سازمان همکاری اسلامی حملات اسرائیل به ایران را نقض آشکار قوانین بینالمللی خواند
سازمان همکاری اسلامی بدون اشاره به حمله امریکا به تاسیسات هستهای ایران، حملات اسرائیل به ایران، لبنان، سوریه و غزه را نقض آشکار قوانین بینالملل، حاکمیت و امنیت این کشورها خواند و محکوم کرد.
سازمان همکاری اسلامی پس از نشست دو روزه در استانبول در بیانیهای مشترک خواستار توقف فوری حملات اسرائیل به ایران و غزه و کاهش تنشها در خاور میانه شد. این سازمان افزود که تشدید خطرناک تنشها وضعیت انسانی، اقتصادی و زیستمحیطی منطقه را به طرز نگران کنندهای تهدید میکند.بیانیه مشترک این سازمان خواستار اقدامات بازدارنده جامعه بینالملل برای توقف حملات و پاسخگو کردن اسرائیل شده است. در باره حمله امریکا به ایران اما در این بیانیه اشاره نشده است.
ازمان بر ایجاد یک گروه تماس به منظور حمایت از تلاشهای صلحجویانه در منطقه و کاهش تنشها و حملات اسرائیل به ایران و غزه شدند. بیانیه مشترک همچنین به برگزاری نشست عالی رتبه سازمان ملل درباره جستجوی امکانهای حل و فصل مسالمتآمیز مسئله فلسطین و اجرای قطعنامههای ملل متحد در این زمنیه تاکید کرده است.
پنجاهویکمین نشست سازمان همکاری اسلامی در ۲۱ و ۲۲ جون با حضور بیش از ۴۰ دیپلومات ارشد و وزیران خارجه کشورهای عضو در استانبول برگزار شد. امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان نیز در این نشست شرکت کرد. در بیانیه مشترک این سازمان درباره افغانستان ابراز نظر نشده است.
وزارت خارجه طالبان پیشتر اعلام کرد که امیرخان متقی در حاشیه این نشست با وزیر خارجه ترکیه، پاکستان و شماری از دیپلوماتهای ارشد دیگر کشورها دیدار و درباره روابط این گروه با کشورهای اسلامی گفتوگو کرده است.
وزیر خارجه طالبان در این نشست از کشورهای عضو خواست مانع حملات امریکا و اسرائیل به ایران و غزه شوند. کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و هیچ کشور دیگر تاکنون اداره طالبان را به رسمیت نمیشناسند و در عکس دستهجمعی وزیران خارجه عضو این سازمان نیز به امیرخان متقی اجازه حضور داده نشد.
این در حالی است که سازمان همکاری اسلامی بارها از سیاستهای طالبان درباره زنان و دختران انتقاد کرده و گفته است که ممنوعیت آموزش دختران توسط طالبان، هیچ توجیه دینی و اسلامی ندارد. سازمان همکاری اسلامی پس از سازمان ملل دومین سازمان بزرگ بینالمللی است.
در پی حمله امریکا به تاسیسات هستهای ایران در نظنز، فردو و اصفهان، جمهوری اسلامی ایران تهدید کرده که انتقام این حملات را از امریکا خواهد گرفت.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که پایگاههای نظامی امریکا در خاورمیانه، احتمالا اهداف اولیه حمله انتقامجویانه تهران باشند.
خبرگزاری رویترز روز یکشنبه اول سرطان گزارش داد که دستکم ۳۴ پایگاه نظامی امریکا به شمول پایگاههای هوایی، دریایی، زمینی و تاسیسات راداری در ۱۲ کشور خاورمیانه و شمال افریقا موقعیت دارند.
موقعیت پایگاههای نظامی امریکا در خاور میانه
عربستان سعودی
پادشاهی عربستان سعودی که یکی از رقیبهای اصلی ایران در منطقه به شمار میرود، میزبان دو هزار و ۳۲۱ نیروی امریکایی در دستکم شش پایگاه نظامی خود است. نیروهای امریکایی در سه پایگاه هوایی، دو پایگاه دریایی و یک پایگاه زمینی در شهرهای ریاض، مدینه، جده و تبوک عربستان حضور دارند.
