جرمني د افغانستان د بشري مرستو له صندوق سره پنځه میلیونه یورو مرسته وکړه

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر (اوچا) د افغانستان د بشري مرستو له صندوق سره د جرمني له خوا د پنځه میلیونه یورو د نوې مرسته خبر ورکړ.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر (اوچا) د افغانستان د بشري مرستو له صندوق سره د جرمني له خوا د پنځه میلیونه یورو د نوې مرسته خبر ورکړ.
اوچا د دوشنبې په ورځ وویل؛ دا پیسې به په ۲۰۲۳ کې په افغانستان کې د ژوند ژغورنې له فعالیتونو سره د مرستې لپاره ولګول شي.
اوچا وايي، چې د افغانستان د بشري مرستو له صندوق تاسیس راهیسې جرمني څه باندې ۲۱۰ میلیونه یورو مرسته کړې ده.
د یادونې وړ ده، چې تېره اونۍ هم اوچا پر نړۍوالې مرستندویه ټولنې غږ کړی، چې که له افغانستان سره بشري مرستې ونه شي، لرې نه ده چې راتلونکی ژمی به په افغانستان کې یو بحراني ژمی وي.

د ازادۍ جبهې اعلان وکړ، چې د دوشنبې په ورځ (د لړم په ۲۹مه) سهار وختي یې د پروان ولایت په بګرام ولسوالۍ کې د طالبانو په یوه پوسته برید کړی. د دغې جبهې د معلوماتو له مخې؛ په دې بريد کې دوه طالبان وژل شوي او څلور نور ټپيان شوي دي.
په خبرپاڼه کې راغلي دي، چې د طالبانو یو رینجر هم ویجاړ شوی دی.
طالبانو تر اوسه د دې پېښې په اړه څه نه دي ویلي.
دغه ډله معمولاً د خپلو مخالفو جبهو د خبرونو په اړه غبرګون نه ښيي او هڅه کوي، چې د دغو جبهاتو فعاليتونه کمزوري کړي.
خو دغې جبهې په تېرو دوو کلونو کې تایید کړې، چې له بېلابېلو ولایتونو څخه یې ډېر کسان د وسله والو طالبانو د ډلې د غړیتوب په تور نیولي دي.

د جلال اباد یو شمېر اوسېدونکو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې طالبانو په دغه ښار کې په نشه يي توکو روږدي کسان شکنجه کوي او وروسته یې وژني. په جلال اباد ښار کې یوه کورنۍ وايي؛ تېره ورځ طالبانو د شهزاده په نوم یو ځوان له سختې شکنجې وروسته اوبو ته اچولی او وژلی دی.
د جلال اباد ښار د پنځمې ناحیې یو شمېر اوسېدونکو نن دوشنبه ( د لړم ۲۹ مه ) افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې په نشه یې توکو د روږدي ۲۸ کلن ځوان شهزاده مړی چې څو ورځې وړاندې د ګوردو روغتون ته څېرمه د کانال د اوبو په لویې ویالې کې موندل شوی و، چې تېره ورځ یې د جنازې مراسم ترسره شول.
د شهزاده خپلوان وايي، نوموړی تېره چهارشنبه له کوره وتلی و او تېره ورځ یې د ننګرهار په حوزوي روغتون کې جسد پیدا شو، دوي زیاتوي دغه ځوان په شیشه روږدی و.

