ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در کابل اعلام کرد که ۹۰۰ کیلوگرم موی زنانه و تعداد زیادی از آلات موسیقی را در منطقه ده سبز کابل سوزانده است. امر به معروف طالبان دلیل این اقدام را «حفظ ارزشهای اسلامی و کرامت انسانی» خوانده است.
این اداره طالبان تأکید کرده که اقدامات آنها در هماهنگی با مردم و به هدف رعایت موازین اسلامی انجام شده است.
طالبان رویکرد سختگیرانهای نسبت به موسیقی داشته و آن را «غیر اسلامی» میدانند.
این گروه از زمان بازگشت به قدرت در اسد ۱۴۰۰، با ممنوعیت موسیقی، ابزارهای موسیقی را نیز آتش زده است. به دلیل محدودیتهای طالبان، آموزشگاههای موسیقی، استودیوهای ضبط و فروشگاههای آلات موسیقی در افغانستان بسته اند.
محتسبین طالبان با حمله به برخی از این مکانها، سازهای موسیقی را تخریب کرده یا سوزاندهاند.
طالبان در خبرنامه خود مشخص نکردهاند که مویهای زنان چگونه و از کجا جمعآوری شده است.
به دنبال افزایش فقر و بیکاری در افغانستان، بسیاری از زنان مجبور شدهاند برای تأمین نیازهای اولیه زندگی، موی خود را بفروشند.
گفته میشود که خرید و فروش موی سر پیش از این در ایران رایج بوده و این موها پس از فروش، عمدتاً برای ساخت کلاهگیس به کار گرفته میشود.
طالبان "خرید و قاچاق" موی انسان را ممنوع کرده است.
منابع محلی به افغانستان اینترنشنال تایید کردند که طالبان در تخار، قیس راحلم، مدیر انسجام مرکز دوم تذکره الکترونیک در این ولایت را بازشت کرده است. به گفته منابع، افراد طالبان روز سهشنبه ۹ دلو، وارد محل کار قیس راحلم شدند و او را با خود بردند.
علت بازداشت او مشخص نیست و مقامهای طالبان تاکنون رسما در این مورد اظهار نظر نکردهاند.
منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که تاکنون از سرنوشت قیس راحلم هیچ اطلاعی در دست نیست و مشخص نیست که او به کجا منتقل شده است.
قیس راحلم از زمانی که مرکز دوم تذکره الکترونیک در تخار شروع به فعالیت کرد، به عنوان مدیر انسجام ایفای وظیفه کرد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از سفر به کابل گفت که منافع ملی ایران با بسیاری از مسائل افغانستان گره خورده است. آقای عراقچی افزود با توجه به چالشهایی که در افغانستان وجود دارد، گفتوگو و تعامل با طالبان ضروری است.
عباس عراقچی صبح یکشنبه هفتم دلو در راس یک هیئت سیاسی و اقتصادی به کابل سفر کرد و با رئیسالوزرا و وزیران خارجه و دفاع طالبان دیدار کرد.
این اولین سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی به کابل پس از بازگشت طالبان به قدرت در اسد ۱۴۰۰ بود.
عراقچی در دیدار با مقامهای طالبان تاکید کرد که فصل جدیدی از روابط میان جمهوری اسلامی و افغانستان آغاز خواهد شد.
عباس عراقچی پس از سفر به کابل، چالشها در برابر زبان فارسی، حقابه، امنیت مرزها، امنیت داخل افغانستان، امنیت شیعیان، امنیت بازرگانان، مواد مخدر، گروههای تروریستی و داعش را «چالشهای بسیار مهم» خواند.
رسانههای داخلی جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۱۰ دلو گزارش دادند که عباس عراقچی در حاشیه جلسه هیئت دولت، به خبرنگاران گفت: «منافع ملی ما با این مسائل گره خورده و طبیعی است که باید گفتوگو و تعامل» داشته باشیم.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی افزوده که صرف نظر از اینکه به لحاظ سیاسی روابط ایران با افغانستان در چه سطحی است و اینکه آیا شناساییهای لازم صورتگرفته یا نه، حلوفصل این مسائل از طریق گفتوگو و دیپلوماسی یک ضرورت است.