رویترز به نقل از اسناد کاخ سفید نوشته است که این نیروها در هماهنگی با حکومت عربستان سعودی در زمینههای تأمین توانمندیهای پدافند هوایی و موشکی و پشتیبانی از عملیات هواپیماهای نظامی امریکا فعالیت میکنند.
در این میان، شماری از نیروها در پایگاه هوایی شهزاده سلطان در جنوب شهر ریاض مستقر هستند که در زمینه سامانههای پدافند هوایی ارتش امریکا از جمله موشکهای پاتریوت و سامانه دفاع هوایی تاد پشتبانی میکند.
عراق
با وجود خروج شمار زیادی از نیروهای امریکایی از عراق، هنوز هم شمار زیادی از نیروهای امریکایی در این کشور حضور دارند. در حال حاضر، سه پایگاه هوایی و یک پایگاه زمینی امریکا در عراق فعال هستند.
امریکا حضور نظامی خود را در پایگاه هوایی عینالاسد در استان الانبار در غرب عراق حفظ کرده است. رویترز به نقل از کاخ سفید نوشته است که این پایگاه از نیروهای امنیتی عراق پشتیبانی میکند و در ماموریت ناتو نیز مشارکت دارد.
این پایگاه در سال ۲۰۲۰ هم پس از کشتهشدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران در حمله هوایی امریکا، مورد حملات موشکی ایران قرار گرفته بود.
علاوه بر عینالاسد، پایگاه هوایی اربیل در منطقه نیمهخودمختار کردستان عراق در شمال این کشور، بهعنوان مرکز عملیاتی نیروهای امریکایی و ائتلاف عمل میکند. این پایگاه برای تمرینات نظامی و مانورهای رزمی مورد استفاده قرار میگیرد.
کویت
در کویت هم دو پایگاه هوایی و یک پایگاه نیروهای زمینی امریکا موقعیت دارند؛ کمپ عریفجان (Camp Arifjan) که ستاد فرماندهی پیشروی ارتش مرکزی امریکا در آن مستقر است، و پایگاه هوایی علی السالم (Ali Al Salem Air Base) مشهور به صخره (The Rock) در نزدیکی مرز عراق موقعیت دارند.
علاوه براین، کمپ بیورینگ (Camp Buehring) در جریان جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ تأسیس شد. ویبسایت ارتش امریکا نوشته است که از این پایگاه بهعنوان پایگاه مقدماتی برای اعزام واحدهای ارتش امریکا به عراق و سوریه شناخته میشود.
بحرین
بحرین هم میزبان دو پایگاه هوایی و یک پایگاه دریایی امریکا است. مقر اصلی و مرکزی ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا که مسئولیت خلیج فارس، دریای سرخ، دریای عرب و بخشهایی از اقیانوس هند را به عهده دارد، نیز در بحرین موقعیت دارد.
قطر
یک پایگاه هوایی و یک پایگاه زمینی ارتش امریکا در قطر موقعیت دارد. پایگاه هوایی العدید، با مساحتی حدود ۲۴ هکتار، در بیابانهای اطراف پایتخت قطر، دوحه قرار دارد.
این پایگاه، ستاد فرماندهی اصلی فرماندهی مرکزی ایالات متحده (CENTCOM) است. این پایگاه عملیاتهای نظامی امریکا را در گسترهای وسیع از مصر در غرب تا قزاقستان در شرق هدایت میکند.
این پایگاه که بزرگترین پایگاه نظامی امریکا در خاورمیانه بهشمار میرود، حدود ۱۰٬۰۰۰ نیروی نظامی را در خود جای داده است.
امارات متحده عربی
پایگاه هوایی الظفره (Al Dhafra Air Base) که در جنوب ابوظبی واقع شده و با نیروی هوایی امارات بهصورت مشترک استفاده میشود، بهعنوان یک مرکز کلیدی نیروی هوایی امریکا شناخته میشود.
بهگزارش فرماندهی مرکزی نیروی هوایی امریکا (AFCENT)، این پایگاه از ماموریتهای مهم علیه داعش و همچنین از عملیاتهای شناسایی در سراسر منطقه پشتیبانی کرده است.
بندر جبلعلی دبی، هرچند یک پایگاه نظامی رسمی نیست، اما بزرگترین بندر مورد استفاده نیروی دریایی امریکا در خاورمیانه محسوب میشود و بهطور منظم ناوهای هواپیمابر و سایر شناورهای نیروی دریایی ایالات متحده را میزبانی میکند.
