د مدني ټولنې ټلواله: د ملګرو ملتونو عالي کمېشنري دې د افغانانو په اېستلو کې مداخله وکړي

په پاکستان کې د مدني ټولنې ټلوالې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ څخه د افغانانو د اېستلو په مخنیوي کې د مداخلې غوښتنه وکړه.

په پاکستان کې د مدني ټولنې ټلوالې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ څخه د افغانانو د اېستلو په مخنیوي کې د مداخلې غوښتنه وکړه.
د مدني ټولنې یوې ټلوالې د ملګرو ملتونو له عالي کمیشنرۍ غوښتي، چې د پاکستان حکومت دې وهڅوي چې اسناد لرونکي افغان پناه غوښتونکي او هغه افغانان چې د پناه غوښتنې غوښتنلیکونه یې منل شوي دي، نه دې بندیاوي او نه دې ستنوي.
دوی دغه غوښتنه د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ او د پاکستان بشري حقونو ملي کمیسیون ته په یوه پرانیستي لیک کې کړې ده.
دغه ټلواله وایي، چې دغه کړنه تر ټولو ډېر د رسنیو کارکوونکې، مدني فعالانې او زده کوونکې سختې زیانمنوي.
دغې ټلوالې ویلي، چې د پاکستان اساسي قانون د زیان منونکو خلکو د پناه غوښتنې حق په رسمیت پېژندلی او دغه پرېکړه د قانون سره په ټکر کې ده.
تر دې وړاندې هم د پاکستان دغه پرېکړه په نړۍواله کچه له پراخو نیوکو سره مخ شوې وه او له دغه هېواده په وار، وار غوښتل شوي، چې حکومت دې خپله دغه پرېکړه بېرته واخلي؛ خو پاکستاني چارواکو هم په وار، وار ویلي، چې له خپلې پرېکړې نه په شا کېدونکی دی.


د افغانستان د پوځ پخواني جنرال سمیع سادات د سې شنبې په ورځ د امریکا کانګرس کې وویل، چې په افغانستان کې د طالبانو بریا په منځني ختیځ کې حماس او نورو اورپکو ډلو ته انګیزه او حوصله ورکړې ده. هغه خبرداری ورکړ چې د طالبانو د جهاد لړۍ به ټول منځني ختیځ ته پراخه شي.
سادات ادعا وکړه چې "په افغانستان کې د القاعدې ۱۶۰۰۰ جنګیالي روزل کیږي".
هغه دا ادعا هم وکړه چې د بګرام په هوايي ډګر کې چې د امریکا پخوانۍ اډه د بهرنیو ترهګرو د روزنې مرکز ګرځېدلی دی.
هغه وویل چې د طالبانو د دفاع وزارت د خپلو ځواکونو د روزنې لپاره د القاعدې د روزنې لارښود کاروي.
د امریکا د استازو مجلس د بهرنیو اړیکو کمېټې د سې شنبې په ورځ دوه غونډې وکړې، چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو او د طالبانو او افغانستان په اړه د بایډن د ادارې پالیسي وڅېړي.
جنرال سادات د کانګریس استازو ته خبرداری ورکړ، چې د طالبانو جهاد به له افغانستان وروسته په پاکستان کې هم وغځېږي او لمن به یې منځني ختیځ ته پراخه شي.
هغه وویل، چې طالبان په فکري توګه د افغانستان له پولو بهر د جهاد په پراخولو باور لري او حتا د ایران سپاه پاسداران په دې برخه کې له طالبانو سره په همکارۍ تورنوي.

په کراچۍ کې د افغان سوداګرو د څه باندې درې زره کانټینرونو د درول کېدو وروسته طالبانو له پاکستانه وغوښتل، چې یاد کانټینرونه دې خوشې کړي.
پاکستاني چارواکو ویلي، چې دغه توکي د ګمرکي معافیته په استفادې افغانستان ته ځي؛ خو بېرته په قاچاقي ډول پاکستان ته واردیږي.
دوی وايي؛ افغان سوداګرو پاکستان ته د ګمرکي محصول په نه ورکولو میلیونونه ډالر مالي زیانونه اړولي دي.
د فرانسې خبري اژانس د سې شنبې په ورځ (د لړم په ۲۳مه) راپور ورکړ، چې د طالب چارواکو په ځواب کې پاکستان ویلي، چې پاکستان له افغان سوداګرو ډېر مالیات او ګمرکي محصول غوښتی او د کانټینرونو په درولو یې دوی ته میلیونونه ډالر زیان اړولی دی.
په پېښور کې د طالبانو د کونسلګرۍ یوه چارواکي د فرانسې خبري اژانس ته وویل: «له څو میاشتو راهیسې په سلګونه کانټینرونه درول شوي دي؛ ځینې محمولې له یوه کال څخه ډېر وخت کیږي چې ولاړې دي».
دغه طالب چارواکی وايي؛ په کانټینرونو کې دننه مالونه د خرابېدو په حال کې دي او سوداګرو ته ډېر زیانونه اوښتي دي.
په اسلام اباد کې د طالبانو سفارت په یوه بیان کې ویلي، چې د طالبانو د سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي د دوشنبې په ورځ (د لړم په ۲۲مه) د پاکستان د بهرنیو چارو له وزیر سره د مالونو د ټرانزیټي ستونزو په اړه خبرې وکړې؛ خو پاکستان تر اوسه دې غوښتنې ته په ښکاره ځواب نه دی ورکړی.
په پاکستان کې د افغان سوداګرو ستونزې په داسې حال کې دي، چې د پاکستان د سوداګرۍ وزیر ګوهر اعجاز د سې شنبې په ورځ له طالبانو او ازبکستان سره په درې اړخیزه ناسته کې د دغو درېیو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پر دوام او پیاوړتیا ټینګار وکړ او نوي بازارونو ته د درې واړو هېوادونو د لاس رسي غوښتونکي شول.
ښاغلي اعجاز وویل "دا درې اړخیزه غونډه د نېږدې اقتصادي همکارۍ په لور یو مهم ګام دی او د سوداګرۍ، پانګونې او اقتصادي اړیکو د زیاتولو لپاره زمینه برابروي".

