ولادیمیر پوتین در یک سفر رسمی به تاجیکستان رفت
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، روز چهارشنبه ۱۶ میزان در یک سفر رسمی وارد تاجیکستان شد. امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان، در میدان هوایی دوشنبه از همتای روس خود استقبال کرد.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، روز چهارشنبه ۱۶ میزان در یک سفر رسمی وارد تاجیکستان شد. امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان، در میدان هوایی دوشنبه از همتای روس خود استقبال کرد.
پوتین با توجه به انزوای اقتصادی و سیاسی روسیه در غرب، در این سفر میخواهد روابط سیاسی و اقتصادی روسیه با کشور های مشترک المنافع را گسترش دهد.
آقای پوتین پس از ورود به دوشنبه، بر پای بنای یادبود اسماعیل سامانی که در تاجیکستان بنیانگذار نخستین دولت این کشور به حساب میآید، گل گذاشت.
قرار است رئیسجمهور روسیه روز پنجشنبه در دومین نشست روسیه و آسیای مرکزی شرکت کند؛ نشستی که بر گسترش همکاریهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان روسیه و کشورهای منطقه تمرکز دارد.
در تاریخ ۱۸ میزان، پوتین همچنان در نشست شورای سران کشورهای مشترکالمنافع شرکت خواهد کرد. کرملین گفت که این نشست «بر توسعه مشارکتهای بازرگانی و سرمایهگذاری و تقویت همکاریها در چارچوب کشورهای مستقل مشترکالمنافع تمرکز دارد.»
دفتر ریاستجمهوری روسیه افزود که «تحکیم این همکاریها از اولویتهای سیاست خارجی روسیه است.»
سران کشورهای عضو قرار است در این نشست دیدگاههای خود را درباره مسائل بینالمللی و منطقهای تبادل کنند و در مورد چالشهای امنیتی در چارچوب کشورهای مشترکالمنافع گفتوگو نمایند. همچنین طرحی برای ایجاد قالب جدیدی به نام «کشورهای مشترکالمنافع پلاس» نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
انتظار میرود که پس از پایان نشستها در دوشنبه، سران کشورهای عضو حدود بیست سند همکاری را امضا کنند.
سلمان اکرم راجا، دبیرکل حزب تحریک انصاف پاکستان تأیید کرد که علیامین گنداپور به دستور عمران خان از سمت وزیر اعلای خیبر پختونخوا برکنار شدهاست. او گفت سهیل افریدی، نماینده مجلس ایالتی به عنوان وزیر اعلای جدید این ایالت معرفی شده است.
سلمان اکرم راجا، دبیر حزب تحریک انصاف پاکستان چهارشنبه، ۱۶ میزان به رسانهها گفت عمران خان از حملات اخیر به ارتش در خیبر پختونخوا ابراز تاسف عمیق کرده و علیامین گنداپور را مسئول این وضعیت دانسته است.
علی امین گنداپور، عضو حزب تحریک انصاف پاکستان در حساب کاربری اکس خود نوشت که از سمت خود به عنوان وزیر اعلای خیبر پختونخوا استعفا میدهد. او افزود: «سمت وزیر اعلا امانت عمران خان بود و طبق دستور او، این امانت را واگذار و استعفای خود را ارائه میدهم.»
حزب تحریک انصاف پاکستان در یادداشتی در اکس نوشت که علیامین گنداپور براساس دستور عمران خان، رهبر زندانی این حزب «استعفا داده است.»
دبیر حزب تحریک انصاف گفت عمران خان از افزایش فعالیتهای تروریستی در ایالت خیبر پختونخوا ابراز نگرانی کرده است. خیبر پختونخوا تنها ایالتی است که رهبری آن به دست حزب تحریک انصاف است.
سلمان اکرم راجا ناآرامیهای اخیر در خیبر پختونخوا را بیسابقه خواند و گفت رهبر زندانی این حزب از رویداد ولسوالی اورکزی «ناراحت» است. او همچنین به نقل از عمران خان تأکید کرد که سیاستهای دولت راستای ناامنیها در این ایالت «بسیار اشتباه» است و دولت محلی خیبرپختونخوا «باید از آن فاصله بگیرد.»
