ښځینه معترضانې: نړۍواله ټولنه دې د طالبانو له اقتصادي ملاتړ څخه لاس واخلي

دغې شبکې نن سې شنبه (د سلواغې ۱۷مه) د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي؛ نړۍواله ټولنه باید د طالبانو له اقتصادي ملاتړ څخه لاس واخلي.

دغې شبکې نن سې شنبه (د سلواغې ۱۷مه) د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي؛ نړۍواله ټولنه باید د طالبانو له اقتصادي ملاتړ څخه لاس واخلي.
د افغان ښځو د سیاسي مشارکت شبکې ټینګار کړی، چې ملګري ملتونه باید د دوحې غونډه د طالبانو د حکومت د ړنګولو لپاره جوړه کړي.
دغه غونډه چې ټاکل شوې د ملګرو ملتونو له لورې د افغانستان په اړه تر راتلونکو دوو اونیو د قطر په پلازمېنه دوحه کې جوړه شي، طالبان هم وربلل شوي دي.د افغان ښځو د سیاسي مشارکت شبکه چې د ښځو اعتراضي حرکت دی همداراز په خپله اعلامیه کې غوښتي، چې په دې غونډه کې دې په افغانستان کې د ښځو او نجونو د حقونو د تضمین او ملاتړ لپاره هڅې وشي.یادو میرمنو ویلي، چې په افغانستان کې د طالبانو له بيا واکمنېدو راهيسې د افغانو ښځو پر وړاندې څه باندې ۵۲ ليکلي او لسګونه شفاهي حکمونه صادر شوي، چې په ترڅ کې یې افغانې ښځې له ټولو حقونو بې برخې شوې دي.د دوحې له غونډې څخه د ښځو او نجونو د امنیت ټینګښت، د پوهنې او روغتیا وده، د جنسیتي برابرۍ د فرهنګ وده او په افغانستان کې د وګړنیزو بنسټونو پیاوړتیا د دغې شبکې له نورو غوښتنو څخه دي.دوی همدا راز پر طالبانو د فشارونو پر زیاتېدو هم ټینګار کوي.تر دې مخکې هم د افغان ښځو یوې ډلې ملګرو ملتونو ته یو پرانیستی لیک استولی و او د دوحې په غونډه کې یې د ښځو د استازو د حضور غوښتنه کړې وه.دا غونډه به د ملګرو ملتونو په کوربتوب د هغو هېوادونو د استازو په حضور کې جوړه شي، چې په افغانستان کې ځانګړي استازي لري.د یادولو ده، چې طالبانو ویلي د غونډې د اجنډا او د ګډونوالو په اړه د معلوماتو له تر لاسه کولو وروسته به په دې غونډه کې د خپل ګډون په اړه پرېکړه وکړي.


