تصور کنید هر روز صبح در حالی که مسواک خود را بهدست میگیرید یا زیر دوش میروید، با صدها نوع ویروس روبرو میشوید. شاید این موضوع کمی عجیب به نظر برسد، اما تحقیقات جدید نشان میدهد که این وسایل بهداشتی روزمره، میزبان جمعیت متنوعی از ویروسها اند.
آیا این کشف باید ما را نگران کند یا ممکن است پنجرهای جدید به سوی مبارزه با بیماریها باشد؟
بر اساس گزارش سیانان، مطالعهای که به تازگی از سوی محققان دانشگاه نورثوسترن انجام شده، نشان میدهد که سر دوش و مسواک ما، میزبان جمعیت متنوعی از ویروسها هستند. این ویروسها که باکتریوفاژ یا به اختصار فاژ نامیده میشوند، ارتباط پیچیدهای با باکتریها دارند که میتواند پیامدهای مهمی برای سلامت ما داشتهباشد.
نتایج این تحقیق که در مجله فرانتییرز این مایکروبایوم منتشر شده نشان میدهد این ویروسها از نوعی نیستند که باعث سرماخوردگی یا آنفولانزا (یا حتی بیماریهای بدتر) شوند. آنها در واقع دشمنان طبیعی باکتریها هستند. هر فاژ کوچک، که ظاهری شبیه سهپایه دارد، در طول زمان تکامل یافته تا بتواند یک نوع خاص از باکتری را شکار کرده، به آن حمله کند و آن را از بین ببرد.
دکتر اریکا هارتمن، دانشیار دانشکده مهندسی مک کورمیک و رهبر این مطالعه، به سیانان گفت: «تعداد ویروسهایی که ما پیدا کردیم حیرتانگیز است. ما نه تنها ویروسهای زیادی را کشف کردیم که اطلاعات کمی دربارهشان داریم، بلکه بسیاری از آنها را برای اولین بار مشاهده کردیم.»
محققان با بررسی نمونههای بیوفیلم (تجمع میکروارگانیسمهای متصل به یک سطح) از ۳۴ مسواک و ۹۲ سر دوش، توانستند ۶۱۴ نوع ویروس مختلف را شناسایی کنند.
این تعداد قابل توجه نشاندهنده تنوع زیستی گستردهای است که در محیطهای خانگی معمولی وجود دارد. جالب توجه است که هر نمونه حاوی ترکیب منحصر به فردی از میکروبها بود، که نشان میدهد تعداد واقعی ویروسهای موجود ممکن است حتی بیشتر از این باشد.
مبارزه با مقاومت آنتیبیوتیکی
یکی از جنبههای مهم این کشف، پتانسیل استفاده از باکتریوفاژها در مبارزه با مقاومت آنتیبیوتیکی است. در حال حاضر، مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از بزرگترین تهدیدهای بهداشت عمومی جهانی محسوب میشود.
تنها در آمریکا، هر سال بیش از ۲/۸ میلیون مورد عفونت مقاوم به داروهای ضد میکروبی گزارش میشود.
سازمان بهداشت جهانی این مسئله را یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی در سطح جهان میداند. این مشکل میتواند درمانهای پزشکی معمول مانند جراحی، سزارین و شیمی درمانی را بسیار خطرناکتر کند.
باکتریوفاژها میتوانند با آلوده کردن و تکثیر در داخل باکتریهای میزبان، پاتوژنها یا همان عوامل بیماریزای مقاوم به آنتیبیوتیک را از بین ببرند. این امر میتواند منجر به توسعه داروهای جدیدی شود که به جای از بین بردن کل میکروبیوم بدن، تنها بر روی پاتوژنهای خاص تاثیر میگذارند.
منشا میکروبها
بسیاری از میکروبهای موجود روی سر دوش از منابع آب سرچشمه میگیرند، در حالی که میکروبهای روی مسواک از مخلوطی از دهان انسان و محیط اطراف ناشی میشوند.
هارتمن این فرضیه را مطرح کرد که باکتریهای دهان میتوانند همراه با ویروسهای همزیست خود به مسواک منتقل شوند. این انتقال میتواند منجر به ادامه تکامل این ویروسها در محیط جدید مسواک شود.
تغییر نگرش نسبت به میکروبها
دکتر هارتمن با تاکید بر اهمیت تغییر نگرش ما نسبت به میکروبها گفت: «میکروبها همیشه و همه جا هستند. بدون میکروبهای همزیست، ما قادر به هضم غذا یا مقابله با عفونتها نخواهیمبود.» او معتقد است که ما باید با حس شگفتی و کنجکاوی به دنیای میکروبی نزدیک شویم، زیرا این موجودات میتوانند فواید زیادی داشتهباشند و پتانسیل عظیمی برای بیوتکنولوژی دارند.
دنیای میکروسکوپی اطراف ما، با وجود نامرئی بودن، نقشی حیاتی در سلامت و بقای ما ایفا میکند.
با ادامه تحقیقات در این زمینه، ممکن است شاهد توسعه رویکردهای درمانی و بهداشتی جدیدی باشیم که با اکوسیستم طبیعی بدن ما سازگارتر باشند.
توقف یا تغییر مسیر این پروازها عمدتا تا پایان ماه جاری، برخی تا پایان سال و برخی خطوط هوایی مثل ایرانایر تا مدت نامعلوم اعلام شدهاست.