عمران خان، رهبر زندانی حزب تحریک انصاف در ۱۹ سنبله در پیامی به علیامین گنداپور، وزیر اعلای خیبر پختونخوا دستور داد برای مذاکره مستقیم با طالبان به کابل سفر کند. رهبر تحریک انصاف فرمانده ارتش را به اجرای «سیاستهای کوتهاندیشانه» و تخریب تلاشهای صلحجویانه این حزب متهم کرد.
عمران خان همواره روابط نزدیکی با طالبان افغانستان داشته و خواستار حل مسائل از راه گفتوگو با این گروه بوده است. او باری حملات حکومت پاکستان به پایگاههای نظامی تیتیپی در خاک افغانستان را «احمقانه» توصیف کرده بود.
علیامین گنداپور در ۱۱ میزان اعلام کرد که دولت پاکستان با پیشنهاد او برای آغاز مذاکرات با طالبان افغان موافقت کرده است.
این در حالی است که یک دادگاه منطقهای در اسلامآباد در ۱۹ سنبله حکم بازداشت علیامین گنداپور را به اتهام کشف سلاحهای غیرقانونی و مشروبات الکلی صادر کرد. قاضی به مسئولان امنیتی دستور داد که گنداپور را بازداشت و به محکمه حاضر کنند.
جایزه نوبل کیمیا سال ۲۰۲۵ به سوسومو کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر ام. یاغی، دانشمندان جاپانی، بریتانیایی و امریکایی، بهدلیل خلق نوعی سازه مولکولی تازه اهدا شد که میتواند مولکولها و گازها را درون خود جای دهد.
آکادمی سلطنتی علوم سویدن چهارشنبه، ۱۶ میزان جایزه نوبل کیمیا را به این سه دانشمند از دانشگاههای کیوتو جاپان، دانشگاه ملبورن استرالیا و دانشگاه کالیفرنیا در برکلی امریکا، به پاس «توسعه چارچوبهای فلزی-آلی» اهدا کرد.
سازههای مولکولی تازه آنها که با نام «چارچوبهای فلزی-آلی» یا به اختصار ام.اُو.اف (MOF) شناخته میشوند، شبکههایی بلوری هستند که درونشان پر از حفره و کانالهای میکروسکوپی است.
میتوان گفت این دانشمندان، «اتاقهایی برای کیمیا» طراحی کردهاند؛ فضاهایی در ابعاد مولکولی که گازها و مواد کیمیاوی میتوانند از میانشان عبور کنند.
کاربردهای ام.اُو.افها گسترده است و از استخراج آب از هوای بیابان گرفته تا جذب دیاکسیدکربن، ذخیره گازهای سمی و حتی تسریع واکنشهای کیمیاوی را شامل میشود.
هاینر لینک، رییس کمیته نوبل کیمیا، در توضیح اهمیت این دستاورد گفت: «آنها راههایی برای ساخت موادی کاملا نو یافتهاند که درونشان حفرههای بزرگی وجود دارد؛ حفرههایی که میتوان آنها را تقریبا مانند اتاقهای یک هتل تصور کرد؛ جایی که مولکولهای مهمان میتوانند وارد شوند و دوباره از همان مسیر خارج شوند.»
او افزود: «مقدار کمی از چنین مادهای میتواند شبیه بکس دستی هرماینی در مجموعه هری پاتر باشد و حجم عظیمی از گاز را در فضایی بسیار کوچک ذخیره کند.»
دستاورد این سه دانشمند
پایه این کشف به سال ۱۹۸۹ بازمیگردد؛ زمانی که رابسون تلاش کرد از ویژگیهای ذاتی اتمها برای ساخت سازههایی پیچیده استفاده کند.
او یونهای مس را با مولکولهای چهارشاخهای ترکیب کرد که در انتهای هر شاخه، گروهی کیمیاوی وجود داشت و به یونهای مس متصل میشد.