عمان
در حاشیه خلیج فارس، پنج پایگاه نظامی امریکا به شمول چهار پایگاه هوایی و یک پایگاه دریایی در عمان موقعیت دارند.
اردن
دو پایگاه ارتش امریکا به شمول یک پایگاه هوایی و یک پایگاه زمینی در اردن هم وجود دارند.
اسرائيل
یک پایگاه نیروی زمینی ارتش امریکا و یک پایگاه راداری امریکا در اسرائيل موقعیت دارند.
مصر و جیبوتی
کشورهای مصر و جیبوتی در شمال افریقا هم میزبان دو پایگاه نیروی دریایی امریکا اند.
ترکیه
در حال حاضر ترکیه هم میزبان دو پایگاه نیروهای هوایی امریکا در منطقه است.
کریم سجادپور، از کارشناسان برجسته امور ایران در موسسه کارنگی نوشت که حمله امریکا تحول عمیقی در ایران و منطقه ایجاد خواهد کرد.
او روز یکشنبه در حساب خود در اکس نوشت که امریکا پس از حملاتش به سایتهای هستهای ایران بر صلح و دیپلوماسی تاکید کرد اما حکومت ایران این اقدام را فصلی دیگر در روابط خصمانه چهل سالهاش با ایالات متحده میبیند.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران امروز در گفتوگو با ایمانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفت که کشورش باید به حمله امریکا پاسخ دهد. اما، سجادپور باور دارد که «بسیاری از گزینههای ایران برای پاسخگویی به حمله امریکا، از نظر استراتژیک معادل بمبگذاری انتحاری است.»
او نوشت: «آنها میتوانند به سفارتخانهها و پایگاههای ایالات متحده حمله کنند، تاسیسات نفتی در خلیج فارس را مورد هدف قرار دهند، تنگه هرمز را مینگذاری کنند، اما رژیم جمهوری اسلامی احتمالاً از پسلرزههای اقدامات خود جان سالم به در نمیبرد.»
مجلس ایران روز یکشنبه طرح بستن تنگه هرمز، یکی از آبراههای بینالمللی استراتژیک برای تجارت و انتقال انرژی را تصویب کرد. این کشور همچنان تهدید کرده که در صورت مشارکت امریکا در حملات اسرائیل به این کشور، به پایگاههای نظامی آن در خاورمیانه حمله خواهد کرد.
سجادپور نوشت که حملات اسرائیل و امریکا هزینههای هنگفت مالی را بر جمهوری اسلامی تحمیل کرده و باعث تحقیر گسترده آن شده است.
او گفت: «بر اساس برآوردها، برنامه هستهای ایران، با در نظر گرفتن هزینههای از دست رفته و تحریمها، حداقل ۵۰۰ میلیارد دالر برای این کشور هزینه داشته است اما اکنون نه انرژی هستهای دارد و نه بازدارندگی اتمی. رژیم ایران در مواجهه با چنین تحقیر عظیمی ممکن است به دنبال راههای مختلفی برای انتقامجویی باشد.»
برخلاف تاکید امریکا بر تسلیمی ایران در برابر خواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه اتمیاش، سجادپور باور دارد که علی خامنهای، رهبر ایران تسلیم دستورات و فشار بیرونی نمیشود. چون، از نظر خامنهای، کوتاه آمدن به معنای امتیازگیری بیشتر ایالات متحده خواهد بود.
ایران بارها گفته است که خواست امریکا برای کنار گذاشتن برنامه هستهای و تولید موشکهای بالستیکاش را نمیپذیرد و آن را جز حقوق مشروع ملی خود میداند. در همین حال، وزیر خارجه ایران گفته است که بیش از این به دیپلوماسی با ایالات متحده باور ندارد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا امروز در مصاحبه با فاکسنیوز گفت که ایران میتواند نیروگاه اتمی داشته باشد اما حق غنیسازی اورانیوم در داخل را ندارد.
با آغاز حمله امریکا، موسوم به عملیات «چکش نیمهشب»، به سایت اتمی ایران در روز شنبه، گروهی از بمبافکنهای بی–۲ از پایگاه خود در ایالت میزوری امریکا به پرواز درآمدند و در مسیر جزیره گوام در اقیانوس آرام دیده شدند.