خطوط هوایی بینالمللی شناخته شدهای که اقدام به توقف پروازهایشان در منطقه کردهاند عبارتند از قطر ایرویز، ایر ایندیا، فلایدبی، امارات، ایرانایر، عراقایرویز، لوفتانزا، شرکتهای هواپیمایی امریکایی دلتا ایرلاینز و یونایتدایرلاینز، شرکت بریتانیایی ایزیجت، شرکت ایتالیایی ایتا ایرویز، رایانایرز، شرکت اسپانیایی ایراروپا، ایرفرانس، کلام، خطوط هوایی یونانی اژه و ایر الجزایر.
این پروازها عمدتا از مبدا و به مقصد بیروت، تلآویو و تهران لغو شدهاند.
فلای دبی پروازهای خود تا را دستکم تا ۳۱ اکتوبر به بیروت متوقف کرده و ایرانایر و عراق ایرویز هم اعلام کردهاند که تا اطلاع ثانوی به بیروت پرواز ندارند.
لوفتانزا پرواز به مقصد و از مبدا تلآویو و تهران را تا ۳۱ اکتوبر و بیروت را تا ۳۰ نوامبر متوقف کرده است. در ضمن این گروه هواپیمایی آلمانی اعلام کرده که تا اطلاع ثانی در فضای ایران و عراق پرواز نخواهد داشت و این محدودیت به اسرائیل تا ۳۱ اکتوبر دوام خواهد داشت.
شرکت قطر ایرویز هم به طور موقت پروازهای خود را به عراق، ایران و لبنان متوقف کرده است. رایانایر، بزرگترین شرکت هواپیمایی ارزان قیمت اروپا نیز گفته که پروازهایش را به مقصد و از مبدا تلآویو تا پایان دسامبر لغو کرده است.
برخی شرکتهای بینالمللی دیگر از جمله خطوط هوایی هانگکانگی کاتای پاسیفیک و شرکت مصری ایجبتایر نیز پروازهای خود را به منطقه متوقف کردهاند.
یک دهه پیش زمانی که عملیات ائتلاف بینالمللی به رهبری امریکا برای شکست دولت اسلامی (داعش) در عراق و سوریه شروع شد، این ائتلاف دارای دهها هزار نیرو و تعداد زیاد پایگاه نظامی در منطقه از جمله افغانستان بود.
اما اکنون، افغانستان از زمان تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، با برچیده شدن پایگاههای نظاامی امریکا، دور از دسترس شده است. دولت عراق هم از پنتاگون خواسته نیروهای نظامیاش را بیرون کند و به عملیات ائتلاف در این کشور پایان دهد. کشور افریقایی نیجر نیز تابستان امسال نظامیان امریکایی را از پایگاه ضد تروریسم شان در غرب افریقا بیرون کرد.
در نشست روز پنجشنبه وزیران دفاع ناتو در بروکسل، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا هشدار داد، در شرایطی که توجه عمومی به جنگ اوکراین و گسترش درگیریها در خاورمیانه معطوف شده است، تهدید جهانی داعش در افریقا و جاهای دیگر در حال افزایش است.
لوید آستین هشدار داد که داعش همچنان تهدیدی است که توجه بینالمللی را میطلبد.
او گفت: «ما در حال مقابله با طیفی از چالشهای کلیدی، از جمله زورگویی چین و تهاجم بیباکانه روسیه به اوکراین هستیم. با این حال، نباید تهدیدی را که داعش ایجاد میکند، دست کم بگیریم.»
حملات مرگبار داعش در روسیه، ایران
گرچه داعش پنج سال پیش در سوریه و هفت سال پیش در عراق شکست خورد، اما در تلاش برای بازسازی، برخی از حملات مرگبار را انجام دادهاست.
حمله به سالون کنسرتی در روسیه در ماه مارچ که منجر به کشته شدن دستکم ۱۴۳ نفر شد و دو انفجار حمله در شهرهای کرمان و شیراز ایران در ماه جنوری که نزدیک به ۱۰۰ کشته برجای گذاشت، از جمله این موارد است.
طرح حمله انتحاری یک جوان ۱۹ ساله مظنون اتریشی در کنسرت تیلور سوئیفت در ماه آگست که با رهبر داعش اعلام وفاداری کرده بود، از موارد تازه است.
مارک روته، دبیرکل ناتو در بروکسل گفت: «این تهدیدی است که در حال تحول است. حملات منفرد افزایش یافته است. تروریستها به طور فزایندهای از فناوریهای جدید استفاده میکنند.»
یک مقام ارشد دفاعی امریکا هم گفت: «داعش تلاشهای عمدهای برای متنوع کردن و تقویت توان رزمی خود در افریقا و آسیای مرکزی انجام دادهاست.»
در ماههای گذشته در امریکا و شماری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان چندین نفر به ظن ارتباط با داعش و طراحی حملات تروریستی بازداشت شدهاند.
این در حالی است که در عراق، بر اساس توافق بین واشنگتن و بغداد، ماموریت نظامی ائتلاف به رهبری امریکا تا سپتامبر ۲۰۲۵ پایان یابد. در افغانستان نیز بهدلیل تسلط طالبان، عملیات نظامی برای سرکوب داعش خرسان دشوار شده است.
