خبرگزاری رویترز از قول از منابعی که نام آنها را اعلام نکرد، گزارش داد جمهوری اسلامی میانجیگری مذاکراتی محرمانه بین روسیه و حوثیهای مورد حمایت تهران را برعهده داشته تا روسیه را متقاعد سازد که موشکهای ضدکشتی روسی را در اختیار این گروه قرار دهد.
رویترز این مذاکرات را نشانه دیگری از تعمیق روابط تهران و مسکو دانسته و به نقل از منابع خود نوشته است که با وجود این، روسیه هنوز تصمیم به انتقال موشکهای یاخونت - معروف به پی-۸۰۰ اونیکس - نگرفته است. این موشک به حوثیها این امکان را خواهد داد که با دقت بیشتری به کشتیهای تجاری در دریای سرخ حمله و کشتیهای جنگی اروپایی و امریکایی را که از آنها دفاع میکنند، بیش از پیش مورد تهدید قرار دهند.
والاستریتژورنال پیشتر در ماه جولای گزارش داده بود که روسیه در حال بررسی ارسال این موشکها به حوثیهای یمن است. در آن گزارش و گزارشهای دیگر به نقش میانجیگرانه جمهوری اسلامی در این زمینه اشاره نشده بود.
حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی از ماه نوامبر سال گذشته حملات پهپادی و موشکی مکرری را به کشتیها در کانالهای کشتیرانی حیاتی در دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند و میگویند این حملات را در حمایت از فلسطینیها در جنگ غزه با اسرائیل انجام میدهند.
حملات حوثیها تاکنون به غرق شدن دو کشتی انجامیده است. آنها یک کشتی را نیز توقیف کردهاند و با وادار کردن شرکتهای کشتیرانی به تغییر مسیر خود، تجارت دریایی جهانی را مختل کردهاند و باعث افزایش هزینههای بیمه کشتیهایی شدهاند که در دریای سرخ تردد میکنند.
در مقابل، ایالات متحده و بریتانیا حملات متعددی به مواضع حوثیها انجام دادهاند اما نتوانسته اند جلو حملات این گروه را بگیرند.
دو مقام منطقه ای آگاه از مذاکرات حوثیها با روسیه با میانجیگری جمهوری اسلامی، به رویترز گفتند که حوثیها و روسها در سال جاری دست کم دو بار در تهران با یکدیگر دیدار و برای تامین دهها موشک که برد آنها حدود ۳۰۰ کیلومتر است، مذاکره کردهاند.
به نوشته رویترز این مذاکرات همچنان ادامه دارد و انتظار میرود در هفتههای آینده دیدارهای بیشتری در تهران صورت گیرد.
روسیه پیش از این موشک یاخونت را در اختیار حزبالله، دیگر گروه نیابتی مورد حمایت جمهوری اسلامی قرار داده بود.
یکی از منابع رویترز به این خبرگزاری گفت که مذاکرات در زمان ابراهیم رئیسی، رییس پیشین دولت در جمهوری اسلامی آغاز شد.
یک منبع اطلاعاتی غربی نیز به رویترز گفت: «روسیه در حال مذاکره با حوثیها برای انتقال موشکهای ضد کشتی مافوق صوت یاخونت است و ایرانیها نیز ا در حال میانجیگری این مذاکرات هستند اما نمیخواهند در این معامله اسمی از آنها برده شود.»
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل و وزارت دفاع روسیه به درخواستهای خبرگزاری رویترز برای اظهار نظر در این مورد پاسخ ندادند.
محمد عبدالسلام، سخنگوی رسمی حوثیهای یمن، اما به این خبرگزاری گفت: «ما از آنچه شما به آن اشاره کردید اطلاعی نداریم.»
یک مقام ارشد امریکایی از ذکر نام سامانههای خاصی که میتوانند به یمن منتقل شوند خودداری کرد، اما تایید کرد که روسیه در حال بحث در مورد دادن موشک به حوثیها بوده است. او این امر را «بسیار نگران کننده» خواند.
یک مقام وزارت دفاع امریکا نیز به رویترز گفت هرگونه تلاش برای تقویت تواناییهای حوثیها «منافع مشترک بینالمللی در آزادی دریانوردی جهانی و ثبات در دریای سرخ و خاورمیانه را تضعیف میکند.»
روابط نزدیکتر روسیه و جمهوری اسلامی
رویترز در ادامه گزارش خود تاکید کرده است که روسیه و جمهوری اسلامی در بحبوحه جنگ روسیه در اوکراین روابط نظامی نزدیکتری با یکدیگر برقرار کردهاند.
ایالات متحده در اوایل ماه جاری اعلام کرد که گفته میشود تهران موشکهای بالستیک را برای استفاده علیه اوکراین به مسکو منتقل کرده است.
سه منبع دیگر نیز به این خبرگزاری گفتند که یکی از انگیزههای مسکو برای مسلح کردن حوثیها این احتمال است که کشورهای غربی تصمیم بگیرند به اوکراین اجازه دهند از سلاحهای دوربرد خود برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند.
یک مقام ارشد امریکایی گفت: « بهنظر میرسد مذاکرات روسیه و حوثیها به موضع ما در اوکراین و آنچه که ما میخواهیم یا نمیخواهیم انجام دهیم، از جمله در مورد درخواستهای کییف برای لغو محدودیتهای استفاده از سلاحهای دوربرد ارائه شده از سوی ایالات متحده برای حمله به اهدافی در عمق خاک روسیه، مربوط میشود.
ولادیمیر پوتین، رئيسجمهور روسیه، در ماه جون هشدار داد که مسکو میتواند سلاحهای پیشرفته دوربرد - مشابه سلاحهایی که ایالات متحده و متحدانش به اوکراین میدهند - در اختیار دشمنان غرب در سراسر جهان بگذارد.
یاخونت یکی از پیشرفتهترین موشکهای ضد کشتی جهان محسوب میشود که برای عبور از سطح دریا طراحی شده است. این موشک سرعتی بیش از دو برابر سرعت صوت دارد و همین موضوع شناسایی و رهگیری آن را دشوار میکند.
تغییر وضعیت امنیتی منطقه
فابیان هینز، کارشناس موشکهای بالستیک در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، گفت که انتقال موشکهای یاخونت از سوی روسیه به حوثیها، وضعیت امنیتی منطقه را بهطور قابل توجهی تغییر میدهد.
هینز گفت: «پی-۸۰۰ سامانهای بسیار توانمندتر از موشکهای بالستیک و کروز ضد کشتی است که حوثیها تاکنون از آنها استفاده کردهاند.»
هینز گفت که حوثیها نه تنها میتوانند موشکهای یاخونت را به سمت کشتیهای جنگی ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشتیهایی که از کشتیهای تجاری در دریای سرخ در برابر حملات پهپادی و موشکی حوثیها محافظت میکنند شلیک کنند، بلکه میتوانند از آنها به عنوان سلاحهایی برای حمله زمینی استفاده و عربستان سعودی را تهدید کنند.
یک مقام ارشد امریکایی هم گفت که هیاتی از مقامات امریکایی در جریان سفر تابستان امسال به عربستان سعودی در مورد مذاکرات روسیه و حوثیها با همتایان سعودی خود گفتوگو کردند. واشنگتن این موضوع را با مسکو نیز مطرح کرده است.
سه منبع به رویترز گفتند که سعودیها نیز بهطور مستقیم نگرانیهای خود را با روسیه در میان گذاشتهاند.
دولت عربستان سعودی حاضر نشد به سوالات رویترز در این زمینه پاسخ دهد.