کارشناسان پرواز این بمبافکنها را بهعنوان پیشزمینهای برای حمله احتمالی امریکا به ایران تفسیر کردند. اما پرواز این جنگندهها صرفاً برای فریب بود.
گروه واقعی متشکل از هفت فروند بمبافکن بی–۲ که با بالهای خفاشی خود شناخته میشوند، بهصورت پنهانی بهسمت شرق امریکا پرواز کردند.
این پرواز که ۱۸ ساعت به طول انجامید، با حداقل ارتباطات انجام شد و در میانه راه سوختگیری هوایی صورت گرفت.
ارتش امریکا یکشنبه این موضوع را فاش کرد.
در حالیکه بمبافکنها به حریم هوایی ایران نزدیک میشدند، یک زیردریایی امریکایی بیش از ۲۴ فروند راکت کروز تاماهاک زمینبهزمین شلیک کرد.
جنگندههای امریکایی نیز بهعنوان طعمه در جلوی بمبافکنها پرواز کردند تا در صورت وجود جنگندهها یا سامانههای موشکی ایران، آنها را شناسایی و منحرف کنند.
این حمله به سه سایت اصلی هستهای ایران، بزرگترین عملیات تاکتیکی تاریخ با استفاده از بمبافکنهای بی–۲ بود و از لحاظ طول مدت، پس از عملیات امریکا در واکنش به حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، دومین عملیات طولانی این هواپیماها محسوب میشود.
بمبافکنهای بی–۲ در این عملیات ۱۴ بمب سنگرشکن جیبییو–۵۷ موسوم به «نفوذگر عظیم مهمات» را رها کردند.
هر کدام از این بمبها ۳۰ هزار پوند (حدود ۱۳٬۶۰۰ کیلوگرام) وزن دارند.
طبق اعلام پنتاگون، در این عملیات بیش از ۱۲۵ هواگرد نظامی امریکا مشارکت داشتند.
از دیدگاه ارتش امریکا، این عملیات یک موفقیت تاکتیکی چشمگیر بود.
ژنرال دن کین، رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح امریکا، یکشنبه در پنتاگون به خبرنگاران گفت: «نیروهای ایرانی حتی یک گلوله هم بهسمت هواپیماهای امریکایی شلیک نکردند و کاملا غافلگیر شدند.»
کین گفت: «جنگندههای ایران پرواز نکردند، و بهنظر میرسد سامانههای موشکی پدافند هوایی ایران نیز در طول ماموریت نتوانستند ما را شناسایی کنند. ما عنصر غافلگیری را حفظ کردیم.»
با این که پرواز و حمله این جنگنده ها موفق بود اما پنتاگون و جامعه اطلاعاتی امریکا هنوز گزارش نهایی خود را درباره موفقیت این حمله ارائه نکرده اند. برخی از مقامهای امریکایی و اسرائیلی روز یکشنبه به نیویارک تایمز گفتند که سایت فردو که از نظر اسرائیل برای برنامه اتمی ایران کلیدی است، آسیب شدید دیده اما برخلاف ادعای ترامپ نابوده نشده است.
شماری از مقامات امریکایی و اسرائیلی روز یکشنبه به روزنامه نیویارک تایمز گفتند که تاسیسات فردو به شدت آسیب دیده اما نابود نشده اند. این در حالیست که رئیسجمهور ترامپ پس از پایان حملات به فردو گفت که این عملیات «موفقیتآمیز» بود و تاسیسات غنیسازی اتمی ایران «کاملاً منهدم شدند.»
این اظهارات اولیه ترامپ با ارزیابیهای محتاطانهتر ارتش امریکا و اسرائیل در تضاد است.
دو مقام مطلع اسرائیلی به این روزنامه گفتند که بر اساس تحلیل اولیه ارتش اسرائیل، تاسیسات هستهای به شدت مستحکم فردو در حمله امریکا متحمل خسارت جدی شده، اما به طور کامل نابود نشده اند. این مقامات همچنین گفتند که ایران احتمالا تجهیزاتی مانند اورانیوم را از این تاسیسات به جای دیگر منتقل کرده است.
یک مقام ارشد امریکایی نیز با تایید اظهارات منابع اسرائیلی، اذعان کرد که فردو به طور کامل نابود نشده، اما به شدت به آن آسیب رسیده و «از دسترس خارج شده است.» او خاطرنشان کرد که حتی ۱۲ بمب سنگرشکن نیز نمیتوانستند این سایت را به طور کامل نابود کنند.