هغه انځورونه چې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته رسېدلي، د خپرولو نه دي خو په دغو انځورونو کې د ټپونو نښې ښکاري چې د شهزاده لاسونه او پښې پر پړو تړل شوي دي او بیا اوبه ته غورځول شوی دی.
په دغو انځورنو کې یو بل جسد هم لیدل کیږی، چې ویل کیږي دا هم په نشه یې توکو روږدی دی.
د ننګرهار په حوزوي روغتون کې د عدلي طب سرچینې وايي؛ د طالبانو په راتګ سره بې وارثه جسدونه د پخوا په پرتله زیات شوي دي، دوی زیاتوي په جسدونو کې هغه کسان شامل دي، چې په بېلابېلو نشه یې توکو روږدي وي او د پېدا کېدو پر وخت یې لاسونه او پښې پر پړو تړل شوي وي.
په ننګرهار کې د طالبانو ځايي چارواکو په دې تړاو څه نه دي ویلي؛ خو د دې ولایت یو شمېر اوسېدونکي وايي؛ طالبان تل هڅه کوي چې د ورته راپورونو د خپرېدو مخه ونیسي.
په دې اړه مو هڅه وکړه، چې د ننګرهار حوزوي روغتون څخه په وروستي یو کال کې د جسدونو د پېدا کېدو په تړاو رسمي شمېرې واخلو؛ خو ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې طالبانو له ټولو ډاکترانو او د روغتون مسوولینو غوښتي چې رسنیو ته په دې تړاو له معلوماتو ورکولو څخه ډډه وکړي.
په جلال اباد ښار کې یو شمېر ځايي اوسیدونکي د طالبانو حوزو پورې اړوند وسلوال د نشه یي توکو روږدي کسانو په شکنجه او وژلو کې په لاس لرلو تورنوي.
که څه هم له دې وړاندې د کابل په شمول په ګڼو ولایتونو کې د طالبانو د ډلې له خوا د معتادینو د راغونډلو په اړه کمپاینونه ترسره شوي دي او دغو کسانو ته د درملي اسانتیاوې برابروې کړي.
د جلال اباد ښار یو شمیر ځايي اوسیدونکي له طالب مشرانو غواړي، چې په دغه ولایت کې دې پر نشه يي توکو روږدو کسانو د شکنجې او وژلو روان بهیر ودروي او ددې کار مخه دې ونیسي.

د اسلامي همکاريو د سازمان سرمنشي او د ځينو عربي هېوادونو وزيران د لړم په ٢٩مه نېټه د غزې د کړکېچ په اړه په دوه ورځینۍ غونډه کې د ګډون لپاره بېجېنګ ته ولاړل. په ورته وخت کې د سعودي د بهرنیو چارو وزارت له نړۍوالې ټولنې غوښتي چې په غزه کې د جګړې د بندولو لپاره اقدام وکړي.
په دې غونډه کې د اسلامي همکاريو د سازمان د عمومي منشي حسين ابراهيم طحه ترڅنګ د فلسطين، سعودي عربستان، مصر، اردن او انډونيزيا د بهرنيو چارو وزيرانو هم ګډون لري.
ټاکل شوې چې دغه غونډه تر سې شنبې پورې دوام وکړي.
د سعودي د بهرنیو چارو وزیر شهزاده فیصل بن برهان ال سعود په دې غونډه کې وویل: "موږ دلته د دې لپاره راغلي یو، چې یو واضح پیغام واستوو، چې جګړه او وژنه باید سمدستي ودرول شي او بشري تجهیزات باید غزې ته ولېږل شي".
د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیر وویل: "ریاض په بېجېنګ کې له خپلو ملګرو سره د لا زیاتو همکاریو په لټه کې دی تر څو ژر تر ژره دا کړکیچ او دغه ناوړه حالت پای ته ورسوي".
د سعودي عربستان د بهرنیو چارو د وزارت له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا غونډه په غزه کې د بشري ناورین د مخنیوي او د بشریت پر ضد د اسراییلي چارواکو د «جنایتونو» د مخنیوي په موخه جوړه شوې وه.
د مصر د بهرنیو چارو وزیر سامح شکري هم ویلي، چې هېواد یې غواړي بېجېنګ د غزې په تړانګه کې د فلسطینیانو پرضد د بریدونو په مخنیوي کې رغنده رول ولوبوي.
د چین د بهرنیو چارو وزارت په غزه کې د جګړې له پیل راهیسې د تاوتریخوالي د کمولو او د اسراییل او فلسطین له حکومتونو څخه د یوې حل لارې د موندلو غوښتنه کړې ده.
د چين د بهرنيو چارو وزير وانګ يي په دې غونډه کې وويل بېجېنګ د عربي او مسلمانو هېوادونو ښه دوست او ورور دی او تل يې د فلسطين د خلکو د مشروع ملي حقوقو او ګټو د تامينولو له عادلانه غوښتنې څخه ټينګ ملاتړ کړی دی.
د چين د بهرنيو چارو وزير وويل، بېجېنګ به ژر تر ژره په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو، د بشري ناورين د کمولو او د فلسطين او اسراییل کړکېچ ته د ژر، هراړخيز، عادلانه او دوامداره حل لارې د موندلو لپاره جدي کار وکړي.

