صالح محمد خلیق، شاعر و نویسنده افغان در گذشت

صالحمحمد خلیق، شاعر و نویسنده نامآشنای کشور و رئیس سابق اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ، روز سهشنبه هفتم اسد در ۶۹ سالگی درگذشت. براساس گزارشها، آقای خلیق بر اثر حادثهای ترافیکی درگذشته است.

صالحمحمد خلیق، شاعر و نویسنده نامآشنای کشور و رئیس سابق اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ، روز سهشنبه هفتم اسد در ۶۹ سالگی درگذشت. براساس گزارشها، آقای خلیق بر اثر حادثهای ترافیکی درگذشته است.
صالحمحمد خلیق شاعر، نویسنده، پژوهشگر و روزنامهنگار افغان بود که در سال ۱۳۳۴ خورشیدی در شهر مزار شریف زاده شد و سالها در عرصه فرهنگ و ادبیات کشور فعالیت کرد.
«سلام به آفتاب»، «کاج بلند سبز»، «تاریخ ادبیات بلخ» و «ساحههای باستانی و بناهای تاریخی بلخ» در کنار دهها مجموعه شعری و پژوهشی دیگر از او منتشر شده است.
خلیق که سالها ریاست انجمن نویسندگان بلخ را به عهده داشت، از ۱۳۸۳ الی ۱۳۹۹ خورشیدی رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ این ولایت بود و در گسترش فعالیتهای فرهنگی در آنجا نقش مهمی ایفا کرد.
او به پاس خدمات فرهنگی و ادبی خود، مدال دولتی غازی میر مسجدی خان را از سوی ریاست جمهوری افغانستان دریافت کرده بود.
همچنین لقب «پژوهشگر بلخ» از سوی دفتر مقام ولایت بلخ، عنوان «نویسنده پیشکسوت بلخ» از سوی نهاد دانشآموختگان افغانستان و لقب «نخبه بلخ» از سوی انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان به او اعطا شده است.

پس از هشدار تازه رئیسجمهور امریکا به روسیه درباره توقف جنگ در اوکراین، کرملین اعلام کرد که همچنان متعهد به روند صلح باقی میماند. دونالد ترامپ روز گذشته به روسیه ۱۰ تا ۱۲ روز فرصت داد تا جنگ را متوقف کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز سهشنبه، هشتم اسد در پاسخ به خبرنگاران گفت: «ما اظهارات دیروز رئیسجمهور ترامپ را مدنظر قرار دادیم.»
او همچنین از کند شدن روند عادیسازی روابط بین روسیه و امریکا ابراز تاسف کرد.
دونالد ترامپ روز دوشنبه گفته بود که از رفتار ولادیمیر پوتین «بسیار ناامید» شده است.
با این حال، آقای پسکوف افزود که مسکو هنوز علاقهمند به بهبود این روابط با واشنگتن است و برای پیشرفت در این مسیر، «به ابتکار دو طرف نیاز است».
با وجود هشدار جدید امریکا، سخنگوی کرملین تأکید کرد: «عملیات ویژه ادامه دارد، اما ما همچنان به روند صلح برای حل بحران اوکراین و حفظ منافعمان متعهد هستیم.»
در همین حال، حملات شبانهٔ ارتش روسیه به مناطق مختلف اوکراین ادامه یافته که به گفتهٔ مقامات محلی، دستکم ۲۵ کشته و حدود ۵۰ زخمی برجای گذاشته است.

سند دریافتی افغانستان اینترنشنال از وزارت کار طالبان نشان میدهد که بیشتر فرصتهای شغلی برای کارگران افغان در قطر، غیرتخصصی بوده و شرایط دشواری از جمله داشتن مدرک دانشگاهی برای استخدام تعیین شده است. در این میان وظایفی چون شیردوشی، خدمتکاری، نظافتچی و آشپزی دیده میشود.
در این فهرست، تنها دو فرصت شغلی تخصصی دیده میشود که شامل مهندسی برق و بخش فنی موترهای برقی است.
شماری از متقاضیان گفتهاند که برای ثبتنام در این روند به دفاتر تعیینشده مراجعه کردهاند، اما ازدحام صدها نفر باعث شده که این روند بهطور نامنظم پیش برود.
یکی از ساکنان کابل به افغانستان اینترنشنال گفت: «ازدحام مردم بسیار زیاد است و در کنار آن، طالبان برای موقعیتهای شغلی غیرتخصصی، مدرک دانشگاهی درخواست میکنند.»
یکی دیگر از متقاضیان در ننگرهار گفت: «اگر کسی بخواهد آشپز هم بشود، باید فارغالتحصیل دانشگاه باشد یا تجربه کاری در یک هتل پنجستاره داشته باشد.»

