بر اساس فرمان تازه منسوب به رهبر طالبان که به بسته شدن تمام دانشکدهها و موسسات طب انجامید، افغانستان برای ۱۳ سال دیگر دکتر زن نخواهد داشت. طالبان آموزش دختران بالاتر از صنف شش و تحصیل در تمامی مراکز آموزش عالی را برای زنان ممنوع کرده است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان از روز دوشنبه اقدام به تطبیق فرمان جدید ملا هبتالله کرد و دروازههای تمامی موسسات عالی و نیمه عالی طب را در سراسر افغانستان به روی دانشجویان دختر بست. بسته ماندن دروازههای لیسههای دخترانه، دانشکدهها و موسسات عالی طب به روی دختران به این معنی است که تا ۱۳ دیگر افغانستان دانشجوی زن فارغ رشته طب نخواهد داشت.
این در حالی است که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که روزانه ۲۴ مادر و ۱۶۷ کودک در سراسر افغانستان به دلیل بیماریهای قابل پیشگیری مرتبط با بارداری و زایمان جان خود را از دست میدهند.
ویدیوهایی که تازه از برخی موسسات تحصیلی طب به افغانستان اینترنشنال رسیده نشان میدهند که دانشجویان دختر پشت دروازهها و صنفهای بسته قرار گرفته و برخی اشک میریزند. بعض دانشجویان خشمگین میگویند که مرگ را به شرایط موجود که طالبان تحمیل کرده، ترجیح میدهند.
در یکی دیگر از ویدیوها، برخی دختران از طالبان میخواهند به جای وضع این همه محدودیت بر زنان، یک راست آنها را بکشند. یکی از دانشجویان دختر نیز برای تسلی به دوستانش میگوید که کارد به استخوان رسیده است و این سرنوشت محتوم هزاران دختر دیگر در سراسر افغانستان است.
طالبان در حالی افغانستان را بهسوی بحران صحی هدایت میکند که هم اکنون طبق گزارش نهادهای صحی بینالمللی، بیمارستانها و کلینیکهای افغانستان از کمبود داکتر و پرستار زن رنج میبرند. علاوه براین، طبق فرمان رهبری طالبان که زنان و دختران حق ندارند به پزشک مرد مراجعه کنند، تصمیم تازه طالبان باعث خواهد شد که این کشور درگیر بحران عمیق صحی شده و نظام بهداشتی افغانستان به کلی فروبپاشد.
پیشتر، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که روزانه ۲۴ مادر و ۱۶۷ کودک در سراسر افغانستان به دلیل بیماریهای قابل پیشگیری مرتبط با بارداری و زایمان جان خود را از دست میدهند.
شهروندان افغانستان به دلیل بیماریهای واگیر، خشکسالی و سیلابهای اخیر با کمبود مواد غذایی و سوءتغذیه روبهرویند. زنان و کودکان در این میان از اقشار آسیبپذیر هستند.
سازمان بهداشت جهانی همچنین هشدار داده است که ممنوعیت آموزش دختران در مکاتب و دانشگاهها، باعث میشود که وضعیت زنان در افغانستان بدتر شود.
طالبان بر خلاف وعدههایی که در سال اول در قبال اعتراض جامعه جهانی داده بود که با آوردن اصلاحات و تغییرات در برنامههای آموزشی مکاتب و دانشگاهها و تغییر محیط آموزشی، دروازههای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران باز میکند، در سه سال گذشته گام به گام محدودیتها بر زنان را بیشتر کرده است.
بستن دروازههای موسسات عالی طب «آخرین میخ بر تابوت» آموزش دختران و زنان تعبیر شده است که در صورت تداوم، افغانستان را برای همیشه از داشتن داکتر زن محروم خواهد کرد.
به گفته این منابع، شبکهای از شرکتها، گروهها و افراد در عراق، ایران و کشورهای خلیج فارس در عملیات قاچاقی دست دارند که نفت کوره عراق را با استفاده از سیاستهای دولت این کشور با قیمتهای یارانهای به کارخانههای آسفالت در این کشور میفروشند.
دو تن از منابع گفتند که هر ماه بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ هزار تن نفت کوره سنگین، شامل نفت کوره با گوگرد بالا معادل ۳.۴ تا ۵ میلیون بشکه نفت از کارخانهها منحرف شده و عمدتاً به آسیا صادر میشود.
نفت کوره یکی از هیدروکربنهای نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید بهدست میآید. این ماده ارزانترین مادهای سوختنی برای کورهها، حمامها و تنور نانواییها، موتورهای دیزلی دریایی و برخی نیروگاهها است.
