روز دوشنبه، نهم سرطان آخرین مهلت بازگشت مهاجران افغان دارای کارت اقامتی (پیاوآر) یا کارت گواهی ثبتنام در پاکستان است. حدود ۱.۴ میلیون افغان دارای این کارتها سال گذشته یک تمدید یکساله دریافت کرده بودند که امروز به پایان میرسد.
مهلت خروج برای افغانهای دارنده کارت گواهی ثبتنام در پاکستان امروز پایان یافت
امروز آخرین مهلت بازگشت مهاجران افغان دارای کارت اقامتی (پیاوآر) یا کارت گواهی ثبتنام در پاکستان است.حدود ۱.۴ میلیون افغان دارای این کارتها سال گذشته یک تمدید یکساله دریافت کرده بودند که اکنون به پایان میرسد.پیشنهاد تمدید اقامت شهروندان افغانستان مقیم پاکستان که کارت گواهی ثبتنام یا پیاوآر دارند، به کابینه پاکستان فرستاده شده است. بنابر گزارشها قرار است کابینه، پیشنهاد تمدید اقامت سه تا شش ماهه دارندگان این کارتها را بررسی کند.رسانههای پاکستانی روز یکشنبه هشتم سرطان گزارش دادند که موضوع تمدید اقامت پناهجویان افغان دارای کارت گواهی ثبتنام، در نشستی در سطح عالی بررسی شده است.به گفته منابع، وزارت امور اقوام و قبایل و وزارت داخله پاکستان هنوز خلاصهای برای درخواست تمدید به کابینه فدرال ارائه نکردهاند.با این حال، منابع به افغانستان اینترنشنال میگویند پیشنهاد تمدید ششماهه در حال بررسی است و انتظار میرود به زودی ارائه شود.قیصرخان آفریدی، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان میگوید دولت پاکستان در حال بررسی تمدید اقامت مهاجران افغان دارای کارت پیاوآر به مدت ۳ تا ۶ ماه است.
به تازگی یک نشست در سطح بلند میان نمایندگان وزارت امور اقوام و قبایل، وزارت خارجه، وزارت داخله و نهادهای امنیتی پاکستان برگزار شده است.
در این نشست، وضعیت کنونی مهاجران، نگرانیهای امنیتی و نیازهای بشردوستانه مورد بررسی قرار گرفته است.
آفریدی تأیید کرده که پیشنهادهای مربوط به تمدید به کابینه فدرال ارائه شده و انتظار میرود تصمیم نهایی به زودی اتخاذ شود.
او گفته است که این تمدید احتمالی بهعنوان یک اقدام بشردوستانه تلقی میشود.
کارتهای پیاوآر برای شمار قابلتوجهی از مهاجران افغان ثبتشده در پاکستان، هویت قانونی و اجازه اقامت موقت فراهم میکند.
بر مبنای آمار آژانس پناهندگان ملل متحد، آمار مهاجران افغان در پاکستان به سه و نیم میلیون نفر میرسد. از این میان یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر کارت اقامت پیاوآر و ۸۰۰ هزار نفر دیگر کارت ایسیسی دارند. ۶۰۰ هزار مهاجر فاقد مدارک رسمی اقامت هستند.
پیش از این نیز حکومت پاکستان به تاریخ ۲۰ سرطان سال گذشته اقامت ۱.۴۵ میلیون پناهجوی افغان را برای یک سال تمدید کرد.
براساس آمارهایی که برخی نهادها در اختیار افغانستان اینترنشنال قرار دادهاند، در فاصلهی ۱ تا ۷ سرطان ۱۴۰۴، مجموعاً ۱۳۷ هزار و ۸۲۲ نفر از ایران به افغانستان بازگشتهاند. از این میان، شمار زنان بیش از ۴۰ هزار نفر گزارش شده و حدود ۱۶ هزار و ۶۰۰ کودک زیر پنج سال نیز در میان بازگشتکنندگان قرار داشتهاند؛ آماری که بهگونهای تقریباً برابر میان دختران و پسران تقسیم میشود. همچنین، بیش از ۹۷ هزار مرد در این بازه زمانی از ایران اخراج شده یا بهصورت داوطلبانه به کشور بازگشتهاند.
