متقی از سفر جنجالی هند به کابل بازگشت

امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، روز چهارشنبه، ۲۳ میزان، از هند به کابل بازگشت. سفر متقی به هند پس از جلوگیری طالبان از حضور خبرنگاران زن در یک نشست خبری در سفارت افغانستان در دهلی، جنجالبرانگیز شد.

امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، روز چهارشنبه، ۲۳ میزان، از هند به کابل بازگشت. سفر متقی به هند پس از جلوگیری طالبان از حضور خبرنگاران زن در یک نشست خبری در سفارت افغانستان در دهلی، جنجالبرانگیز شد.
وزیر خارجه طالبان پنجشنبه هفته قبل برای نخستین بار به هند رفت و با اس. جیشنکر، وزیر خارجه این کشور دیدار کرد.
او همچنین یک نشست خبری در سفارت افغانستان در دهلی نو برگزار کرد که ممنوعیت ورود خبرنگاران زن به آن انتقادهای گسترده و تندی را برانگیخت.
این اقدام اعتراضهای بیپیشینه اپوزیسیون، جامعه خبرنگاری و زنان هندی را برانگیخت. منتقدان نرندرا مودی، نخستوزیر هند را متهم کردند که در دفاع از زنان هند در مقابل زنستیزی طالبان کوتاه آمده است.
دو روز بعد از این رویداد وزارت خارجه هند از امیرخان متقی خواست یک نشست خبری دیگر با حضور زنان برگزار کند. نشست خبری جدید روز یکشنبه برگزار شد که در صف نخست آن همه خبرنگاران زن نشسته بودند.
وزیر خارجه طالبان همچنین در این سفر از دارالعلوم دیوبند بازدید کرد که با استقبال گسترده طلبههای این نهاد مواجه شد.

نخستوزیر پیشین پاکستان در پیامی که از زندان منتشر کرد، گفته است که بدون گفتوگو با طالبان، مشکل تروریسم حل نخواهد شد. عمران خان میگوید: «در تدوین سیاست ضدتروریسم باید با تمام ذینفعان کلیدی صحبت شود؛ چه قبایل محلی، چه حکومت محلی، حکومت فدرال یا حکومت افغانستان».
او تاکید کرده است که همیشه گفتهام که برای پایان کامل «تروریسم»، بهجای تصمیمهای پشت درهای بسته، نیاز به استراتژی جامع و سیاسی مبتنی بر بصیرت داریم. به گفته عمران خان «هیچ سیاستی بدون حضور و مشورت نمایندگان سیاسی و حکومت خیبر پختونخوا قابل قبول نیست».
عمران خان رهبر حزب تحریک انصاف پاکستان است. رهبری ایالت خیبرپختونخوا در حال حاضر در اختیار این حزب است.
عمران خان روز سهشنبه پیامی از زندان در مورد آغاز کار وزیر اعلای جدید خیبرپختونخوا منتشر کرده است.
آقای خان آغاز کار سهیل افریدی، وزیر اعلای جدید را شادباش گفته و از اعضای مجلس خیبرپختونخوا قدردانی کرده که به نامزدی رای دادند که او پیشنهاد داده بود. در پیام عمران خان آمده است من «همچنین به علی امین گنداپور که بدون هیچ تردیدی نه یک بار بلکه سه بار استعفا داد، احترام میگذارم.»
علی امین گنداپور، وزیر اعلای سابق خیبرپختونخوا که از اعضای حزب تحریک انصاف است پیش از این پس از درخواست عمران خان از کار خود کنارهگیری کرد. سهیل افریدی، عضو دیگر حزب تحریک انصاف پاکستان که حمایت عمران خان را با خود دارد، قرار است به کار به عنوان وزیر اعلای خیبرپختونخوا ادامه دهد.

سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان، در نشستی از برخی اعضای این گروه که به گفته وی، در جنگ نقشی نداشتند، اما افتخار پیروزی و بازگشت به قدرت را به خود نسبت میدهند، انتقاد کرد. او همچنان از بیتوجهی و نادیدهگرفتن قربانی نیروهای این گروه ابراز ناراحتی کرد.
سراجالدین حقانی، روز سهشنبه ۲۲ میزان در نشستی در ولایت پکتیکا اظهار داشت که در رسانهها و مجالس میبیند که برخی افراد با ادعاهای بزرگ، پیروزی را به نام خود ثبت میکنند.
آقای حقانی از این افراد خواست از چنین اظهاراتی پرهیز کنند و قربانیها و مبارزات نیروهای این گروه را نادیده نگیرند و پیروزی را به نام خود ثبت نکنند.
وزیر داخله طالبان از فرد خاصی نام نبرد، اما با توجه به اختلافات پیشین، اظهارات او متوجه اطرافیان ملا هبتالله، رهبر طالبان است.
سراجالدین حقانی خطاب به این افراد گفت: «کاری نکنید که این موقعیت و نظام از شما گرفته شود. همانطور که افراد قبلی که تواناتر از شما بودند، از نظام ساقط شدند و خداوند حالا این موقعیت را به شما داده است.»
این اظهارات بار دیگر اختلافات داخلی میان جریانهای طالبان را برجسته کرد.
وزیر داخله طالبان افزود که این افراد باید شکرگزار باشند، زیرا در گذشته هیچکس آنها را نمیشناخت و از ترس پهپادها و عملیاتها از خانههای شان بیرون شده نمیتوانستند، اما حالا صاحب شهرت و مقام شدهاند.
به گفته رهبر شبکه حقانی، رفتارهای گزافهگویانه میتواند قربانی و مبارزه طالبان را بدنام کند.
منابع میگویند که اظهارات سراجالدین حقانی متوجه اطرافیان هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، بهویژه ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی این گروه است.
ندا محمد ندیم، از چهرههای نزدیک و وفادار به حلقه تندرو قندهار به رهبری هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان است.
به نظر میرسد ندا محمد ندیم در این اواخر اعتبار جنگی سراجالدین حقانی را که رهبر میانهرو طالبان قلمداد میشود، نیز به چالش کشیده است.
آقای ندیم در این اواخر خود را «فاتح کابل» میخواند. این در حالی است که سراجالدین حقانی در چهار سال گذشته خود را «فاتح کابل» میدانست. او مدعی است که بیشترین قربانی را در راستای بازگشت دوباره طالبان به قدرت داده است.
با این حال، اطرافیان هبتالله آخندزاده در کابل، به تدریج در چهار سال گذشته جایگاه رهبر شبکه حقانی را تضعیف کردهاند.
ندا محمد ندیم پیش از این به عنوان والی ولایتهای ننگرهار و کابل کار کرده و اکنون وزیر تحصیلات عالی طالبان است.
اظهارات سراجالدین حقانی پس از درگیریهای اخیر این گروه با پاکستان صورت میگیرد؛ درگیریهاییکه رهبر شبکه حقانی در چند روز گذشته هیچ اشارهای به آن نکرده است.
ناظران باور دارند که درگیری با پاکستان، اختلافات درونی طالبان را تشدید کرده است. طالبان در این رویارویی مرگبار ۲۰۰ کشته داده، ۵۸ سرباز پاکستانی را کشته و درگیری کماکان در نقاط مرزی ادامه دارد.
برخی از طالبان خواهان تشدید انتقادها از پاکستان و برخی دیگر خواهان پایان کشمکشها هستند.

نصیر احمد اندیشه، سفیر افغانستان در ژنو، اظهار داشت که بیانیه اخیر وزارت خارجه پاکستان درباره آزادی مردم افغانستان و تشکیل حکومتی فراگیر و مشروع، در تاریخ روابط دو کشور بیسابقه است.
وزارت خارجه پاکستان در بیانیهای در ۲۰ میزان اعلام کرد که خواستار «آزادی مردم افغانستان و تشکیل حکومتی مردمسالار و واقعی» است. این وزارت با استفاده از عبارت «رژیم طالبان»، از این گروه خواست «بهجای تبلیغات بیاساس، بر تشکیل حکومتی فراگیر و نماینده واقعی مردم تمرکز کند.»
سفیر افغانستان در ژنو سهشنبه در برنامه بحث روز افغانستان اینترنشنال تاکید کرد که این موضعگیری پاکستان نقطه عطفی در روابط دوجانبه بوده است.
آقای اندیشه با اشاره به افزایش حملات شبهنظامیان در پاکستان افزود که افغانستان و پاکستان برای بازگشت طالبان به قدرت هزینه سنگینی پرداخته اند.
او تصریح کرد که استفاده از گروههای نیابتی برای براندازی دولتها به سود هیچ کشوری نیست و پاکستان نیز از بیثباتی و بیدولتی در افغانستان آسیب دیده است.
وی که اخیراً در نشستی با فعالان سیاسی و زنان برجسته در اسلامآباد حضور داشت، خاطر نشان کرد که گروههای افراطی و تروریستی، نهتنها به نفع پاکستان نیستند، بلکه تهدیدی برای این کشور محسوب میشوند.
او با اشاره به حمایت پاکستان از طالبان گفت که حلقات افراطی و تندرو در سازمان استخبارات و حکومت پاکستان با حمایت از طالبان انتظار داشتند که این گروه از مواضع این کشور به ویژه در مورد کشمیر حمایت کند. اما به گفته او، این توقعات پاکستان از طالبان هیچ کدام برآورده نشده است.

