تهران هفته آینده میزبان نشستی منطقهای درباره افغانستان است

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که هفته آینده میزبان نشستی منطقهای درباره «تحولات مرتبط با افغانستان » خواهد بود. یکی از موضوعات این نشست کاهش تنش میان اداره طالبان و پاکستان است.

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که هفته آینده میزبان نشستی منطقهای درباره «تحولات مرتبط با افغانستان » خواهد بود. یکی از موضوعات این نشست کاهش تنش میان اداره طالبان و پاکستان است.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت که در این نشست، نمایندگان ویژه کشورهای پاکستان، تاجیکستان، اوزبیکستان، ترکمنستان، چین و روسیه حضور خواهند داشت.
خبرگزاری ایرنا نوشت که هدف این نشست کاهش تنش میان اداره طالبان و پاکستان است و قرار است ۲۵ یا ۲۶ قوس برگزار شود. سخنگوی وزارت خارجه ایران تاریخ دقیق نشست را اعلام نکرد.
آقای بقائی افزود: «جمهوری اسلامی ایران اهمیت اساسی برای امنیت و ثبات در محیط همسایگی کشورمان قایل است و در همین راستا از هیچ کوششی برای کاهش تنش بین کشورهای منطقه و تقویت تفاهم میان آنها فروگذار نمیکند.»
او با اشاره به تنشهای اخیر میان طالبان و پاکستان گفت: «امیدواریم این نشست بتواند نقشی موثر در جهت تقویت همگرایی و رفع تنشها ایفا کند.»
این نشست در حالی برگزار میشود که روابط طالبان و پاکستان به بحران کشیده شده است. ایران از هنگام وقوع درگیری میان دو طرف بارها بر میانجیگری و کاهش تنشها تاکید کرده، اما تاکنون دو طرف پاسخی جدی به تلاشهای تهران ندادهاند.
یک روز پیشتر، نماینده ایران در سازمان ملل متحد نگرانی کشورش را از گسترش و فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان اعلام کرد و گفت که ایران «به صورت مستقیم و فوری» از تحولات افغانستان متاثر است. به گفته او، «بدون تشکیل یک دولت فراگیر ملی، درگیری در افغانستان تشدید خواهد شد.»

نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان در دیدار با همتای چینیاش درباره «افزایش فعالیت گروههای تروریستی در افغانستان و پیامدهای آن برای امنیت منطقه» گفتوگو کردهاند.
صادق خان، نماینده ویژه پاکستان، روز پنجشنبه در پیامی گفت که او و یوئه شیاویونگ، بر ضرورت تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم تاکید کردهاند.
او درباره ماهیت تهدیدها و همکاری بیجینگ با اسلام آباد جزییاتی منتشر نکرده است.
این دیدار بخشی از کارزار دیپلوماتیک اسلام آباد برای همسویی کشورها و اعمال فشار بر طالبان برای اخراج یا مهار شبهنظامیانی است که به گفته پاکستان، در یکسال گذشته بیش از ۱۲۰۰ شهروندان این کشور را کشتهاند.
چین نیز درباره حضور گروههای تروریستی ابراز نگرانی کرده است اما مانند روسیه خواهان حل معضلات با اداره طالبان از طریق تعامل است.
سفیر پاکستان در سازمان ملل، روز گذشته گفت که دراثر حملات شبه نظامیان مستقر در افغانستان دستکم ۱۲۰۰ نفر در پاکستان کشته شدهاند. حملات خونبار تیتیپی اسلام آباد را واداشته تا به اهدافی در افغانستان حمله کند.
دیدار نمایندگان ویژه چین و پاکستان در حالی صورت میگیرد که کارگران چینی در مرز تاجیکستان هدف حمله مرگبار از خاک افغانستان قرار گرفتهاند. حکومتهای تاجیکستان و طالبان تا هنوز درباره افراد یا گروه های دخیل در این حمله اظهارنظر نکرده اند.
نماینده چین در سازمان ملل روز چهارشنبه ۱۹ قوس در نشست شورای امنیت از طالبان خواست تا عاملان حمله به کارگران چینی شناسایی کند. سفیر پاکستان نیز در این نشست گفت که افغانستان تحت حاکمیت طالبان به «بزرگترین تهدید امنیت ملی» برای این کشور تبدیل شده است.
چین نگران فعالیت گروههای اویغور در افغانستان است و پاکستان نیز از حضور تحریک طالبان پاکستانی و گروههای جداییطلب بلوچ ابراز نگرانی میکند. وزارت خارجه پاکستان ادعا کرده که هند برخی از این گروهها را «تسلیح و تمویل» میکند.
حکومت تاجیکستان از طالبان خواسته است فوراً برای کنترول مرزها اقدام کند. سفارت چین نیز به اتباع خود هشدار داده که مناطق مرزی را ترک کنند. طالبان این حملات را محکوم کرده و وعده دادهاند با کشورهای همسایه همکاری کنند.