روزنامه جمهوری اسلامی اما پیشتر با نقد سفر عراقچی به افغانستان، طالبان را گروهی «عقبافتاده» خواند. این روزنامه، از طالبان بهعنوان گروهی «شورشی، خشن و عقبافتاده» یاد کرد که مشروعیت و مقبولیت داخلی ندارد.
همزمان با انتقادها، سفیر جمهوری اسلامی در افغانستان اعلام کرد که سفر عباس عراقچی به کابل به معنای به رسمیتشناسی حکومت طالبان نیست.
انورالحق احدی، عضو هیئت مدیره صندوق امانی افغانستان در سوئیس میگوید تعلیق کمکهای امریکا پیامد «فوقالعاده دردناکی» برای افغانستان دارد.
آقای احدی در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال افزود که تعلیق و قطع این کمکها به اقتصاد افغانستان ضربه وارد میکند. او معتقد است که تعلیق کمکها ارزش افغانی را کاهش خواهد داد و منجر به افزایش بیکاری و فقر در افغانستان خواهد شد.
آقای احدی، وزیر مالیه پیشین افغانستان بود و در حال حاضر یکی از چهار عضو هیئت مدیره صندوق امانی افغانستان در سوئیس است.
او روز چهارشنبه، ۱۰ دلو در مصاحبه با افغانستان اینترنشنال گفت در گام نخست کسانی از تعلیق کمکهای امریکا ضرر میبینند که به صورت مستقیم این کمکها را دریافت میکردند.
به گفته او، در چند سال گذشته کمکهای مالی امریکا در بخشهای ارائه خدمات غذایی، بهداشتی، آموزشی و در این اواخر در بخشهای توسعهای به مصرف میرسید.
انورالحق احدی گفت که سقف کمکهای بشردوستانه به افغانستان به صورت تخمینی به ۱.۸ میلیارد دالر میرسد که این رقم حدود ۱۵ درصد اقتصاد افغانستان را تشکیل میدهد.
به باور احدی، کاهش ارزش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی یکی از پیامدهای «فوری» و منفی تعلیق این کمکها است. او هشدار داد که با کاهش ارزش پول افغانی قیمتها نیز افزایش خواهد یافت.
ناتوانی بانک مرکزی
بانک مرکزی افغانستان، تحت کنترول طالبان در یک هفته اخیر برای ثبات مالی و حفظ ارزش افغانی میلیونها دالر به باراز عرضه کرده است.
طالبان همچنین با کنترول شدید بازار ارز، تلاش کرد از کاهش بیسابقه افغانی در برابر ارزهای خارجی به خصوص دالر جلوگیری کند.
آقای احدی میگوید بانک مرکزی تحت کنترول طالبان به اندازه کافی دالر در اختیار ندارد و به گفته او مردم نیز به این بانک باوری ندارد تا بتواند با عرضه مداوم دالر ارزش پول افغانی را در مقابل ارزهای خارجی حفظ کند.
او تاکید کرد که ممکن است ۹۰ میلیون دالری که طالبان به بازار عرضه کرده از منابع بانک مرکزی نباشد. او احتمال داد که این پول شاید کمکهای بینالمللی به افغانستان است که به بانک مرکزی سپرده میشود.
تعلیق کمکهای خارجی ایالات متحده، افغانستان را نیز تحت تاثیر قرار داده و ارزش پول افغانی در برابر ارزهای خارجی کاهش یافته است. یک هفته پیش یک دالر امریکایی در بازار کابل به ۷۳ افغانی تبادله میشد، اما روز سهشنبه ۹ دلو یک دالر امریکایی به ۸۲ افغانی رسید.
نقش صندوق امانی افغانستان در ثبات ارزش افغانی
انورالحق احدی میگوید که صندوق امانی افغانستان که بخشی از ذخایر بانک مرکزی افغانستان را در اختیار دارد در صورت تقاضای بانک مرکزی طالبان میتواند وارد عمل شود و در حفظ ارزش افغانی کمک کند.
او گفت در صورتی که بانک مرکزی درخواست کند این صندوق میتواند به صورت دوامدار در بازار مداخله کند. او گفت از زمان ایجاد این صندوق میان بانک مرکزی و صندوق امانی همکاری وجود نداشته و طالبان از این صندوق درخواست کمک نکرده است.
پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و به تعقیب آن تعلیق کمکهای خارجی امریکا، بانک مرکزی تحت کنترول طالبان دستکم سه بار ارز خارجی دالر وارد بازار کرده است. برپایه بررسیهای افغانستان اینترنشنال، بانک مرکزی طالبان در این مدت ۷۲ میلیون دالر به بازار عرضه کرده است.
بانک مرکزی تحت کنترول طالبان در اطلاعیههای جداگانه، در روزهای ۲۳، ۲۶ و ۲۸ جنوری، به ترتیب ۲۰ میلیون دالر، ۲۵ میلیون دالر و ۲۷ میلیون دالر را به لیلام گذاشته است.
دونالد ترامپ در روز ۲۰ جنوری بهعنوان رئیسجمهور امریکا سوگند یاد کرد و کارش را با صدور دهها فرمان اجرایی آغاز کرد.
طالبان با تزریق ارز خارجی دالر به بازار ارز، در تقلای حفظ ارزش پول افغانی بوده، با این حال، در روزهای گذشته نرخ دالر در برابر افغانی از مرز ۸۰ افغانی هم عبور کرد.
این در حالی است که چندی پیش، یک دالر در بازار ارز کابل در برابر ۶۹ افغانی معامله میشد.
ارزش پول افغانی پس از آن به طور کمسابقهای کاهش یافت که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا با صدور یک فرمان اجرایی تمام کمکهای خارجی ایالات متحده را تعلیق کرد.
وزارت خارجه امریکا اعلام کرده که بیشتر پروژههای کمکهای خارجی امریکا، به جز برنامههای اضطراری غذایی و کمکهای نظامی به اسرائیل و مصر، متوقف میشود.
پس از بازگشت طالبان به قدرت، ارسال پول نقد از طریق محمولههای بشردوستانه به افغانستان تحت کنترول طالبان ادامه یافت.
تزریق ارز خارجی دالر به بازار ارز افغانستان، توانسته بود در ماههای گذشته ارزش پول افغانی را نسبتا با ثبات نگه دارد و طالبان پیوسته از آن به عنوان یکی از «دستاوردهای اقتصادی» خود یاد میکرد.
با انتشار خبر تعلیق کمکهای خارجی امریکا، ارزش دالر در برابر افغانی با سرعت زیاد افزایش یافت.
بانک مرکزی تحت کنترول طالبان تا پیش از ماه ثور پارسال، هفتهای دو بار، از رسیدن بستههای چهل میلیون دالری به کابل خبر میداد.
به دنبال افزایش انتقادها، طالبان از رسانهای کردن دریافت کمکها دست کشید اما در همان زمان، منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که بستههای چهل میلیون دالری همچنان به کابل میرسد.
ایالات متحده که «بزرگترین تامینکننده کمکهای بشردوستانه» در افغانستان است، به دلیل ارسال پول نقد از طریق محمولههای بشردوستانه به افغانستان تحت کنترول طالبان، با انتقادهای گسترده روبهرو شده است.
منتقدان میگویند که طالبان دستکم از بخشی از این پولها برای تقویت حکومت خود استفاده میکند.
برپایه گزارش سیگار که در ماه اکتبر گذشته نشر شده، ایالات متحده در مجموع در بیش از سه سال گذشته ۲۱.۶ میلیارد دالر را به کمک به افغانستان و پناهجویان افغان اختصاص داده است.
به گفته سیگار، ۳.۳۳ میلیارد دالر این پول، تحت عنوان کمکهای بشردوستانه و توسعهای به افغانستان ارسال شده است.
پناهجویان افغان در پاکستان در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفتند که ماموران پولیس این کشور بدون بررسی ویزا از آنها پول طلب میکند. آنان میگویند که بهرغم داشتن مدارک قانونی، هزاران روپیه به عنوان رشوه به پولیس پاکستان پرداخت کرده اند.
بخش پشتوی افغانستان اینترنشنال با برخی از خانوادههای افغان که اخیرا به پاکستان سفر کردهاند، گفتوگو کرده است.
بسیاری از افغانهایی که به دلیل درمان یا تهدیدات امنیتی قصد دارند به کشورهای ثالث بروند و ابتدا به پاکستان رفتهاند، میگویند پولیس این کشور برای ویزا و دیگر اسناد قانونی هیچ ارزشی قائل نیست و تنها خواسته آنها پول است.