پیشتر وزارت کار و امور اجتماعی طالبان اعلام کرد که روند ثبتنام کارگران برای اعزام به قطر در ۱۴ بخش تخصصی آغاز شده و متقاضیان میتوانند در بیش از ۲۰ ولایت و در زونهای مختلف افغانستان برای اعزام به قطر درخواست دهند.
با اینحال این گروه تاکنون جزئیات بیشتری درباره سازوکار استخدام، نحوه گزینش کارگران و دیگر معیارها و امتیازات ارائه نکرده است.
بیشتر بخوانید: وزارت کار طالبان نامنویسی کارگران متقاضی اعزام به قطر را آغاز کرد
روند ثبتنام از روز سهشنبه، هفتم اسد، آغاز شده و تصاویر رسیده به افغانستان اینترنشنال، ازدحام گسترده صدها متقاضی را در مراکز ثبتنام نشان میدهد.

با آغاز روند رسمی اعزام کارگران افغان به قطر از سوی طالبان، هزاران تن از افراد جویای کار روز سهشنبه در برابر مراکز ثبتنام در کابل صف بستند.
این برنامه که از سوی طالبان با هدف جلوگیری از مهاجرتهای غیرقانونی معرفی شده، با استقبال گسترده کارگران مواجه شده است؛ اما نبود شفافیت در روند گزینش و ضعف در مدیریت ثبتنام، نگرانیهایی را میان متقاضیان برانگیخته است.
تصاویر و ویدیوهایی که به افغانستان اینترنشنال رسیده، نشان میدهند صدها مرد در هوای گرم، ساعتها در صف ایستادهاند تا بتوانند برای رفتن به قطر نامنویسی کنند. یکی از متقاضیان در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال اظهار داشت که نیروهای طالبان از گرفتن تصویر و ویدیو در محل جلوگیری میکنند و هیچگونه نظم مشخصی در فرایند ثبتنام وجود ندارد.
بر اساس اطلاعات منابع، بسیاری از افرادی که برای اعزام به قطر انتخاب شدهاند، از نزدیکان و وابستگان طالبان هستند. همچنین به گفته آنان، تنها افرادی که ارتباط یا وابستگی با طالبان دارند، شانس بیشتری برای پذیرفتهشدن دارند.
بسیاری از کارگرانی که در مقابل مراکز ثبتنام صف کشیدهاند، افرادی هستند که تخصص رسمی در زمینه کارهای مشخصشده ندارند.
وزارت کار و امور اجتماعی طالبان اعلام کرده است که در مرحله نخست، ۷۰۰ کارگر ماهر به قطر اعزام خواهند شد. این رقم بخشی از ظرفیت پیشبینیشدهی اولیه است که مجموع آن به ۳۱۰۰ نفر میرسد و در نهایت، هدف این برنامه اعزام ۷۰۰۰ کارگر افغان به بازار کار قطر است. بنا بر توافق میان دو طرف، کارگران در یازده بخش مختلف، از جمله مهندسی برق، خدمات هتلداری، رانندگی، آشپزی، نظافت و تعمیر خودروهای برقی جذب خواهند شد.
جزئیات تقسیم سهمیههای فرستادن کارگران به قطر نیز از سوی طالبان به تفکیک حوزههای جغرافیایی افغانستان مشخص شده است. این افراد بر اساس تخصص در سه بخش «برق»، « کار با ماشینآلات» و «امور فنی تخنیکی» دستهبندی شدهاند.
تهینج: طالبان روند فرستادن کارگران به قطر را «بزرگنمایی» میکنند
با این حال، برخی از کارشناسان نسبت به اجرایی بودن این برنامه با روند کنونی آن ابراز تردید کردهاند. بشیراحمد تهینج، وزیر پیشین کار و امور اجتماعی افغانستان در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفته است که اگرچه قطر به نیروی کار خارجی نیاز دارد، اما تنها کارگرانی که مهارت و مدارک لازم را دارند از شانس جذب برخوردار خواهند بود.