هدایتالله بدری، وزیر معادن اداره طالبان، در کابل با شماری از سرمایهگذاران تاجیکستانی دیدار کرده است. وزارت معادن طالبان روز پنجشنبه گفت که سرمایهگذاران تاجیک به سرمایهگذاری در کارخانههای سمنت افغانستان علاقه نشان دادهاند.
بر اساس اعلام این وزارت، سرمایهگذاران تاجیکستانی از فراهم شدن زمینههای سرمایهگذاری در افغانستان و تامین امنیت قدردانی کردهاند.
آقای بدری نیز تاکید کرده که وزارت معادن آماده است تا با این سرمایهگذاران همکاری کند.
نشست سرمایهگذاران تاجیک با وزیر طالبان، بخشی از روند گرم شدن مناسبات طالبان با کشورهای آسیای میانه است که قبلا از دولت پیشین و مخالفان مسلح طالبان حمایت میکردند. تاجیکستان که روابط نزدیکی به جبهات آزادی و مقاومت دارد، دیرتر از روسیه و سه کشور آسیای میانه روابط خود با طالبان را گسترش بخشیده است.
با این حال، گسترش این روابط خالی از مانع نیست. کشورهای آسیای میانه، به خصوص تاجیکستان، نگران حضور گروههای شبهنظامی چون انصارالله تاجیکستان اند.
اخیراً، حملات پهپادی از خاک افغانستان به منطقه ختلان تاجیکستان، که منجر به کشته شدن پنج شهروند چینی شد، نگرانی کشورهای آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان را از امنیت مرزها افزایش داده است.

در نخستین سالروز کشتهشدن خلیلالرحمن حقانی، وزیر پیشین مهاجرین اداره طالبان، رسانههای وابسته به طالبان ویدیوهایی از آنچه «اعترافات عضو داعش» خواندهاند، منتشر کردهاند.
در این اعترافات، فردی که خود را حمزه معرفی میکند،میگوید که طرح و رهبری حمله به حقانی را به عهده داشته و این حمله در بلوچستان پاکستان برنامهریزی و از آنجا هدایت شده است.
بنا به ادعای رسانههای طالبان، عامل مستقیم حمله فردی به نام عثمان بوده است. حمزه در ویدیوی منتشرشده میگوید عامل انتحاری داعش در بلوچستان، «زیر چتر رژیم پاکستان» آموزش دیده و از همانجا دستور اجرای عملیات را دریافت کرده بود.
خلیلالرحمن حقانی، که علاوه بر وزارت مهاجرین یکی از چهرههای برجسته شبکه حقانی در ساختار طالبان به شمار میرفت، یک سال پیش در چنین روزی در یک حمله انتحاری در مقر وزارت مهاجرین کشته شد.
داعش خراسان مسئولیت کشتهشدن این عضو نیرومند اداره طالبان را برعهده گرفت.
تحلیلگران میگویند مرگ حقانی به تضعیف موقعیت شبکه حقانی و کاستن از صلاحیتهای سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان، در ساختار قدرت گروه حاکم انجامید.
این نخستین بار نیست که طالبان ویدیوهایی از اعترافات منتسب به اعضای داعش منتشر میکنند. مشخص نیست این اعترافات تحت چه شرایطی گرفته شده است. نهادهای مستقل باور دارند که این اعترافات زیر شکنجه و فشار گرفته میشود.
انتشار این ویدیو بخشی از تنش سیاسی میان طالبان و پاکستان است که یک دیگر را به حمایت از شبه نظامیان مخالف خود متهم میکنند.
طالبان ادعا دارد که ایالت بلوچستان پاکستان «مرکز تربیه و تجهیز داعش» است. اسلامآباد اما این اتهامات را رد میکند و در مقابل طالبان را متهم میکند که افغانستان را به «پناهگاه گروههای تروریستی منطقهای و جهانی»، از جمله تحریک طالبان پاکستان تبدیل کرده است.

شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح، روز پنجشنبه در جلسه پایانی محاکمه مردمی رهبران طالبان از مبارزات زنان افغان ستایش کرد که به گفته وی، نگذاشتند جهان وضعیت زنان افغانستان را فراموش کند.
این حقوقدان برجسته ایرانی گفت که زنان افغان در به دست آوردن حقوق شان تنها ماندهاند و از مردان افغان خواست که از زنان در این مبارزه حمایت کنند.
او گفت: «این وظیفه تنها مربوط به زنان نیست، بر عهده مردان افغان نیز است. متاسفم که شاهد هستیم که در مبارزات فمینیستی، مردان آنگونه که باید نایستادهاند. در حالی که ویروس همه را مبتلا میکند. شرایط برای مردان هم بدتر و بدتر خواهد شد.»
دادگاه مردمی محاکمه رهبران طالبان روز پنجشنبه به کار خود پایان داد. در جریان محاکمه، اسناد و شهادتها درباره نقض گسترده حقوق زنان افغان توسط طالبان جمع آوری شد و این دادگاه طالبان را به تبعیض جنسیتی علیه زنان محکوم شناخت.
خانم عبادی در سخنرانی خود در این دادگاه مردمی، حکم دادگاه لاهه برای بازداشت دو رهبر طالبان را کافی ندانست و از جامعه بینالمللی خواست که بر طالبان فشار بیاورد.
او خطاب به دولتهایی که با طالبان در ارتباط هستند، گفت: «دولتهایی که با افغانستان رابطه دارند، باید این روابط را به تغییر رفتار طالبان با مردم افغانستان، به خصوص زنان افغان، موکول کنند.»
خانم عبادی با انتقاد از نقش برخی کشورها و نهادهای بینالمللی گفت: «دردناکتر اینکه کشورهایی مثل روسیه و چین با طالبان دادوستد دارند.»
برنده جایزه نوبل صلح به شدت از محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران در افغانستان انتقاد کرد و افزود: «این چه حکومتی است که حتی حق تحصیل را از نیمی از شهروندان گرفته است؟ شنیدن صدای زن در رسانهها ممنوع است، آن هم در قرن ۲۱.»
او سازمان ملل متحد را متهم کرد که در پاسخگو کردن طالبان «کمکاری کرده است.»
وی همچنین هشدار داد که کمکهای بینالمللی نباید به طالبان تحویل داده شود، چرا که مصادره میشود و به مردم نمیرسد.

شیرین عبادی در بخش دیگری از سخنانش، بر همبستگی زنان ایران با زنان افغانستان تاکید کرد و گفت: «خوشحالم که در این مبارزه، زنان افغان پیشگام هستند. فمینیستهای ایرانی در کنار شما هستند. چشمشان به شماست. هر کاری که از دست ما زنان ایرانی بربیاید، کوتاهی نخواهیم کرد.»
او از زنان افغانستان خواست از مبارزه زنان ایرانی در برابر جمهوری اسلامی حمایت کنند.
خانم عبادی با بیان اینکه «زنان ایران و افغانستان دست در دست هم میتوانند بر حکومتهای ستمکاری که پشت اسلام پنهان شده و ظلم خود را میپوشانند، پیروز خواهند شد»، تاکید کرد که تا رسیدن به این پیروزی، به مبارزه ادامه خواهند داد.

وزیر خارجه طالبان در نشست ملاها در کابل، گفت که طبق فیصله و فتوای این نشست، افغانها نباید در بیرون از افغانستان فعالیت نظامی انجام دهند. امیرخان متقی گفت که بر اساس سفارش این نشست، اداره طالبان حق دارد علیه افغانهایی که از این دستور سرپیچی میکنند، اقدام کند.
امیرخان متقی چهارشنبه، ۱۹ میزان در سخنرانی خود در نشست ملاها در کابل، گفت که این نشست به مردم و اداره طالبان «بهترین پیشنهادها» را ارائه کرده است. او افزود که طبق فیصله این نشست، هر کس از دور یا نزدیک به اداره طالبان تجاوز کند، «جهاد علیه آن برای مردم فرض است.»
وزیر خارجه طالبان گفت که بزرگان و رهبری اداره طالبان تعهد کرده که از خاک افغانستان به ضرر هیچ کشوری استفاده نخواهد شد. به گفته او، نشست ملاها نیز به این امر تاکید کرده که اطاعت از آن برای همه ضروری است.
او تاکید کرد بربنیاد فیصله نشست ملاها، نگهبانی از نظام صرفا تکلیف مسئولین و نهادهای امنیتی نیست، بلکه برای «مردم مسلمان فرض است» تا از اداره طالبان نگهبانی کنند. امیرخان متقی گفت که ملاها همیشه توصیه کردهاند که بزرگان در میان خود به اتفاق و اتحاد توجه داشته باشند و نظام را از دشمنیهای داخلی در امان نگهدارند.
طاهر اندرابی، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان پیشتر گفت تنها نشست ملاها و صدور فیصله کافی نیست، هبتالله، رهبر طالبان باید به پاکستان تعهد کتبی دهد. او افزود که قطعنامه این نشست هنوز به اسلاماباد نرسیده است.
آقای اندرابی تاکید کرد که این نشست میتواند در امر مبارزه با تروریسم اقدام مثبت باشد، اما اسلامآباد از اداره طالبان و ملا هبتالله تضمین کتبی میخواهد.
رحمتالله نجیب رئیس هیئت مذاکرهکننده طالبان در ۲۱ عقرب گفت هیئت پاکستانی در گفتوگوهای استانبول خواستار فتوای هبتالله علیه جنگ در پاکستان شد. به گفته او، هیئت طالبان در پاسخ گفته هبتالله فتوا صادر نمیکند. پاکستان باید به دارالافتا درخواست دهد و انتظار نداشته باشد مطابق میل آنها فتوا صادر شود.