این ترکیب جمعیتی، در مقایسه با موجهای پیشین بازگشت مهاجران، دگرگونی آشکاری را به تصویر میکشد. اگرچه مردان همچنان بخش عمدهی جمعیت بازگشتی را تشکیل میدهند، اما اکنون نزدیک به یکسوم کل بازگشتکنندگان را زنان و بیش از یکدهم را کودکان خردسال تشکیل میدهند. در مجموع، حدود ۴۱ درصد از بازگشتکنندگان در این بازه زمانی را زنان و کودکان تشکیل دادهاند؛ آماری که حاکی از درگیر شدن گستردهی خانوادهها در این مرحله از بحران مهاجرت است.
بازگشت فزاینده در میانه هفته
روند بازگشت در روزهای میانی هفته با شتاب چشمگیری افزایش یافت. در فاصلهی ۳ تا ۶ سرطان ۱۴۰۴، همزمان با اعلام آتشبس میان ایران و اسرائیل، شمار عبورکنندگان از گذرگاه مرزی اسلامقلعه از مرز ۱۸ هزار نفر در روز فراتر رفت و تنها در تاریخ ۶ سرطان، این رقم به نزدیک به ۳۶ هزار نفر رسید.
در همین بازهی زمانی، ورود زنان و کودکان نیز به بالاترین سطح خود رسید. بهعنوان نمونه، در تاریخ ۲۶ جون، بیش از ۵٬۶۰۰ زن و دستکم ۱٬۷۰۰ کودک خردسال از طریق مرز وارد افغانستان شدند. چنین حجمی از بازگشت زنان و کودکان در فاصلهی چند روزه، در سالهای اخیر بیسابقه گزارش شده است.
مقامهای محلی در ولایت هرات از فشار سنگین بر ظرفیتهای اسکان، خدمات صحی و روند رسیدگیهای اولیه خبر دادهاند. بهگفتهی این منابع، ورود هزاران خانواده تنها در عرض چند روز، نهادهای امدادی و ساختارهای حکومتی را با چالشهای جدی و فزاینده مواجه ساخته است.
در کنار نهادهای امدادی، شماری از شرکتهای خصوصی نیز مسئولیت تهیه غذا، حملونقل و تأمین برخی منابع اولیه را بر عهده گرفتهاند. منابع محلی میگویند که مقامهای طالبان نیز وظیفهی هماهنگی و جمعآوری کمکها را در گذرگاه مرزی اسلامقلعه به عهده دارند.
با وجود این اقدامات، ناظران نسبت به کمبود شدید امکانات در محل هشدار دادهاند. بهویژه گروههای آسیبپذیر مانند کودکان، زنان باردار و سالمندان، همچنان با چالشهای جدی در زمینهی دسترسی به سرپناه، مراقبتهای صحی و تغذیه روبهرو هستند.
حالوش گفته است این گزارش را بر اساس روایت مستقیم مخاطبان پیامک و بررسی محتوای رسمی پیام، تنظیم کرده است.
بر اساس این گزارش، یکی از دریافتکنندگان پیامک، مردی ۳۵ ساله متولد ایران با چهار فرزند، خانه، موتر و سابقه چند دهه اقامت در ایران است. او به حالوش گفته که هرگز افغانستان را ندیده و نمیداند اکنون باید چه کار کند.
حالوش افزوده است که این افراد، با وجود داشتن زندگی تثبیتشده، ناگهان در معرض اخراج از اردوگاهها قرار گرفتهاند و این اقدام آنان را میان دو راهی ترک همهچیز یا مواجهه با فشار و برخوردهای سختگیرانه قرار داده است.
در روزهای اخیر، جمهوری اسلامی پس از آتشبس با اسرائیل، اخراج و فشارها علیه مهاجران افغان را تشدید کرده است.
در حدود یک هفته گذشته، دهها هزار مهاجر افغان از ایران اخراج شدهاند. این مهاجران از بدرفتاری ماموران ایرانی نیز شکایت میکنند.