ابعاد قاچاق نفت خام از زمان به قدرت رسیدن سودانی و دخالت چندین نهاد در داخل عراق در این تجارت غیرقانونی قبلا گزارش نشده بود.
رویترز میگوید مقامات ایرانی و عراقی به درخواستهای دقیق برای اظهارنظر درباره یافتههای آن پاسخ ندادند.
ایران همسایه و متحدش عراق را به عنوان یک «ریه اقتصادی« میبیند و از طریق شبه نظامیان شیعه و احزاب سیاسی قدرتمندی مورد حمایت خود، نفوذ نظامی، سیاسی و اقتصادی قابل توجهی در این کشور دارد.
علاوه بر این، به گفته مقامهای عراقی و امریکایی، ایران با استفاده از سیستم بانکی عراق تحریمهای امریکا را دور میزند.
مسیرهای خروج نفت از عراق
بر پایه گزارش رویترز، این شبکه از دو روش برای خروج نفت کوره از عراق استفاده میکند.
یکی از این روشها شامل ترکیب نفت کوره با محصولات مشابه از ایران و عرضه آن به عنوان محصول کاملا عراقی است. این روش به جمهوری اسلامی کمک میکند تا تحریمهای امریکا بر صادرات انرژی را دور بزند.
نفت کوره ایران به دلیل تحریمها معمولا با تخفیف فروخته میشود اما زمانی که بهعنوان محصول عراقی عرضه شود، با قیمت بالاتری به فروش میرسد.
مقامات عراقی و امریکایی پیشتر گفتهاند تهران از عراق برای دسترسی به ارز خارجی از طریق صادرات و دور زدن تحریمهای امریکا با استفاده از سیستم بانکی این کشور بهره میبرد.
روش دوم قاچاق نفت کوره عراق شامل صادرات محصولات با استفاده از اسناد جعلی برای مخفی کردن منشا آن است. این روش به نفع گروههای مسلح مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق است که کنترول این مسیر قاچاق را در دست دارند.
منابع آگاه با توجه به حجم و قیمتهای نسبی معاملات، تخمین زدهاند که درآمد حاصل از این دو مسیر قاچاق سالانه بین یک تا بیش از سه میلیارد دالر است.
نقش شبهنظامیان شیعه
بر اساس گزارش رویترز، اصلیترین بازیگر در این عملیات قاچاق، گروه شیعه عراقی عصائب اهلالحق است.
این گروه که از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حمایت میشود، یکی از حامیان اصلی السودانی و عضوی کلیدی از بلوکی است که او را برای مقام نخستوزیری معرفی کرد.
عصائب اهلالحق از سال ۲۰۱۸ به ساختار امنیتی عراق پیوسته و اکنون ۱۶ نماینده در پارلمان داشته است.
رهبر این گروه، قیس الخزعلی است که در سال ۲۰۱۹ به دلیل نقض حقوق بشر از جمله با سرکوب اعتراضات در عراق و دست داشتن در کشتار پنج سرباز آمریکایی در سال ۲۰۰۷ تحریم شد.
او این تحریمها را به تمسخر گرفت و در ویدیویی گفت که «از تاخیر واشنگتن در اعمال این تحریمها ناراحت شده» است.
ترکیب سوختها در شبکه قاچاق نفت کوره عراق عمدتا از سوی مهندسان این کشور انجام میشود و این فرایند، معمولا طی انتقال از کشتی به کشتی صورت میگیرد. سوخت نهایی عمدتا به دست مشتریانی در آسیا میرسد.
وزارت صحت عامه طالبان روز دوشنبه بر اساس فرمان منسوب به ملا هبتالله، رهبر این گروه تمام موسسات تحصیلات عالی و نیمهعالی طبی را به روی دختران بست.
هرچند طالبان پیشتر دروازه تمامی دانشگاهها و مراکز عالی آموزشی و همچنین مکاتب بالاتر از صنف ششم را به روی دختران بسته، اما دروازه انستیتوتهای صحی به روی دختران باز مانده بود.
تعداد زیاد دختران که در بیش از سه سال گذشته طالبان فرصت تحصیل در رشتههای دیگر را از آنها گرفته بود، به رشتههایی چون قابلگی، داروسازی، لابراتوار، اکسری، فیزوتراپی، پرستاری و پروتز دندان رو آورده بودند.
اکنون با بسته شدن موسسات آموزشی صحی، بحران کمبود پزشکان و پرستاران زن در افغانستان تشدید خواهد شد.