در میان این پناهجویان، نسیمه که بهتازگی از طریق مرز اسپین بولدک- چمن به کویته و سپس اسلامآباد رفته است، به افغانستان اینترنشنال گفت: «پولیس از ما درباره ویزا سوالی نمیکرد و مستقیما درخواست پول میکرد.»
سه عضو خانواده نسمیه که گذرنامه و ویزای پاکستان را همراه داشتند، گفتند از قندهار تا اسلامآباد نزدیک به یک میلیون روپیه پرداختند.
نسیمه گفت: «من و دو دخترم ویزای پاکستان داشتیم، اما در دروازه اسپین بولدک-چمن، پولیس ویزای ما را قبول نمیکرد و میگفت پول بدهید. مجبور شدم به ازای هر نفر صد هزار کلدار پرداخت کنم. اصلا به ویزای ما اهمیتی نمیدادند. فکر کردیم چون اینجا مرز است ممکن است این مشکلات وجود داشته باشد و از اینجا به بعد به اسلامآباد بدون مشکل خواهیم رسید، اما پیشبینی من برعکس شد.»
این خانواده میگوید مشکلات اصلی زمانی شروع شد که از کویته به سمت اسلامآباد حرکت کردند. به گفته نسیمه، از کویته تا اسلامآباد، پولیس در هر ایستگاه بازرسی، موتر آنها را برای بررسی اسناد متوقف میکرد، اما بدون نگاه کردن به ویزا، درخواست پول میکرد.
او گفت: «هر ایستگاه فرق داشت، در برخی جاها پولیس به ازای هر نفر ده هزار کلدار و در برخی دیگر بیست هزار کلدار میگرفت. در بسیاری از جاها به پولیس میگفتیم ما ویزا داریم، اما آنها میگفتند ویزا برای ما مهم نیست. اگر میخواهید عبور کنید، باید پول بدهید، در غیر این صورت باید به سمت کویته و چمن برگردید.»
گرفتن ویزای پاکستان و عبور از مرز دیورند نیز برای این خانواده آسان نبود.
نسیمه گفت: «برای سه نفرما نزدیک به هزار دالر هزینه ویزا پرداخت کردیم و چندین ماه منتظر بودیم تا از سفارت پاکستان ویزا بگیریم، اما موفق نشدیم. یک واسطه به من گفت برای سه نفرتان با هزار دالر ویزا میگیرم و این ویزا یکماهه است. چون رفتن به پاکستان برای ما بسیار ضروری بود، مجبور شدم با هزار دالر ویزا بگیرم.»
پس از گرفتن ویزا، این خانواده ابتدا تلاش کرد از طریق تورخم وارد پاکستان شود، اما طالبان به دلیل نداشتن محرم اجازه ندادند: «چند روز در تورخم منتظر ماندیم، اما طالبان گفتند تا زمانی که یک عضو مرد خانواده همراه شما نباشد، به هیچ وجه اجازه عبور به پاکستان را نخواهید داشت.»
او اضافه کرد: «بعدا تلاش کردیم از طریق پکتیکا وارد پاکستان شویم، اما پس از چند روز انتظار، طالبان باز هم اجازه عبور ندادند. ما هر روز میدیدیم که اعضای خانواده طالبان از همان جایی که ما منتظر بودیم، به سمت پاکستان عبور میکردند، اما چون ما عضو خانواده طالبان نبودیم، با وجود داشتن ویزا، این بهانه را میآوردند که چرا مرد همراه شما نیست و اجازه نمیدادند.»
این خانواده در آخرین تلاش خود موفق شد از طریق اسپین بولدک با پرداخت صد هزار روپیه به ازای هر نفر وارد پاکستان شود.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، تنها این خانواده نیست که با مشکلات فراوان به پاکستان رسیده است؛ افراد دیگری نیز روایتهای مشابهی درباره سفرشان به این کشور دارند.
یک زن افغان با نام مستعار رویا، دو ماه پیش در مدت شش روز از کابل به اسلامآباد رسید. او میگوید که ویزای پاکستان نداشته و با هزینه نزدیک به دو هزار دالر توانست خود را از کابل به اسلامآباد برساند.
این زن توضیح داد که قاچاقچیان انسان او را از طریق ولسوالی بهرامچه ولایت هلمند به شهر کویته پاکستان و از آنجا به اسلامآباد رساندند.
