وزرای خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا در بیانیهای مشترک که روز جمعه منتشر شد، خواستار بازگشت فوری به آتشبس در نوار غزه شدند و از اسرائیل خواستند که دسترسی بشردوستانه را بازگرداند.
در این بیانیه آمده است: «ما از اسرائیل میخواهیم که دسترسی بشردوستانه، از جمله تأمین آب و برق، و همچنین دسترسی به مراقبتهای پزشکی و تخلیه موقت بیماران را طبق قوانین بینالمللی بشردوستانه تضمین کند.»
این وزرا همچنین از تلفات غیرنظامیان ابراز تأسف کردند و از حماس خواستند که گروگانهای اسرائیلی را آزاد کند.
آنها تأکید کردند که درگیری میان اسرائیل و فلسطینیان تنها از طریق یک آتشبس پایدار قابل حل است و هیچگونه راهحل نظامی برای این مسئله وجود ندارد. وزرای خارجه همچنین از حادثهای که منجر به آسیب به دفتر سازمان خدمات پروژههای سازمان ملل در غزه شد، ابراز نگرانی کردند و خواستار تحقیقات در این زمینه شدند.
یک مرد بریتانیایی که قصد داشت با استفاده از بمب خانگی ساخته شده از مواد منفجره موجود در آتشبازی به یک پایگاه نیروی هوایی در شمال بریتانیا حمله کند، به ۳۷ سال زندان محکوم شد.
محمد فاروق، ۲۹ ساله، که الهام گرفته از گروه داعش و از طریق اینترنت رادیکالیزه شده بود، در دادگاه در تابستان گذشته به جرم برنامهریزی برای اعمال تروریستی محکوم شد.
فاروق پیش از محاکمه به داشتن ماده منفجره با هدف تهدید جان افراد و ارتکاب دیگر جرایم اعتراف کرده بود. او در جنوری ۲۰۲۳ در خارج از شفاخانه سنت جیمز در لیدز دستگیر شد، جایی که پیشتر به عنوان پرستار دانشجویی مشغول به کار بود. پولیس در حین دستگیری فاروق، یک بمب خانگی با نزدیک به ۱۰ کیلوگرم مواد منفجره که از آتشبازیها استخراج شده بود، کشف کرد.
بوبی چیما-گروب، قاضی دادگاه، گفت که فاروق ابتدا یک پایگاه در شمال یورکشایر را بهعنوان هدف حمله مورد نظر داشت. این پایگاه علاوه بر نیروهای بریتانیا، توسط نیروهای ایالات متحده نیز استفاده میشود. اما پس از آن که متوجه شد وارد کردن دستگاه خود به محوطه حفاظتشده این پایگاه دشوار است و تصمیم گرفت هدف خود را تغییر دهد.
فاروق به حداقل ۳۷ سال زندان محکوم شد و از درخواست عفو مشروط نیز محروم شد. پولیس مبارزه با تروریسم بریتانیا اعلام کرد که فاروق «به طور خطرناکی نزدیک بود به افراد بیگناه آسیب برساند.»
وزرات بهداشت غزه اعلام کرد که در حملات مرگبار اسرائیل در نوار غزه در دو روز گذشته دستکم ۱۳۰ نفر کشته شدند. همزمان، نیروی موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفل) از طرفها خواست که پیشرفتهای به دست آمده را به خطر نیندازند.
نیروهای موقت سازمان ملل در بیانیهای از طرفهای درگیر خواست که از حمله به غیرنظامیان خودداری کنند و ثبات شکننده ماههای اخیر را نابود نکنند. این سازمان نوشت: «تشدید این وضعیت به هر دلیلی، میتواند عواقب جدی برای منطقه داشته باشد.» همچنین، سازمان ملل از طرفهای درگیر خواست که به تعهدات خود پایبند بمانند.
خبرگزاری دولتی لبنان گزارش داد که نیروهای هوایی اسرائیل به روستاهای زیادی در جنوب لبنان حمله کردهاند. اسرائیل اعلام کرده است که در پاسخ به شلیک راکتها، دهها حمله هوایی به جنوب لبنان انجام داده است.