به گفته تهینج، در گذشته نیز بین چهار تا پنج هزار کارگر افغان در قطر مشغول به کار بودهاند و بیشتر آنها در جریان آمادهسازی این کشور برای جام جهانی فوتبال استخدام شده بودند. او میافزاید که اکنون شرکتهایی که با طالبان در ارتباط هستند، بدون شفافیت و رقابت، اجرای این پروژه را در اختیار گرفتهاند. تهینج میگوید بیشتر متقاضیان کنونی، فاقد آموزش تخصصی و مدارک معتبر کاری هستند و به گفته او قطر به کارگران ماهر نیاز دارد، نه هر کارگری.
تهینج تأکید میکند که این برنامههای محدود، تأثیر چشمگیری بر وضعیت اشتغال در کشور نخواهد داشت.
طالبان اما این روند را گامی مؤثر در راستای کاهش بیکاری و گشایش فصل جدیدی از همکاریهای منطقهای میدانند. روز گذشته، معاون اقتصادی ریاست الوزرای طالبان در مراسم رسمی آغاز این روند، اعزام کارگران به خارج را بخشی از تلاش برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور عنوان کرد.
این در حالیست که در ماههای اخیر، روند اخراج مهاجران افغان از کشورهای همسایه، بهویژه ایران، شدت گرفته و صدها هزار نفر از این کشور بازگردانده شدهاند. به گفته نهادهای مستقل، بسیاری از این افراد، کارگران روزمزد و فاقد منابع مالی بودهاند که بازگشتشان، بر بحران بیکاری در داخل افغانستان افزوده است.

دنی کروگر، نماینده پارلمان بریتانیا از حوزه ویلتشایر، نسبت به ورود پناهجویان افغان از طریق یک مسیر مهاجرتی مخفیانه به بریتانیا هشدار داد. او گفت که برخی از این افراد هیچ ارتباطی با نیروهای بریتانیایی نداشتهاند و ممکن است دارای پیشینه مجرمانه باشند.
او گفت که از زمان سقوط کابل در اسد ۱۴۰۰، با وزارت دفاع، وزارت داخله و شورای ویلتشایر همکاری کرده تا سربازان و مترجمان افغان بهطور امن در این منطقه اسکان داده شوند.
با این حال به گفته آقای کروگر انتقال بخشی از پناهجویان افغان به بریتانیا در زمان دولت قبلی محافظهکار اجرا شده، و نمایندگان مجلس نیز از آن بیخبر ماندهاند.
این نماینده پارلمان بریتانیا خواستار شفافسازی دولت درباره دلایل مخفی نگهداشتن این طرح و تعداد افرادی شده که از این طریق وارد کشور شدهاند.
آقای کروگر در نامهای به وزیر دفاع بریتانیا، درخواست پاسخ درباره تأثیر این روند بر خانههای نظامی و خدمات محلی شده، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
این نماینده بریتانیایی ضمن حمایت از اسکان نیروها و مترجمان افغان حامی بریتانیا حمایت و تأکید کرد که منطقه ویلتشایر تعداد زیادی از خانوادههای افغان را نسبت به ظرفیت خود پذیرفته است.
او در ارزیابی خود گفته که این موضوع فشار زیادی بر مکاتب، خدمات بهداشتی و بافت اجتماعی منطقه وارد کرده است.
دنی کروگرهمچنین گفت که انتظار میرود بیشتر خانوادههای افغان در آینده به شهرها نقل مکان کنند، چرا که زندگی در مناطق روستایی برای آنان دشوارتر است.
او از برنامه دولت برای کاهش استفاده از خانههای نظامی برای اسکان پناهجویان استقبال کرده و خواستار اجرای جدی آن شده است.

مسئولان اداره ملی احصائیه و معلومات طالبان در برنامه تشریح دستاوردهای یکساله این اداره اعلام کردند که صادرات افغانستان در سال گذشته به حدود ۱.۷ میلیارد دالر رسیده است. طالبان میگوید کالاهای عمده صادراتی شامل انجیر خشک، پنبه، کشمش، آنغوزه و زغالسنگ بوده است.
طالبان میگوید که صادرات این اقلام حدود ۴۱ درصد مجموع صادرات کشور را تشکیل داده است.
براساس اداره ملی احصائیه و معلومات طالبان، کشورهای پاکستان، هندوستان، امارات متحده عربی، ازبکستان و ایران، پنج بازار اصلی صادراتی افغانستان بودهاند که در مجموع ۸۹ درصد صادرات کشور به این کشورها صورت گرفته است.
اداره ملی احصائیه و معلومات طالبان مدعی است که افزایش حجم صادرات، نشاندهنده ظرفیتهای اقتصادی افغانستان در بخش محصولات زراعتی و معدنی است.
با این حال، در کنار آمارهای رسمی، نهادهای بینالمللی و امدادی نسبت به وضعیت اقتصادی مردم افغانستان هشدار دادهاند.
بر اساس گزارش سازمان ملل، وضعیت ناامنی غذایی در افغانستان به دلیل استمرار خشکسالیها، جابجاییهای داخلی و اخراج اجباری مهاجران از کشورهای همسایه در سال ۲۰۲۵ وخیمتر خواهد شد.
براساس گزارش سازمانهای امدادی، ۹.۵ میلیون افغان بر اثر کاهش محصولاتی غذایی به دلیل خشکسالی با ناامنی شدید غذایی مواجه هستند.