د کاناډا د لومړي وزیر د الوتکې تخنیکي ستونزه حل او له هند څخه کاناډا ته لاړ

د کاناډا لومړی وزیر له دوه ورځني ځڼډ وروسته د سې شنبې په ورځ (د وږي ۲۱مه) هند پرېښود. د هغه د ځڼډېدو لامل په الوتکه کې تخنیکي ستونزه په ګوته شوې وه.

د کاناډا لومړی وزیر له دوه ورځني ځڼډ وروسته د سې شنبې په ورځ (د وږي ۲۱مه) هند پرېښود. د هغه د ځڼډېدو لامل په الوتکه کې تخنیکي ستونزه په ګوته شوې وه.
ټاکل شوې وه چې جسټن ټروډو د یکشنبې په ورځ د جي ۲۰ غونډې په پای کې نوي ډیلي پرېږدي؛ خو په الوتکه کې د تخنیکي ستونزې له امله هغه د دوو نورو ورځو لپاره په دغه ښار کې پاتې شو.
د هند د الکترونیکي او معلوماتي ټیکنالوژۍ وزیر د سې شنبې په ورځ پر اېکس (ټویټر) لیکلي، چې هغه د کاناډا لومړی وزیر تر هوایي ډګره بدرګه او په جي ۲۰ سرمشریزه کې د ګډون لپاره یې ترې مننه وکړه.
تر دې مخکې د کاناډا د دفاع وزارت تایید کړې وه، چې د ښاغلي ټروډو په الوتکه کې تخنیکي ستونزه وه او یوه برخه یې باید بدله شوې وی.
د کاناډا لومړي وزیر په دغو دوو ورځو کې له هندي چارواکو سره کوم ډېپلوماتیک پلان نه درلود، د همدې لپاره له خپل ۱۶ کلن زوی خاویر سره په هوټل کې پاتې شو.
د جي ۲۰ سرمشريزه د روانې مياشتې په نهمه او لسمه نېټه په نوي ډيلي کې د ۱۹ هېوادونو د مشرانو او د اروپايي ټولنې د استازو په حضور کې جوړه شوه.


د ملګرو ملتونو سازمان د بشري حقونو شورا په کې د متحده عربي امارات د دایمي استازي مرستیالې لبنا قسیم ویلي، چې د طالبانو له خوا د ښځو پر زدهکړو او کار د بندیز په اړه د دې ډلې په دریځ کې هېڅ بدلون نه دی راغلی.
نوموړې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا په ۵۴مې غونډې کې د خپلې وینا پر مهال د طالبانو سخت دریځ ته په اشارې وویل، چې “په دې وروستیو کې د افغانستان په وضعیت کې هېڅ بدلون” نه دی راغلی.
د متحده عربي امارات د دایمي استازي مرستیالې ټينګار کړی، چې په افغانستان کې د «بشري حقونو شته ننګونې» د افغانستان پر راتلونکي منفي اغېزې لري.
مېرمن قسیم دا څرګندونې په داسې مهال کوي، چې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمېشنر هم ویلي، چې د طالبانو د عمومي عفوې له اعلان سره - سره په افغانستان کې نا قانونه وژنې، شکنجه او خپلسرې نیول ادامه لري.
ولکر تورک زیاته کړه، چې ملګرو ملتونو هم د پخواني حکومت د کارکوونکو او سرتېرو پر وړاندې د بشري حقونو سرغړونو پېښې مستند کړې دي.
هغه د ښځو او نجونو لپاره د تعلیم ممنوعیت ته په اشارې سره وویل؛ د دوی پر وړاندې د طالبانو د ظلم کچه "ظالمانه" دی.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا د دوشنبې په ورځ (د وږي ۲۰مه) خپله ۵۴مه غونډه پیل کړه. د دې سرمشریزې د لومړۍ ورځې د وینا لویه برخه د افغانستان وضعیت ته ځانګړې شوې وه.

ډونالډ ټرمپ له ایران سره د بندیانو د تبادلې په بدل کې د شپږو میلیاردو ډالرو بندې بودیجې د خوشې کولو په اړه د امریکا د هوکړې په غبرګون جو بایډن "بې کفایته" وباله او د هغه د ګوښه کېدو غوښتنه یې وکړه.
ټرمپ زیاته کړه: "جوبایډن فریب ورکوونکی څومره رشوت اخلي؟"
د امریکا پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ د امریکا د اوسني ولسمشر جو بایډن پر حکومت نیوکه کړې، چې له مخې یې د ایران د بندو شپږو میلیاردو ډالرو په بدل کې د بندیانو د تبادلې په برخه کې شوې موافقې ته په کتو سره هغه "بې کفایته" بللی دی.
هغه زیاته کړه: "کله چې زه ولسمشر وم، ما د پیسو پرته 58 یرغمل شوي بېرته ترلاسه کړل.جمهوري غوښتونکي باید همدا اوس د اساسي قانون د 25 مادې د تعدیل غوښتنه وکړي."
رویټرز په دې وروستیو کې په یوه راپور کې په دوحه کې د خبرو اترو له اتو پړاوونو وروسته د ایران او امریکا تر منځ د یوې احتمالي موافقې د امکان خبر ورکړ.
په پام کې ده چې د راتلونکې اونۍ له پیله به په جنوبي کوریا کې د ایران له خوا بندې شوې پیسې قطر ته انتقال شي او له هغه وروسته به پنځه امریکايي او ایراني بندیان تبادله شي.
د دغه راپور له مخې؛ د راتلونکې اونۍ په پیل کې به د ایران شپږ میلیارده ډالره کنګل شوې شتمنۍ قطري بانکونو ته وسپارل شي او په ایران کې نیول شوي پنځه امریکايي اتباعو ته به هم د وتلو اجازه ورکړل شي.
د اسد په ۱۹مه ایران څلور امریکايي اتباع له زندانه په کور کې نظر بندۍ ته انتقال کړل. د همدې ورځې په پای کې د امريکا د بهرنيو چارو وزير انټوني بلېنکن دغه اقدام د هغه بهير لومړی ګام وباله چې امريکا ته د دوی د ستنېدو لامل کېږي.
د ایران د اسلامی جمهوریت یوه چارواکی وویل؛ دغه خبرې اترې د ایران په چارو کې د امریکا د خاص استازی رابرټ مالي، د هغه د مرستیال ابرام پیلي او د ایران د اټومي مذاکرې د مشر علي باقري تر څارنې لاندې ترسره شوې دي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویلي؛ واشنګټن موافقه کړې چې له جنوبي کوریا څخه په قطر کې د مالي بنسټونو محدودو حسابونو ته د ایران پیسې انتقال کړي؛ خو هېڅ پیسې مستقیماً ایران ته نه ځي. ده وویل چې د دغو مالي مرستو له سپارلو وروسته به امریکا وڅاري چې څنګه او کله کارول کېږي.