دن پری، از سردبیران سابق اسوشیتدپرس در خاورمیانه، میگوید عواملی که در ابتدا موجب درگیریها شده بودند، پس از کنار کشیدن دولت اسرائیل از توافق آتشبس، دوباره فعال شدهاند. او افزود که عملیات نظامی دوباره غزه را فراگرفته است.
این روزنامهنگار افزود: «اسرائیل تأکید دارد که دیگر حاضر نیست شبهنظامیان متخاصم و تا دندان مسلح را در مرز خود تحمل کند.» او گفت که حماس نیز تأکید دارد که گروگانهای باقیمانده را باز نخواهد گرداند، مگر اینکه اسرائیل به جنگ و حملات خود پایان دهد.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان همچنان نسبت به افزایش احتمالی خشونتها و مختل شدن توافق آتشبس میان اسرائیل و حزبالله ابراز نگرانی کردهاند. این سازمان اعلام کرد که در حال حفظ مواضع خود و بازگرداندن ثبات نسبی در منطقه است.
این در حالی است که با پایان یافتن مرحله نخست توافق آتشبس و از سرگیری حملات، اسرائیل با موجی از محکومیت بینالمللی روبهرو شده است. روز چهارشنبه، روسیه، اتحادیه اروپا، مصر، ایران، عربستان سعودی، قطر و چندین کشور دیگر به از سرگیری حملات اسرائیل در غزه واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند.
وزارت دفاع نایجریا اعلام کرد که در حمله شبهنظامیان اسلامگرا به مسجدی در جنوب غربی این کشور دستکم ۴۴ غیرنظامی کشته شده و ۱۳ نفر دیگر را به شدت زخمی شدند. این وزارت شام جمعه اعلام کرد که یک گروه اسلامگرای وابسته به داعش عامل حمله بوده است.
این حمله در هنگام نماز عصر در روستای فومبیتا واقع در منطقه روستایی کوکورو در نواحی مرزی نیجریا با کشورهای مالی و بورکینافاسو رخ داده است. این منطقه بهعنوان کانون شورشهای جهادی در غرب آفریقا و پایگاه شبهنظامیان وابسته به داعش شناخته میشود.
تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است.
وزارت دفاع نیجریا در بیانیهای اعلام کرد که جهادگران مسلح، مسجدی را که نمازگزاران برای ادای نماز عصر در ماه رمضان در آن تجمع کرده بودند، محاصره کرده و آنها را «قتلعام» کردند.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است که مهاجمان مسلح اسلامگرا پیش از عقبنشینی، بازار و خانهها را نیز به آتش کشیدند.
دولت نیجریا در پی این رویداد سه روز عزای عمومی اعلام کرده است.
شورش در منطقه ساحل غرب آفریقا زمانی آغاز شد که شبهنظامیان اسلامگرا پس از شورش طوارق در سال ۲۰۱۲، بخشهایی از شمال مالی را تحت تصرف خود درآوردند. این شبهنظامیان از آن زمان در همسایگی نیجریا و بورکینافاسو و اخیراً در شمال کشورهای ساحلی غرب آفریقا مانند توگو و غنا گسترش یافتهاند.
اداره مبارزه با تروریسم پاکستان از بازداشت شمسالله، عامل انتحاری آموزشدیده در افغانستان، در منطقه برکی لاهور خبر داد. این اداره میگوید تحقیقات اولیه نشان میدهد که این فرد تحت نظر فرماندهان جماعتالاحرار، در افغانستان آموزشدیده و سپس از طریق مرز چمن وارد پاکستان شده است.
طبق اعلام اداره مبارزه با تروریسم، در ۱۶۶ عملیات اطلاعاتی در شهرهای سرگودها، راولپندی، پاکپتن، گجرات، چکوال، بهاولپور، بهاولنگر و فیصلآباد، ۱۱ فرد مظنون به فعالیتهای تروریستی دستگیر شدهاند.
بیشتر بخوانید: روسیه برای حل اختلافات میان پاکستان و طالبان اعلام آمادگی کرد
این افراد که با نامهای حیدر سلطان، ولی رحمان، زبیر، امین، اکبر، مقصود خان، ظفر اقبال، ابراهیم قاسمی، محبالله و صدام حسین شناسایی شدهاند، در هنگام بازداشت مقادیر زیادی مواد منفجره، چاشنیهای انفجاری و پول نقد همراه داشتهاند.
