مولانا فضلالرحمن، رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان گفت که از اظهارات اخیر وزیران داخله و خارجه طالبان درباره حل مشکلات با پاکستان از طریق گفتوگو خوشحال است. او گفت که چنین اظهاراتی برای اسلامآباد «مایه خرسندی» است و پاکستان هم باید همین روند را در پیش گیرد.
فضلالرحمن در پیامی که در حساب کاربری اکس او منتشر شده، به اعلامیهای اشاره کرده که روز دوشنبه، ۱ جدی، از سوی شرکتکنندگان نشست «مجلس اتحاد امت پاکستان» در شهر کراچی منتشر شد.
رئیس جمعیت علمای پاکستان و از چهرههای نزدیک به طالبان گفت که این اعلامیه با واکنش مثبت و تحسینبرانگیز امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان و سراجالدین حقانی وزیر داخله آنان روبرو شده است.
به گفته او این پیامها برای پاکستان خوشایند است و انتظار میرود مقامات پاکستانی نیز با نگاه مثبت به «تلاشهای علما» و گروههای مذهبی برای بهبود روابط میان کابل و اسلامآباد، در مسیر تامین صلح گام بردارند.
سراجالدین حقانی وزیر داخله طالبان پیشتر گفته بود که رهبری طالبان در تلاش یافتن راه حل معقول برای مشکلات کنونی و رفع سوءتفاهمها با جهان است.
وزیر داخله طالبان همچنان روز یکشنبه هفتم جدی در سخنرانی دیگر در شهرداری کابل از «اظهارات مثبت» اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان و برخی از روحانیون این کشور درباره افغانستان استقبال و سپاسگزاری کرد. سراجالدین حقانی از آنها خواست «به ویرانی افغانستان فکر نکنند و برای ساختن این کشور همکاری کنند.»
وزیر خارجه پاکستان یک روز قبل از این، روز شنبه ششم جدی از فتوای ملاهای طالبان درباره جلوگیری از صدور جنگ به بیرون از افغانستان استقبال کرده بود.
امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان نیز در سخنانی جداگانه از فیصله علمای دینی پاکستان در نشست کراچی استقبال کرده و گفته بود که علمای دینی این کشور «بهترین مشوره» را به نظام خود دادهاند و افغانستان برای نقش سازنده علما در «تقویت برادری» و نزدیکی میان دو کشور احترام دارد.
پاکستان و طالبان در ماههای اخیر چندبار به ویژه در مناطق مرزی با هم درگیر شدند. پاکستان چند حمله هوایی به کابل و برخی ولایتهای جنوبی و شرقی افغانستان نیز انجام داد، هر چند به گونه مستقیم هیچگاه مسئولیت این حملات را نپذیرفت. پاکستان میگوید که طالبان افغانستان از تحریک طالبان پاکستانی حمایت میکند اما طالبان افغانستان این ادعا را رد میکند.
پس از آن، هیئت های دو طرف در دوحه گفتوگو کردند و در نتیجه، توافق بر سر آتشبس فوری اعلام شد. اما، گفتوگوهای بعدی در استانبول، بدون رسیدن به توافق نهایی پایان یافت.
امیر توکلیرودی گفت مذاکراتی با طالبان برای حضور شرکت نیمهدولتی فولاد مبارکه در صنعت معدن افغانستان انجام شده و استفاده از زغالسنگ افغانستان بهعنوان سوخت در حال بررسی است.
این عضو مجلس ایران افزود که با توجه به تجربه ایران در صنعت معدنی سنگان، این امکان وجود دارد که دانش فنی، فناوری و خدمات مهندسی به افغانستان منتقل شود.
این مقام ایرانی گفت که دو زون معدنی با مساحت مجموعی حدود هزار هکتار زمین در دو سوی مرز افغانستان و ایران شناسایی شده است. او افزود: «مطالعات زیستمحیطی، زونبندی، تعریف کاربریها و برنامهریزی برای فعالسازی بخش خصوصی در این محدوده در حال انجام است. رویکرد ما حمایت جدی از بخش خصوصی و ایجاد زمینه حضور سرمایهگذاران ایرانی و افغان در این منطقه است.»
اداره طالبان در ماه عقرب ۱۴۰۲ اعلام کرد که روزانه هزار تُن زغالسنگ در شمال افغانستان استخراج و به تجار فروخته میشود.
طالبان همچنین با اشاره به افزایش استخراج و صادرات زغالسنگ افغانستان، گفت که این گروه ۱۰ درصد نیاز روزانه زغالسنگ پاکستان را نیز تامین میکند. با اینحال، در اواسط ماه جوزای سال جاری رسانههای پاکستانی گزارش دادند که واردات زغال سنگ و سنگ صابون از افغانستان به پاکستان متوقف شده است.
همزمان، تشدید تنشها میان اداره طالبان و پاکستان در ماههای اخیر باعث شده است تا این اداره مسیر تجارت خود را به سمت ایران، هند و شماری از کشورهای آسیای میانه تغییر دهد.
«غارت» منابع طبیعی بهدست طالبان
طالبان پس از بازگشت به قدرت، تمرکز ویژه بر اکتشاف و استخراج معادن افغانستان داشته است. حاکمان کابل از طریق درآمد معادن، در پی تقویت حاکمیت خود است. منتقدان میگویند که استخراج گسترده معادن افغانستان، در سطح معیشت و رفاه شهروندان عادی تغییری نیاورده است. بیش از ۲۰ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند.
کارشناسان میگویند از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، فرایند استخراج معادن بدون نظارت نهادهای مستقل، شفافیت مالی یا الزامات زیستمحیطی انجام میشود. برخی از سازمانها طالبان را به «غارت منابع طبیعی» افغانستان متهم کردهاند.
شورای هماهنگی نمایندگیهای سیاسی و قونسلی افغانستان در اواخر سرطان از توافق اکتشاف معادن میان قزاقستان و طالبان ابراز نگرانی کرد. این شورا از قزاقستان خواست تا از امضای هرگونه توافق اقتصادی با طالبان خودداری کند.
این شورا تصریح کرد که طالبان از مشروعیت حقوقی لازم برای عقد قرارداد برخوردار نیست و چنین توافقهایی ممکن است در آینده از سوی حکومت منتخب افغانستان به رسمیت شناخته نشود و کشور امضاکننده را با پیامدهای حقوقی و مالی روبهرو کند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ایران تصریح کرد که در صورت تعلل ایران درباره فرصتهای اقتصادی افغانستان، کشورهایی چون ترکیه، چین و دیگر کشورها این فرصتها را تصاحب خواهند کرد.