نتیجه، بلوری منظم شبیه الماس بود؛ ساختاری سهبعدی با فضاهای خالی درون آن.
رابسون فورا دریافت که این سازه میتواند کاربردهای عظیمی داشته باشد اما ساختارش ناپایدار بود و بهسرعت فرو میریخت.
در دهه ۱۹۹۰ کیتاگاوا و یاغی، دو دانشمند دیگر، این مسیر را علمی و پایدار کردند.
کیتاگاوا نشان داد گازها میتوانند درون این سازهها جریان یابند و حتی پیشبینی کرد که ام.اُو.افها خاصیت انعطافپذیری دارند.
از سوی دیگر، یاغی نوعی ام.اُو.اف فوقالعاده پایدار تولید و ثابت کرد که میتوان با طراحی منطقی، ویژگیهای آن را تغییر داد تا عملکردهای تازهای پیدا کند.
از زمان این کشفیات، کیمیادانان دهها هزار نوع مختلف ام.اُو.اف ساختهاند.
امروز این مواد میتوانند در خط مقدم حل برخی از بزرگترین چالشهای بشر مانند جداسازی آلایندههای کیمیاوی از آب، تجزیه مواد باقیمانده در محیط زیست، کاهش دیاکسید کربن و تامین آب از هوای خشک بیابانها، قرار گیرند.
به زبان ساده، این سه دانشمند با کنار هم چیدن اتمها و مولکولها، جهان کوچکی ساختهاند که میتواند در آیندهای نه چندان دور، زندگی روی زمین را دگرگون کند.
در روزهای گذشته جوایز نوبل در رشتههای فیزیک و پزشکی نیز اهدا شد.
جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۵ به جان کلارک، میشل دووره و جان مارتینیس، بهدلیل آزمایشهای این دانشمندان روی تراشههای الکترونیکی اهدا شد.
مری برانکو، فرد رمزدل و شیمون ساکاگوچی، سه دانشمند در حوزه زیستپزشکی نیز ۱۴ میزان بهدلیل کشفهای خود در حوزه «تحمل ایمنی محیطی» برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۵ شدند.
اعلام جوایز نوبل با ادبیات در پنجشنبه ۱۷ میزان، صلح در ۱۸ میزان و یادبود نوبل در علوم اقتصادی در تاریخ ۲۱ میزان ادامه مییابد. مراسم اهدای جوایز، ۱۹ قوس و همزمان با سالروز درگذشت آلفرد نوبل، صنعتگر ثروتمند سوئدی و مخترع دینامیت که بنیانگذار این جوایز بود، برگزار میشود.
جایزه نوبل با اعتباری بیبدیل و جایزه نقدی ۱۱ میلیون کرون سویدن (نزدیک به ۱.۲ میلیون دالر) همراه است.
منابع نزدیک به مذاکرات میان حماس و اسرائیل در قاهره اعلام کردند که دو طرف فهرست زندانیان را برای تبادله، تحویل دادهاند. طاهر النونو، از رهبران ارشد حماس تبادل این فهرست را نشانهی پیشرفت قابل توجه در روند مذاکرات خوانده و فضای گفتوگوها را مثبت و امیدوارکننده توصیف کرده است.
مذاکرات غیر مستقیم میان اسرائیل و حماس در چارچوب تلاشهای میانجیگران مصری، قطری و امریکایی برای دستیابی به توافق آتشبس و مبادله اسیران در شرمالشیخ مصر جریان دارد.
در این فهرستها، نامهایی از اسرائیلیهای اسیر در غزه و فلسطینیان زندانی در زندانهای اسرائیل وجود دارد.
همزمان، گزارشها حاکی است که گروهی از دیپلوماتهای بلندپایه از امریکا، قطر و ترکیه روز چهارشنبه وارد مصر میشوند تا به روند گفتوگوها در شرمالشیخ بپیوندند.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر قطر نیز در این مذاکرات حضور خواهد داشت. همچنین، استیو ویتکاف، فرستاده ویژهی دونالد ترامپ و جرد کوشنر، داماد رئیسجمهور امریکا که قرار بود روز یکشنبه وارد مصر شوند، نیز روز چهارشنبه به قاهره خواهند رسید.