د پاکستان لومړي وزیر انوارالحق کاکړ ویلي؛ وروسته له هغه چې امریکا او ناټو له افغانستانه ووتل، طالبانو په افغانستان کې حکومت «په زور» ونیو. ښاغلي کاکړ زیاته کړه، چې پاکستان غواړي په افغانستان کې یو "دوست حکومت" رامنځته شي.
د پاکستان لومړي وزیر د دوشنبې په ورځ (د لیندۍ ۱۶ مه) د طالبانو د واک ته د رسېدو په اړه په یوه غږیز کلیپ کې وویل: «په افغانستان کې د طالبانو حکومت وروسته له هغه جوړ شو چې نړۍ د دوه تریلیون ډالرو په لګولو سره خپل فرصتونه ضایع کړل».
د سنبلې په میاشت کې انوارالحق کاکړ ویلي وو، چې پاکستان په افغانستان کې د یوه مشروع او با صلاحیته حکومت سره مخ نه دی.
هغه زیاته کړې وه: "په افغانستان کې د نورو هېوادونو په شان دولت شتون نه لري."
پاکستان له طالبانو سره نږدې اړیکې لري او دغه هېواد له تېرو دوو لسیزو راهیسې د طالب مشرانو کوربه دی.
وروسته له دې، چې طالبانو په ۱۴۰۰ کال کې د افغانستان کنټرول تر لاسه کړ، په پاکستان کې د اورپکو بریدونو زور واخیست.
د پاکستان موقت لومړي وزیر وویل، چې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته په پاکستان کې تاوتریخوالی ۶۰ سلنه او ځانمرګي بریدونه ۵۰۰ سلنه زیات شوي دي.
د پاکستان ټوډی د راپور له مخې؛ ښاغلي کاکړ په دغه غږیز کلیپ کې دا هم ویلي، چې افغان کډوال له لسیزو راهیسې په پاکستان کې اوسېږي او د پاکستان له روغتیايي، تعلیمي او بنسټیزو خدمتونو څخه یې ګټه اخیستې او د دوی سوداګرو د افغانستان د ټرانزیټي سوداګرۍ له لارې په میلیاردونو ډالر ګټلي دي.
وزير اعظم کاکړ وويل، وسله وال هغه څوک دي، چې له پاکستان سره يې د جګړې اعلان کړى او غواړي په بلوچستان کې د قومي ليکو او وسله والې مبارزې له لارې يو نوى ايالت جوړ کړي، چې د پاکستان د اساسي قانون خلاف کار دى.
هغه وويل؛ په پاکستان کې ډېموکراسي د بيلابيلو وجوهاتو او د مدني ادارو په جوړښت کې د کمزورۍ له امله له ګڼو ننګونو سره مخ ده او د ډېموکراسۍ د ودې لپاره بايد د سياسي ګوندونو مشرتابه په جمهوري ډول وټاکل شي.
کاکړ زیاته کړه، چې غواړي د صدراعظمۍ له څوکۍ څخه وروسته د پاکستان په مشرانو جرګه کې دنده ترسره کړي. هغه زیاته کړه؛ موقت حکومت د ټاکنو له کمېسیون سره مرسته او همکاري کړې، چې ټاکنې د فېبرورۍ په اتمه ترسره شي.

