همزمان با برگزاری هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سنبله سال جاری، موج تازهای از رسمیت شناسی فلسطین آغاز شده است. پس از بریتانیا، کانادا، استرالیا و پرتگال، پنج کشور دیگر شامل فرانسه، نیوزیلند، بلجیم، لوکزامبورگ، سنمارینو و مالتا نیز اعلام کردند که فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت.
بریتانیا و سه کشور دیگر روز یکشنبه فلسطین را به رسمیت شناختند. این کشورها با بیش از ۱۴۰ کشور دیگر همنظر شده و از تلاش فلسطینیها برای داشتن یک سرزمین مستقل حمایت میکنند.
تصمیم بریتانیا نمادین بود، زیرا این کشور نقش عمدهای در ایجاد اسرائیل بهعنوان یک کشور پس از جنگ جهانی دوم داشت.
کییر استارمر نخستوزیر بریتانیا گفت: «امروز، برای احیای امید به صلح برای فلسطینیها و اسرائیلیها و راهحل دو دولتی، بریتانیا رسماً دولت فلسطین را به رسمیت میشناسد.» او افزود: «بحران انسانی در غزه به عمق جدیدی رسیده است. بمباران بیوقفه و فزاینده این شهر توسط اسرائیل، حملات هفتههای اخیر، گرسنگی و ویرانی، کاملاً غیرقابل تحمل است.»
ایالات متحده، نزدیکترین متحد اسرائیل، بلافاصله درباره تصمیم سه کشور متحد خود برای به رسمیت شناختن دولت فلسطین اظهارنظری نکرد، اما رئیسجمهور دونالد ترامپ قبلاً اعلام کرده بود که با چنین اقدامی مخالف است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، این اقدام را محکوم کرد و گفت: «این اتفاق نخواهد افتاد. دولت فلسطینی در غرب رود اردن تأسیس نخواهد شد.» او یکشنبه در اظهاراتی ویدیویی افزود که پاسخ اسرائیل به این تصمیم پس از بازگشت او از ایالات متحده در هفته آینده ارائه خواهد شد. او گفت: «پیامی روشن به رهبرانی دارم که پس از کشتار هولناک ۷ اکتوبر، فلسطین را بهعنوان یک دولت به رسمیت میشناسند. شما به تروریسم پاداش بزرگی میدهید.»
امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه، گفت اقدام او «آغاز یک روند سیاسی و برنامهای برای صلح و امنیت برای همه» خواهد بود. فرانسه، مانند بریتانیا، به دلیل عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل و گروه هفت، وزن دیپلوماتیک قابل توجهی دارد و این اقدام را در کنار عربستان سعودی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل این هفته هماهنگ میکند.
اقدام پاریس بدون همراهی آلمان و ایتالیا، و همچنین بدون همراهی امریکا خواهد بود.
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، تأکید کرد که اقدام کشورش «رد قاطعانه» حماس است، و اقدام به رسمیتشناسی فلسطین «نمادین، فوری و سیاسی» است و تعهد فرانسه به راهحل دو دولتی را نشان میدهد.
با این حال، اجماع کامل در میان قدرتهای اروپایی وجود ندارد. ایتالیا این اقدام را «مضر» توصیف کرده و آلمان آن را مانعی برای تلاشها جهت تحقق راهحل مذاکرهشده دو دولتی با اسرائیل دانسته است.
فلسطینیها به رسمیت شناختن واکنش مثبت نشان دادهاند.
شرف الطردا، یکی از ساکنان فلسطین در کرانه باختری، به رویترز گفت: «وظیفه انسانی هر انسان محترم و آزاد در جهان است که در دوران سختی فلسطینیها از آنها حمایت کند.» او از نقش بریتانیا در این راستا قدردانی کرد.
گروه حماس از این اقدام استقبال کرد، اما تأکید کرد که باید با «اقدامات عملی» برای پایان دادن به جنگ در غزه و جلوگیری از الحاق کرانه باختری توسط اسرائیل همراه باشد.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفت که به رسمیت شناختن، راه را برای «زندگی دولت فلسطین در کنار دولت اسرائیل با امنیت، صلح و همسایگی خوب» هموار میکند.
دولتهای غربی تحت فشار بسیاری از اعضای احزاب و مردم خود قرار دارند که از افزایش روزافزون تلفات در غزه، تصاویر کودکان گرسنه و ناتوانی دولتهایشان در مهار اسرائیل، حتی با ادامه ارسال تسلیحات، خشمگین هستند.
اکنون، با گذشت بیش از سه دهه از نخستین اعلام موجودیت فلسطین در الجزایر، موج تازهای از شناساییها، این بار از قلب اروپا و اقیانوسیه، در حال شکلگیری است.
این تحولات نشان میدهد که فشار جنگ غزه، شناسایی فلسطین را از یک مطالبه قدیمی به ضرورتی فوری برای بسیاری از دولتها تبدیل کرده است؛ ضرورتی که میتواند موقعیت فلسطین را در سازمان ملل و معادلات منطقهای به شکلی بیسابقه تقویت کند.