از سوی دیگر، رئیس هیأت مذاکرهکنندهی حماس اعلام کرده است که این گروه برای رسیدن به توافق، خواهان دریافت «تضمینهای رسمی» از سوی ایالات متحده و میانجیگران است تا اطمینان حاصل شود که جنگ غزه برای همیشه پایان خواهد یافت.
او با تأکید بر بیاعتمادی نسبت به اسرائیل گفته است برخی بندهای طرح صلح پیشنهادی امریکا از جمله موضوع خلع سلاح حماس همچنان مورد اختلاف است.
ارتش پاکستان اعلام کرد که نیروهای امنیتی در یک عملیات مبتنی بر اطلاعات در ولسوالی اورکزی ایالت خیبر پختونخوا، دستکم ۱۹ شبهنظامی را کشتند. در اعلامیه آمده است که دو افسر ارتش و ۹ سرباز نیروهای امنیتی نیز، در این عملیات جان باختند.
ارتش پاکستان چهارشنبه، ۱۶ میزان در بیانیهای از شبهنظامیان کشته شده در این عملیات با عنوان «فتنهالخوارج و تروریستهای تحت حمایت هند» نام برد. ارتش قبلا رسما اعلام کرده بود که اعضای تحریک طالبان پاکستانی را تحت عنوان «فتنهالخوارج» میشناسد.
دفتر رسانهای ارتش پاکستان نوشت که جان باختن سربازان و قربانی دادن نیروهای امنیتی عزم پاکستان برای مبارزه با تروریسم را تقویت میکند. این دفتر تاکید کرد که عملیات ضدتروریسم در مناطق ناآرام پاکستان تا از بین رفته آخرین «تروریست» ادامه خواهد یافت.
ارتش پاکستان اخیرا عملیاتهای خود علیه شبهنظامیان در ایالتهای بلوچستان و خیبر پختونخوا را به شدت افزایش داده است. مقامات پاکستان روز یکشنبه از کشته شدن ۱۴ شبهنظامی در بلوچستان خبر دادند.
مرکز پژوهشها و مطالعات امنیتی پاکستان (سیآراساس) پیشتر اعلام کرد که سطح خشونتهای مرتبط با گروههای تندرو و عملیاتهای ضدتروریسم در این کشور طی سهماهه گذشته بهگونه بیسابقهای افزایش یافته است.
این سازمان گفت در سه ماه اخیر در پاکستان، در مجموع ۹۰۱ نفر شامل غیرنظامیان، نیروهای امنیتی و اعضای گروههای تندرو در ۳۲۹ رویداد خشونتآمیز کشته و ۵۹۹نفر دیگر زخمی شدهاند.
در حالیکه صدها نیروی گارد ملی ایالت تگزاس روز سهشنبه برای اعزام به شیکاگو آماده شدند، تهدید ترامپ برای اجرای قانون فدرال «شورش» در راستای گسترش استقرار نیروهای نظامی در شهرهای تحت رهبری دموکراتها، اختلافات سیاسی میان کاخ سفید و فرمانداران ایالتی را وارد مرحله تازهای کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا دوشنبه به خبرنگاران گفت که اگر موانعی از سوی فرمانداران یا شهرداران ایجاد شود یا اگر تصمیمات دادگاهها مانع اجرای دستوراتش شوند، به قانون «مقابله با شورش» متوسل خواهد شد.
این قانون، که قدمتی بیش از ۲۰۰ سال دارد، به رئیسجمهور اختیار میدهد در شرایط اضطراری، برای مقابله با ناآرامی داخلی، ارتش را بهکار گیرد.
ترامپ گفت: «ما این قانون را بهدلیل مشخصی داریم. اگر کسی کشته شود و دادگاه یا فرماندار جلو ما را بگیرند، بله، از آن استفاده میکنم.»