رویا گفت: «من تلاش زیادی کردم که ویزای پاکستان بگیرم، اما موفق نشدم. در نهایت شخصی به من گفت که رفتن از طریق اسپین بولدک آسان است، اما از قندهار به ولسوالی بهرامچه هلمند منتقل شدم و از آنجا به کویته و اسلامآباد رسیدم. این مسیر برای من بسیار سخت بود، اما چارهای نداشتم و مجبور بودم که این مشکلات را تحمل کنم.»
به گفته او، پنج تا شش روز سفر در موتر بدون همراه (محرم) برای او سپری شد. بسیاری از افراد تعجب میکردند که چگونه یک زن بهتنهایی از این مسیر خطرناک به پاکستان سفر کرده است.
رویا افزود: «مسیر آنقدر سخت بود که برای عبور از یک رودخانه، موتر را روی یک کشتی قرار دادند. وقتی این شرایط را دیدم، فکر نمیکردم زنده بتوانم به مقصد برسم.»
افغانها در حالی با چنین وضعیتی مواجه هستند که پولیس اسلامآباد حدود یک ماه پیش عملیات بازداشت و بازگرداندن اجباری افغانها به افغانستان را آغاز کرد و تعداد زیادی از افغانها از این کشور اخراج شدند.
برخی از پناهجویان افغان ساکن اسلامآباد به افغانستان اینترنشنال گفتند که پولیس پاکستان حتی افغانهایی را که ویزا و اسناد اقامت قانونی داشتند، به افغانستان بازگردانده است.
هدایتالله، یکی از پناهجویان افغان ساکن اسلامآباد، گفت که پولیس با وجود داشتن همه اسناد، از او پول گرفته است.
او گفت: «من و خانوادهام ویزا داشتیم، اما وقتی ماموران پولیس به خانه ما آمدند و من ویزای اعضای خانوادهام را نشان دادم، گفتند که اگر ویزا داری، ما تو را به یک شرط آزاد میکنیم؛ اینکه افغانهای دیگری را که ویزا ندارند، به ما معرفی کنی. این کار برای من سخت بود، اما در نهایت با پرداخت پول موضوع حل شد.»
با وجود واکنشهای شدید سازمان عفو بینالملل و نهادهای حامی پناهجویان نسبت به بازداشت، آزار و اخراج اجباری افغانها توسط حکومت پاکستان، طالبان تاکنون هیچ واکنش جدی به اقدامات حکومت پاکستان نشان ندادهاند.
حمیدالله، یک پناهجوی افغان که یک سال گذشته را در اسلامآباد سپری کرده و در انتظار انتقال به امریکا است، میگوید که پولیس اسلامآباد با افغانها مانند یک منبع درآمد رفتار میکند و به بهانههای مختلف از آنها پول میگیرد.
او گفت: «اواخر شب در حال رفتن از یک منطقه اسلامآباد به منطقه دیگر با تکسی بودم که پولیسها اسناد من را خواستند. گذرنامه و ویزای پاکستانم را نشان دادم، اما آنها قبول نکردند. به من گفتند که ویزای تو مشکلی ندارد، اما شما افغانها نمکنشناسی میکنید. اینجا زندگی میکنید، اما از تیم کریکت هند حمایت میکنید. راشد خان شما با آنها رابطه خوبی دارد. سپس گفتند که یا به ما پول شیرینی بده، یا تو را به ایستگاه پولیس میبریم.»
زندگی افغانها در پاکستان از مدتها پیش با مشکلات زیادی همراه بوده است، اما تصمیم اخیر رئیسجمهور امریکا، صدها افغان دیگر را با سختیهای بیشتری مواجه کرد.
به دستور دونالد ترامپ، پروازهای ۱۶۰۰ پناهجوی افغان که در پاکستان منتظر انتقال به امریکا بودند، لغو شد.
روزنامه دیلی تلگراف گزارش داد که این افغانها از بریتانیا درخواست پناهندگی کردهاند، اما درخواست آنها رد شده است.
این در حالی است که چند روز پیش نیز پناهجویان افغان ساکن پاکستان از نخستوزیر این کشور درخواست کردند که فرآیند صدور ویزا را به دلایل انسانی آسانتر کند.