وزارت تحصیلات عالی طالبان، ۶۷۹ عنوان کتاب علمی و مواد آموزشی را در دانشگاههای دولتی و خصوصی افغانستان ممنوع اعلام کرد. این وزارت گفت که تدریس این کتابها در دانشگاهها پس از بررسی توسط یک کمیته مسلکی، متشکل از علمای دین و استادان رشتههای شرعیات و ثقافت اسلامی ممنوع شده اند.
بر بنیاد مکتوبی که یک نسخه آن به افغانستان اینترنشنال رسیده است، ضیاءالرحمن الاریوبی، معین علمی وزارت تحصیلات عالی به تاریخ چهارم سنبله امسال، نوشته است که علمای دین و استادان رشتههای شرعیات و ثقافت اسلامی، این کتابها را از نظر «عقیدتی، فکری، مذهبی، سیاسی، فرهنگی و محتوای علمی» بررسی کرده اند.
این وزارت فهرست ۶۷۹ عنوان کتاب و مواد درسی ممنوعه را به دانشگاههای دولتی و خصوصی فرستاده است. وزارت تحصیلات عالی طالبان از دانشگاهها خواسته است بدیل کتابهای ممنوعه را که با اصول شرعی و سیاستهای نظام طالبان در تضاد نباشند، استفاده کنند.
طالبان کتابهای مورد نظر خود را معرفی نکرده اما گفته است کتابهای بدیل از طریق کمیته بررسی معرفی خواهد شد.
کتابهایی را که طالبان ممنوع کرده شامل رشتههای مختلف از اقتصاد، جامعه شناسی، حقوق، هنرها، علوم اجتماعی، ارتباطات، ژورنالیسم و ادبیات است.
مبادی حقوق، مبانی اقتصادی سازمانی، توسعه پایدار بینالمللی، جامعه شناسی سازمانها، جامعه شناسی هنر و جامعه شناسی سیاسی، مبانی انسان شناسی، تاریخ تمدن اسلام، اندیشههای سیاسی در قرن بیستم، زیبایی شناسی و فلسفه هنر و صدها عنوان دیگر از جمله کتابهای ممنوعه اند.
طالبان پس از به قدرت رسیدن، کمیسیونی برای سانسور و عدم چاپ کتابهایی که از نظر این گروه ممنوع است، در چارچوب وزارت فرهنگ نیز ایجاد کرده است.

تاجران افغان در تورخم و اسپینبولدک به افغانستان اینترنشنال گفتند حکومت پاکستان به بندر کراچی دستور داده تا اطلاع ثانوی کالاهای تاجران افغان را بارگیری نکند. طی سه روز گذشته، ۲ هزار کانتینر در تورخم و اسپینبولدک و ۸۰۰ کانتینر در بندر کراچی مرتبط با تاجران افغان متوقف شدهاند.
برخی تاجران افغان روز سهشنبه، ۲۲ میزان گفتهاند که در بندر کراچی از بارگیری صدها کانتینر حاوی کالاهای تجاری تاجران افغان جلوگیری شده است.
به گفته تاجران، مقامهای پاکستانی به آنها اعلام کردهاند که مسیرهای تورخم و اسپینبولدک تا زمان نامعلومی مسدود باقی خواهند ماند.
یکی از تاجران افغان در کراچی گفت: «تنها در بندر کراچی حدود ۸۰۰ کانتینر متعلق به تاجران افغان متوقف شده است و اگر این وضعیت ادامه یابد، جریمه و مالیات بر آنها وضع میشود و تاجران افغان روزانه میلیونها دالر زیان میبینند.»
تاجران نگراناند که این کانتینرها حاوی میوه، سبزیجات و دیگر اقلامی است که با گذشت زمان فاسد خواهد شد.
تاجران افغان همچنین با اشتراک گذاشتن فایلهای صوتی مقامات پاکستانی به افغانستان اینترنشنال گفتهاند که دستور بارگیری دوباره کالاهای تجاری افغانها در کراچی ممکن است زمانبر باشد و به همه شرکتهای حملونقل نیز دستور داده شده که هیچ کانتینری متعلق به تاجران افغان را بارگیری نکنند.
تاجران افغان از اداره طالبان و حکومت پاکستان میخواهند که سیاست را از تجارت جدا کنند و مانع فعالیتهای تجاری نشوند.
با گذشت سه روز از درگیریهای مرزی میان طالبان افغانستان و نیروهای پاکستانی، مسیرهای تورخم، اسپینبولدک، غلامخان، انگور اده و خرلاچی مسدود باقی ماندهاند.