نیویارک تایمز نوشت که اسرائیل و امریکا در حال ارزیابی خسارات تاسیسات فردو اند و آنها هنوز به هیچ نتیجهگیری نهایی نرسیدهاند.
جنگندههای بی-۲ امریکا دستکم ۷ بمب ۱۳ تنی بر تاسیسات فردو ریختند. این بمبهای سنگرشکن برای از میان بردن تاسیسات زیرزمینی نظامی ساخته شده اند. همچنین تاسیسات اتمی نطنز و اصفهان نیز مورد شلیک راکتهای سنگین قرار گرفتند.
مقامات ارشد پنتاگون روز یکشنبه ادعای ترامپ در مورد موفقیت عملیات را تکرار کردند، اما در عین حال تاکید کردند که ارزیابی نهایی تاثیرات این عملیات زمانبر خواهد بود.
ژنرال دن کین، رئیس جدید ستاد مشترک ارتش امریکا گفت که بنا به ارزیابی اولیه هر سه سایت متحمل «خسارت و تخریب شدید» شدهاند، اما افزود که انجام قضاوت نهایی درباره از میان بردن توانایی این تاسیسات و هستهای ایران زود است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک نشست خبری گفت که این کشور در حال «محاسبه خسارات» ناشی از حمله است.
تصاویر ماهوارهای جدید که اندکی پس از حملات امریکا به سایت هستهای فردو گرفته شدهاند، آسیب و حفرههای ناشی از بمبهای امریکایی را نشان میدهند. این تصاویر که توسط پلنت لب گرفته شدهاند، تغییراتی در ظاهر زمین و غبار در نزدیک مکانهای احتمالی حمله را نشان میدهند.
میک مولروی، یکی از مقامات سابق پنتاگون و سازمان سیا، درباره این حمله گفت: «با نوع و مقدار مهمات استفاده شده، احتمالاً برنامه سلاح هستهای ایران دو تا پنج سال به عقب خواهد افتاد.»
او افزود: «یک ارزیابی کامل خسارت جنگی در روزهای آینده برای تعیین دقیقتر آن انجام خواهد شد.»
دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا، گفته که نیروهای امریکایی در خاورمیانه در حالت «آمادهباش کامل» قرار دارند و «به هرگونه حمله تلافیجویانه ایران یا نیروهای نیابتی آن پاسخ خواهند داد.»
او هشدار داد که اگر ایران تصمیم به حملات تلافیجویانه بگیرد، «تصمیم بسیار بدی خواهد بود.»
جنرال دن کین روز یکشنبه در یک نشست خبری درباره حمله امریکا به مواضع هستهای ایران گفت تنها شمار بسیار اندکی از رهبران در واشنگتن از جزئیات و زمان حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی مطلع بودند.
او افزود: «نیروهای ما همچنان در حالت آمادهباش کامل هستند و کاملا در موقعیتی هستند که بتوانند به هرگونه حمله تلافیجویانه ایران یا نیروهای نیابتی پاسخ دهند؛ که چنین حملهای تصمیمی بسیار بد خواهد بود. ما از خود دفاع خواهیم کرد. ایمنی نیروهای نظامی و غیرنظامی ما بالاترین اولویت ماست.»
مقامهای ارشد پنتاگون روز یکشنبه اعلام کردند که ۴۰ هزار نیروی امریکایی مستقر در سراسر خاورمیانه، پیشاپیش از حمله به ایران مطلع نشده بودند.
جنگ میان ایران و اسرائیل، احتمال حملات به نیروهای امریکایی در منطقه را افزایش داده است و همین تهدید احتمالی، فرماندهان امریکایی را واداشته تا تصمیمهای جدی برای کاهش خطر اتخاذ کنند.
سال گذشته، سه سرباز امریکایی در پی حمله پهپادی نیروهای نیابتی مورد حمایت ایران به محل اقامتشان در پایگاهی در اردن کشته شدند. در سال ۲۰۲۰ نیز، پس از ترور قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد جمهوری اسلامی توسط امریکا، تهران ۱۶ موشک به پایگاههای امریکایی در عراق شلیک کرد که در نتیجه آن، دهها سرباز امریکایی زخمی شدند.