جاناتان هنیک، سفیر امریکا در تاشکند و عصمتالله ایرگاشف، نماینده ویژه رئیسجمهور اوزبیکستان، درباره بهبود وضعیت افغانستان گفتوگو کردند. مقامهای هر دو کشور توافق کردند که با هدف حل و فصل مسائل افغانستان، گفتوگوهای خود را ادامه دهند.
وزارت خارجه اوزبیکستان ۳۰ دلو در خبرنامهای گفته است که در این دیدار بر اهمیت حمایت از تلاشهای جامعه جهانی برای بهبود وضعیت در افغانستان نیز تاکید ویژه شد.
این وزارت جزئیات بیشتری از این گفتوگو را منتشر نکرده است.
اوزبیکستان همانند دیگر کشورها اداره طالبان را به رسمیت نمیشناسد، اما روابط دیپلوماتیک و اقتصادی گسترده با این گروه دارد و سفارت افغانستان در تاشکند را به طالبان واگذار کرده است.
عصمتالله ایرگاشف نماینده ازوبیکستان در امور افغانستان در چند ماه گذشته با سفیر پاکستان، نمایندگان اتحادیه اروپا و سازمانهای بینالمللی نیز دیدارهای جداگانه داشته و درباره افغانستان گفتوگو کرده است.
کمیته بینالمللی صلیب سرخ اعلام کرد که افغانستان همچنان یکی از آلودهترین کشورهای جهان به ماین و مواد منفجره است. این نهاد گفته که با جمعیت هلال احمر افغانستان، تحت کنترول طالبان در مورد افزایش آگاهیدهی در مورد خطرات مواد باقیمانده از جنگ همکاری میکند.
صلیب سرخ روز چهارشنبه یکم حوت در یادداشتی در اکس نوشت که این همکاری در راستای افزایش آگاهی درباره «خطرات آلودگی سلاح» و «ترویج رفتارهای ایمن» است.
این کمیته اعلام کرده که سال گذشته به ۲۴۳ هزار نفر در پنج منطقه اطلاع رسانی لازم را انجام داده است.
پیشتر اعلام شد که بریتانیا بودجه خود را برای پاکسازی ماینهای زمینی در افغانستان افزایش میدهد. این پول به موسسه «هلو ترست» اختصاص مییابد تا همچنان به پاکسازی ماینها و مهمات منفجر نشده در افغانستان در یکسال آینده ادامه دهد.
سفارت بریتانیا در ماه دلو به افغانستان اینترنشنال گفت که مبلغ سه میلیون پوند که معادل حدود ۲۸۰ میلیون افغانی میشود، به موسسه اسکاتلندی هلو ترست اختصاص یافته تا این موسسه در یکسال آينده بودجه مورد نیازش را داشته باشد.
تاکنون آمار دقیقی از ماینها و مواد منفجر ناشده در افغانستان وجود ندارد.
اما بنابر آمار سازمان ملل، نهادهای همکار این سازمان از سال ۱۹۸۹ تاکنون بیش از ۱۴ میلیون قطعه مهمات منفجرنشده، حدود بیش از ۷۵۰ هزار ماین ضدنفر، بیش از ۳۵ هزار ماین ضدوسایل نقلیه و بیش از ۱۳ هزار ماین دستساز را پاکسازی کردهاند.
نورالدین رستمخیل، رئیس انسجام، هماهنگی و تطهیر ماین اداره طالبان در ماه عقرب سال جاری اعلام کرد که ۷۹ کیلومتر مربع از زمین افغانستان آلوده به بمب است.
وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طالبان ماه حمل سال جاری اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳ در انفجار مواد منفجره به جا مانده از جنگ ۱۷۴ نفر جان باختند و ۳۹۰ نفر زخمی شدند.
طالبان در جنگ دو دههای برای اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی افغانستان و نیروهای بینالمللی به رهبری ایالات متحده امریکا از تاکتیک جاسازی ماینهای کنار جاده و ماینهای مقناطیسی و بمبهایی که از راه دور کنترول میشدند، به گستردگی کار میگرفت.
وزارت عدلیه طالبان میگوید در دو روز گذشته ۱۶ هزار و ۷۲۸ جریب زمین را در پنج ولایت شامل سرپل، بدخشان، هرات، بامیان و غور بررسی و دولتی تثبیت کرده است. به تازگی وزیر عدلیه طالبان گفت که مقامهای این گروه در غصب زمین دست دارند و از غاصبان زمین حمایت میکنند.
بر اساس خبرنامههای جداگانه این وزارت در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه اول و دوم حوت، طالبان زمینهای غصب شده دولتی را بررسی و مصادره کرده است.
