند. تعامل موضوع کلیدی است.»
او همچنین بر لزوم افزایش فشار بر طالبان تاکید کرد و گفت که کشورها باید به آنچه میگویند عمل کنند. دیکارلو افزود: «اگر میخواهیم طالبان ما را جدی بگیرند، باید به حرفهای مان عمل کنیم.»
سومین نشست دوحه درباره افغانستان به ریاست خانم دیکارلو برگزار شد. در این نشست موضوع حقوق بشر و حقوق زنان از دستورکار صحبت با طالبان خارج شد و به جای آن نمایندگان طالبان و کشورهای شرکتکننده درباره رشد بخش خصوصی و مبارزه با موادمخدر در افغانستان صحبت کردند.
سازمان ملل امیدوارست که نشست دوحه به پلتفرمی برای مفاهمه و متقاعد کردن طالبان به تغییر سیاستهای آن تبدیل شود. اما، طالبان هر نوع خواست بین المللی برای تغییر سیاست های خود در برابر زنان را رد کردهاست.
دیکارلو با تاکید بر اهمیت گفتوگو و تعامل، خاطرنشان کرد که طالبان باید به تعهدات خود عمل کند.
معاون دبیرکل سازمان ملل از طالبان خواست که به فراگیر کردن حکومت، رعایت حقوق زنان، دختران و حقوق بشر بهطور کلی، و افزایش تلاشها برای مبارزه با تروریسم و مقابله با مواد مخدر عمل کند.
او تصریح کرد که در صورت اجرای این تعهدات، جامعه بینالمللی به تدریج محدودیتهای خود را کاهش خواهد داد و کمکهای توسعهای به افغانستان ارائه خواهد کرد.
دیکارلو گفت: «صادقانه بگویم، بدون این اقدامات، طالبان و افغانستان نمیتوانند به جامعه بینالمللی بازگردند.»
منابع محلی از خوست به افغانستان اینترنشنال گفتند که یک هفته قبل طالبان ۱۶ زن را از بازار ویژه زنان با خود برده و به زندان مرکزی خوست منتقل کردهاست. به گفته منابع، طالبان این زنان را به «بیحجابی و داشتن روابط نامشروع» متهم کردهاست.
تاکنون مقامات محلی طالبان در ولایت خوست در این باره اظهار نظری نکردهاند.
منابع روز دوشنبه، ۲ میزان، به افغانستان اینترنشنال اطلاع دادند که برخی از زنان بازداشتی، باشندگان ولسوالیهای لکنو و زازی میدان در خوست هستند.
خانوادههای زنان بازداشتی میگویند که طالبان زنان مذکور را به زندان خوست منتقل کردهاست.آنها شاکی اند که با گذشت یک هفته، طالبان از علت و انگیزه بازداشت این زنان اطلاعاتی ارائه نکردهاست.
یکی از بستگان یکی از زنان بازداشتی گفت: «تمام خوست میداند که فقط زنان به بازار زنان میروند و طالبان اجازه دادهاست که بازار زنان باز باشد، اما اکنون زنان را دستگیر کرده و بدون هیچ جرمی به زندان انداختهاست.»
بازار مخصوص زنان در خوست توسط شهرداری در حکومت گذشته ساخته شد و پس از روی کار آمدن طالبان نیز باز بوده است.
این بازار زنانه در مرکز خوست قرار دارد و با داشتن دهها دکان، دکانداران آن تنها زنان هستند و فقط زنان مایحتاج خود را از این بازار میخرند.