جیونیوز گزارش داد که طبق اعترافات شمسالله، وی در افغانستان تحت نظارت سلیمان و قاسم خراسانی، دو فرمانده برجسته گروه جماعتالاحرار، آموزش دیده و برای انجام حملات انتحاری به پاکستان فرستاده شده است.
قاسم خراسانی که یکی از فرماندهان ارشد این گروه محسوب میشود، متهم به طراحی و اجرای قتلهای هدفمند افسران پولیس در لاهور و پیشاور است.
به گفته مقامات پاکستانی، در طول فرایند آموزش، شمسالله و دیگر نیروهای انتحاری تحت استفاده اجباری از مواد مخدر قرار میگرفتند تا کنترولپذیرتر شوند.
اداره مبارزه با تروریسم پاکستان اعلام کرده که یکی از تسهیلکنندگان اصلی این عملیات، فردی به نام علی بوده که شمسالله را به مدت سه روز در لاهور پنهان کرده و جلیقه انفجاری را به او تحویل داده است. نیروهای امنیتی اکنون عملیات گستردهای را برای دستگیری علی و سایر اعضای این شبکه آغاز کردهاند.
پولیس لاهور تأکید کرده است که بازداشت این افراد، گامی مهم در خنثیسازی تهدیدات امنیتی بزرگ محسوب میشود و عملیات برای شناسایی و نابودی کامل این شبکههای تروریستی بدون وقفه ادامه خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: مقام پاکستانی: جنگ را پیش دروازه کسانی خواهیم برد که در عقب خشونتها در پاکستان اند
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه خبر داد که جمهوری اسلامی از طریق واسطهها به دولت امریکا پیامهایی داده است. او گفت جمهوری اسلامی دو راه بیشتر ندارد: توافق یا درگیری نظامی.
استیو ویتکاف در مصاحبه با پادکست تاکر کارلسون در پاسخ به این سوال که آیا مقامات جمهوری اسلامی ایران به نامه دونالد ترامپ جواب دادهاند یا نه گفت: «من مجاز نیستم که درباره جزئیات صحبت کنم، اما آشکارا، از طریق کانالهای غیررسمی، از طریق کشورهای متعدد و مسیرهای ارتباطی مختلف، آنها واکنش نشان دادهاند.»
ویتکاف گفت: «فکر میکنم که این مسئله واقعا این شانس را دارد که بهصورت دیپلوماتیک حل شود. نه به این دلیل که مستقیم با کسی در ایران صحبت کردهام، بلکه از نظر منطقی، به نظر میرسد که این مسیر باید از طریق دیپلوماسی حل شود. باید اینگونه باشد.»
ویتکاف تاکید کرد که ترامپ از جنگ پرهیز میکند، اما در صورت لزوم از نیروی نظامی برای جلوگیری از وقوع جنگ استفاده خواهد کرد.
این در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی اول حمل خود بار دیگر گفت که امریکا در مواجهه با حکومت ایران، هرگز با تهدید به جایی نخواهد رسید. او بار دیگر تهدید کرد که اگر درگیری نظامی در بگیرد، جمهوری اسلامی پاسخ خواهد داد.
علی خامنهای افزود: «ما شروعکننده هیچ جنگی نیستیم اما اگر کسی خباثتی کند، سیلی سختی خواهد خورد.»
او بدون اشاره به مصادیق گفت که مقامات امریکایی سخنان متناقضی بیان میکنند. خامنهای بهصورت مستقیم به نامه فرستاده شده از سوی دونالد ترامپ اشاره نکرد. او ۲۲ حوت ۱۴۰۳ گفته بود که این نامه را دریافت نکرده است.
در انتظار پاسخ رسمی تهران
با این حال، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه در گفتوگوی خود تا تاکر کارلسون تاکید کرد: «رئیسجمهور نامهای به ایرانیها فرستاده است. معمولا باید این طور باشد که ایرانیها به دونالد ترامپ نامه بنویسند. پدافند هوایی ایران در حمله اسرائیل بهشدت آسیب دیده است. آنها امروز در برابر حمله آسیبپذیر هستند. آنها کشوری کوچکتر از ما هستند.»