د طالبانو د علومو اکاډمۍ د دې ډلې د پوهنې او لوړو زده کړو له وزارته غوښتي، چې د افغانستان د ښوونځیو او پوهنتونونو په درسي نصاب کې دې «حدود او قصاص پېژندنه» شامله کړي. دغه بنسټ له طالبانو هم غوښتي چې د هغو کسانو پر وړاندې چې دغه ډله یې «باغیان» بولي، اسلامي شریعت نافذ کړي.
باختر اژانس د طالبانو تر کنټرول لاندې د يکشنبې په ورځ ( د لړم په ٢٨مه ) خبر ورکړ، چې د دغې ډلې د علومو اکاډمۍ د "شريعت د حدودو د تطبيق او د امنيت په تامينولو کې د هغې د رول" په اړه يو پروګرام جوړ کړی و.
د دې پروګرام برخه والو یو پرېکړه لیک صادر کړی، چې پکې راغلي: "د امکان تر حده د ډېرو خلکو د منلو لپاره باید حدود او قصاص د خلکو په مخکې په عام محضر کې پلي شي".
د ۱۴۰۰ لمریز کال په اسد میاشت کې واک ته د بیرته راستنېدو وروسته طالبانو په عام محضر کې ډېری خلک په مختلفو تورونو په دورو ووهل.
دا ډله د خپلو خلکو او نورو اتباعو پر وړاندې د "دوه ګوني چلند" په کارولو تورنه ده.
طالبان هم په دې تورن دي، چې د خلکو د نیولو او محاکمه کولو پر مهال یې د عادلانه عمل اصول او طریقې نه مراعات کړې دي.

له څه باندې دوو کلو وروسته امریکايي پوځ له بګرام اډې څخه د خپلو ځواکونو د وتلو نوی فلم خپور کړ. امریکايي پوځ د جمعې په شپه د ۱۴۰۰ کال د چنګاښ په ۱۱مه په افغانستان کې له خپلې اصلي هوايي اډې بګرام څخه ووتل.
هغوی له بګرام څخه د افغان حکومت له خبرولو پرته وتلي و.
دغه اوه نیمې دقیقې فلم "په افغانستان کې د ۷۵ځانګړو ځواکونو د کنډک میراث" په نوم په امریکا کې د پخوانیو سرتېرو د ورځې په مناسبت خپور شو.
د امریکا پوځ د جګړې فلم اخیستونکی لانډون کارټر په بګرام کې د امریکايي پوځیانو د وروستیو لسو ورځو د شتون او له دې ستراتیژیکې اډې د وتلو د وخت شېبې ثبت کړې.
د فلم موضوع د امریکا د پوځ د ۷۵ ځانګړو ځواکونو د کنډک فعالیتونه دي، هغه ځواکونه چې شل کاله یې په بګرام کې پراته وو، او د بهرنیو ځواکونو وروستۍ ډله وه چې د کابل له سقوط څخه ۴۲ ورځې مخکې د چنګاښ د میاشتې په ۱۱ مه نیټه له دغې اډې څخه ووتله.
په ویډیو کې ښکاري چې امریکايي پوځیان د شپې په تیاره کې د بګرام په هوايي اډه کې د دغه هېواد بیرغ راښکته کوي او په یوه C-130 کارګو الوتکه کې سپاره او له افغانستانه وځي.
د بګرام هوايي اډه شاوخوا شل کاله په افغانستان کې د ترهګرۍ ضد جګړه کې د امریکايي ځواکونو تر ټولو مهم او ستر مرکز و، چې په افغانستان کې د امریکا سل زره پوځیان پکې ځای پر ځای و.
دغه ستراتیژیکه اډه چې په ۱۹۸۰ لسیزه کې د پخواني شوروي ټلوالې د ځواکونو له خوا جوړه شوې وه، د ۲۰۰۱ کال له ډسمبر څخه د ۲۰۲۱ کال تر جولای پورې د امریکا په مشرۍ د ناټو ټلوالې ځواکونو اصلي مرکز و.