بر اساس خبرنامه وزارت عدلیه طالبان، در سرپل ۱۶۶۳ جریب، در بدخشان ۱۴۴ جریب و در هرات ۱۰۷۱ جریب زمین «امارتی» تثبیت شده است. همچنین، در بامیان ۸۳۵۰ جریب زمین بازپسگیری شده و در غور ۵۵۰۰ جریب زمین بررسی شده است.
این در حالیست که پیشتر منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند وزیر عدلیه طالبان به دبی رفته است و در هفتههای اخیر در دفتر خود در کابل حاضر نشده است.
عبدالحکیم شرعی، وزیر عدلیه طالبان در یک فایل صوتی که در اختیار افغانستان اینترنشنال قرار گرفته میگوید براساس شکایتهایی که از ولایتها دریافت کرده است ادارات محلی طالبان با او و وزارت عدلیه همکاری نمیکنند. به گفته او مقامهای اداره طالبان در غصب زمین دست دارند یا از غاصبان زمین پشتیبانی میکنند.
او از فساد گسترده و واسطه بازی در میان اعضای طالبان انتقاد کرد و گفت که چندبار از مقامش استعفا داده اما استعفای او پذیرفته نشده است.
طالبان از زمان بازگشت به قدرت، بارها از بازپسگیری زمینهای غصبشده در افغانستان خبر داده است، اما شیوه بررسی و تثبیت این زمینها همچنان نامشخص و مبهم باقی مانده است.
وانگ کی، معاون اجرایی صلیب سرخ چین اعلام کرد این کشور صد هزار دالر نقد و صد هزار بسته کمکی به اداره طالبان میدهد. در سه سال گذشته کمکهای چین به افغانستان تحت کنترول طالبان حدود ۶۴ میلیون دالر اعلام شده درحالیکه در این مدت امریکا بیش از سه میلیارد دالر به افغانستان فرستاده است.
ارگ طالبان در خبرنامهای نوشته است که وانگ کی روز چهارشنبه یکم حوت با عبدالسلام حنفی، معاون رئیسالوزرای طالبان دیدار کرد.
بر اساس خبرنامه ارگ طالبان، وانگ کی در این دیدار گفت: «ما در پی بررسی نیازمندیهای مردم افغانستان هستیم و در هماهنگی با کمیته بینالمللی صلیب سرخ به کمکهای انساندوستانه به ملت افغانستان ادامه خواهیم داد.»
عبدالسلام حنفی از کمکهای چین و کمیته بینالمللی صلیب سرخ تشکر کرده است.
او در این دیدار که پیر کراهنبول، مدیرکل کمیته بینالمللی صلیب سرخ نیز حضور داشت گفت: «مردم افغانستان به نسبت خشکسالیهای پیهم، تغییرات اقلیمی و اخراج مهاجرین افغان از کشورهای بیرونی، نیازمند کمک و همکاریاند.»
درحالیکه کمکهای چین به افغانستان تحت کنترول طالبان ناچیز بوده است اما مقامات امریکایی همواره از نفوذ بیجینگ در افغانستان ابراز نگرانی کردهاند.
پس از خروج نیروهای امریکایی و بازگشت طالبان به قدرت، چین تلاش کرده تا در پروژههای اقتصادی و قراردادهای معادن، نفت و گاز در افغانستان دخیل شود. شرکتهای چینی در این مدت چندین قرارداد استخراج معادن و نفت و گاز را با طالبان امضا کرده است.
دونالد ترامپ پیش از این مدعی شده بود که که با خروج نیروهای امریکا از افغانستان، چین پایگاه هوایی بگرام در شمال کابل را تصرف کرده است. هرچند مقامهای چینی گفتهاند در صدد حوزه نفوذ در افغانستان نیست.
یو شیائو یونگ، نماینده ویژه چین برای افغانستان پیشتر اعلام کرد که بیجینگ در سه سال گذشته به افغانستان تحت کنترول طالبان حدود ۶۴ میلیون دالر کمک کرده است. طبق گزارش سیگار، امریکا نیز در این مدت بیش از سه میلیارد دالر به افغانستان فرستاده است.
درباره کمکهای چین و امریکا به افغانستان بیشتر بخوانید:
میزان کمکهای چین و ایالات متحده به افغانستان، نشان دهنده کمکهای ناچیز چین است.
با بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید، کمکهای خارجی این کشور نیز به تعلیق درآمد.
یک نهاد تحقیقاتی در بررسی شبکه مالی داعش اعلام کرده است که این گروه، بهویژه شاخه خراسان، از حمایتهای مالی در سراسر جهان برخوردار است. در این پژوهش تاکید شده است که شبکه مالی عمومی داعش خراسان، از جایی در افغانستان رهبری میشود.