د طالبانو د انرژۍ او اوبو وزیر او د ایران د اسلامي جمهوریت د انرژۍ وزیر د هرات د برېښنا د ستونزو د حل په اړه ټیلیفوني خبرې وکړې.
د طالبانو د انرژۍ وزارت په یوه خبرپاڼه کې لیکلي، چې علي اکبر محرابیان له عبداللطیف منصور سره ژمنه وکړه چې د برېښنا د قرارداد د نوي کولو او د هرات د برېښنا د پرچاوۍ د حل په برخه کې به همکاري وکړي.
افغانستان د برېښنا په برخه کې پر ګاونډیو هېوادونو تکیه کوي. د هرات برېښنا په عمده توګه د ایران او ترکمنستان له خوا تامین کیږي.
د ایران د انرژۍ وزارت د طالبانو د کابینې له دغه غړي سره د ټیلیفوني خبرو او د هرات د برېښنا د ستونزو په اړه څه نه دي ویلي او د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت هم په دې اړه وضاحت نه دی ورکړی.
د طالبانو د انرژۍ او اوبو وزارت وايي؛ په دې ټيلیفوني خبرو کې دواړو لورو موافقه کړې، چې د طالبانو پلاوی به د هرات د برېښنا د ستونزو د حل لپاره ایران ته سفر وکړي.
هرات د افغانستان یو له صنعتي ښارونو څخه دی او په دغه ولایت کې د برېښنا پر پرچاوۍ څو ځلې نیوکې شوې دي.

په داسې حال کې چې د سپټمبر د ۱۱مې نېټې د پېښو ۲۲ کاله پوره کیږي، د امریکا د ترهګرۍ ضد مبارزې ملي مرکز ویلي، چې د القاعده شبکه له زوره لوېدلې او نور د لویو بریدونو وس نه لري.
د دغه مرکز مشر کریسټي ابیزید پرون دوشنبه (وږي ۲۰) د سپټمبر د ۱۱مې د بریدونو د دوه ویشتمې کلیزې په مناسبت په خپره کړې اعلامیه کې ویلي، چې القاعده په خپل تاریخي مرکز”افغانستان او پاکستان” کې ځای لري خو د بیا راپورته کېدو احتمال یې نه شته.
نوموړی دا خبرې په داسې مهال کوي، چې په متحده ایالاتو کې د القاعده د یوې خونړۍ پېښې ۲۲ کاله پوره شوي او دا پېښه په ټوله نړۍ کې یوه هېښوونکې پېښه بلل شوې ده.
په اعلامیه کې راغلي چې د القاعده شبکې موخو ته لاسرسی، مشرتابه، ګروپي فعالیت، او سیمه ییز مناسب چاپیریال له لاسه ورکړی دی.
خو بل خوا ملګرو ملتونو ته د امنیت شورا په راپور کې چې د جون په میاشت کې خپور شو؛ خبرداری ورکړل شوی، چې افغانستان یو ځل بیا د القاعدې لپاره په مناسبه سیمه بدل شوی.
په راپور کې ویل شوي، چې القاعدې په افغانستان کې خوندي پټنځایونه تر لاسه کړي او د سرتېرو کمیت یې زیات شوی دی.

د ځغاستې افغان نابینا لوبغاړي ولي محمد نوري د ځغاستې په څلورو سیالیو کې د سرو زرو څلور مډالونه ګټلي دي.
نوري نن سې شنبه (د وږي ۲۱مه) افغانستان انټرنشنل – پښتو ته ویلي، چې نوموړي په جرمني هېواد کې د ځغاستې په سیالیو کې برخه اخیستې وه.
هغه زیاتوي، چې یادې سیالۍ د ۲۱ هېوادونو تر منځ د نېږدې ۵۰۰ لوبغاړو په ګډون سره ترسره شوې دي.
نوري وویل: “ ما د ځغاستې په څلورو سیالیو کې ګډون کړی، چې د څلورو واړو اتلولي مې خپله کړې ده”.
د یادونې وړ ده، چې نوموړی به په نېږدې راتلونکي کې د لامبو وهلو په سیالیو کې هم ګډون وکړي.
ولي محمد نوري د افغانستان لومړنی نابینا د لامبو او ځغاستې اتل دی، چې په لسګونو سیالیو کې یې اتلولي خپله کړې ده.