په کندهار او هلمند ولایتونو کې حج ته د تللو لپاره ۳۶ زره ۵۷۸ کسانو نومونه ليکلي، چې ډېره برخه یې طالبان دي. په کندهار کې د ۳۴۳۱ طالبانو څخه ۵۲۵ او د ۱۷ زره ۸۱ عامو خلکو څخه شاوخوا ۲۵۰ کسان تر ټاکلو وروسته حج ته ځي.
په کندهار کې طالب چارواکو نن سې شنبه حج ته د تللو لپاره د ۲۰ زره ۵۱۲ کسانو تر منځ تر قرعه کشۍ وروسته د څه باندي ۸ سوه کسانو نوملړ اعلان کړ، چې په دې پروسه کې به "بیت الله شريف" ته سفر کوي.
د کندهار د طالبانو د حج او اوقافو مشر عبدالبصير فايض وويل، چې له کندهار څخه په تېرو ۱۷ ورځو کې ۳۴۳۱ طالبانو نوم لیکنه کړې، چې له جملې څخه به یې د ۵۲۵ کسان او ۱۷۰۸۱ ملکي کسانو نومونه لیکلي، چې ۲۵۰ به پکې انتخاب شي.
حج ته د تللو په دې پروسه کې د عامو خلکو په پرتله طالبانو ته دوه برابره برخه ورکول شوې ده.
نوموړي حج ته د تللو کسانو څخه غوښتنه کړه، چې «اسلامي امارت» د پرمختګ لپاره دعاګاني وکړي.
هغه زياته کړه: « الله دي حج ته ستاسو ټولو نصيب وکړي، تاسو اسلامي امارت او مجاهدينو د لا بريا لپاره په اخلاص دعاګاني وکړئ.»
فايض وويل، چې طالبان او ولس سره يو دي او څوک چې يې د بېلولو هڅه کوي «عقیده» يې کمزورې ده.
نوموړي وويل: "د تېرې فاسدې ادارې څخه هم تر ۵ زره زيات کسان د حج د پروسې څخه پاته شوي، چې هغوی ته به هم حج ته د تللو لپاره زمينه برابره شي."
بل لوري بيا نن طالب چارواکو په هلمند کې هم د ۱۰۱۶۱ کسانو تر منځ د قرعه کشۍ مراسم ترسره کړل.
د هلمند د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ رياست د معلوماتو له مخې؛ له دې ولایت څخه حج ته د تللو لپاره ۲۰۰۰ کسانو زياته برخه ورکول شوې او له دې کسانو څخه به نومونه وټاکي.
د معلوماتو له مخې؛ د هلمند څخه به سږ کال ۲۲۱۱ کسان حج ته ځي، چې ۵۳۵ به پکې طالبان ۱۴۷۶ عام خلګ او ۲۰۰ کسان به د قرعشي وروسته معلوم او سفر به کوي.
حج ته تلوونکې کسان د طالبانو پر دې پروسه نيوکه کوي، چې تر ډېره دغه ډله خپل ملګري او جنګيالي انتخابوي او عامو خلکو ته پکې زياته ونډه نه ورکوي.
عبدالقیوم چې حج ته د تللو لپاره يې د کندهار په پروسه کې نوم لیکنه کړې وايي: « دوه کاله کېږی، چې حج ته د تللو لپاره مې نوم لیکلی، طالبان د شفافیت خبره کوي؛ خو زما نوم پکې نه شته، دوی هغه چاته چانس ورکوي، چې طالب وي او ديني زده کړه یې کړې وي.»
په افغانستان کې واک ته د طالبانو په رسېدو د دې ډلې او ملګرو د عایداتو سرچينه په دولتي ادارو کې په پراخه کچه د طالبانو جذبول، پراخې خپل منځي اړیکې او د نشه يي توکو کاروبار بلل شوی.
طالبان وايي په پام کې ده، چې سږ کال له دغه هېواده ۳۰ زره کسان د حج مراسمو پر ځای کولو لپاره سعودي عربستان ته لاړ شي.

د حماس د روغتیا وزارت اعلان کړی، چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د غزې په تړانګه کې د اسراییل په بریدونو کې ۱۰۷ تنه وژل شوي او ۱۴۳ تنه نور ټپیان شوي دي.
په دې توګه په غزه کې د روانې جګړې له پیل راهیسې د وژل شویو فلسطینیانو شمېر ۲۷۵۸۵ ته ورسېد او په دې سیمه کې د نښتو په ترڅ کې ۶۶۹۷۸ کسان ټپیان شوي دي.
د اکټوبر په اوومه د حماس له خوا پر اسراییل تر خونړي برید وروسته اسراییل پر غزې هوايي بریدونه او ځمکني عملیات پیل کړل.
د دغو عملیاتو له امله په سیمه کې پراخې جګړې پیل شوي دي.
ملګرو ملتونو، عربي اتحادیې او ګڼو نړۍوالو سازمانونو په بار - بار په غزه کې د اوربند غوښتنه کړې ده؛ خو د اسراییل لومړي وزیر او نورو چارواکو ویلي؛ تر هغې چې یې د حماس ډله په بشپړه توګه له منځه نه وي وړې تر هغې به جګړه دوام لري.