تقابل حقوقی بر سر اختیارات ریاستجمهوری
بر اساس قوانین فدرال، گارد ملی و دیگر نیروهای مسلح معمولاً حق انجام وظایف انتظامی در میان شهروندان را ندارند؛ اما قانون شورش بهعنوان استثنایی برای این قاعده عمل میکند و به رئیسجمهور اجازه میدهد تا در موارد خاص از ارتش برای حفظ نظم داخلی استفاده کند.
در صورت اجرای این قانون، ترامپ میتواند سطح مداخله نظامی در شهرهایی مانند شیکاگو و پورتلند را افزایش دهد؛ اقدامی که به گفته تحلیلگران، تحکیم بیسابقه اختیارات ریاستجمهوری محسوب میشود.
این در حالی است که ترامپ هفته گذشته در دیدار با فرماندهان ارشد ارتش، از شهرهای امریکا بهعنوان «میدان تمرین» برای نیروهای نظامی یاد کرد؛ اظهاراتی که واکنش منفی دموکراتها و گروههای مدافع حقوق مدنی را در پی داشت.
در ماههای گذشته، ترامپ بهرغم مخالفت شدید مقامهای محلی، گارد ملی را به چندین شهر اعزام کرده است.
به گزارش رویترز، در شیکاگو و پورتلند، تظاهرات عمدتاً کوچک و مسالمتآمیز بودهاند و برخلاف ادعاهای ترامپ، وضعیت این شهرها به هیچ وجه با «منطقه جنگی» شباهتی ندارد.
انتقاد فرماندار ایلینوی و شکایت رسمی علیه دولت فدرال
جی.بی. پریتزکر، فرماندار دموکرات ایالت ایلینوی، با انتقاد از ترامپ گفت: «او میخواهد با ایجاد هرجومرج، حضور ارتش را توجیه کند.»
او اضافه کرد که رییسجمهوری نیروهای گارد ملی را به «ابزار سیاسی» برای اهداف غیرقانونی خود تبدیل کرده است.
ایالت ایلینوی و شهر شیکاگو دوشنبه بهطور رسمی علیه دولت فدرال اقامه دعوا کردند تا مانع از فدرالسازی ۳۰۰ نیروی گارد ملی این ایالت و اعزام ۴۰۰ نیروی گارد از تگزاس شوند.
در جریان جلسه دادگاه، وکلای وزارت دادگستری اعلام کردند که صدها نیروی گارد در مسیر اعزام به شیکاگو هستند. قاضی «اپریل پری» فعلاً با ادامه این اعزام موافقت کرد اما دولت را موظف دانست تا پاسخ رسمی خود را تا روز چهارشنبه ارائه دهد.
همزمان، قاضی فدرال دیگری در ایالت اورگان با صدور حکمی، اعزام گارد ملی به شهر پورتلند را موقتاً متوقف کرده است.
سابقه تاریخی اجرای قانون شورش
قانون شورش نخستینبار در سال ۱۷۹۲ به تصویب رسید و در مواردی مانند شورش ویسکی و ظهور گروه نژادپرست کوکلاکسکلان مورد استفاده قرار گرفته است. آخرین باری که این قانون بدون درخواست فرماندار ایالتی اجرا شد، سال ۱۹۶۵ بود که لیندون جانسون برای محافظت از راهپیماییکنندگان حقوق مدنی در آلاباما، گارد ملی را به آنجا اعزام کرد.
در دهههای اخیر، استفاده از این قانون بسیار نادر بوده و همواره با حساسیتهای سیاسی و حقوقی همراه بوده است. با این حال، طبق رای دیوان عالی امریکا، تنها رئیسجمهور این اختیار را دارد که تشخیص دهد آیا شرایط اجرای آن فراهم شده یا خیر.
در ادامه این روند، تحلیلگران حقوقی پیشبینی میکنند که هرگونه استفاده ترامپ از این قانون با چالشهای جدی در دادگاههای فدرال مواجه شود؛ اما همزمان احتمال دارد که کاخ سفید بر اختیارات ویژه خود در شرایط اضطراری تاکید کند.