د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې سازمان اعلان کړی، چې په هرات کې د وروستۍ زلزلې نېږدې ټول زیانمن او قربانیان بزګران دی. دغه سازمان د سې شنبې په ورځ وویل، چې دوی د هرات په ولسوالیو کې له ۴ زرو څخه زیاتو زیانمنو کورنیو سره مرسته کړې چې عایداتي سرچینو ته لاسرسی پېدا کړي.
دغه سازمان د سې شنبې په ورځ پر اېکس ټولنیزې پاڼې لیکلي، چې لومړیتوب یې بنسټیزې مرستې دي او د بېړنیو اړتیاو د حل کولو پر ځای به د هرات په اغیزمنو ولسوالیو کې د کروندګرو د کرنې په برخه کې مرسته وکړي.
په یادښت کې زیاته شوې، چې له دغو مرستو څخه به څه باندې څلور زره زلزله ځپلې کورنۍ ګټه پورته کړي.
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې اداره په داسې حال کې د زلزله ځپلو د لومړنیو اړتیاوو د پوره کولو خبره کوي، چې مرستندویه سازمانونه په ځانګړي ډول د ژمي په موسم کې د زلزله ځپلو د بېړنیو اړتیاو په اړه اندېښنه څرګندوي.
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر تر دې مخکې ویلي وو، چې د ټولو هغو مرستو چې د زلزله ځپلو د اړتیاو د پوره کولو لپاره غوښتل شوې، یوازې ۲۶ سلنه یې چمتو دي.
هرات یوه میاشت مخکې د ریښتر په کچه ۶،۳ درجې زلزلې ولړزاو، چې په ترڅ کې یې د هرات د زنده جان ولسوالۍ په ګډون د افغانستان په لوېدیځو سیمو کې هم پراخې ویجاړۍ رامنځ ته شوې.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق ویلي، چې د دغې زلزلې له ۹۰ سلنې زیات قربانیان ښځې او ماشومان دي.

د افغانستان د ازادۍ جبهې په نوم د طالبانو مخالفه وسلواله جبهه ادعا کوي، چې نن ماخوستن مهال یې په بغلان کې د طالبانو پر امنیه قوماندانۍ غلچکی برید کړی، چې په پایله کې یې دوه طالبان وژل شوي او یو بل ټپي دی.
دغې جبهې نن سې شنبه ( د لړم ۲۳مه) پر خپلې اېکس پاڼې د یوې ویډیو په خپرولو سره ویلي، چې د طالبانو د بغلان پر امنیه قوماندانۍ یې یو اپراتفي برید کړی دی.
په ویډیو کې ښودل کیږي، چې د دغې ډلې له خوا پر یوې نیمه رڼا ودانۍ برید کیږي؛ خو د مرګ ژوبلې په تړاو پکې څه نه ښکاري.
طالبانو بیا په دې اړه څه نه دي ویلي.
دغې جبهې تېره ورځ هم اعلان کړی و، چې د پروان ولایت په جبل سراج کلا کې یې د طالبانو پر یوې قرارګاه برید کړی و، چې په دې برید کې دوه طالبان وژل شوي او یو ټپي شوی دی.
افغانستان انټرنشنل - پښتو د یوې بې پرې رسنۍ په توګه نه شي کولی، چې د افغانستان د ازادۍ جبهې یاد خبر تایید یا رد کړي.

د پاکستان د تحریک انصاف ګوند یو شمېر غړو تایید کړې، چې د پاکستان سترې محکمې د یوه حکم په صادرولو سره د ډېپلوماټیکو او محرمو اسنادو د افشا په تړاو د پخوني لومړي وزیر عمران خان د محاکمې بهیر درولی دی.
بل خوا پاکستاني رسنیو د سترې محکمې په تایید سره ویلي، چې محکمې دا حکم نن سې شنبه صادر کړی دی او د محاکمې د ځنډ موده هم نه ده معلومه.
له دې وړاندې د اسلام اباد سترې محکمې د لړم د میاشتې په شپږمه نېټه د پاکستان د پخواني لومړي وزیر عمران خان هغه غوښتنلیکونه رد کړي وو، چې له مخې یې د حکومت د رسمي رازونو د افشا کولو په اړه د قضیې لغوه کولو او د ضمانت غوښتنه کړې وه.
له دې وروسته محکمې د عمران خان مرستیال شاه محمود قریشي په تېر کال کې د واشنګټن او اسلام اباد ترمنځ د رسمي رازونو په افشا کولو تورن کړل.
عمران خان ویلي وو، چې امریکا مسکو ته د هغه له سفر وروسته له پاکستانه د هغه د ګوښه کولو غوښتنه وکړه.
خان خپل سیاسي سیالان او د پاکستان د پوځ پخوانی مشر جنرال قمر جاوید باجوه د هغه د لرې کولو په برخه کې له واشنګټن سره په همکارۍ تورن کړي وو.
خان د اګسټ له پنځمې نېټې راهیسې له هغه وروسته په زندان کې دی، چې په یوه جلا قضیه کې د دولتي ډالیو په پلور محکوم شو.
نوموړی په لومړي سر کې په اټک زندان کې ساتل کېده؛ خو وروسته اډیاله زندان ته ولېږدول شو.