په استانبول کې د یوې محکمې مخې ته د ډزو په پایله کې د درېیو پولیسو په ګډون شپږ تنه ټپیان شوي او یو تن د ټپونو د سختوالي له امله مړ شوی دی. د ترکیې د کورنیو چارو وزارت اعلان وکړ، چې دوه بریدګر د امنیتي ځواکونو له خوا وژل شوي دي.
د سې شنبې په ورځ (د سلواغې ۱۷ مه) له غرمې مخکې د استانبول ښار د کاګالیان محکمې د دروازې مخې ته پر پوسته برید وشو.
د ترکیې د کورنیو چارو وزیر علي یرلیکایا د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، چې د دغه وسله وال برید دوه عاملین چې یوه یې ښځه او بل یې سړی و، وژل شوي دي.
هغه دا برید یو تروریستي برید بللی او عاملین یې د خلق د ازادۍ غوښتونکو ګوند بللی دی.
د دې ډلې وروستي راپور شوي عملیات په ۲۰۱۵ کې وو او په استانبول کې د پولیسو پر مرکز، د عدلیې پر ماڼۍ او د امریکا پر کونسلګرۍ درې جلا بریدونه شوي چې په پایله کې یې یو څارنوال او یو پولیس وژل شوي وو.
د ۲۰۱۴ کال د اګست په ۱۹مه د امریکا پر کونسلګرۍ په برید کې دواړه برید کوونکي ښځې وې او یوه یې هم نیول شوې وه.
دغه ډله د ترکیې د حکومت، متحده ایالاتو او اروپايي ټولنې له خوا د یوه تروریستي سازمان په توګه پېژندل شوې ده.
تېره اونۍ دوو نقاب پوشانو د استانبول ښار د سانتا ماریا (هولي مریم) په ایټالوي کلیسا برید وکړ، چې په ترڅ کې یې یو کس ووژل شو او دوه بریدګر ونیول شول.
داعش د دغه برید مسوولیت په غاړه واخیست.
ترکیې تر دې مخکې له داعش سره د تړاو او په ترکیه کې پر کلیساګانو، عبادت ځایونو او د عراق پر سفارت د بریدونو د پلان په تور د ۳۲ کسانو د نیولو اعلان کړی و.

د طالبانو یو شمېر وزیرانو د ملا هبت الله د فرمان خلاف په دولتي ادارو کې خپلوان او ملګري مقرر کړي دي. د افغانستان انټرنشنل ـ پښتو موندنې ښيي، چې د طالبانو کورنیو چارو وزیر، د کانونو او پټرولیم وزیر او د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د خپلې کورنۍ غړي په دولتي دندو کې ګومارلي دي.
سراج الدین حقاني:

د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني د هغو طالب مشرانو په ډله کې دی، چې د ملا هبت الله فرمان یې تر پښو لاندې کړی دی او خپل خپلوان یې په لوړو څوکیو ګومارلي دي.
د افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته رسېدلو معلوماتو پر بنسټ د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني خپل ورور حافظ عزیز حقاني په کورنیو چارو وزارت کې خپل خاص سکرتر په توګه مقرر کړی، بل ورور یې انس حقاني له افغان شخصیتونو سره د تماس په کمېسیون کې غړیتوب لري، تره یې خلیل الرحمن حقاني د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر، ماما یې مالي خان د ملي دفاع وزارت مرستیال په توګه کار کوي.
امیر خان متفي
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي خپل ورور محمد نبي متقي په بهرنیو چارو وزارت کې د ځانکړي سکرتر په توګه ګومارلی دی، بل ورور یې احمد الله متقي د هرات د اطلاعاتو او کلتور ریاست رییس په توکه کار کوي، بل ورور یې امان الله افغان د طالبانو په فرهنګي کمېسیون کې غړیتوب لري، عبدالله متقي چې د کابل په شش درک کې د ریاض العلوم مدرسې مسوولیت په غاړه لري؛ خو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو داسې انځورونه ترلاسه کړي دي، چې عبدالله متقي په رسمي ناستو کې د مشرانو میلمنو په لومړی قطار کې ناست وي.