او افزود: «فکر میکنم که اگر از نیروی قاطع استفاده کنیم، برای آنها بسیار، بسیار بد خواهد بود. و بنابراین، این یک تهدید نیست. من تهدید نمیکنم. اصلا اینطور نیست. پس اگر ایرانیها به این سخنان گوش میدهند، باید بدانند که این سخنان من بهعنوان یک تهدید نیست. این رئیسجمهور است که اختیار صدور چنین دستوری را دارد. بنابراین، در چنین شرایطی، طبیعی خواهد بود که ایرانیها به رئیسجمهور مراجعه کنند و بخواهند از طریق دیپلوماتیک این مسئله را حل کنند. اما این بار، او کسی است که این کار را انجام داده است.»
ویتکاف گفت: «باید بگویم که او این کار را از سرِ ضعف انجام نداده است، زیرا او مردی ضعیف نیست. او مردی قوی است. شاید یکی از قویترین مردانی باشد که در زندگیام دیدهام، شاید هم قویترین. با همه این تفاسیر، او آن نامه را نوشت.»
او درباره متن نامه ترامپ به علی خامنهای گفت: «مضمون کلی آن این بود که او گفت هیچ دلیلی وجود ندارد که ما این مسئله را از طریق نظامی حل کنیم. باید گفتوگو کنیم. باید سوءتفاهمها را برطرف کنیم. باید یک برنامه راستیآزمایی ایجاد کنیم تا هیچکس نگران نظامی شدن برنامه هستهای شما نباشد. و من دوست دارم که به آن نقطه برسیم، زیرا جایگزین آن، جایگزینِ خوبی نخواهد بود. این خلاصهای از آن چیزی است که گفته شد.»
فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه افزود: «رئیسجمهور اذعان کرده که آماده است تا فرصتی برای پاک کردن تمام این مسائل با ایران فراهم کند، فرصتی که ایران دوباره به جهان بازگردد، یک کشور بزرگ شود، دیگر تحت تحریم نباشد و بتواند اقتصاد خود را توسعه دهد. اقتصاد ایران زمانی اقتصادی عالی بود. اما امروز آنها در حال خفه شدن هستند. و هیچ دلیلی برای این وضعیت وجود ندارد. آنها میتوانند به جامعه جهانی بپیوندند و ما میتوانیم روابط بهتری داشته باشیم و آن را گسترش دهیم.»
ویتکاف گفت: «فکر میکنم که او میخواهد با ایران با احترام رفتار کند. او میخواهد اعتمادسازی کند، اگر امکانپذیر باشد. و این همان دستورالعملی است که به دولت خود داده است. امیدوارم که ایرانیها نیز این را مثبت ارزیابی کنند. من قطعا امیدوارم. ممکن است من باشم، ممکن است من و دیگران باشیم، ممکن است من نباشم و شخص دیگری باشد. اما من از این فرصت استقبال میکنم، اگر در آن نقشی داشته باشم.»
پاسخ جمهوری اسلامی
مقامات جمهوری اسلامی تا کنون تایید نکردهاند که پس از نامه دونالد ترامپ پیامی به کاخ سفید دادهاند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، پنجشنبه ۳۰ حوت، در برنامه نوروزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت که نامه دونالد ترامپ بیشتر جنبه تهدید دارد اما «او ادعا میکند فرصتهایی هم وجود دارد».
عراقچی در ادامه گفت جمهوری اسلامی هر دو بُعد تهدید و فرصت را خواهد دید و به این نامه جواب خواهد داد.
عراقچی در ادامه گفت: «ما در شرایط فشار، تهدید و افزایش تحریم قطعا مذاکره مستقیم نخواهیم کرد. پاسخ نامه ترامپ را ظرف روزهای آینده میدهیم و از طریق مقتضی ارسال میکنیم.»
پیش از او نیز اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲۷ حوت گفته بود که فعلا تصمیمی برای انتشار رسانهای نامه ترامپ برای رهبر جمهوری اسلامی گرفته نشده و پاسخ این نامه «بعد از تکمیل بررسیها از طریق مقتضی» داده میشود.
