در ۲۰مین سالگرد سونامی بزرگ اقیانوس هند هزاران بامانده و اقارب قربانیان مراسم یادبود برای کشتهشدگان برگزار کردند. مادر ۶۲ ساله تایلندی که دختر ۴ سالهاش را در این فاجعه از دست داد، گفت دیگر نمیتواند به دریا نزدیک شود:«دریا دخترم را از من گرفت.»
این سونامی در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ در پی زلزلهای به بزرگی ۹.۱ در سواحل شهر آچه اندونزیا رخ داد.
امواج مرتفع این سونامی بزرگ، سواحل اندونزیا، تایلند، سریلانکا، هند و ۹ کشور دیگر را درنوردید.
در اندونزیا که بیش از نیمی از تلفات مجموعی این فاجعه در آنجا ثبت شد، روز پنجشنبه، ششم جدی، هزاران نفر از بازماندگان و خانوادههای قربانیان به گور دستهجمعی اولی لهو رفتند و بر سنگقبرها گل پاشیدند.
برخی از حاضران گفتند که مطمئن نیستند که عزیزانشان در آنجا دفن شده باشند، چرا که بسیاری بدون شناسایی خاکسپاری شدند.
بازماندگان و خانوادههای قربانیان سونامی بزرگ هند، همچنین در مقابل مسجد جامع بیتالرحمن در آچه مراسم یادبود برگزار کردند و به یاد قربانیان، سه دقیقه قبل از خواندن نماز سکوت کردند.
در سریلانکا نیز مرکز مدیریت بحران این کشور اعلام کرد که هزاران نفر در کنار بنای یادبود سونامی در شهر گاله برای دو دقیقه سکوت کردند.
در ایالت تامیل نادوی هند که بیشترین آسیب را براثر سونامی در این کشور دیده بود، نیز شهروندان شمعافروزی و برای قربانیان دعاخوانی کردند.
همینطور در تایلند، صدها نفر با حضور در بنای یادبود موسوم به دیوار سونامی، برای عزیزان از دسترفته خود دعا کردند.
برخی از کارشناسان نیز معتقدند که این هواپیما توسط سیستمهای پدافند هوایی روسیه بر فراز جمهوری چچن مورد اصابت قرار گرفته است.
این هواپیما قبل از سقوط در نزدیکی شهر آکتائو قزاقستان از فراز دریای خزر از مقصد خود در چچن به سمت غرب قزاقستان منحرف شد.
۲۹ نفر از ۶۷ سرنشین هواپیما جان سالم به در بردند. آذربایجان روز پنجشنبه برای قربانیان این سانحه سوگواری ملی اعلام کرد.
الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان روز پنجشنبه گفت: «این یک تراژدی بزرگ است که به غم بزرگی برای مردم آذربایجان تبدیل شده است.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در مسکو گفت: «ارائه هر گونه فرضیه قبل از نتیجه گیری تحقیقات اشتباه است. ما البته این کار را نخواهیم کرد و هیچ کس نباید این کار را انجام دهد. ما باید تا زمانی که تحقیقات تکمیل میشود، منتظر بمانیم.»
دادستان کل قزاقستان گفته است که تحقیقات هنوز به نتیجهای نرسیده است.
اما یک مقام امریکایی گفت که نشانههای اولیه حاکی از آن است که روسیه این هواپیما را سرنگون کرده است. همزمان، نتایج تحقیقات اولیه در آذربایجان هم نشان میدهد که این هواپیمای مسافربری توسط یک سامانه پدافند هوایی روسیه سرنگون شده است.
چهار منبع آگاه از یافتههای اولیه تحقیقات آذربایجان در مورد سقوط این هواپیما نیز به رویترز گفتند که پدافند هوایی روسیه آن را سرنگون کرد.
پرواز ۸۴۳۲ روز چهارشنبه پس از انحراف از منطقهای در جنوب روسیه در نزدیکی شهر آکتائو در قزاقستان سقوط کرد که مسکو بارها از سامانههای دفاع هوایی علیه حملات پهپادهای اوکراینی استفاده کرده است.
در رسانههای آذربایجان هم برخی از کارشناسان گفتند که آذربایجان انتظار دارد روسیه به ساقط کردن هواپیما اعتراف کند.
چندین شبکه تلویزیونی که تحت کنترول شدید حکومت آذربایجان اند، از روز پنجشنبه شروع به پخش مصاحبه با کارشناسانی کردند که آشکارا از احتمال مسئول بودن روسیه صحبت کردند.
کانال آنیوز گزارش داد که تحقیقات اولیه به این نتیجه رسیده است که هواپیما مورد اصابت قطعه موشک زمین به هوای سامانه دفاعی پانتسیر-اس روسیه قرار گرفته است.
یکی دیگر از وبسایتهای طرفدار دولت به نام کالیبر به نقل از منابع دولتی گفته است که هیچکس ادعا نمیکند که این هواپیما عمداً مورد حمله قرار گرفته است، اما باکو انتظار عذرخواهی روسیه را دارد.
منابع دولتی آذربایجان روز پنجشنبه به یورونیوز هم گفتند که یک فروند موشک زمین به هوای روسیه باعث سقوط هواپیمای خطوط هوایی آذربایجان شد.
به گفته این منابع، این موشک در حین پرواز یک پهپاد بر فراز گروزنی به پرواز شماره ۸۴۳۲ شلیک شد و قطعات آن به مسافران و خدمه کابین اصابت کرد که در کنار هواپیما در اواسط پرواز منفجر شد.
این منابع گفتند که هواپیمای آسیب دیده علیرغم درخواست خلبانان برای فرود اضطراری، اجازه نشست در هیچ فرودگاه روسیه را نداشت و دستور داده شد که از دریای خزر به سمت آکتائو در قزاقستان پرواز کند.
شرکت هواپیمایی آذربایجان اعلام کرد که پرواز ۸۴۳۲ خطوط هوایی آذربایجان که از باکو، پایتخت این کشور به سمت گروزنی در روسیه در حرکت بود، در حدود سه کیلومتری شهر آکتائو در قزاقستان فرود اضطراری داشت و آتش گرفت.
سازمان دیدبان هوانوردی روسیه در پی این رویداد اعلام کرد که اطلاعات اولیه نشان میدهد خلبان پس از برخورد پرنده با هواپیما، تصمیم به فرود اضطراری گرفته است.