شهاب الدین دلاور
د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزیر د خپلې کورنۍ څو تنه په دولتي دندو ګومارلي دي.
د شیخ شهاب الدین دلاور زوي مغفور الله شهاب په ازبکستان کې د طالبانو سفیر ټاکل شوی، بل زوي یې روح الله شهاب د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت کې رییس دی، وراره یې مهدي الله احساس په بهرنیو چارو وزارت کې د یو ریاست معاون او زوم یې شمش الدین احمدي په کابل ښاروالۍ کې د دويمې ناحیې د رییس په توګه کار کوي.

د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزیر شهاب الدین دلاور زوي مغفور الله شهاب په ازبکستان کې د طالبانو د سفیر په توګه له ټاکل کېدو سره د طالبانو ترمنځ په ټولنیزو رسنیو کې تاوده بحثونه پیل شوي دي.
د طالبانو یو غړی عبدالحق عمر پر خپلې اېکس پاڼه ملا هبت الله مخاطب کړی دی او ورته یې لیکلي، چې ستا فرمانونه مشران تر پښو لاندې کوي، کشران یې په سر سترګو مني.
د ټولنیزو رسنیو دغه طالب فعال لیکي: "ودې ویل دویم واده مه کوي؛ خو ډېرو غټانو درېیم وکړ، ودې ویل څوک د فرابت او انډیوالیزم پر بنیاد په دنده مه ګوماری خو چا سر نه کړ خلاص، ودې ویل د ولس پر مخ دروازې خلاصې کړئ خو دوی تر هغه لا ښې پسې بندې کړې."
دی د طالب مشرانو په اړه وايي، چې اکثریت لګیا دي پیسې جمع کوي او ماڼۍ جوړوي، جایدادونه ډېروي او له خلکو څخه د شرینۍ او تحفې په نوم رشوتونه اخلي.
یو شمېر طالب پلویان په ټولنیزو رسنیو لیکي، چې د ټولو وزیرانو ، معینانو، ریسانو، والیانو او قوماندانانو همدا حال دی.
د موندونو پر بنسټ د طالبانو د کورنیو چارو وزارت مرستیال محمد نبي عمري چې د خوست اوسېدونکی دی، خپل ورور یې حافظ راشید د خوست امنیه قوماندان په توګه ټاکلی دی.
د افغانستان انټرنشنل ـ پښتو د راپورونو پر اساس د خوست په امنیه قوماندانۍ کې زیاتره د کورنۍ غړي په بېلابېلو ځایونو کې ګومارلي دي.
د تر لاسه شویو معلوماتو پر بنسټ؛ د د طالبانو د اوبو او برېښنا وزیر عبدالطیف منصور زوي عارف الله منصور د افغانستان د سرې میاشتې کې د رییس په توګه کار کوی.

دا مقررۍ په داسې حال کې ترسره کیږی، چې ملا هبت الله اخواندزاده په یوه فرمان کې د طالبانو څخه غوښتي وو، چې تر خپل واک لاندې ادارو کې خپلوان او انډيوالان د اړیکو په بنسټ ونه ګوماري.
د ملا هبت الله له دغه فرمان څخه وروسته یو شمېر طالب وزیرانو په خپلو منځونو کې داسې پرېکړې ته ورسېدل چې دوی به د یو بل د کورنۍ غړي په خپلو وزارتونو کې ګوماري.
د طالبانو د غړو شکایتونه دا دي، چې د دوی مشرانو د خپلوۍ او ملګرتیا په بنسټ ګومارنې کړي دي.
د ملا هبت الله د فرمانونو او حکمونو د تعقیب او نظارت ریاست څه موده وړاندې د طالبانو ټولو ملکي او نظامي ادارو ته لارښونه کړې وه، چې د دې ډلې د مشر له فرمان څخه اطاعت وکړي، چې وايي؛ د خپلوي او انډيوالۍ پر بنسټ دې په ادارو کې څوک نه ګوماري.
د دې مکتوب له مخې، چې افغانستان انټرنشنل ته هم رسېدلی و، د خپلوالۍ له مخې د اشخاصو ګومارل د "الله د ناراضتۍ او عذاب سبب کیږي".