آدام روسل، پژوهشگر نهاد شبکه جهانی افراطگرایی و فناوری، روز سه شنبه با انتشار این گزارش تاکید کرد که این شبکه با استفاده از پشتیبانی گسترده جهانی، در حال برنامهریزی برای حملات مرگبار آینده است.
طبق این پژوهش، مکتب الصدیق، یکی از شبکههای تامینکننده مالی داعش، با وجود سرکوب مداوم، توانسته است فعالیتهای خود را از سر بگیرد.
در گزارش آمده که فردی به نام تمیم الکردی از سال ۲۰۲۰ مدیریت این دفتر را از مکانی نامعلوم در افغانستان بر عهده دارد اما اطلاعات اندکی درباره او موجود است.
برپایه این پژوهش جدید، شبکههای مالی داعش علیرغم فشارهای بینالمللی، دامنه نفوذ خود را از جنوب آسیا تا شمال افریقا و کشورهای غربی گسترش دادهاند.
طبق این گزارش، مکتب الصدیق مسئولیت تامین مالی بخشهای عمده داعش در آسیا را بر عهده دارد. وزارت خارجه امریکا اعلام کرده است که این دفتر از شرکتهای خدمات مالی ثبتنشده، شبکههای حواله، انتقال پول نقد از طریق حاملان پول نقد و ارز دیجیتال برای تامین مالی نیروهای وابسته به داعش در افغانستان، پاکستان، هند، بنگلادش، مالدیف و فیلیپین استفاده میکند.
بر اساس یافتههای این پژوهش، حملات مرگبار داعش در ایران و روسیه نیز از طریق منابع مالی این شبکه تأمین شده است. بهعنوان نمونه، داعش خراسان دستکم دو هزار دالر دارایی دیجیتال به گروهی در مسکو منتقل کرده که مسئول حمله به یک تالار کنسرت در حومه مسکو بوده است.
بر اساس این پژوهش، داعش خراسان که پیشتر از منابع زیرزمینی و استخراج سنگهای قیمتی افغانستان به ویژه در ننگرهار سود میبرد، پس از تمرکز طالبان بر این معادن، دیگر درآمد چندانی از این طریق ندارد. با این حال، رقابت بین دو طرف بر سر منابع معدنی همچنان ادامه دارد. گزارشها نشان میدهد که داعش تلاش کرده است تا همکاران چینی طالبان را هدف قرار دهد.
چین تاکنون چندین قرارداد معدنی با طالبان امضا کرده است. در حال حاضر، طالبان عمده درآمد خود را از استخراج معادن، نفت، گاز و جمعآوری مالیات تامین میکند، اما همچنان به کمکهای بینالمللی نیز وابسته است.
بر اساس این گزارش، «با وجود دستگیری و کشته شدن برخی از عوامل کلیدی داعش در افغانستان، پاکستان، سومالیا، سوریه و ترکیه در سالهای ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴، مکتب الصدیق توانسته است مجدداً فعالیتهای خود را احیا کند.» این نهاد پژوهشی معتقد است که تداوم این شبکه به دلیل نفوذ جهانی آن و دریافت کمکهای مالی از منابع مختلف در سراسر جهان است.
در این گزارش به نقل از مقامات امریکایی آمده است که ترکیه یکی از مراکز مهم نقلوانتقال مالی داعش بوده است. عوامل داعش از صرافیهای ارز دیجیتال محلی، شبکههای حواله و اپلیکیشنهای انتقال پول مانند پیپال و وسترن یونیون برای وارد کردن پول به کشور و انتقال آن به سایر گروههای وابسته استفاده کردهاند. با این حال، ترکیه اقدامات خود را برای مقابله با این شبکهها و بازداشت عاملان آن افزایش داده است.
طبق آمار رسمی، از جون ۲۰۲۳ تاکنون، بیش از ۳۶ هزار مظنون وابسته به داعش در ترکیه بازداشت شدهاند. همچنین، مقامات این کشور با همکاری دولت تاجیکستان، که خود یکی از مراکز تأمین مالی داعش محسوب میشود، به شناسایی و بازداشت برخی از تامینکنندگان مالی داعش در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ پرداختهاند. در این روند، دو میلیون دالر ارز دیجیتال شناسایی و ضبط شده است. صرافی بایننس نیز اعلام کرده که با بانک ملی تاجیکستان و سایر نهادهای دولتی برای مختل کردن تامین مالی تروریسم همکاری کرده است.
این گزارش نشان میدهد که شبکههای مشکوک مرتبط با داعش در کشورهایی مانند مالدیف، اسپانیا، آلمان و امریکا نیز تحت پیگرد قرار گرفتهاند.
با ادامه سرکوبهای جهانی علیه داعش، این سازمان مجبور خواهد شد روشهای جدیدی برای تامین مالی خود بیابد، همانطور که پیش از این نیز توانسته است خود را با شرایط جدید تطبیق دهد.
این پژوهش تاکید میکند که شبکههای حواله یکی از چالشهای مهم مقامات بینالمللی در مبارزه با داعش محسوب میشوند. اگرچه کنترول سیستمهای انتقال پول غیررسمی عمدتاً بر عهده پولیس محلی است، اما بانکها و دستاندرکاران پرداخت بینالمللی مانند وسترن یونیون، پیپال و وایز باید نظارت دقیقتری بر انتقالهای مشکوک داشته باشند، چراکه در برخی موارد، شبکههای حواله برای جبران نقدینگی از این سامانههای پرداخت استفاده میکنند.
اداره طالبان اعلام کرد که خود را به مفاد اساسنامه رم «مکلف نمیداند» و بنابراین، پیوستن حکومت سابق افغانستان به این اساسنامه، «هیچ گونه اعتبار حقوقی» نزد این گروه ندارد.
طالبان در بیانیهای دادگاه بینالمللی کیفری را متهم کرد که «به عوض اصل عدل و انصاف، بر مبنای تمایلات سیاسی» برخورد کرده است.
در اوایل ماه گذشته، کریم خان، دادستان ارشد دادگاه کیفری بینالمللی، خواستار صدور حکم بازداشت برای هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان و عبدالحکیم حقانی، رئیس دادگاه عالی این گروه شد.
افغانستان در سال ۲۰۰۳ عضویت دادگاه بینالمللی کیفری را که براساس مفاد اساسنامه رم ایجاد شده، به دست آورد.
حکومت طالبان روز پنجشنبه، دوم حوت، در بیانیهای نوشت که این گروه «با همه کشورها خواهان تعامل بر اساس احترام متقابل و استوار بر اصول» است اما با راهکار دادگاه بینالمللی کیفری «موافق نیست.»
طالبان گفته است: «به شمول افغانستان در بسیاری از کشورها میلیونها انسانهای بیگناه که اکثریت آنان را زنان، کودکان و در مجموع افراد ملکی تشکیل میدهند، سرکوب و کشته شدهاند، اما این "محکمه" در خصوص مظالم بزرگ یاد شده خاموش مانده است.»
اداره طالبان همچنین گفت که دادگاه بینالمللی کیفری، در مورد «اشغالگران و دوستانشان که علیه مردم عادی افغانستان جنایات جنگی انجام دادند»، بازخواست و از «مظالم» آنها جلوگیری نکرده است.
طالبان نوشت که با توجه به این موارد، «اعلام می کند که به اساسنامه روم مکلف نمیباشد و الحاق اداره قبلی به اساسنامه مذکور، هیچگونه اعتبار حقوقی ندارد.»
درخواست حکم بازداشت رهبران طالبان
کریم خان، دادستان ارشد دادگاه کیفری بینالمللی، خواستار صدور حکم بازداشت برای هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان و عبدالحکیم حقانی، رییس دادگاه عالی این گروه، شده است. این دو نفر به سرکوب زنان و «جنایت علیه بشریت» متهم شدهاند.
کریم خان پنجشنبه چهارم دلو در بیانیهای اعلام کرد که از قضات دادگاه لاهه خواسته تا حکم بازداشت این دو مقام طالبان را به دلیل اتهام «جنایت علیه بشریت به دلیل خشونت و آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت» تایید کنند.
خان گفت: «زنان و دختران افغان و همچنین جامعه الجیبیتیکیو+با آزار و اذیتی بیسابقه، غیرقابل تصور و مداوم از سوی طالبان روبهرو هستند.»
طالبان از زمان بازپسگیری قدرت در افغانستان در اسد سال ۱۴۰۰، زنان را از مشاغل، اکثر فضاهای عمومی و حق تحصیل در مقاطع بالاتر از کلاس ششم منع کرده است.
هبتالله آخندزاده سال گذشته، ممنوعیت نصب پنجرههایی را اعلام کرد که به محل نشستن یا ایستادن زنان مشرف باشند.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، واخر اسد امسال و در سومین سالگرد بازگشت طالبان به قدرت اعلام کرد در این مدت دستکم یک میلیون و ۴۰۰ هزار دختر در افغانستان از حق تحصیل در مقطع متوسطه محروم شدهاند و سرنوشت یک نسل در این کشور به خطر افتاده است.
دادگاه بینالملی کیفری در جولای ۲۰۰۲ به عنوان تنها دادگاه جزایی بینالمللی به هدف خاتمه فرهنگ معافیت از جنایت آغاز به کار کرد. افغانستان حدود یک سال بعد از تاسیس، به این دادگاه پیوست.
